6
Figuur 1: Trends in nalatenschappen 1995-2015
Wat kunnen wij van Pieter Teyler leren? Hij wilde wetenschap
stimuleren, naast kunst en cultuur. De wetenschappelijke
vader van Einstein was Lorentz, die zijn laboratorium kreeg
binnen Teylers. Lorentz was de toonaangevende natuurkundige
in Europa. Ook nu heeft Nederland extra impulsen nodig
voor de Nederlandse wetenschap. De overheidsinvesteringen
en investeringen van het bedrijfsleven blijven achter. Nederland
is hekkensluiter binnen de EU. Particulieren kunnen hier
een verschil maken. Zelf hun of haar vermogen ter beschikking
stellen aan de wetenschap door mee te helpen een
Nederlands particulier wetenschapsfonds op te richten,
gekoppeld aan Teylers Museum. Een Fonds op Naam binnen
het Vrienden Fonds. Met als naam het Teylers Wetenschapsfonds
dat scientists in residence in Pieter Teylers Huis laat
floreren, zodat dat weer het bruisende instituut wordt van
weleer. Het zal Pieter Teyler deugd doen, wanneer hij vanuit
de hemel of elders deze navolging ziet.
Nawoord: de vele malen dat mijn echtgenote en ik te gast
zijn bij de opening van exposities zijn wij onder de indruk
van het fantastische ‘rentmeesterschap’ door de directie,
de medewerkers en het bestuur van Teylers nalatenschap.
Noten
1 De idealen van Pieter Teyler, (2006) Haarlem: Teylers Museum, p. 15.
2 Schuyt, Th. (2012). Inleiding in filantropie en filantropiewetenschap.
Utrecht: Uitgeverij de Graaff.
3 Schuyt, Th. (2006). Het ontwikkelen van een filantropieschaal.
Amsterdam: Vrije Universiteit, oratie.
4 Gergen, K.J. and Gergen, M.M. (1986). Social Psychology.
New York/Berlin: Springer Verlag, p. 196.
5 Adam, T. (Ed.).(2004). Philanthropy, Patronage and Civil Society.
Bloomington: Indiana University Press., p. 5.
6 Payton, R.L. (1988). Philanthropy: Voluntary Action for the Public Good.
New York: Macmillan
7 Bekkers, R., Th. Schuyt en B. Gouwenberg (Red.) (2017).
Geven in Nederland. Amsterdam: Lenthe Uitgevers
Pieter Teyler, voorbeeld in de huidige eeuw
van de filantropie?
De komende twintig jaar vindt de grootste intergenerationele
vermogensoverdracht in de geschiedenis van Nederland
plaats. Dat heeft te maken met economische welvaart, met
demografische ontwikkelingen, maar ook en vooral met de
huidige cultuur van ‘Do It Yourself’. Zelf verantwoordelijkheid
nemen voor maatschappelijke thema’s. Filantropie wordt dan
ook kortweg gedefinieerd als ‘private action for the public
good’, vrijwillige inzet voor het algemeen nut.6 Dat deed
Pieter Teyler met zijn grote nalatenschap met een enorme
impact. Nalaten voor goede doelen zit in de lift.7
Afb. 4 Acteur tijdens De Lorentz Formule in het Lorentz Lab, 2017
Afb. 5 Restauratie Ovale Zaal, 2010