P ' t
vel subsessilia ditheca, plus minus manifeste apiculata. tliccae connoctivo latiusoulo intevdum suUiastato
indurato et pei-sistente arete conjunetae, extrorsae, rimis longitudinalibiis dehiscentes vel subdistinctae conneetiTO
parvo apice in appendiculam brevem subglobosam desinente, tunc tliecae globosae introrsae rimis
liorizontalibus vel subobliquis apertae (RiipjnaJ; POLLINIS flava GRANULA globosa laevia (PofamogeionJ vel
arcuata subutriculosa granulosa (Euppia). GYNAEOEUM tetramerum, OAiipiutA cruceni obliquam vel erectam
(Buppia) efformantia, nunc dimerum vel multiplioatum ; OVULA pro carpidio solitaria pemlula ciu-vata
atropa integumentis binis, micropyle subintera et infera,, dorsaliter allìxa; STIGKII capitatum vel peltatum,
stilus vulgo breris vel brevissimns, canali percussus. PsucTns luiceus, esocarpio tenui vol amplioi'e,
tunc interdum suberoso, eudocarpio duriore. SEMEN cum endocarpio baud counatum plus minus curvatum
vel hamatum vel subspiraliter tortnm vel subcochloideum; testa membranacea; embryo forma
seminis basi plus minus incrassatus; COTYLEDON vaginata gemnuilaui jam valdc evolntam includens;
RADIX primaria iucrassata basalis nunquaui excrescit.
HEUBAE aiptaticac fliiitcmtcs. cmilihus iiifcrioribiis rqmitihns in solo inchms ml supra fimditm stagnorum,
laamm vel fitmiinum serpeirtibns. ope raiHaim filiformimn e noclis ernmptntinm affxis, fiomitilus eredis inflm
escentia daiisis d ramo infra cam oriundo contiuuatis. FOLIA tnonomorpha ml dimorpha, immersa tenuiora,
natantia dmiora coriacea vel herbacca, nunc lafiora lanceolata, ohlonga ml latius elliptka ImjitudinaUter suhparalleli
nermsa, nerw mediano saepe crassiore, nervi venis franseersis conjuncti, nunc angustiora saepius
graminca vel subjiliformia 1—S (rarim ad 5—7-) nervia, lacunis ope diapkragmatum transeersormn miiculatis
percursa quae venas transversas simulant, distiche alterna, infra inflorescentiam snlopposite approximata,
basi Ì '0/ì"ivs vcicjincttci scispius stipìdis lììtrcipctioìdrihiis (unpicxicO/tilihus uiciìibvdnciccis lìiìinitd, (i^uihus Iciiìiinodorsaliter
imidet, vaginata apice vaginae lignla instrncta; squAMULAB WTRAYAQinA-LES in speciehis graciliorihìis
2, in mìidionbìis nsrjne ad 8 et ultra suhulatac tcmrrimae. INFLORESCENTIA terminalis spicata vel
spadìcem crassiorem refarens peduncìdata ante amthesin a vaginis vel stipulis inclusa; FLORES vulgo decussati
vel ad 3—4 verticillaii rarius distiche cdterni ébractecdi rarius bracteaii nhifpie ehracteolati, parvi anemophiU
vel liygropìiiU (Ruppia).
Genera 2 siipra oj'beni totum late divulgata.
.DE MORPIiO LOGIA ET AFFINITATE POTA M 0 -
GETONAOEAUUM.
In opere sequente a more iisitato aiictorum secessi et
l'amiliam Fatmnngeionacearum sensu raoiìifìcato circunisci'ipsi :
Zannicliellia nempe et genti s cu in Lac arcte affiti) tate conjunctum
Aìtheniae niea seiitenLia tali modo a generibus Foiamo-
(jelonis discrepant, ut porro non cum illis in fainiliam
eandem ponenda sint. Habitu re vera inter se omnia
oi)time congruunt; non in collectionibus extraneis solum sed
etiam in lierbariis Europaeis ZunmclidUavi cum Iìiq)x>ia vel
Fotamogetone 'pedinalo comniixtam baud rai'O invenies et profecto
stirpes steriles primo visn, examiniì accurato neglecfo
liaud facile distingui queunt. At inilorescentia vel iiofae e
fioribus sumtae discrimina mullo graviora praebent, ita ut
eliaracteres communes vix exbibere possint.
Quod sti-ucturam vegetativain attinet," oniiies species
Poiamogelonis et Ruppiac optime conveninnt. llhizomata
nunc supra fundum lacnum vel piscinnrum voi stagnoi'uni
reptant, radicibus plus miuus copiosis affixa nunc profunde
interdum profundissinie in solum abscondita aegre ex eo uxtralienda
sunt. Stirps filiformis vel crassior teres simj)lex videtiir;
historia evolutionis autem nos dooet, hoc sympodiuin ex
axibus gradii aoin-escente comiiosituui esse. Fructus germinans
caiik-tn p]uribus i'oliis ornaliim pullulât e quorum axillis rami
folio primo axim versus directo ubique sterili incipientes exeres
cu nt quod Gei'manice „adossirtes YorblaLt" n uncu [¡anius.
SfCinidum contra folium priori o|iposiLam ut illud sqamiforme,
ramum validum gigiiit, qtii axim primarium in positioiicm
alai-em premiL «t ipse directioiiem axis occupât.. Gemina
folium iteruin axisctipuin procréât, dein secundum ad folium
spectans fenile quod axim gradus tei'tii pullulât, modo eodem
evolutionis donatum. quoniodo fit ut sympodium simplex horizonLaliter
repens efficiatur ex quo axes |)rimai-ii sequeutes,
i-amos simulantes, surgunt et in intlnrescenlias nunc jiaucinunc
multifloras abeunt. Folia caulina seiisim lamina ampliata
instrncfa disl.ichiam reguhu't;m tenenl,; vulgo all.erniL, in J'.
denso L. tantum opposita vel rarissime ternatim verticillata;
infei-iora iiitei' su remota, illa autein immediate infra iniloresoentiam
sita, tali modo approximantur ut fere opposita se
l)raebeant, diiferentia autem insertiouis ope basiiim folioiiim
invicem se amplectentiuni optime recognoscitur.
Quamquam in axilla cujusque folii inferioris gemma
observatur^ tamen vulgo folia dissita ramos non pullulant;
opposite coiijuncta contra fyrlilia ubique eos gignunt, et axim
inlloresceniia clausuni continuant. iVIagiiitiuUnis diversae ubique
ramus e folio superiore alterum ex inferiore superat et non
raro differentia tanta evadit, ut ulterior omuino fere evanescat.
Tunc ramus superior iteruni locum axis primarii usurpât, iniloi'escentia
in positionem lateralem premiiur et systeina ramificationis
sympodiale oritur quod ad^pectum monopodii sinnüat,
Quia folium primarium rami itemni axim versus quaereiidum
est, et secundum positionem quam phylloscopam appellavi,
tenet, axis tertiarius, si secundarius iii inllorescentiam desinit,
ex hoc folio secundo i te ru m si tu m eu n dem praebebit ac raimis
primus et catliegoria ramiiii'ationis procréâtur quam drepanum
Germanice „Sichel" vocamus.
Folia generis Folamoyelonis uimc in eadem stirpe monomorplia
nunc dimorpha; si modus ulterior occurrit, ea quae
ab aqua circumthuinlui-, vulgo forma üugustiore, consistentia
tenuiore petiolo destitute a natautibus latioribus, durioribus
saepe petiolatis recednnt. Omnia tutaniento basali gaudent,
aut uempe illa membrana aniplexicauli tenera interdum maxima
ornantur, cujus dorso lamina insidet, aut basis laminae ipsius
vagiuatim dilatatur et vagina plus miuus alte supra basiu
in ligulam prioji siniilem desinit (P. pectinatus L. atque affines).
Hic character stipulai'um et vaginarum statu adulto constantia
insignis, tarnen praecipue in parte inferiore caulis vai-iat
P . crisxms L-, P- praélongiis Wulf., P. hei&rophyllus Schreb.,
P. 2>'^'foliaiiif! Schreb. et species aliae iuterdum exemplaria
úfferunt quae baud folia basi si:ipulis niuuita praebent, folia
potius e dorso stipularum plus miuus a basi remote excrescunt
et taliter transiium inter relationes ambas repraeseníant.
Ligula et membrana prior quae pro 'stipula intrapetiolari
habetur, etianisi tenerae et serius putredine aiftclae vulgo
celeriter evíinidae, tamen gemmas optime contra animalcula
¡daiitis aquaticis hostilia tueutur, nam haec partes Juveniles
ab orgauis laudatis velatas nullibi aggrediimtur; folia adulta
contra saepissiuie modo máxime pernicioso ab üs lacerantur.
Genus lìupplae formam solitariam folioi-um, more s[)ecitrum
multarum Fotamogetonis anguste gramiuearuni olfert et vjig'iua
more P. pedinati L. gaudet.
Ex axilla foliorum vel stipularum ut in plantis aliis
typice aquaticis squaniulae noniuillae tenerrimae facile supervideudae
excrescuut quas nomine squamularum iniravaginaliuin
baptizavimus. Formae graciles hujus familiae caulibus tenuibus
instructae parvas duas pro folio, validiores ut P. lucens L.,
P. ímtonsL. etc. plurespraebenl quae tunc caiüem totiim dense
se tangentes, interduni confluentes circumdaut.
Flores specieruui omnium in spicam vel spadicem conflati
vulgo verticillos efformant; species exiguae solae ut
Jiuppia mariima L, ubique et Fotamogeton pusillus saepius
tloi'ibus binis alternatim disticlie dispositis gaudeut. Membra
vi-i-ticillorum sequentium inter so alternant; numerus florum
verticilli cujusque a diametro axis infiorescentiae dependet, ita
ut augustior binos {F.pedinatush., F. obiusifolius ÌA.. e t K . etc.)
majores temos (P. Uice.m-lj.. F.heterophyllus Schreb.) vel quaternos
ipsos (F. natam h.) gerat.
Quoad diagrammata relatiouem duplicem familia oífert:
Fotamogeton omnibus par ti bus tetramerus ñor em tricyclicum
exhibet: cyolus primus et exterus perigonium, secundus androeceum,
tertias gynaeceum efformat. Quia stamina phyllis
perigonii superposita et cum iis basi coadunata sunt, auctores
Germanici praecipue theoriam construxerunt ex qua cycli bini
laudati solita ri um modo repraesentani : phylla nempe perigonii
e dorso antherarum excreta putaverunt et ea pro appeudiculis
solis connectivi habueruut.
Gynaeceum typicum ut jam monui tetramerum, ini:erdum
autem oasu carpidla multiplicata vel numero decrescente, proveuiunt.
Si quatuor adsuiit, semper inter stamina locum
tenent, si duo (quod pro norma in P. Uìei a me ipso infra
descripto observavi) trausversaliter disposila se praebent; si
plura, dispositio formalis non porro iu lucera prodiit et si
per analogiam ex evolutione floris Buppiue concludere licet,
cariiidia luuc secundum spatium oifertum disponuntur.
Bracteae ñoi-es suffulcientes vulgo frustra auctores quaesiverunt,
casu iu P. pedinalo L. tantum eas iuvenerunt.
EvoUuio üoris autem me docuit^% species onines his munitas
esse quamquam statu juvenissimo tantum forma gibberis
semilunaris llorera basi circumdat. Vulgo Organum l'udimentarium
non poiTO enasci t u r , iu ter dura autem iu speciebus
nonnullis ampliatur et tunc bractea supra laudata et bene
cognita evadit.
Raplìia coutra quam accuratissiuie a primo initio üoris
examinavi uunquara rudimeutum illud offert. Stamina bina
tantum evoluta posiliouem medianam exhibent; carpidia uormaliter
4 cruceni erectam efforniant. Non raro hic numerus
ampliatur et 5, 6 vel 7 ipsa bene evoluta saepius observavi.
Thecae binae antherarum fere liberare ope counectivi parvi
apiculo globoso subglanduloso terminati conjnngimtur et rima
transversali aperiuntur. Pollinis flava granula Fuppiae utriculum
brevem curvatura eflormantia a globosis Fotamogetonis
valde discrepant.
Iu appendicula connectivi Buppiae auctores Germanici,
ci. lastiscH sequentes, homologon quoddam pliyllorum perigouii
Fotamogetonis recognoverunt, quod antera omnino ineptura, quia
hoc corpusculum, antheris plautarum permultarura proprium
in genere Fotamogetonis saepissime pariter provenit. Qua e
ratione fit ut phylla perigonii naturà perfecte alijl cum
appendiculis non coraparauda siut.
Omnibus his relatiouibus circuraspectis plaue elucet,
flores geueruin amborum tali modo iutei:. se discrepare, ut
ope schematis communis conjungi non possint: Fotamogeton perigonio
tetraphylìo vero insiguis carpidii.s typice 4 in crucem
obliquum dispositis gaudet; liuppia perigonio destituta carpidiis
in crucem erectam digestís a priore se distinguit.
Inflorescentias validiores Fotamogetonis non raro flores
terminales claudunt qui antera vulgo a norma disceduiil;. Saepe
uumei-o raembranorum cyclorum discrepant et flores tetrameri
I
t l'í'iJ
• I l
Hjtj, i
.HE-
') K, Sclmmuim, Morpliologische SLiulìon t. I. p. 120 (le bis relalioiiìl)
us lusins disserai.