xîj J udicium de T urnefortii M ith o d o ,
neris eflb Plantas quæ Italicæ , Creticæ , Lufitanicæ, Indicæ-
que nuncupabantur, utpote quæ alibi pallim nafcerentur.
Ad utilitatem verb minus quamad vanitatem comparatus,
videbatur ordo qui ftirpes ab Audlorum ; qui eas primi cogno-
verant, nominibus jndicandas,præbebat..
Perfpedlâ harurri diftindfionum ad Plantarum cognitionem
futiiitate, ex multiplici foliorum fitu, figura & colore ali am
hönnulli qui fibi acutiores vifi finit deprompfere; fed eos baud
minus deîufos elfe liquet, quum eadem genera foliis alio
atque alio modo pofitis figuratïs coloratifque obferventuG
quod cis^onfpicuum erat in Ranurtculis, Gerarriis, Malvis,
Poliis, Horminis &c. quorum folia generum aliorum folii9
plane eflent fimilia; unde & nonnifi ftirpium partes mutabi-
les & minus necefiàrias habenda effe evidlum eft.
A d radicum alii differentias confugi tuto non poffe bre-
vi agnoverunt, vifa etiam permultarum diverfi generis interfè
fimilitudine, quæ nufquam magis obvia eft, quam inter Af-
phodelum & Oenanthen, Cyclamen & Bulbocaftanum.
' Se quoque graviter hallucinates fateri non pudebit eos
qui bus difcriminum à fàporibus odoribufque deducendorum
ratio a’rrifit, ubï explorata fuit habitus, figuræ & magnitudi-
nis varietas, atque virium repugnantia inter herbas fapore ac
odore fimilibus pollentes , ut inter Scordium , Alliariam,
Thiafpi, Myagrique genera fingula Allium reddentia; inter
Acetofim, Berberim, Ribem,Granatummalum, Citreumque
aeido fapore donata; inter Abfinthium, Furhariam, Centau-
rium minus, Aloen, Gentianam, Cichorium fylveftre ama-
ro fapore prædita.
Quid etiam fub ipfa- utilifatis fpecie opero’fiim magis quam
ilia quarandam iècundum virtutes ftirpium difpofitio , quæ
tantum abeft ut ad illarum cognitionem deducat, quin po-
tius ei acquirendæ obfit, quoniam hæc ipfa cognitio quæ débet
antecedere, præpoftero ordine alteri fubjicitur : omnirro
deinde aliud eft Plantas cognofcere, aliud earum ufum cal-
lere.
J udicium de T urnefortii Methodo. xiij
A b immutabilium igitur Plantae partium ftruclura diverfo-
rum generum difcrimina peti debere potius vifurn eft. Quid-
piam olim fimile excogitaverat Cselalpinus, quod Fabius Co-
lumna & Gefnerus profecuti fuerant, quodque fequentibus
Botanographis non iapuerat, fi unum Joachimum Jungium
excipias, qui in Phytofcopica lua Ifagoge maxime habendam
florum frudluumque figurse rationem ftatuit. Sed ex his fun-
damentis artem noftram exftrUere, eamque inmuneris obfer-
vationibus exornare, ac fere perficere foli Turnefortio con-
ceflum fuit.
Quis enim antea fagacitate fuerat eo prreftantior l Quis ob-
fervationum numero locupletior ! Quis diuturno rerum ufii,
repetitis itineribus , indefelTo labore experientior evaferat!
Is itaque vir fingulis Plantarum partibus diligentiflime cir-
cumfpedlis, nihil radicum „ foliorumque figura , horum
etiam fitu atque ordine in individuis c/ufdem generis roagis
diverfum elTe compertum habuit; contra vero in Fioribus ac
Seminibus fibi magis conftantem permulto plura individua,
ftrudturam deprehendit; indeque Plantarum diftributionem,
arceflendam exiftimavit. Ex fioribus itaque ceu primis- quse
fefc ocuiis ingeruntpartibus, clafles (fitvocat fiimrnagenera}
ex Frucfibus vero ac Seminibus genera claflibus fiibjefta in-
ftituit, quorum unum quodque fexcentas Ipecies a caeterarum
partium varietatibus petitas ampledferetur.
Botanices fie compofitse nemo eft qui emolumenta non
videat : nulla fiquidem ratio verior ac certior, quumpropO'-
fiti Plantarum quarumlibet. charadteres ex ipfa natura fint
expreffi; nulla perceptu facilior, quandoquidem in rerum
quse paflim obvise funt afpedtu & figuraFum inter fe compa-
ratione verfatur; nulla expeditior ideoque memoriae accom-
modatior, quae triplici tantum divifione conftet; nulla uberior
quae nimirum Plantas etiam in pofterum detegendas conv
pledfatur ; nulla denique difcentibus aptior, quum nullo
prseeunte magiftro, abfque alius cujufcumque fcientke auxi-
* * iij