4 ? I NS T 11 U T I O-N E S R. EI H E R B A R I Æ . .
tibus pôfthabendam affecutus eft celeberritno illo Horro Malabarico, in quo
plants 745. à Pâtre Mathæo Carmelita defcalceato , Neapolitano , deji-
neatæ , iconibus & defcriptionibus eximiis exprimuntur, J o a n N E C a se
a R 1 o Ecclefiafte opns promovente. Prima pars Horti Malabarici édita
eft anno 1678. Duodecima veto anno 1695.
Galli noftri meritis laudibus defraudari non debent. Francifcum hujus no-
minis primnm Galliarum Regem.difciplinarum bonarumque artium patrem,
tler>' H herbaria deleâatum fuiile Ruellii & Bellonii operaoftendunt.Petrus Bel-
« lonius ( inquit Gefnerus ) ex longinquis peregrinationibus femina varia cons’
geffit, omnis ftirpium generis, ex quitus Lutetiæ fatis , variæ ei ftirpes pro-
” vénérant : non folùm verb paucas fingulorum generum, præfertim arborum,
s> quæ Lutetiæ nafci ante hac non fofebant educare contentus eft,fed etiam fyl-
:> vas. Quis enim ignorât decus orane fuum Viridaria Gallica debere Bellonioî
Hortus Relati Bellaii Ce no m a n c n fisEpifco p i, ut refera etiaro Gefnerus, nun-
quam fatis in Herbarum Sc Arborum variarum culturâ laudati, nobiliflîmus
fuit omnium qui tutti apud Germanos tum apad ltalos vefebantur,ut nihil ad-
di potuiffet ad abfolutam Horti benè exculti & innumeris variarum planta-
rum divitiis refertiffimi curam ac diligentiam. Henricus IV. Galliæ & Na-
KICi iv. .varræ Rex potentiiltmus , circa annum 1570. Mout lm plantarup.1 ranonun
inftrudti curam dedit Joanni Robino in dignofcendis & excolendis plantis nul.
Hortus Ri- |É fccundo. Sed anno 1626. longè ampliorem Hortum inftituit Pa r is i ’ 1 s .
gi var 1 - ad Suburbium fanfti Vidtoris Ludovicus XIII. re & cognomine Jufttfs, ftta-
Gui d o' d i u deutibus Heroardo Archiatrim Comité & G u 1 d o n e B r os sæo Medi-
BRotsE. co Regis ordinariojdc Re Herbaria & medica optime n',crito,qui Hortum ve»
rè Regium extrui & plantjs undique conquifitis ornari curavit. Broffæus au-
tem primus Horti præfcctus, ftudiofis plantas indigitandi muneri præpofuic
vestasianus V e s p a s i a n u m R o b i n u m diligentiffimum Botanicum, qui præter
ro b in u s. elegantes illas Linguæ cervinæ fpecies, quarum nominarecenfentur in Cata-
logo Plantarum Horti R e g ii, primus in Gallias attulit Filicem bacciferam ,
Adiantum Americanum , Origanum fiftulofum , Afarum Canadenfe , Aca-
ciam Americanam , Geranium trifte , cæterafque rariores quibus Joannes
Cornuti Do£tor Medicus Parifienfis Hiftoriam fuam plantarum exornavit.
Horti Regii præfeûuram poftea geflerunt Archiatroen Comités ; fed defunfto
Antonio Vallot , eam obtinuit ædificiorum regiorum Moderator Colbertus,
, # deinde Louvefius, poftremo & Marchio de Villacerf : nunc æquiffuni Principis
dono Archiatran Comiti reftituta eft. Enim vero eu jus tutulæ plantas ip-
G u i d o c r e s - fas commendare ; Quem Horto fuo, miro illi terrarum angulo præponere po-
centiusEa- terat Ludovicus M a g n u s , nifi illuftriffimum Guidonem C rescentium:
gon. F a g o n e M , cujus admirabilem & benè divinam Herbarum cognitionem in
feipfo tam faciliter experituriqui in Horto Regio natus, & inter plantas edu-
catus, eas adeo in amoribus & deliciis femper habuit, ut vix ex ephebis exce-
dens , quafeumque in Alpibus , Gebennis ,Pyreneis , Arvenifque montibus
& orâ maritimâ nafeuntur , propriis manibus colleftas in Hortum Regium
fuis fumptibus,quafi füturæ dignitatis confcius afportari curaverit. Nec eundem
' f s A G O G ï i n R e m H e b b a r i a m 4 9
dèm state jam provedHorem ab earum fludiis avocarunt amoeniores litteræ ,
non gravifnma medentis munia , quibus Aulæ & urbi affiduè fuccurrit ; fed
Regi,Regi.æque familiæ confulendo, plantis nequaquam defuit. Ludovico ma-
gno,in viros qui litterarum feientiâ præftant verè munifico,fera per fuitauftor
ut diligentes Rhizotomos aleret, radices vivas feminaque ex omnibus par-
tibus tranfmilTuros : Unde nihil mirum fi Hortus Regius Parifienfis, immen-
fo illo plantarum numero quo inftruitur , inter omnes emineat. Robino ex-
tindto , Dionyfius Joncquet Doétor Medicus Parifienfis, Botanices Profef-
for-renunciatus eft. Huic fucceiïït clariilîmus D. D. Fagon , fummum Scho-
læMcdicæ Parifienfis decus & ornamentum, qui ad aulam vocatus, Joannem
Atmandumde Mauvillain Dodtorem Medicum Parifienfem fuffecic ; & deinde
pro fingulari qua me compledtirur benevolentiâ, eodem pnere, grato qui-
dem &fuavi , anno 1685. me beavit.
Nec Gallia folo Parifienfi Horto gloriatur. Alterum regni ornamentum h«*tusMons
eft Hortus Regius Monfpelienfis, ab Henrico IV. circa annum 1598. inftitu- £I•I1;NSIS•
tus. Huic præfecit Rex.maximus P e t r u,m R t c h i u i o m di B i t - Richierius
l e v a i , Campanum, qui æternâ luce digna, feripta rcliquit, figuris elegan- Dï ,£ U H iI
tioribusinfignitajfed'hæredum incuriâ,perpetuisut itadicamtenebrisinvoluta.
Horti Monfpelienfis fecundus Præfedtus fuit J o .a » s e s R 1 c h 1 r r i u s
d e B e l l e v a l : tertiusvero .M i c i a u C h y .co i n e a u ; ac ^ ICHArL &
nuperrimè per annos tres , julfu.Ludovici Magni , plantas indigitavit in ipfo C h v c o i n e a u .
P e t r u s M a g n o l qui curas omnes ad Rei Herbariæ incrementum E e t r u s m a -
feliciter contulit. Nunceidem Horto præeft F r a n c i s c u s C h ï c q , i - g n o l .
n e a u , qui magnas patetnæ,.tum dodttinæ, tum fàmæ fuftinendæ fpes facit.
Infaufto fidere nata funt,.quæ.de Rebus naturalibùs concinnavit N 1 c o - îeireskius.
l-a u, s F a b R i c i u s P e i R- e s K i u s Senator Aqqifextienfis, quem
' yirum vtl nominarc , laudareefi. Perierunt excellentifïïmi viri pretiofi foetus sduuf. vrxf. ;3
priufquam in lucem mitterentur. Gaffendo tefte, ejus vitæ feriptore accuratif- t‘‘i-Ccbtt~Arai.
fimo , Myttum latifoliam flore pleno è fylvofis locis, quæ inter Mafliliam & ^„na ‘„ , i
Telonem occurrunt, eradicari, excoli, propagari & ad amicos transférai ; ,
Jafnïinum vero Indicum, flavtim,odoratïfIimum è Sina, Papyrum è Saitarum .
îegione, Lifam è Media , Vîtes rariores Tuneto, Smyrna , Sidone , Da-
niafco , ex nova Francia aliifque locis déférai curavit. Nucem Cueiophoram.
Zinziberque germinantes viditaBeîgenferii,in fuaviflimis illis Hortis, in qui-
bus féliciter adolefcebant Gelfeminum Ameticanum majus, flore phoeniceoy^1’
Perficum violaceo ; Arabicum pleno ; Arantia flore rubro atqvie varieoaio j
Mefpilus & Cerafus acida fine nucleis ; Ficus Adamæa , cæreræque.
Immortalem Rei Herbariæ.fplendorem adipifeeutur Horti illi nobiliffimi,
quos.Blefis ac Parifiis , rarioribus plantis ditari voluit Sereniflïiniis Princepsj
G a s to B o r b o n l u s Aureliaiienfium Dux. In eo certè Principes cætcros rqnIus-
vicie, quod inter armorum ftrepitus, non fumptibus tantum ut alii, fed doâri-
11a qua pollebat maxima,Botanicen illufttaret. Nihil tarnen maqîs in Re Herbaria
pnedicabile aut gloriandum mihi videtur,quàm immenfus ilIeThefaurus
icQüum.Plantararm nativis.fuis coloribus ad vivum.expreflarum,quæ afletvan-
Go