7 3 9 CERÁTOPHYLLACEÁE. 7 4 0
d e l i i s c e n t e s , connectivo ultra loculos producto crasso subcolorato saepius (ìeiitato ve! bifido rarius truncato;
P O L L i N i s flava gniniila pressu mutuo subpolyedra laevia; ovarii i-udiinento nullo. FLORES ITOEMINEI:
S t a i n i n o d i a nulla. OVARIUM nnicarpidiatuin, dorso in stilum clongatuu) filiforuioin acuminatum andcuni
c x c u r r e n s ; OVULUM a stilo aversum dorsale prope apicem ovai-ii alTixuni atropuiu oblique pendulum int
e g u m e n t o solitario velatum. micropyle basali; STIGMA prope basin stili unibilicatum parvum. interdum
l o b u l o parvo uno alterove anctum. FRUCTUS indebiscens. achacnium referens. exocarpi o tenui membranaceo,
e n d o c a i ' p i o lignescente. testa tenui pellucida; EMBRYO rectus pro rata valde evolutus. cotyledonibus oblongis
o b t u s i s carnosis, radícula infera bre^i. plumula praeter cotiledones verticilluin solitarium diphylluin. alium
t r i p b y l l u m et plures pleiopliyllos gerente, endospermio parco mucilaginoso apicali intereotyledoneo; exoc
a i - p i u i i i nunc laeve. nunc nmriculatuni vel tuberculatum, apice subnmticum, breviter apiculatuiii vel stilo
i n aculeuni validiusculuin indurato numitum, prope basin inerme voi spinis bìnis oblique deor sum divectis
t e r o t i b u s vel valde compressis armatum, lateribus interdum alis crenatis numitunì; periautbio persistente
vel putredine affecto demum oblilterante.
IÍEBBAE aquaticac miUntes aniiizac suhmcrscw densissime foliosac, ex axìlHs foUonm paucormn ramosae.
CAÜLBS teretes nodosi glabri. FOLIA verticillata bis vcl ter rarius ultra dichotoma. laciniis filiformibus vel
Unearihus crassinsculis plus minus rigidis vcl flaccidis ad 6—10 pro verticillo disposita. phjlla verticilli alterms
cum his alterius altcrnanfia. ìmid decidua, at ¡rntredine affata demum oblitttraidia. FLOBES in axilUs
foliorum ir regular iter dispositi, at p-o verticülo vulgo solitarii chractcolati.
ü e n u s unicum supra orbem late divulgatum.
MORPHOLOGIA ET AFFINITATES CERATOPHTLLACBARUM.
I n regno toto vegetabili plautae paucae vel potius nullae
e x s t a u t , quas simili modo auctores per familias jactaverunt
e t quas nunc affinitate cum hoc, nunc cum ilio genere conj
u n x e r u n t , ac Ceì-atophyllim, quod profecto propter reduction em
p a r t i um lloralium difficultates vix supei'abiles ad disposiiionem
detej'minantlam objicit. Quiim cl. JDSSIEU primum systema
i i a l a n ü e constituerit et publici jin-is feceiit, Ceratoplujllum
in „Seriem" suam quam maxime infeliciter conipilatam cui
nomen „Najacles" attribuit, quam immediate post Filices posuit
et cum Oryptogamis nostris in classem „Acotyledones" conj
t m x i t , collocavil*). Ibidem auctor insignis, exempium Lix-
NAEANi ordinis Inundatarum sequens, non solum Myrìophyllum,
Hippuris, Najas, Sanrurm, Folamogelon, Callüriche et Lemna
sed etiam Chara liuic consortes attribuit. Ingenium pi'ofundum
antem auctoris, quod silentio lioc loco baud praeiermittere
volumus, jam suspicatus est, banc congregationem provisoriam
t a n t um fnisse e tpul avi t , „plurima ex Acotyledonibus eliminandas
Nujaäes ali is ordini bus paulo affin ¡ores esse". Qnamquam
cl. GAERTNER*^') jam anno 1788 more usitato fructus serainaqne
optima scrutavit et cotyledones ambas Ceralophylli dare
depinxit, botanici errorem cle indole embryonis obstinato animo
conservaverunt, et Ceralopliylhm, postquam familiam Jussi-
•) JuBsien Ant. Laur. de, Genera piantanim, cd. Uateri Turici 1791.
3.
'*) Gacrtner, Fr. I. 212. t. 44,
aeanam reformatam in Menocotyledones transposuerunt, ibidem
r e m a n s i t , ita ut non solnm in libro LINKIANO de elementis
botanicis, sed etiam in ñora excursoi-ia REiciiENBAcniANA
Ceratophyllum cum Caulinia et Najade conjunctum inveniamus.
Si cl. JussiED atfiniiatem arctioi-em cum Ch-yptogamis
c o n s t r u x e r a t , auctor insignis alius cl. L. Cl. RICHARD hoc
genus ordini Coniferanim adjecit. Ratio hnjus opinioiiis certissime
ex indole enibryonis tantum evadit. Cl. GAMRTNER
nempe demonstravit prope cotyledones crassas oblongas phylla
bina immediate ininxa exstasse quae cum prioribus verticillum
t e t r a m e r um eftbrmaverunt. Quum Gon//erae, ut tunc auctores
antumavei'unt, oi'do uuicus essent quae cotyledonibus pluribus
g a u d e r e t , Ceralopkylliim d. RICHARD, quamquam iiotis aliis
ab hac iamilia qnam maxime abhorrens, sine ulla dubitatone
ei attribuit. Cl. SCHLKIDEN, botanicus interdum fere hypercriiicns,
buie opinioni, quod valde mii'um est, omnino assensus
est''') el illam porro confirmare tentavit. Florem masculinum
nempe dixit cum ilio Coniferarum optime congruere et si
,,ova]-ium apei'tnm squamosum ulteriorum ovulo péndulo clauditur,
ovarium Ceralophylli ante oculos habemus"; non minus
ovari a ovulo solitario ibidem et strobilos ad florem unicum
reductos invenimus; tandem folia verticillata analogon ad
dispo.sitionem ramot'um et foliorum Coniferarum praebent.
I n classi DicolyJedonum genus locum pluries mutavit.
Frimum cl. De CANDOLLE**) id in familiam íSfíZ/cfíríca? posuit;
•) Schleiden in Liutiaea XI. 413.
" ) Do Ciiudolle, Flore de France IV. 412.
7 4 1 CERATOPnTLLACEAE. 7 4 2
m ox autem pro eo familiam peculiarem „Cei-atopiiiyllae" cl.
JOHN EDWAKU GRAY*) (nec ASA GRAY) Biitannicus condidit,
quam in v\ú\\m-\\lAjihracearim\Q\ affininm collocavit. Serius'^^')
cl. ASA Gray nomen in Ce)-atophyllaems mutavit et propter
fnlia valde evoluta embryonis liane familiam cum Cahombaceis
colli p a r a v it, ita que opinion em primnm exhibeiis cui jam liodie
auctores insignes hand panci assensum non recusaverunt.
Cl. BRONGNÎARÏ antem e studiis suis embryologicis
s e n t e n t i am promulgavit, genus Ceralophylli cum Santaiaceis
aiigustins affinitate conjunctum esse, quamquam observatori
critico vix ai-gumen(a ulla graviora pro liac sententia oiFernntur.
Cl.LiNDLEYf), nisi fallor, pr imus fuit qui familiam Ceraiopliyllacearum
in viciniam Urlicacearum posnit, quod usque
ad Imnc diem auctores plni'es probaverunt, etiamsi notis
ditferentialibus ab ultei'ioribns satis iat e distant. Cl. Eici iLERtf)
f|ui eerie structuram iiUernam florum opLime cognovit, buie
opinioni assensus est et in ordine Urticinai-ìim locum proximum
pro iis prope PJA/ANNCFIOS suspicatus est; cl, DECAISNB eam inter
Urticaceafi et Thclygonaceas po.-iuit, quod mihi omnino ineptum
v i d e t u r , quia familiae ambae inter se tali modo abìiorrent,
u t vix serie intermedia conjungi queant. Nuper cl. BÂILLON
Ceratopliijllaceas ordini Fiperacearum aggregare tentavit non
sine haesitatione quadam, cl. CoRDEMOYftt) sequens qui relation
es praecipue ad ClilorantUaceas primnm pnblice defondit.
Cl. ENDLICHER tandem affinitatem Ceralophyllaceannn in viclnia
Callitrichacearim et Podoslemonacearum quaesivii.
H i s rebus omnibus circumspectis dar e ct distincte pat^t,
optinio jure nos supra dixisse.'vix plantam nllam in systemate
n a t u r a l i tali modo jactatam esse nisi Ceratophyìhmi. Ut cnm
classibus summis indpiamus, hoc et in Cryptogamis et in Phanerogarais
auctores enumeraveruut; ex ulterioribns alii id pro
Gymno- alii pro Angiosperma habueruut. Inter Augiospermas
plures id pro planta monocotylea censuerunt; alii putaverunt,
hoc ad Dicotylédones pertinuisse. Nunc Polypetalis {Nymphaeaceis,
Haloirhagidacais, Trapacéis, LytJiraceis etc.) Ceratophyìlwn
aggregaveruut, nunc in Apétalas id collocaverunt, ita ut fere
classis s3'stematis ulla hand restet quae non Ceratopliyllum
olim incluserit.
Quum positio generis primo loco ex interpretatione
florum peudeat, morphologiam plantae hnjus singularis traclabo
antequam judicium de illa proferam. Indoles fructns seminisque
optime auctores nonnulli descripsernnt. Indumenta pins
minus lignefacta et indurata semen valde evolutum circumdanl.
Cotyledones carnosulas oblongas phylla bina linearla integra
herbacea sequnntur quae non solum botanici veteriores, nt cl.
IJ. Cl, RICHARD et SCHLEIDEN, sed etiam recentiores cl. CORDEMOY
e. g. pariter pro cotyledonibus habueruut. Ilia auteui cum
cotyledonibus veris distincte deciissatim disposita reperiuntur
ita ut auctores qui par interius et superius pro cotyledonibus
sumunt, definitionem valde ab usitata discrepantem
hoium orgauornm sinunt. Botanicis pluriniis et mihi baec
• ) Joliii Ed\y. Gruy, A natnr. arrangeai, of British plants, London
1822. ir. 395.
• • ) Asa Gray in Annules Lyc, nat. liist. New York IV, 41.
• " ) Brongii, Enuin. gen. Ilo.
t ) l-iindlcj', Nixn.s 20.
f t ) Kiebler, Bliilliendingrnjiinio IT. 70.
f i t ) Cordemoy in Adiuisoniu 111. 2!I2.
Coratopli.
phylla nil nisi verticillum secundum foliorum offerunt quae
prope primnm cotyledonum proximam positionem tenant nec
ope internodii plus minus evoluti ab eo removeutur. Praeter
haec phylla jam verticilli plures exstant, qui numerum partium
sensim multiplicaut ita ut tres, quatuor et i)lures invenías.
Quamquam forma horum phyllorum simplicissima, lamina baud
divisa vel vix denticulata, tamen in axilla foliorum verticilli
cujusque jam gemma invenitnr.
Embryoues tali modo evoluti in regno vegetabili rarissimi
oficurruüt et certe hoc momentum judicium nititur, quod
familiam Nymphaeacearum cum C&ratophyllacm comparat et
affinitateu) inter ambas statuit; Nelumbo nempe genus embryonem
similitei- exai-atum offert, natura reliqua vero fructus
genera ambo toto coelo inter se abhorrent.
Radíenla embryonis bene se praestat et in genninatioiie
velamenta dura transgreditnr; inox autem non porro excrescit
e t evanescit, ita ut Ceratophyllum more plantarum natantium
a r r h i z a r um viget. Quod verticillus phylloruni re vera sit,
botanici modo vario judicaveruut, Alii eum pro verticillo
pleiomero t'olioruui censuerunt et tot folia recoguoverunt quot
p a r t e s in caulein innexas enumeraveruut; alii hornm foliorum
plura coutraxerunt et verticillum oligomerum videre putav
e r u n t , alii tantum pro pare foliorum societaieni habueruut;
cl. AL. BRAUN demum pro folio solitario verticillum interpretavit
sequentibus distiche dispositis. Haud facile est dictu quod
a n t e oculos habemus, quia axillae vulgo foliorum binorum
vel singulorum modo ramum lateralem gignunt, altera ramnm
Vegetativum, altera vulgo florem procréât, inferne prior tantum
se praebet; rarissime flores bini pro verticillo occurrunt.
Gemmae et alabastra antem dispositionem oppositam omnino
non tenent, at angulum alium et miro modo variabilem includunt.
Mihi probabile videtnr, folia tot quot radii cujusque
verticilli exstare, multa steiùlia, pauca tantum gemmas vel
a l a b a s t r a procreantia, quod in plantis dispositione foliorum
v e r t i c i l l a t a insigni bus ubique observa tur {Myriopliyllum, Eippiiris,
HoUonia). Evolutio foliorum autem valde pecnliaris et in
generibus aliis plantarum omuino mihi ignota: Conus terminalis
vegetationis nempe turris more alte elevatus, satis longe
i n f r a apicem idrculum tuberculorum parum superñciem supera
n t i nm pullulât quae cum orgauis similibns inferioribus alteru
a u t i a arete se tangnnt. Numerus tuberculorum primariorum,
nisi fallor, cum hoc foliorum verticilli cujusque congruere
v i d e t u r ; quamquam haec accurate numeravi, tamen non de
hac re piane certus sum, quia interdnm numerus foliorum ab
a l t e ro in alterum mutatur. Organa minima transversal!ter,
incrementum axeos sequentia, accrescunt et formam ellipticam
p r a e b e n t ; nunc sulco cum axi breviore concordante in promordia
bina dividuntur, quae res semel vel bis, rarius ter
vel quater repetitur. Quomodo fit, ut paullo infra tubercula
numerosissima in plauities accuratissime horizontal i ter disposita
vegetatiouis conum circumdent. Ope partium intercalat
a r um tubercula sensim in phylla linearla parva acereta bina
elevantur, et Organum fnrcatum pede parvo sufFultum exhibent;
bina ul teriorum iterum intercalariter vinciuntnr, ita nt Organum
q u a d r i p a r t i t um evadat, quod jam semel vel bis reiterari potest.
H a u d certus sum an nbique partes quae tali modo radium
verticilli componunt re vera e primordio unico ortae sint, an
; I
Ï
Ì;