en vruchten: s o c ie t a s •
ART • SCIENT • BAT •
IN • MEMORIAM •
I • SAEC • FE L •
i CLAVS I •
Onder den krans: c h . w i e n e r , b r u x e l l e s .
Omschrift: * * * a • d • v m . k • m a i • * * *
MDCCLXXVIII MDCCLXXVIII
Brons, 60 m.M. Verz. Z.
Bij de stichting van den Oeconomischen Tak der „Hollandsche
Maatschappij van Wetenschappen te Haarlem” (1777, later „Neder-
landsche Huishoudelijke Maatschappij” , thans „Maatschappij tot be-
vordering van Nijverheid” ), bestond 00k het voornemen onderdeelen
daarvan in de kolonien te vestigen en werden als direkteuren der
Holl, maatschappij benoemd J e r e m ia s v a n R i e m s d i jk , gouvemeur-
generaal (f 3 Oktober 1777), diens opvolger R e in i e r d e K l e r k ,
toen direkteur-generaal en Mr. J a c o b u s C o r n e l i s M a t t h e u s R a d e m
a c h e r . Deze laatste was reeds vroeger voornemens geweest, eene
vereeniging tot beoefening van kunsten en wetenschappen in Oost-
Indie op te richten en vond toen veel tegenstand, thans, gesteund door
den landvoogd d e K l e r k , met wiens stiefdochter hij gehuwd was,
vond zijn denkbeeid: geen onderdeel te worden der Holl, mij., doch
een zelfstandig wetenschappelijk lichaam te stichten, meerderen bijval
en 24 April 1778, op den dag der toetreding van den gouverneur-
generaal, werd het Bataviaasch Genootschap van Kunsten en Wetenschappen,
onder de zinspreuk „ten Nutte van het Gemeen” , als
opgericht beschouwd. Opperdirekteur was de gouvemeur-generaal,
direkteur R a d e r m a c h e r (geb. te ’s-Gravenhage 30 Maart 1741,
vermoord aan boord van het schip Java 24 December 1783 met
zijne vrouw, door tot de equipage behoorende Chineezen)
Het genootschap schrijft prijsvragen uit, zie prijspenning v. L oon,
PL x l v ih , n°. 524, en bezit belangrijke verzamelingen op het gebied
van Natuurkunde, Natuurlijke Historie, Ethnologie, Numismatiek, enz.
Z. M. W i l l e m IH werd 26 Maart 1871 tot opperbeschermheer
benoemd, veelal traden de gouvemeurs-generaal als beschermheeren
op. Zeer uitvoerig is de geschiedenis van de eerste eeuw van zijn
bestaan beschreven door den voorzitter Mr. T. H. d e r K in d e r e n in
het bij E r n s t & Co. te Batavia uitgekomen Gedenkboek. Het genootschap
is het oudste door Europeanen in het leven geroepen
wetenschappelijk lichaam in Azie en mag zieh 110g steeds in grooten
bloei verheugen.
442. 1878. i Mei.
Ter eere van Dr. G. F. W e s t e rm a n te
Amsterdam, direkteur en medeoprichter
van Natura Artis Magistra.
Vz. Zijn iets naar rechts gewend borstbeeld,
links ter zijde: j . e l io n . f .
Omschrift op matten rand:
© AAN Dk. GERARDUS FRED ER IK WESTERMAN ©
VEREERDERS EN VRIENDEN I MEI 1 8 7 8
Kz. In zwaren met lint omwonden eike-
krans: EENVOUD
VOLHARDING
KRACHT
Brons, 60 m.M., nah J. E l io n .
Aangeboden bij gelegenheid van het 40 jarig bestaan van Natura
Artis Magistra, (zie omtrent W e s t e r m a n en zijne stichting de aan-
teekening op n°. 782.
443. 1878. 7 Mei.
3e Eeuwfeest van het Meisjeshuis te Delft.
Vz. De liefdadigheid, de face gezeten, tegen
wier zetel links een op den grond gezeten
stervende oude vrouw rust, terwijl rechts naast
haar een jeugdig meisje geknield ligt, dat
smeekend tot haar opziet. Op de voorzijde
van den zetel een driehoek en het Jeruzalems
kruis. Op den voorgrond een half ontrold