ï n l e i d ï k i g j e ,
H I S T O i l l S C H E
G E O G R A PH IE.
lie verdeekdeOppcrvlakte der Aasige
Hiftorie; wcslial-
D de volgcns de Wetcldlyke of de Heilige
ven wy de zelvezuHen vcrdeclen in
I. Civile ofPol idque Geographie, en
4. Heilige Geographie.
3. Daar wy by zulleit voegen de Geographie derTaaletJ.
De Politique Geographie zal ons de Oppetvlakte der Aarde
verdcelen in Keizerrjkcn ^ Koningryken, Kepublyken) VoU
keren, en andere Souveraine Staaten.
De Heilige Geographie zal ons die zelve OpDWvlakte verdeelcn
volgens de uicgeftrekilieid der Voornaamfte Godtsdienften.
En de Geographie derTaalen zalonsopdicOppervlakcedocn
kennen de uicgeftrektheid der Algemcenfte Taalen,
H I S T O R I S C H E
G E O GR A PHI E .
E E R S T E B O E K .
Of
P O L I T I Q U E EN C I V I L E
G E O G R A P H I E ,
De Ferdeelingder^ardeinKfizerryken, Kvrtingrjhn,
Re^ublykfii, Folk^ren, en andere Souveraine
Staaten.
DE Oppcrvlakce der Aarde , aangemerkt volgcns de Civile
en Politique Hcerfchappyen , is verdeeld in verfcheidene
Souveraine Staaten , bekend onder de vcrfdieidene naamen van
Keizenyk, Koningryk, Republyk^ Vo l k , enz.
I. H O O F D S T U K .
Fan de voornaamfie Staaten van tyißa.
AS I A heeft verfcheidene Souveraine Staaten, waarafdebekendftc
omirent vcercig zyn , onder de weike 4. geheeJe
Keizenyken benncn , a. Gedeeltens van twee andere Keizerryken
, 51 . voornaanie Koningryken, en 5. Hcerfchappyen geveftigd
door de Europeers.
Behalven welke Staaten "er ook noch verfcheidene fwervende
Volkeren gcvondcn worden.
5. I. 4 geheele Keizerryken zyn,
I . Perfien, 2 . ' t Gebied van den Mogol , 3. China, en 4,
Japan.
twee andere, die daarnietinbegreepen zyn alsvooreengedecke,
waar af de voornaamfie Li^chaamen in Ettro^a benaai,
Wjn
X . Turkyen, en 1 . Muskovicn.
1. O i j s vtornaamße Keningryken oyn, te wtetcn 14 of bit
Vaße Und.
] h e c
I. Mecha, en j.Fartach, in Arabien.
Vifapor, 4. Galconda, 5. Calicut, eii 6. CochiiUj in
Haliciland van Indien aan dezezyde der Ganges.
7 . Siam, 8. Camboja, 9. Av a o f P e g u , lo. Arracan, i i .
Acham, l i , Tunquin, 13. Cochinchina, en J4.Layes, inhec
Halfeiland van Indien aan geene zyde der Ganges.
1?. Baiantolaof Laflä, 16. Necbal , l y .Tanju, 18. Cogua
ofGroot Thibet , 19. Klein Thibet , 20. Kasghar, a i . Samarkand,
en ar. Baiach, in Groot Tartarien.
2). Odiefchi, cn 14, Imeieti, in Georgien,
En 7 m ae Eilanden.
I . De Maldivifche Lilanden.
z. Candea, in het Eiland Ceylon. . .
3. Achem, 4. Materan, en Borneo ^ in de Eilanden van
Sunda.
6. Macaflär, en 7. Ternate, in de Molukfche Eilanden.
§ . 3. De 5 Heerjchaffyen, geveßigd door de Europeirs,
zya
1. Der Caftiliaaneh in de Philippynfche Eilanden,
a. Der Portugeezen le Goa en op verfcheidene Kuften van
Indien.
3. Der Vereenigde Ptovincien, of der Hollanders. teBata.
via in het Eiland Java en op verfcheidene Kuften van Indien.
Í . 4. Onder deßvervende
bentchtiie-.
Volkeren api de
I. De Bengebren^ en de Beduinen , in Arabien.
En 3. de fwervende Tartaaren die by Hördes leeven.
II. H O O F D S T U K .
Van de voornaamfie Staaten van oifrica.
\ F R I C A heeft yerfcheidencStaaten,waaraf devoornaamfte
omttent zeven-en-twintig z y n , onder de welkeljennen
4 geheele Keizerryken, i Gedeelte van een ander, i6voornaame
Koningryken. 1 Republyk , cn y Hcerfchappyen gcveftigd
door de Europeers.
§ . I . De ^geheele Keizerryken Hyn,
I . Abyliinien, i . T o m b u t , 3, Monomotapa^ e n 4 . Monoe-
Het Keizerryk 3 'i geen daar maar voor een Gedeelte is, ea
waar afbet voomaamße Ligcbaam in Europa is, is
Turkyen.
i . 2. 16 voomaamße Koningryken zyn.
X. Marokko, en 1. Fe z , in Barbaryen.
3. Taf i let , in Biledulgerid.
4. Gaog a , en y. Borno, in de Saara of Woeftyne.
6. Gangara, en?. Soufos, in het Land der Negers.
8- Benin, en 9. Ardea, in Guinea.
1 0 . Makoko, 11. Mujak, i i . Congo, 1 3 . Loanga, en 14:
Angola, in het geen 't welk wy Congo noemen,
§. 3. De Rcj>uiiykis,
1. Brava, op de Kuf t van Zanguebar.
S. 4. De liff Heerjchapiycn > geveßigd door de Eurofeerst
zyn.
I . DerFranfchentcMadagafcar, of het Eiland Dauphine.
X. Der Caftihaanen of Spanjaarden opdeKuf tvan Barbaryen,
en in de Canarifche Eilanden.
3, Det Portugeezen op de Kuften van Barbaryen en Zanguebar,
en in de Eilanden Madera enCabo Verde.
4.. Der Engelfchen te Tanger.
5. Det Holländers opde Kuften vanGuinea, Congo, cnhet
Kaffersland^ cn op hec Eiland S.Thomas.
§, }. Onder een groot getal van fwervende Volkere» g^n de
bekindße,
I . De Arabiers, en 2. de Bereberen in Barbaryen, Biledulgerid,
eu Saara; 3. de Gallen, inEthiopien.
III. H O O F D S T U K .
Van de Voomaamße Staaten van America.
America hadeertydts twee Keizerryken, Mexico in het
Noordcr en Peru in hetZuider: maar tegenwoordig zyn'er
driedetley Staaten , naamentiyk i. verfcheidene kleine Koningryken^
i. verfcheidene vryeVolkeren, enj .vyfvrcemdeHcetfchappycn
geveftigd door zo vcele Staaten van Europa.
§. 1. Onder de kleine Koningryken zyn de gcreguleerdße.
Die van Florida, waar af Apalache, Co^a, Cafachiqui, en
Quiqualtangui ons als de voornaamfte voorkomen.
§. 2. Onder de Volkeren, welke geen Köningen hebben,S!^a
De Iroquooizen, de Kiloftinous, de Aifinipoualate, d cNa -
doueflis. cn de llinooizen in Caiiada. Do
T O T DE G E O G R A P H I E .
De Caribers in de Eilanden van dien zclvcnnaam, eninGui- 6. Scraatsburg, 7. Bafel , 8- Sion, p. Coirà of Cliur
Brixcn, n. Trente, i i . Conftantz, i j . Augsburg, 14 I
fingen,i j .BalTau, ló.Kcgcnsburg,i 7 . A i c h f l e t , i s .Wi
buKc. iQ. Bambenr, jo.Hildesheim. n . Dsnahrucro^- ,.r
De Tapuyers in Brazil.
End cAr a u k e r s inChi i i j enz
§. 3. De vreemde Heer/ebafpyen geveßigd doorzoveeleStaaten
ver-
van Europa.
1- Vrankryk hceft zieh geveftigd in NieuwVtankryk. in
fcheideiic Cartbifche Eilanden ; en op de Kuf t van Guiana.
2. Spaiijen, of liever Caltilien, bezit daar Nieuw Spanjen .
Terra Firma of Nieuw Granada. Peru, Chi l i , Tucunian maakcnde
een gcdcelte van Paraguay, en de gtootften der Antillifclie
Eilanden.
3. Portugaal heeft daar inde Kuften van Brazil, daatmenby
kan voegen dc Eilanden Tercercs ruflchen America cn Europa.
4. Engciand bezic 'er Nieuw Engeland, en Virginien op dc
Kuft van Canada^ Carohne in Florida ; cn verfcheidene And!«
lifche Eilanden.
En y. De Vereeniede Provincicn bczitren'er onder denaaam
van Hollanders verfcheidcne Caribifche Eilanden, eneenigeColonien
op de Kuft van Guiana.
I V . H O O F D S T U K ,
Van de Staaten van Europa.
S- I. ü Ü R O P A is ons meer bekend als dc andere Deelen
i L der Wereld ; weslulven wy 'er de Souvetainiteiten
naauwkeurigiyker af zullen betrachten.
Maar gclyk vetfclicidene Souverainireiten bezeten worden
door cen eenigen Souverain, en geacht werden maar een zelveti
Staat uit te maaken , zullen wy 'er den Souverain maar af noemen
zonder uit te drukken wat ondei zyne Heerfcliappy behoort.
§. I. Europa heeft i Geeftelyken Vor f t , 3 Keizers, 7 Koningen.
6 Repubiyken. welke 17 heerfchende Staaten maaken,
cn meer als 300 fouveraine Vorften en Prinfen, welker Staaten
van hooger Mogciidheden afhangen, of als Leen, of als Cynsbaareu.
De Paus.
De Geeßetyke Vor ft is,
De drìe Keizers syn,
1. De Keizervan Duitfchland, diezich Keizer vanhetHei .
lige Roomlche Ryk noenu.
2. DcTurkfche Keizer, diezich noemc denOttomannifchen
Sultan of Grooten Heer der Türken.
3 . Dc Keizer van Muskovien, die den tytel voert van Keizer
der RuiTen, en gemeenlyk de Groot-Vorft van Muskovien geücercu
word.
De Zeven Köningen zyn,
1. Dc Allerchfirtciykftc Koning, of Koning van Vrankryk.
1. DcKütholykcKoniiig.dienmengemeenlykdcnKoningvan
Spanjen noemt.
3. De Koning van Groot Britanje, of Koning van Engeland.
4. Dc Koning van Portugaal.
5. Dc Koning van Sweden.
6. De Koning van Decnmarken.
7. De Koning van Polen.
'Le zes Repubiyken zyn die der
J. Vereenigde Nedcrianden, derSwitfers, en 3. der Grifons
of Graauwbunders.in Duitfchland: 4. van Venetien, j.van
Genua, en 6. van Lucca, in Italien,
Í. i. De drie bonderdSubalterne Souveraine zyn van fwederley
Joorten^
I. Geeftelyken, en 2. Wereldlykcn.
Ondet de Geeftelyken zyn
Tisiee Crm-tJHeeßers.
I . De Groot-Meefter der RiJders van Mal tha, en ». dc
Groot-Mecfter der Duicfche Ridders,
Vier Aertsbiffchnppen, 'jsaar af de drie eerßenKenrvorßenzyn.
1. Den Aertsbiflihop enKeurvorft van Ments.
1. Den AertsbilTchop en Keurvorft van Trier.
3. Den AertsbilTchop en Keurvorft van Keulen.
4. Den Acrtsbiilchop van Saltzburg,
Twee-en-twintigBiffchoppen, weikeayn va»
X. Munfter, 2. Paderborn, j . Lu i k , 4. \Yorras, y. Spiers,
fingen. 15. Bafläu,'lö.Kcgcnsburg,' i^.Aich^flcc,"!«!^^!^.
bui^. 19. Bamberg, 20.Hildesheini, i i . Osnabtuegc, cn22
Lubek.
Een Groot.Trioor van Malt ha, die zieh noemt
Groot-Pfioot van Duitfchlaod.
Vtrfcheidene Abten, waar af de grootße Landbezitter is die van
Fulda.
Verfcheidene Trevoopfeha
af het aanztenly
nde Kerk, waar
Berchtelsgaden.
Onder de Wereldlyke Souveraineh zyn
Vur Keitrvorßtn,
1 . De Keurvorft en Hertog van Beyeren.
2. De Keurvorft en Hertog van Saxen.
3- De Keurvorft en Markgraaf van Brandenburg;
4- De Keurvorft en Paltsgraaf aan den Ryn,
Ooftenryk.
Toskanen.
Een K^ertshertog van
Ecu Groot-Hertog van
Verfcheidene Heftagen aytt
Die van Nieuburg, Weimar, Lunenburg.Wircemberg, Mekelenburg,
Lauwenburg, Holftein, enz. in Duitfchiand.
DievanSavoyen, .Vjantua, Modena, Parma, en noch verfcheidene
anderen van minder vermögen, in Italien.
Die van ßoüillon, tuffchen Vrankryk en de Wedcrlanden.
En die van Courland, in Polen.
Verfcheidene tJMarkgrt , 'Ji-aar afdevoornaamße zyn die van
Baden en Durlach, van Anfpach en Kulembach, in Duirfchland.
En verfcheidene in Italien, maar welker Staaten van eenkleine
uitgeftrektheid zyn.
Verfcheidene Landgraaven , waar af de geene» > welke Vorßea
benncn > zyn die van
HeiTen-KalTel eii HeiTen-Darrnftad.
Verfcfjeidene Vorßen, waar af de voornaamßen zyu die van
Anhalt, in Duitfchiand.
Van Monaco, SoJ&riao, cnCaftlglione. in Italien.
Verfcheidene Grat e», waar mier de geene», welke Vor(len
bennen, zyn die van
NaiTau, Furftemberg, Ooft-Vricfland, Hohen-Zollern , cn
Arenberg, •
Behalveu de welken 'er noch zyn
De Cham der Kleine Tartaaren ; de Waywoden van Zevenbergen,
Walachicn, Moldavien, Ukranien,- en de Republyk van
Ragufa.
Deze Republyk ert de vyflaátftgenóemdc Vorften zyn Tributarificn
van het Turkfche Keizerryk.
't Heitogdoih van Parma lieft van de Kerk.
Dat van Courland lieft van Polen.
En alle de anderen heften van het Duitfche Keizerryk ; uitgezondert
de Groot-Meefter van Maltha, wiens Eüand lieft van
den Katholyken Koning als een Leen van Sicilien ; en den Hervan
Bouillon , welke pretendeert wegens die Souvcrainitcic
niemand te hciîèn.
V. H O O F D S T U K .
Vanhet Magellanifcb Vaßlanden de Noorder Landen.
§. I. T T E T Magellanifche Vaftland is ons noch onbckend.
X Jl Dc Caftiliaailen bezitten dc Eilanden van Salomon,
en mogelyk ook de gcbuurige Kuften.
En de Hollanders mögen iets bezitten in Nieuw Holland, of
het Land van Eendtagt, cn de andere Kuften die zy daar ontdekthebben.
§. 1. De Noorder Landen zyn ons mede onbekend.
't Eiland Ylland , en eenige Kuften van Greenland behooren
den Koning van Decnmaikcn toe. I De
T
ma