xvj Judicium de T urnefortii Methodo.
foinî & Moriflbnius fontes fuerant, qui tarnen fi non repre-
henfi fuerunt, quanto minus reprehendendus Turnefortius
«rit, cui vocum illarum ufom , atque eorum à quibus adhi-
bitæ fuerant audoritatem necefle fuit pofthabere, ne anti-
quas notiones his vocibus refricando, novæ methodi quam
inftituebat, perfpicuitas elevaretur.
.Quod ad Phyficum floris partium ufum Ipedat, quern
neglexiffe à quibufdam infimulatur, aliéna fere res eft à Bo-
tan ico, cujus eft maxime recepta ad faciliorem ftirpiumcog-
nitionem tradère principia, non vero in abftrufam quæ ocu-
tos fugiunt partium, & ab Anatomise cognitione pendentem
indagationem tyrones Botanophilos conjicere.
Supereftet purgandus Turnefortius de omiflis phrafibus
quibus Plantæ in officinis vu I go efferuntur, nifi légitimant
excufationem daret ipfà novæ Methodi inftitutio, quæ tota
ex audoris mente in Plantarum cognitione, minime in ea-
rum ufu verfitur.
Dilutis quæ Turnefortianæ Methodo objiciuntur vitiis,
ea infuper laude quidem fummâ videtur cumulanda, quod
non fobs cogitationis ftudiis, fed etiam ftrenuâ opera follici-
tâque naturæ inquifitione fundata atque exftruda fuerit. Hinc
evenit ut Turnefortius ex plagis Orientalibus Lutetiam redux
colledas in itinere Stirpes ad methodi ftiæ normam non in
vitas facile redegerit, nedum ordinem in Inftitutionibus antea
vulgatis ftabilitum emendare cogeretur.
Ne tarnen immoderati laudatoris partes agere videar, ab-
ftt ut in opere Turnefortiano nihil efle omnino reprehenfio-
ne dignum affirmare aufim; homo erat, & errori; ideo ob-
noxiüs ; fod levia font profedo quorum merito argui poflit,
atque ejufmodi quæ Methodi fuæ abfolutam perfedionem
perftringant, nequaquam vero ejus conftitutionem labefadent;
Parum igitur tanti viri gloriæ officere me exiftimem, ft
nævos quoftlam in Inftitutionibus fuis animadverfos hie conf
piciendos præbeam.
Longé
J udicium de T urnefortii Methodo. xvij
Longe certè accuratior foret Claftium generalis divifio quæ
à fimplicibus ad copulatas progrederetur, ut ft v. g. flores
Apetali iis quæ Petalod«? font præponantur, quod iplè fen-
forat Turnefortius ; propofitam enim hanc in Ifagoge foâ di-
vifionem arboribus tantum adhibuerat, in cæteris ob rationes
inibi allatas negledam.
In iplâ vero Petalodum difpofitione, Claflès quas è multiplie!
P-etalorura numero formavit, Claftibus quæ minori ea-
rum numero confiant, poftponendæ viderentur Eum nem-
pè iplâ naturæ progreflie ordinem indicabat, ut primum Mo-
nopetali ; tum Bipetali, ac deinceps fecundum Petalorum
numerum Tetrapetali, Pentapetaii, Hexapetali recenferentur;
poftremum vero ii flores quorum definitus non eft Petalo-
rum numerus, qu,eis omnibus polypetalorum nomen impo-
fttum eft.
Sunt quibus in eq Turnefortius errafle videbitur, quod
Frumentacearum ftirpium flores, qui Petalis tribus totidem-
que ftaminibus confiant, Apetalis tarnen accenfoat; quùm propria
Claflïs ex his conftituenda videretur, quæ genuinam fe-
dem inter Bipetalos & Tetrapetalos nada foret : at in eo
potiùs laudandus audor qui perlpedâ difficultate glumas his
in floribus à Petalis diftinguendi, tum ob ftmilitudinem quam
habent inter fe, tum ob earum exilitatem, eas ftirpes fecun-
dùm faciem oculis magis obviam lpedari maluit, doneç
novis rcpetitifque obfervationibus certior foper hac re fadus,
fententiæ mutandæ legitimam rationem haberet.
Jam verb meliori jure reprehendendus eflèt major ille
quàm opus fit Claflium numerus definitus. Florum enim
Monopetalorum Campani-formium, fob Infundibuli-formium
& Rotatorum nomine, Claflëm geminaflè videtur; quùm Cam-
pan æ & Infundibuii figuræ non fetis inter fe difcrepent, ut di-
verfis Claftibus quæ cùmlatiùs patere, turn fibi mutuo adver-
fari debent, locum præberepolfint. ÇoIIocatis vero in Monopetalorum
divifione Anomalis, his præponere fatius fuiffet
* * *