1 î3ij| H\\
• L i
I i t ,
Iii
Ml
279 LACISTEMACEAE. 280
ADNOTATIO 1.
est plantaruin aQliiitas.
Quo simplictor constructio, eo obscurlor
Hoc eliam do praescnti typo naturae vogetativae
valet, urnle varias rationcs euuntiavcrunt botanici de loco
quern plantee Lacistcmeac iu sjstemato naturae occupare dcbeant,
et de nonmiUorum organorum vi et indole adliuc dum dubitare necesse
est, quum cxiguitas haruin partiiim ct status siccus, quo nti
cogimur ad analyses perùciendas, gravi sint impedimento.
Tempore ilio quo systema sexiiale floruit, plantac nostrao nunc
inhac, nunc in altera classe introductae fuerant, et Monanclriae, Diandriae,
Monadelphiae, et Polygamiao adscitas invenimus. Et liodic
quoque gravis momenti est quaestio, num sit flos diclinus, num lierniaphrodifus,
num stamen e duobus monadelpluim num unicum sit
antherae loculis discretis; flores enim plures, imo inflorescentias
integras pistillis imperfectis gaudero certe mihi vidctur, et res se
habet fortasse pariter ac in Rhois v. Rhamni speciebus quibusdam
ubi jam in vivis difficile est flores vere fertiles iiivenire inter illos
qui steriles sunt, quamvis ambo germina haboant. Certo enim modo
mihi quoque non contigit, comparare florcm vere fertiiein cum reliquis
inanibus. Ego quidem rem ¡ta esse ceiiseo uti in charactere
supra edito scripsi, sed observationes in plantas recentes facile
aliquando meliora docebunt.
In libris supra citatis varias de Lacistemacearum tüTmitate
sententias inveniuius. Illas vergere ad Urticáceas, cel. de Martins
proposuit, ad Ameutaceas praecipuo Salicíneas b. Endiicher assumsit,
et c. Lindley, in novissimo libro, lucimi quem jam primus
autorum laudatoruni indicaverat, prope Saniydeas quidem, praestantissimum
censuit. Et ego quidem hunc aptissimuui nominare velim.
Col. Brongniart in editione secunda (1850) enumerationis generum
plantarum Parisiis cultarum quae simul conspectum familiarum
omnium plantarum pracbet, banc familiam non commémorât.
Eas uec adAmentacearum nee ad Urticacearum coetumjnrc omni
pertinere id praecipue fructus et seminis conditione probatur, licet
inflorescentia et floris indoles argumeuti speciem quodammodo praebere
-videantur.
Fructiis vero qualitates gravissimi momenti sunt in censendis
hujusniodi affuiitatibus, et ideo imperfectam floris, i. e. calycis, corollae,
slaminum indoiem, quae cum fructu c duobus tribusvo carpophyllis
constituto et nobilius evoluto unàbic obtinet, in posterum
aliis exomplis, bucusque latentibus, dilucidatum iri, expectaraus.
ADNOTATIO U. Floris folíola variam denominationem experta
sunt. Sic cel. 0. Swartz, funddtor generis Lacistemae, characterem
essentialem ita dedit : »Amentum. Corolla 4-partiia. FUamentum
bifidum. Styli duo. Bacca.« Vix imus hortmi dictorum
hodie assumi potest, partim enim contradictoria, partim naturae
haud congrua esse dicenda sunt. Sic etiam icones quas dedit
(in Florae Indiae occidentalis Tab. XXJ., et Iconum plant, incogn.
t. 1.} fere arbitrarias vel infantiles appellare veliûi, ita ut
nihil probent.
Nunquam mihi obviara veiiiunt styli 2, rarissime stigmata 2.
Corolla quadripartita praesumit corollam sympetalam, et caiycem
appellai foliolnm quod serins ipse bracteam vocat. Nectarium huic
autori est discus s. paracorolla, indivisum autem hoc Organum
niuiquam reperi. Pianta quae filamentum unicum habet, non ad
Mona del phiae classcm referri potestj uti ob »antheras duas« fecit,
quas pro dimidiatus roete habuit cel. de Martius, quodquo nos asserimus.
Priore tempore etiam ab autore modo laudato in opere suo
Nova Genera et Species plantarum brasUiensium p. 184 flores
aliter descripti sunt quam hie. »Calycis loco squamae tres« sunt
organa illa quorum unum anticum bracteam, alia duo lateralis
etsi minima bracteolas nominamus. »Corolla quadripartita« nunc
calyci responderé debet, sed foliis Itberis nee solummodo annulo
partito munitus erit. »Nectarium« hodie minime nomine organi
specifici viget, hoc corollae v. disci tenuino salutamus. Num
autem sit vera num paracorolla, decidere nequeo.
ADNOTATIO IE. Species non omnes bene conditas esso
ipso concedo. Ut hoc recto fiat, opus est stirpem integrain et vivontem
nosse, mihi autem uti pluribus autoribus qui herbarii tantuumiodo
specimina describere coacti sunt, contigit, ut nil nisi fámulos
habeanius, qui haud raro fructibus omnino carebant, vel immaturi
tantum semperque fere semine destituii reperiebantur. Ceterum
malui constituere species pauciores certiores quam numerosas leviores.
OBSERVATIO 1. Spicularnm glomeruli attentione digni sunt
in co quod spiculae non omnes ejusdem aetatis esse videantur.
Locus enim ille axillaris gemmas floríferas secundarías alit plures,
quumque spiculae sint persistentes el ideo haud apte amenta vocatae,
ut juniores juxta vetustioros roperiantur, et intemodín inferiora
I. prioria aetatis Ulis onustiora sint quam supcriora. Status
evolutionis hujusmodi ramulis praebct aspectum saepe peculiarem
ita ut varias species ex eo suspicari possis.
OBSER VATIO 2. De ligni fabrica panca afferro pormittatur.
Aptum videtur, in hac brevi descripiione notas adhibere, quas
in tabula sua ci. Ntírdlinger unacum lignorum illis teuerrimis et
elegantissinùs lamellis transversim sectis luiperrime evulgavit. Quantum
ex frustulo lineas 3 in diametro metiente dijudicare licet, lignum
Lacistemalis myricoidis ad ea portin et, quae an milis annorum
fere omniiio careni aut eorum termini vix vasis minoris diametri
indicantur, atque hic fortassc 5 annuii adesso videntur.
Porro ad »cribrosam« texturam numerare debemus, quia pars
ceUulis ligneis constituía illam vasibus obsitam mole fero aequat;
vasa eximic in seríes radiantes disposila sunt et plura semper,
usque ad 12, so soquuntur ; radii medulläres creborrimi et completi
sunt, ita ut inter quemvis radium ligneum, qui e serie unica cellularum
lignearum solus vol vasis intermixtus constituitur, series cellularum
modullarium minimarum interjecta sit. Apparet ex hoc quoque, lignum
vix qualitates aliquas praestantioros praebere.
GENUS
unicnm^^) brasiliense.
*) E charactere supra dato elucet, genns Bidymandrae a ci. Ruiz et Pavon condilum vix a Irrtcfiifniwie diversum esse, quum in ulteriore quoque
flores uon omnes fertiles siut, reliquae autem notae, exceptls seminibus 3 ifldicatis, disquisitione recentiore egere videantur, et miiii hoc genus
onmiuo idem esse videtur ac nostrum.
281 LACISTEMACEAE: LACISTEMA. 282
I. LACISTEMA, Sw.
XACISTEHA SwaHz, flora Indiae occidentalis 11. t. 24. Ejusdem
icones Plant incognitarum 5. t L Kunlh, Synopsis Plant. IV.
264. Marl. Nov. Gen. et Spec. Bras. I 156. I. 94. 93. —
NEMATOSPEBMUH L. C. Rich, in Jet. Soc. Hist. Nat. Paris 1.105.
Guillemin in Bid. Class. XI. 499. Endl. Gen. Plant. 291.
Meisn. Gen. Plant. 291.
Character geiieriiS idem ac fiimillae.
* Foliis iutegcrrimis onrnino glalji'is, majusculis.
1. LACISTEMA INTERMEDIUM SCIIMZL. foliis eUipticolanceolatis
majusculis, glabris, margine integerrimmis.
Tabula riostra LXXXI. Fig. II. (analysis et folium.)
RAMOLI patuli, parum flexuosi, gráciles, internodiis pollicaribus,
cortice laeviusculo longitudinaliter striato in statu sicco fiavcscenti
cinereo; gemma lanceolato-subulata, stipula tecta, glabra.
FOLIA disticha, 10 circitor ramtilos principales obsidentía, patula,
breviter petiolata, elliplico-lanceolata, margine integerrimo, in siccis
panilo revoluto, utrinquo glabra, juvcnUia taaiummodo sublus
pubescentia, 4 ad 6 poUices longa, 2y2lala. Costae excurrcntes laterales
6, báseos ct apícis debiles, socundariae tenerrimae, rectiuscule
connexae, omnes glabrae. INFLO RES CENIIA O spiculís glomerata,
ad basin foliorum disposila; spiculae 4—8 cylindraceae 5—6"'
longae, strictiusculae. BRACTEAE saccato, squamosae, latiusculae,
apiculo minuto, bracteolae 2 laterales filiformes ; SEPTULA 6 basi
Into-lanceolala, incurva; discus trilobus, lobis obtusis submembranaceis,
styli dimídíum et antheras attingentibus. STAMEN filamento
oblonge-dilatato, connectivo parum divaricato, antheris globosis.
PiSTiLLUM conoidcum, germine hirsuto, stylo cylindraceo stigmatibusquo
8 brevibus. FRUCTUS (immaturi quidem reperti) trimcati,
apicido brevissimo, glabri. SEMEN . . . .
In Brasilia leíjit Sellow ad Rio Janeiro et Bahia : Herb. Reg.
Derol. B. T. Z. M. X. ä-ii. In Prov. Paraensi leg. Mart, HO. ejiisd.
2. LACISTEMA HOBUSTUM SCUNIZL. foliis ellipticis in petiülum
attenuatis, apice acuminatis, integerrimis, utrbique glaberrimis,
spicuUs medio crib US, parce fertilibus.
Tabula riostra LXXFII.
RAMI cylindracoi internodiis elongatis, pollicem circiter longis,
parum tumidulis, stipularimi cicairicibus vix conspicuis; cortex laevis
in sicco statu tonuiler striatus, gríseo - fuscoscons. FOLIA petiolo
satis longo, lineas circiter 8 attingente, firmo, superne profunde cacaliculato,
lamina magna, 6 ad 7 pollices longa, 2 ad 2'/, p. lata,
elliptica, petiolum versus nngustata, acumino attenualo, margine integerrimo
(sicco statu) acuto revoluto subrepando vol denlato-undulato,
superno lucida, inferno laevigata; costac laterales solito modo
5, arcuato-excurrontes, infima margini próxima. LVKLORESCENTIA e
spicis circa 8 formata, aliis hiijus generis similibus, parco fructiferls.
FLORES bracteis cochleatis triangularibus, propliylla filiformia,
incurva. SEI-ALA 4 latiuscula, ovalo-lanccolala, prominula. Discus
trilobus lobo postico majore v. obscure quadrilobus lobo uno postico
emarginato foro 5 lobo. STAÌIIEN cruribus anlhoras aeqiiantibus,
iioimunquam uti filamentum ipsum inllatis. PÌSTILLUM germino
globoso, pyramidato , pubescente, stylo nunc abbreviato nunc
conspicuo, Stigmata 8 acuta. FRUCTUS maturus obovato - trigo-
Dus, brevissimo stipilatus, obtusíusciáiis, pericarpio laovigato, diluto
rubro-fuscoscenlo.
In Brasilia provenit prope Bahiam ubi coUegit specimen Lhotzky
"I ìlerb. Reg. Berol. signo A notatuvu
Lacistemac.
8. LACISTEMA ELONGATUM ScimizL. foliis ellipticis parallelis,
apice subito producto, basi attenuata, utrinque glabris, inembrunaceie.
RAMULI cylindracei, striati, internodiis elongatis, pollicem et
ultra longis, non incrassatis; cortex lacviusculus, longitudinaliter
striatus, stipularum cicatricibus iilbis notatus. FOLIA petiolo brevi
% pollicem attingente, tenero, superne canaliculato, glabro clUpttcoparallela,
margine Integorriiuo vix revoluto, majuscula 6 poUicos
longa, 2 lata, submembranacea, apice brevi sed acuto producto '/j
poli, longo ; C0STAE tonerae laterales 6, ai-cuutao, accessoriae et tertiariae
tenorrimae, ángulo recto parallolao, pagina superior et inferior
glabra, stipula in gemma terminali angusta, acuta, peliolum paululum
superans. INFLORESCENTIAE spicao paucae 2—6 gracillimao, 10 lineas
longao. FLORES minimi bracteis coclileatis, rotundatis; SÉPALA
lanceolata, acuta; DISCUS miiiutus, trilobus, lobis inleris omarginatis;
STAMEN filamento filiformi, connectivi cruribus brovibus-, PISTILLÜM
Uli in reliquis speciebus. Fiiucius non adsunt.
In regione Amazonuvi legit de Mart. 1819. Hue etiam pertinere
mihi videtur specimen quod ci. Spruce collegit Augusto Í851.
il. 17-51 prope Barra prov. do Alto Amazonas.
4. LACISTEMA MYRICOIDES Sw. foUis petìolatis cUipticis,
oblongis, basi attenuatis, apice breviter acuminatis, integerrimis,
glabris ; fructibus ovatis, longe pcdicellatis.
Tabula nostra LXXXI. Fig. III. Onfloi fructífera folium et
diagramma.")
Lacistevia viyricoides. Sìo. FI. Ind. oec. II. n. 1093.
RAMULI cylindracei gráciles, lacvigati, internodiis elongatis,
pollicem vix oxccdentibus, panilo incrassatis et geniculatis, superioribus
subangulatis, corticc cineroo-rufoscento. FOLIA alterna disticha,
poliolo 4 líneas longo, supra canaliculato, gracili; lamina cllipticooblonga,
magnitudine mediocri 3 ad 4V'2 poli, longa, integerrima,
utrinque glabra, margino subtilissime revoluto, basi attenuata, apice
breviter acuminata, acumine subfalcato, folia nascentia pubescentia,
vernatio replicativa; costae secundariae 4 ad 5, prima margini approximata,
reliquae arcuatae, marginen! vix attingentes, secum connectantes,
costulao accessoriae et tortiariae tenerrimae, subhorizontales et
ángulo recto oriundae. STIPULAE deciduae ochream dimltliam lincam
longao, apicales subulatao, gemmain involventes, in ramulo novello strigoso
pubescentes. INFLORESCENTIAE spicae in axiilis plerumque
paucae 2 ad 3, raro numcrosiores, 8—10 longiusculao, 15 lin. attingentes,
ercctae, tonerae, fructiferae subgeniculatae. BRACTEAE profunde
cochleatae, margine integerrimo, proph)lla bracteolae linearilanceolatae,
bracteam superantes. SÉPALA 4 colorata, lanceolata, margine
subserrulata, lata, sessilia. Discus trilobus, lobis latiusculis, rotundatis.
PISTTLLUM ovario subgloboso, stylo conspicuo, stigmatibus
3 rocurvis, brovibus, acutis. FHUCTUS plures 3—5 in quavis spicula
pedicello ipsum fere acquante, ovaltis, anguUs 3 notatus, laevis,
líneas 8 in dísmiotro longitudinali metientes, »sapore insipide
dulci« (Swartz). SEMEN maturum non vidi, oblongum album dlcit
ci. Swartz.
E Paramaribo in Ilerb. Mus.c. Vindob.1091. In Guiana francogaltorum
Itgit Poiteau l8S4j Herb. Reg. Berol. c. In Herb. Reg.
Monac. absque loci indicanone ex Herb. Schreberiano. In Guyana Anglorum
Icgit Schomburgk 550, Herb. Mus. c. Vindob. In Peruvia et
Chili legit Ruiz et Pavon ex Herbario Lambeì'ti nunc in ilio Regio
Bei-.; specimen spiculis solunwwdo juvenilibus. E Brasilia ipsa non
vidimus.
5. LACISTEMA LUCIDUM SCHNIZL. foliis eUiptIcis integerrimis
voi apice parce subdontalis, margine revoluto, utrinquo glaberrimis,
basi attenuata.
Tabula nostra LXXIX. et LXXXI. Fig. V. Cd^í/ramma).
39