ret Iunio, Iulio, Aüglisto et Septembri. Florebat ibidem BupleVrum fruticosum , rigi-
dUm et semicompositum : Catananche coerulea: Euphorbia spinosa: Dictamus fraxinella:
Fraxinus ornus: Conyzæ sordida, saxatilis, et rupestris: Linum sufFruticosum : Trago-
pogon picrioides.
Exflic. tab. a Corolla aucta. b Semen.
I P O M Æ A S A G I T T A T A . Tab. 1 0 7 .
1 16 . I pomæa caule volubili: foliis sagittatis: floribns solitariis.
Ex radice perenni caules prodeunt teretes, volubiles, longissimi, glabri, ramosi.
Folia alterna, sagittata, glabra, petiolis longiora.
Flores axillares, solitarii, pedunculis inverse conicis ad florem usque incrassatis, prope medium
bistipulatis ; stipulas sunt rubræ, marcescentes. .
Calix persistens ex quinque foliolis coriaceis, ovatis, duobus interioribus longioribus, quorum
omnium limbus ruber.
Corolla tubuloso-campanula ta, viôlaceo-rübens, magna, limbo quinquecrcnato.
Staminum filamenta quinque, longitudine tubij adnata imæ huius parieti, postea libera,
et glabra, basi vero tomentosa : antheræ albicantes, sagittatæ.
Germen globosum: stilus subùlatus: stigma incrassatum, mamillare, album.
Capsula globösa, ciceris magnitudine, bilocularis, quadrivalvis, valvulis ovato-acutis, con-
cavis: dissepimentum ovato-acutum, loculis dispermis. Semina extus ovata et lanata,
intus acuta.
Habitat in humidis et arenosis prope mare, piscatorum tuguria vulgo barracas ornans: vidi
primo iuxrrar lacmn- A lb u fe ra , deinde copiose in Castulonis ditione maritima. Of Floret
estate; eodemque tempore Polygonum maritimum, Paserina glabra, Crucianella maritima
, Lotus creticus, Senecio doria, Gentiana spicata, Agrostis pungens, Ephedra
distachia, Salicornia herbacea, et fruticosa, Salsola tragus aliæque innumeræ.
E x flic . tab. a Flos integer, b Calix. c Stamina cum tubi secti parte cui adhærent. d Germen.
e Stigma auctum. ƒ Fructus intra calicem. ^ Capsula dehiscens. h Dissepimen-
tum cum seminibus. i Semen parte convexa. k Idem acuta.
Obs. Character certus quo Ipomæa a Convolvulo distinguitur in stigmate consistit ; ca-
pitato scilicet in Ipomæa, bipartito in lacinias lineares in Convolvulo. Quare plures Convolvuli
species ad Ipomæas transferendæ. Consulantur accuratæ observationès botanicæ cla-
rissimi Iacquinipag. 303. vol, 3.. Collect.
C A S T U L O N I S D E S C R I P T IO N A T U R A L I S .
Idubedæ w atque fînitimorum montium superato tractu a Septentrionibus et solis occasu
venientibus maxima occurrit planifies, cuius termini fugiunt oculos, quæque intuentium
animos tanta voluptate afficit, ut eos consistere tantisper cogat, quousque lustrent saltern
ilia naturæ, atque artis portenta. Tota enim regio amoenitatis ornamento nunquam spo-
liata, inmensum viridarium apparet. Virent arbores vel sub ipsam brumam, rident agri plan-
tarum varietate et coloribus, cælum liquidum obsërvatur nebulis nullatenus obnoxium, mare
demum aspectui gratissimum sese offert, adeo ut nulli terrarum parti pulchritudine planifiés
hæc cédât nisi Valentino tractui. Ferax ubique solum, terra scilicet rubella, quæ acci-
dorum superfussione fervet, aqua vero sölvitur in tenuissimas pinguesque particulas. Pla-
nitiei pars montibus subiecta irrigari nequit, quia flumine altior, reliqua versus mare de-
pressior permultis canalibus foecundatur. Plura ibi numerantur nobilia oppida, quorum
primarium Castulo ^b\ et hominum numéro, et rerum omnium copia: sesquileuca a mon-
(a) Mons est inter septentrionales Regni Valen- (b) Vulgo Castelld de la Plana ut ab aliis oppi-
tini altissimus vulgo Pefiagolosa. dis eiusdem nominis distinguatur.
I , . .
tium radicibus, leuca integra a mare distat. Eius tota ditio sex circiter quadratas leucas
complectitur, quarum una cum dimidia Castulonenses irrigant. Præbet ipsis aquas Idube-
, flumen Milldr.es vulgo , quæ decem mille pedum spatio per canalem subterraneum
fluunt in saxis.durissimis. excavatum, aut in terra arenosa lapidibus immixta: qui lapides
figura plerumque ovali, semperque polita torrentem ibi aut fiumen olim exstitisse innuere
videntur. Ubi vero canalis. ad agros irrigandos pervenit in canaliculos subinde partitur, qui-
bus irrigatio facilis. Agri omnes ut receptam aquam continere valeant ad horizontem ap-
tantur: quare plures in hoc" tractu gradus, quibus a mare ad oppidum ascenditur. Mira in
omnibus fructuum copia et varietas, quæ agricolarum industriæ ac diligentiæ tribuenda magis,
quam soli fertilitati. Nunquam hoc vacuum: mori atque fructiferæ arbores agrorumlimites
occupant, areas Cannabis,.Zæa, Triticum, Hordeum, Medicago sativa, cæteraque quæ
in solo crescunt consimili. E x uno Cannabino cortice tredecim mille talenta (vulgo quin-
tales') quotannis colligunt Castulonis accolæ. Irriguam partem occupant Ceratoniæ, oleæ,
vineæ, tantaque illarum copia est, ut triginta et octo mille talenta fructuum quotannis
proveniant. Quanta reliquorum summa! A t quanto maior plantarum copia atque varietas,
quæ Botanicorum animos oblectant ! V e l id unum evincet, quod summo gaudio vidi, Phar-
macopolam scilicet, qui nunquam hortos yiderat, qui libris et Botanicorum commercio de-
stitutus sexdecim annorum spatio opus perfecit, quatuor iustis voluminibus constans. U l tra
papiliones indigenas et aves, plusquam septingentas plantas pinxit, quarum investiga-
vit vires notans inflorescentiæ tempora et loca ubi sponte crescunt. Mare, montes, arva,
rivulos iterum iterumque examinando Floram conficere aggressus est, quam si Binnæus
vidisset haud certe Hispanos dormire scripsisset in florum, atque delitiarum centro. V ir hic
memoria dignus Castulone est natus anno 1 7 3 0 : eius nomen Ioseph Ximenes, hodieque
in plantarum examine solo earum amore ductus insudat tametsi inglorius, nec ullis præmior
rum stimulis illectus.
L IN U M S U F F R U T I C O S U M Limai. Tab. 10 8 .
1 x 7 . L inum foliis linearibus, acutis, scabris; caulibus suffruticosis. Linn. s f.p l. tam.i.
pap.pô^. ' .............. ..
Linum angustifolium Valentinum, fruticosum, foliis rigidis, et aculeatts. Tourn. mst.340.
Caulis fruticosus, semipedalis et amplius, ramosus, ramis sparsis.
Folia sparsa, numerosa, sessifia, lineari-acutissima, rigida, carinata, scabra: scabnties provenu
ex setulis innumeris rigidis, quæ oculum fugiunt.
Florès corymbosi, magni.
Calix glaber, pentaphyllus, foliolis ovato-acutissimis, limbo infra cuspidem glanduloso,
glandulis utrimque subseptem albicantibus, pedicellatis.
Corolla alba, calice quadruplo longior, petalis quinque, pollicaribus, supra ovatis, sen-
simque in unguem roseam angustâtis.
Staminum filamenta quinque, brévia, basi coalita: antheræ versatiles, sagittatæ.
Germen ovato-acuminatum: styli quinque, filamentis longiores: stigmata globosa.
Fructus ut in congeneribus. ^
Habitat in collibus siccis prope oppida G i le t , Bunol, et alibi in regno Valentino. % F lo ret
Maio et Iunio una cum Convulvulis lineato et capitato, Coniza saxatili, Centaureis
conifera et aspera, Stipa iuncea, Astragalis hamoso, incano &c.
jExflic. tab. a Calix. b Huius foliolum auctum cum glandulis. c Stamina, d Germen cum
stylis. e Petalum. ƒ Stamen auctum. F Folium auctum.
Obs. Valde simile Lino tenuifolio a Cl. Iacquino descripto et picto tabula 2 15 Floræ
Austriacæ : nihilhominus differre videtur caule fruticoso, foliis undique scabris nedum
limbo; et floribus multo amplioribus.
B