3+ Institutiones Rei H erbariæ.
as fcripta , typifque Egenolphianis édita', quæ utraque aV Euricio Cordo ipfe
55 ftudiolus olim utplurimum exceperat,. Teftatur & Herbarium vernaculâ iin-
55 fub ejus nomine publication, quod Eucherius Roeflin,ejufdem Reipubli-
55 cæ Francofurtenfis Medicus ordinarius, priùs dum viveret,pro Egenolpho ali-
55 quoties editum adornaverat. Lonicerus veto poftea toties recudendum, pro-
bè revifum- & magna- parte audum, bono jure fuum feceratr ut qui & ipfe co-
a ïg jT hæres eilet inter Egenolphicos. ' a Joannes Bauhinus de Lonicero redius judi-
cat, cum ait ipfum fua Botanica ex Trago eonfarcinaiTe.
N e e d e f u e r u n t i i f d e m t e m p o r i b u s v i r i g e n e r o f i , q u i v e l i n u t r a f q u e I n d i a s f e
c o n t u l e r u n t , A r o m a t a , p l a n t a f q u e r a r i o r e s i n q u i f i r u r i , v e l d e i i f d e m i n o r b c m
n o f t r u m d e l a t i s a b u n d e t r a d a r u n t , G a r c i a s - a b H o m o - , C H r i -
s i o P H o R o s a . C o s t a , N i c o l a u s M o n a r d i s , G o -n s a l v u s F E R D I N
A N D U S. O V I E D O , F R A N C I S C U S L O P E Z D E G o M A b a , J o a N N 'E S -
F R A G O S U S , H U G O L I N S C H O T A N U S , J o A N - N E S L e i r u j S , F R A N C
I S C O S H e r n a n d e z , F r a n c i s c o s X i m e n e z , J o s e p h u s a C o s t a , .
& q u i e a n d e m . v i a m n o n l o n g é a b æ v o n o f t r o t e n u e r u n t J a c o b o s B o n -
t i u s R o t e r o d a m e n f i s , G u i l i l l m u s P t s o M e d i c u s , A m f t e l æ d a m e n f i s
e j u f q u e d o m e f t i c u s G e o r g i u s m a r c g r a v i u s d e L i i b s t a d , c æ t e -
r i q u e . .
Inter eos qui noftrarum plantarum cognitioni magis dediti fuere , emi-
gtECHAM- curt J a c o b u s D a l e c h a m p i u s Cadomenus, qui maximam -vitae
obiit mm usy. -partem egit Lugduni inter medendum, cum civium , tum dod-orum virorüm
magna exiftimatione. Ex recentioribus, primus ille conferibendam Hiftoriam
univerfalem ftirpium fufeepit ; fed oneri impar , pluribufque occupatus ac
b ïbPw/.H;/?. impeditus negotiis,-hoc opus abfolvere non potuit. b Quamobrem à Gulielmo
Rovillio Typographo Lugdunenii diligentiffimo hæc provincia demandata
fuit Joanni Molinæo perdodo medico , Gulielmique Rondeletii medici præ-
ftantiilimi & in plantis examinandis exercitatiffimi alumno, difeipulo & per
•muLtos anno? convidori. Molinæus ergo adjutus fubfidiario confilio Dale-
ehampii Hiftoriam generalem plantarum, quæ vulgo dicitur HifiorU Lttgdtt-
nenfis, perfecit : Dalechampius enim ultro de fingulis ejus commentationum
partibus & quid fentiret expofuit , & libera-liter commodavit quidquid jam
imaginum & hiftoriarum collegerat. Hæc fl ita fint , ut res aperte declaratur
in Præfatione Hiftoriæ Lugdunenfîs , non tam Dalechampio quam Molinæo
errores,qui in hoc.opus.irrcpfere tribui debent, quos tarnen affirmare poilum
longé pauciores elfe quàm C.Bauhino vifi funt in iis animadverfionibus quas
-fecit in Hiftoriam Lugdunenfem , quam Molinæum corrupifle affirmât Lo-
c in Vbmmac. ^ belius:c Rerum ignoratione, inquit vir alioqui dodiffimus & Philofophus &
£ „ Phyficus, perdidit egregium illud opus elegantiffimè à Gulielmo Rovillio lit
beraliter,maximifque impenfis excufnm clariffimi eruditiffimique & amiciffi»
3J mi viri EF. Jacobi Dalechampii dodiffime audum opera & ftudio D. Joan-
aj -nis Bauhini, Ducis 'VCirtembergenfis Medici clariffimi, collegæ quondam &
3 convictoris Montifpeffulani fuaviffimi. Conjici etiam poteft ex Epiftola qua-
■ dam Gefneri quæ occurrit inter eas.quæ à C.. Bauhino. edits fu n t, Joanncnx
I sag-Oge in R em H e e b a r i a m . - 33
Bauhinum Hiftoriæ Lugdunenfîs corredioni incubuiffe. Miror autem,inquit ct
Gcfnerus ad eum feribensfte celare me inftitutum tu urn circa ftirpium com- “
nientarios , & nunc demum de folis arboribus te aliquid moliri fignificare: “
cum jam pridem ex aliis intellexerim te univerfam ftirpium Hiftoriam perfe- “
qui, & quæ D. Dalechampius habebat ab cote accepilléomnia: quod lit felix “
fauftumque fit opto,& exanimi fententia eveniat.Quæ deHiftoria Lugdunen- “
fi illuftriQimus Senator Jacobus Auguftus Thuanus refert, digna funt quæ hîc
annotentur.a Cùm enim Lugduni elfet,Tornefii & Rovillii Librariorum apo- ce a Thum.lü. 2.
thecas-evolvit, & Jacobum Dalecbampium vidi-t qui turn, in fuo Plinio oc-
cupabacur , & Hcrbario à Rovillio inftituto dabat operam : in quo id obfer- ce
vaudum quod ab ipfo Dalechampio refeivit, & ut omnes feiant publics utili- «
tatis intereft, opus illud à diverfis 3 o. ferèannorum fpatio congeftum & con- «
cinnatum fuilfe, & jam typis majorera partem mandatum,cum Dalechampius <e
ei ultimam manum impofuit: quo fadum ut quædavnaccuratius, quædam mi- cc
nus diligenter feripta, quædam etiam repetita & interpolata reperiantur, ita et
tamen ut pofteriora femper fini meliora. et
b Majorera Trago præceptore fuo laudem prorheretur Jacobus T héo- « t a b e r nx-
dorus T abernæmontanuS , ût qui ipfe magiftri exemple de Facultati-
bus plantarum plurima nova tradiderit : quo majore nunc jure dolemus prî- et trod, in An.
mira tantum patternoperis ampliffimi ab audore ipfo elfe abfolutam,fecundâ te“ '*
fcilicet & tertià ab alio quodam elaboratâ, non malè quidem, infra tamen il- et
lam laudem quam Tabernæmontano pofteritas debet. c Jacobus Theodorus te c MtlAUr A-
à patria Tabernæmontanus didus : quippe Tabernis mohtanis , Berg Zabern, ce dam‘
oppido in ditione Principum Bipontinorum natus eft. Initio pharmacopæum ce
egit in oppido Kronvveijfenbdrg. Pofteà in Galliam profedus , feftïmonmm ce
fuorum inReMedica profeduum petiit, ac titulo dodoris eft ornât us; exinde ec
ad fuos reverfus Medicinam fecit, non folùm apud plebeios , fed etiam apud ec
principes viros. E vivis exceffit Haidelbergæ anno 1590. fi! Medicina facien- ce
da extra Theriacam & Mithridation, pauciffimis ufus eft exoticis, domefticis ce
fimplicibus contenais.Certè Tabernæmontanus fuit vit diligens,& Rei Herba-
riæ maxime ftudiofus: in eo præcipuè laudandus, quod præter multarum plan-
tarum fibi ptopriarum notitiam,de viribus etiam vulgatiorum optimè feripfe-
rit. Vehementer tamen in ipfum Joannes Bauhinus & Lobelius invedi funt.
d Taceo, inquit Lobelius, hujus ævi tranferiptorum vernaculo idiomate, nec “
non Tabetnæmontani Sc Typographi fui fubreptitia , qui icônes laboribus ‘ cp*g-sÿ.
noftris & ære Plantinianopidas & fculptas tacite, catè, & cum cautela, infa- <<L
lut a to hofpite aut audore, fcripds fuis inferuerunt, & propria,maxima impu- <c
dentiâ, fecerunt. , \ . ct
e Icônes veto Tabernæmontani turn & Lobelianas nonnuilas ufurpavit " gbrardus.
J oannes Ge r a r d u s Anglus , natus Nantvvici in Comitatu Ceftrien- CCe
fi; nec pintes ex fuis adhibuit quàm fexdecim in ea Hiftoria plantarum quam “ mm ‘ s>1'
Anglicefcripfit. Linguarum mediocrem adt nullam habuit peritiam. Hujus.tc
operis potiffima pars,& quafi corpus funt PemptadesDodonæi Anglicè reddi- “
tæ à quodam Dodore Prieft, quas Gerardus ferè intégras tranfumpfit; hoc ut K
E ij