B R O M E L I A C E A E : GEOGRAPHIA—USUS.
Tabula, qnno (nbiquistia ueglectis) speeioram Bromo)inceunun plnribus in provindis Bi-iisiliao adhuu kctam
632
G e n e r a
2 .S
'i « i
i 3
2 ^
1 "
1 1
^ Ö
i ai 5 »
íS s
5 «
1.2
^ -5
i5 "
2 o
^ i ill
I I I o®
s i s ill
i l
a.2 u S
3 «
il 1
1 £
•5 o Äi á-g .! %ÄH a ^£
15 romei) a 1
Ni ci Illa ri «m , . . . _ _ _ _ _ _ __ 1 _ 1 -A meo co e CD .s . . . . 1
Hohenbergia . . , , 1 _ _ Acanlhoslacliy.'s , . , _ 1
Aeclimea 1 1 1
Quesuclia 1
Billbcrgiu 'i 3
Neoglazio^'iu . . . . 1
Pitcjiiriiin 1
Dyckiii — — 1 _ _ _ _ _ _ _ _ 1 _ 1 1
Vi i esca 2 — 2 1 2 1 _ 1 1
Tillancl.Ria 1. 3 i 1
QUALITATES ET USDS RROMELIACEARUM.
Saepissime plantis familiae iiostrae ant habitus pei-iiisignis
aut colores et ñornin et foliorum floralium p raed a rissimi, ita
ni Hoii solnm in patria silvae priniaevae arboriim truncis vel
regiounni aridanun saxis oruameuliun sint, vero etiam in
cjvldaria Europai-a saepissime introducta cnm Orchidaceis liortiilanis
sninma indusiiia digaae A'ideantui-. Familiiie tauien
tantiie per Ameiicam tropicam divnlgalae species, quae bomini
usum technicnm medicinalemque offeraiit vel quainim pai'tes
ebulando consiimanlur, paucae,
Bromeliae generis species habitu altioi-es in Anlillis
praecipue, Mexico et Columbia, i-aiius in Brasilia sepibus
vivis imperviis construendis ob foliorum spinas heñ idas peridoneae
saepeqne adbibitae. Plantarum vigor vegetationis tantus,
ut super solum dcífcta quoque per menses complures ne dieam
per anni spatium babiium omnino integi'arum praebeant. Quam
ob rem qui viani per agi'i sepem facere vult, plantam ima
basi ]'eseclam tollit, si pervadit, eainqne restituii ad sepis
portam facillime celandam.
Generum complui'ium folia basi in vaginam magnani
dilatata arde imbricata (e. g Aechncae, BiUleì-giae, Vrieseae,
Caragiialae) inftindibuUuii eflbrmant vel craterum vel utriculiini,
quo coeli aqua colligitur plantisque asservatur. Peregi'inatores
sitientes liquorem panilo niucilaginewni fere esipidum
liaurere dicuntur.
Aliae Bromeliae (Gravata) species nonmillae fructuni
baccatum hominibus nutiimeiitum praebent. Laudantur ^romeliaBiwjuiìì,
Br. fas/iiosa, Br.Binoii, Br. laciniosa, WQ
dicam de Br. Nidusimellae Colmubiana, de Chilensium Chupalla.
Gandent bae baccae sapore nane acetinoso-dulci nunc vinoso
iiitermixto resinoso. Substantia acris, quam commemoi-ant
nonnulli, deest; raphides peracutae vero calcii oxalici, quae
adsiinfc nonntillis fVequentissimae, oris cutim vuluerant indeque
saporem acrem mentiunt.
Imprimis autem de Ananas fructus virtutibus plura discurrere
vix necesse. Im])Oi'tantur maxima copia in Europam
et vivi et saccharo conservati aeque ac in zoiiis tropi cis ci bum
optimum pai'ant. .lam ante medium sacculi XVT. p. Cln'. u.
notae priuìae de Aìmnus edita«; eodem fio-e temiìor« e Bi'asilia
sub nomine indigenorum „Nanas", e quo sine ullo dubio
„ A n a n a s " prodiit, notatur. Descripsil enim ci. TUEVET (LOS
Singularités de la France antai-ctique, autremeiit iioinmée
Amórique, edit. 1559) et delineavit ,.Nanam", fructum gialissimi
saporis et odoi-is, colore tlavo adversus morbos varios
quoque adhiberi laudans. Ex America continente primum ad
Indiae occidenralis Ínsulas indeque in Indiani oi-ientaleni Sinamque
delatam esse referuiit. Nunc non solum in regionibus
tropicis subtropicisque (e. g. in Azoiis) undique colitnr et in
cultura vurietates innumerabiles fructus forma, colore, sapore
distiuctas protulit, vero etiani in Eai-o])a australi sub coelo
pei'ennat, fructus tanien non nuUurescit. Caldana maxima
sunnuis inipensis fructui proferendo in Europa temperata
constructa sunt.
Brom eli acear uni nonuullaruin terivstriuni e Bromeliae.,
Bycliiae, Buyae genere foliorum vaginas valde in crassa! as
ainylo magna copia repletas inveiiimns, quo mille Íncolas
l)laniiierum ArgeiUinarum e fame inopiaque siiperstites vixisse
nobis tradiium est.
De Ananas fibra. Pitta dieta, band panca jam ¡iridein
acta sunt. Folia enim .sub aqua puLi-efacta pare lie bymate
deti'ito fibras sclerenchymaticas praebent Lino tenuiores longioresque
nec minus validas, quae in I3ra.silia et pi.scatoribus
ad retia fabricanda et textoribus ad vestimenta consli'iienda
inservinnt. CI. BEER auctore haec Ananas in Europa calidoi-o
fibrae causa coli coepit; nunc autem cultura ob coeli iiiiquitatem
difficilliina ibi omnino demissa est. — Ritieni rei, imprimis
retibus conficieiulis Neoíjlazioüia, variegata (Caroi'i)
in.servit. Etiain haec fibra fortissima est longitudinequc víjícm/c.'.'
supei-at; sed usus ope fabi-icai'um divulgatus, qui sine diibid
quaestuosiis fieri posset, omnino deest.
Postremo usui technico Tillandsia tmieoides adest. Planta
viva ex arboi'uni ramis opulenter demissa perlonge fiiiibi-mis
tenuissinia e cylindro centrali consiiuiitur fibroso, coi'tice
parencbymatico circumdato. Jam loco natali cortex filornm
mortuoruni putrescit imbribiisque delavatur, ita ut pili equini
speciein ofl'eraní, quam ob rem „Cri ii a vegetal " apud Hrasiliensps
nomcn. iilem ac pilis cquinis usus mlcitis imlvinisquo.
materia pi lifo n ni rai'ciendi.s; atra vH a(ro fusca, ni ti (¡a,
633 B R O M E L I A C E A E : USUS. 634
quae e Tillandsiae iisneoidis copia aqua digesta indeque cortice
privata formatur. Revera autem quoad firmitateni ,,Orina
v e g e t a i " pilis veiis equiuis permulto iiilerius.
Pianta altera e familia nostra, Aechnea linctoria colorein
Havum in l'adicibus servat. quo indigenae ad reiia etc, illustranda
ntuiitur. Quoad usuni mediciiialem plantarum nostraruni
de Ananas syncarpio nuper comuiunicatum est, succum idoiieuui
esse ad carnein digerendam et hoc momento cnm pepsine convenire.
Hujus fructus maturi succus fei-mentalus liquorem
alcoholicum ,,chicha", ,,vinho de Ananaz" stoniachicuin
offert; recenter expressus pro diuretico einnnigogenteque aestimatur.
Ananas ininiaturae succus valores habet antheluiiuiicos
et desobstruentes; majore copia autem adhibitus pro
abortivo spectatur, Item ex Ananas syrupuni extrahunt
ad liquorem aqua spumante mixtum optime recreantem peridnneura,
Bromeliarum variarnm fructus maturi mncilagiuosi
olferunt syrupum pectoralem, immaturi succuui vermifnguin
diureticumque aqua moIUtum antaphtbicum.
Aciduni resinosum oplime suaveolens extrahitur ex Ananas,
Tillandsia xisneoide, ex hac quoque cumarinuin.
CI. MEZ.