TflïO*H*.ÀS %
TVs. a Diog. Laert• 5
£S9a ?imaf. Troie- h. i* de
Homonym. Hyl.
b Gefit. Bi-
lim b .
tsr oCdè, virni- nt/pâ irn. \ zagd.
4 IMST I T U T I ONES R e I H u U - M Æ .
tur in Bibliotheca Cxfarea infpicere licet,
j T h b o p h r A s t o 1 Melanti fnllonis filio, Leucippi, Platonis & Arifib-»
, relis difcipulo palma danda eft,ob eos quos de plantarum hiftoriâ & eau fis re-
liquic libros fexdecim & pluies, cjuibns fimiie nihil unejuaniprocuderunt Romand
ingénia. Inhis verô non rantùm de naturâ & differentiis ftirpium , fed ds
datum cultutâ & vegetandi modo fusé :di (lerit,,plantaru-m quiugentarum cir-
citer npraina fine deferiptionihus afterensvel eas breves admodum &.mancass-
» bPermultainfunt plantarum nomina,quæ neque medicis neque aliis eruditis
» hodie cognofcuntur.mutatis nimirum nominibus apud pofteriores.Haud eninv
» fimilia apud alium quemquam ejus argumenti autotem ihveniuntur.Quapro-
pter plané defperandum eftjiis temporibus Theophraftum elucidari polfemon
quidern quod ad text us rêftitutionem,quæ demum fummorum virorum labo-
ribus forte obtînebitur,fed quod ad cognitionem plantarum,de quibus Thec?-
phraftus egit fub nominibus fibi pro'priis. Quibus eriirn aux il iis id fieri poflitji
nifi forfan accuratiiîimè perluftrando per plures annos loca in quibus ftirpes
quafdam indicavit : quod tamen vix fperari poteft, cùm déferiptiones earura
„ defiderentur Aldinmmè dolenduni quod ionga ætas operibus Theophrafti muL
„ tum decerpferit,plurimafquc iis intulerit lacunas,ita ut mentem Theophrafti
„ fiepe vix affequi liceat.Nec veto integram medicinam tanto operi quifquam.
3, hacrenus adhibuit,ut ut multi milita fuerint conati;fed & qui in Latinum hoc
s, opus vertit Theodorus Gaza.elegantiæ Latini fermonis quam herbarum péri»
3, dot videtur fuiflèjunde in plurimis cùm propter hanc,tum alias caufas mentem
„ Theophrafti minus féliciter expreilit.Quin etiam haud_parùm tenebrarum le-
3, ftoribusoffudit ieéHone librorum in capita & fing-ulis çâpitibus breviarii præ-
,, miflfa præfatione :Butpote cùm fæpè ilia divifafint quæ jungi maxime debent,
3, uti è contrario conjunétaquæ étant feparandaiargumenta autem ilia capitum
„ ie&orem plerumque feducant.Interim tamen ex ipfis apparet quanto ingenio,
„ quantaque doéltinâ conferipti fuerint.Prodiit. veto & ipfius Théo phrafti Giæ-
j, en ni opus Sc Latina Gazæ verfio non femel in lucem. Primus Græeum Lati-
„ numque textum junélim edidit Daniel Heinftus, opéré quo.fimul,& reliqua
„ ejufdem.TheophraftiGræco-Latina dare conatus e ft. Qu am quam ante titulus
„ illius- editionis référât ab Heinfio textum Græeum locis infinitis partira ex
3 , ingenio , partim ex libris eniendatum , hiulca fuppleta , male concepta re-
3, cenfita, iuterpretationcm qnoque paffim efle interpolatam ; Epiftola dedi-
,3 catoria item loquatur in Græco textu Augiæ ftabulum elfe expurgatum :
j, Etfi denique diftitendum minime f i t , editionem illatn omnibus illis ante-
3, greffis præftare ; tmtlta tamen, imo longé plura mérité defideraveris. Sanè
„ operæ quïs prætium faéturns f it , qui varias emendationes præclaromm vi-
3, rorum .( quales profeéto plurimas Claudio Salmafio in opéré Exercitatio-
3, num Plinianarum debemus) diligenti ftudio eolleétas ediderit. Longé ele-
3, gantior & multis- modis laudabilior eft illorum de plantis Theophrafti li~
3, brorum editio ,. quæ feorfim in Belgio prodiit opera Joannis Bodæi à Sta-
„ pel Amftelædamenfis. Eft fané opus illud ut longé præftantiffimum atque
,, optimum , ita merito plurimi æftimandum. Sed periit Joannes Bodæus dum
^Theophraftum adornaret,nec quæ iu libros Theophrafti de caufis plantarum
I s a g o g e i n R e m H e r b a r i a m . 5
cripferat, & quorum nobis fpes ab ejus pâtre Egberto Bodæo fatfta fuit, Vulgata
mm. Ut ut de Stapelio cenfeat Contingius, ejus notæ,ut vetum fatear,
longiflimis & alienis thapfodiis faftidium potins quam lucem afferre videntur,
quafi commentator fareinas fuas omnes herbarias in his depofuerit proximæ
mortis confcius.Non omittendum eft præftantes vitos Julium Cæfarem Scali-
gerum & Robert um Conftantinum in interpretando Theophrafto féliciter
infudalTe. Poft tantorum virorum Iucubrationes , fi quæ in ejus operibus de
plantis obfcnra fint & déperdita,duo maxime nobis elfe debent iolatiomatu-
ram nempe &fttuâuram plantarum à Clariffimo Malpighio & recentioribus
philofophis accuratiuslexploratam elfe quam à Theophrafto & ab omnibus
illis antiqùioris doftrinæ magiftuis;tnm denique non tanti momenti elfe noife
plantas de quibus Theophraftus locutus eft,cùm de éàrum viribus fermonera
vix fecerit. Eum autem ob præclaras animi dotes & exquifitam doftrinam
jure merito antiquitas mirata eft. a Cùm antea Tyrtamo illi nomen elfet, ob D"Zm- mtf
divinam elocutionem Ariftoteles Theophraftum appellavit.Accurrebant ad il- ,cb
lum audiendum difeipuli ad duo millia.Natus eft Erefi in infula Lesbobhomo “ üs. is. cap. v.
fuavitate infigrii,linguæ pariter atque vitæ,üt ait Gellius.Vixit annos quinque “
& o£toginta,& tamen de brevitate vitæ queftus eft.cTheophraftus autemmo- “ c «c. Ub. 1 . *
riens accufaile naturam dicicur, quod cervis & cornicibus vitam diuturnam, “ fmb'
quorum id nihil intereftet, hominibus vero,quorum id maxime interfuiftèt , “
tam exiguam vitam dedilfet, quorum fi ætas potuilfet elfe longior,futurum “
fuilTet ut omnibus perfeftis artibus,omni doétrini hominiun vita erudirëtur.
Romani d omnium utiiitatum & virtutum rapaciffijni nihil ferè de plantis “ d p&. lib. tj.
tradiderimt,nifi debellato Mithridate.Namqne Mithvidates roaximiis fuaæta-
te Regum,quemdebellavit Pompeius,omnium ante fe genitdrum diligentiffi- ‘ c
mus vitæ fuæ argumentis,præterquam famâ intelligitur. Uni ei excogitatum <£
quotidie venenumbibere,præfumptisremediis,ut,confuetudiueipfainnoxium "
fieret.Is ergo in reliqua ingenii màgnitudine,Medicinæ peculiariter curiofus tc
& ab hominibus fubjeftis qui fuere magna pars terrarum, fingula exquirens, “
ferininm commentationum harum-,& exemplaria, effedufque in arcanis fuis cc
reliquit. Pompeius autem omni regia prædâ potitustransferre ea fermone C!
noftro libertum fuum Lenæum Grammaticæ artis doctiffimum julïit , vitæ- ce
que ita profuit non minus,quàm Reipublicæ viftoria ilia : quo primùro tem- ct
pore hanc feientiam ad Romanos pervenilfe animadvertit Plinius.
Primus &C diu foins M . C a t o , omnium bonarum artium magifter, pau- c a t °,
eis dumtaxat attigit, boum etiam medicina non omifla. Poft eum uniïs iiluf-
trium tentavit C. V a l g 1 o s erudîtione fpe&atus imperfecta volumine ad v A L G 1 us*
D. Auguftunl,inchoatâ etiam præfatione religiofa, ut omnibus malis,humain
illius potiflîmum principis femper medicetiir majeftas. Celebratur &
M. T e-r e n t t u s V a r .r o , * qui odogefimum prim um vitæ annum' , cfoiÿ?
agens de ea re prodendum putavit/Otium,inquit,fi:elfem confecutus,Funda- e
nia,commodius hæc tibi feriberem quænune ut potero exponam,cogitans eifé c^y^0 ,, it
properandum:quod,ut dicitur,fi eft homo bulla,eö magis fenex. Annus enim Re Bacflka a^
oébogeiimus admonet me,ut fareinas colligam antequ^m proficifcar évita,Au- ^