> De oervogel
Ostromia crassipes, Beieren, Jura
(ca. 150 miljoen jaar geleden)
Aangekocht in 1860
Dit onopvallende fossiel is van een ‘oervogel’, een dier
tussen een verendino en vogel in dat ruim 150 miljoen jaar
geleden leefde. Het is de oudste vogelachtige die buiten
Azië gevonden is en vormt tot op heden het enige exemplaar.
Sinds de aankoop in 1860 voor Teylers Museum was dit
object meer dan eens wereldnieuws. Lang was het aangezien
als een fossiel van een pterodactylus, een vliegende sauriër.
Dat veranderde toen de Amerikaanse paleontoloog John
Ostrom in 1970 veerafdrukken ontdekte en het herclassificeerde
20
als een fossiel van Archaeopteryx, de oervogel die
ooit gezien werd als de directe voorloper van de moderne
vogel. Het Teylers fossiel speelt ook vandaag de dag nog
een belangrijke rol in modern paleontologisch onderzoek.
Flamingo
John James Audubon, The Birds
of America, Londen, 1826-1840
The Birds of America van John James
Audubon staat bekend als het duurste
in druk verschenen boek ter wereld.
Alle vogels zijn op ware grootte, met
de grootste precisie en in hun natuurlijke
omgeving afgebeeld op bladen van
64 x 97 cm. Ondanks het formaat was
het soms nog steeds lastig om grotere
vogels op papier te krijgen, zoals bij
deze flamingo die zijn lange nek wat
gekunsteld naar beneden buigt.
Ook bij verschijning was het een zeer
kostbaar boek, maar Van Marum kocht
de exclusieve kennisbron als een van
de weinigen in Europa direct aan. Deze
aanschaf paste in het aankoopbeleid
van Van Marum en Directeuren van
Teylers Stichting: in de geest van de
Verlichting werden voor museum en
bibliotheek juist die materialen aangeschaft
en toegankelijk gemaakt
die geen individu zichzelf anders
veroorloven
kon.