Michelangelo Buonarroti (1475-1564)
Zittend mannelijk naakt, ca. 1511
Rood krijt, gehoogd met loodwit
Aangekocht in 1790
In 1790 deed Teylers Museum een
unieke aankoop. In een klap werden
1700 Italiaanse tekeningen verworven,
waaronder 25 werken van Michelangelo
en 12 van Rafaël. Allen waren ‘ongemeen
schoon’ in de woorden van die
tijd. In overeenstemming
met het
testament van Pieter Teyler werden de
tekeningen aangekocht ter bevordering
van de eigentijdse kunst. Eind achttiende
eeuw werd geklaagd over de achteruitgang
van de Nederlandse schilderkunst.
Wat zou daar beter tegen helpen dan
voorbeelden van de onovertroffen meesters
van de Italiaanse Renaissance?
Deze tekening is een studie voor een
ignudo, een van de naakte mannen-
figuren op het plafond van de Sixtijnse
Kapel. Michelangelo nam tekeningen
zoals deze mee op de hoge stellages,
als voorbeeld voor de licht-donker
werking van huid en spieren tijdens
het beschilderen van de gewelven.
15
< Wybrand Hendriks (1744-1831)
Het Teekencollegie van Haarlem, 1799
Olieverf op paneel
Geschonken door mevr. J.H.M. Staring-de Mol
van Otterloo in 1987
Iedere zichzelf respecterende stad in de achttiende eeuw had een tekenacademie, zo ook Haarlem.
Op zulke plekken kwamen kunstenaars en kunstliefhebbers bijeen om hun tekenvaardigheid te
oefenen. Pieter Teyler was een van de oprichters van de Haarlemse academie en hij was bestuurder
tot aan zijn overlijden in 1778. Geen wonder dus dat Teylers Stichting na zijn dood de Haarlemse teken-
academie enige tijd financieel ondersteunde, evenals het Teekencollegie, de opvolger van de academie
vanaf 1796. Wybrand Hendriks portretteert hier de leden van het Teekencollegie, inclusief zichzelf.
Hij staat uiterst rechts met hoge hoed. Hendriks was bestuurder van het collegie, naast zijn werk als
opzichter van Teylers kunstverzameling. In beide functies droeg hij bij aan de bevordering van eigentijdse
kunst in de geest van Pieter Teyler. Bij het Teekencollegie bijvoorbeeld door de collectie oude
meesters van Teylers Stichting te tonen als nastrevenswaardig voorbeeld. Bij Teylers Museum door
werk aan te kopen van zijn kunstbroeders.