Scquentibus marginum partitionibus duae solum baseos formae sunt pro fundamento: S in
u s, neinpe arcuala excisio; et A n g u lu s , acuta excisio parenchymatis marginalis; e priori den-
t es, posteriori vero s e r r a t u r a e oriunturet c r e n a t u A e . — Quae,si Se ila liabent, folium- d'en-
t a to - s e r r a tum , aut s e r r a t o - d e n l a t u m dari nequit, cum sinus et angulus simul in eodem
puncto, adesse non possint! Hinc etiam redundat, has marginis partitiones ( Randtheilchen) tiequa-
quam magnitudine, direetione aut extensione spectata in censum ducta, definiri posse; haec au-
tem quoque non parvi subinde quod sint momenti, alque tunc peculiariter notari debent, ut in fior-
mis lig. 33-37. 41 -43. 48. 49. 54- 60. indicare conabar;
M a rg o d e n t a tu s , fig. 18. requirit serie■ conjunctas particulas, (dentes) quorum basis
utroque latere concavo axim propriam longitudinalem respiciat inque apiee confluit. e. g. Flex aqui-
folium. L. Quercus ilex. L. etfig. 24- 38. 61 -65. 74- 78;
M a rg o s e r r a t u s , fig. 19. serie conjunctis particulis, (seraaturis) quarum singula lineis rectis
ex angulo baseos, axi sua obliquis in apicem concurrentibus constituitur. e. g. Veronica longifolia. Bess.
V.folibsa. W. K. V. dCntata. §chrad. Campanula siylosa. Lam. C. trachelium.L. et fig. 3g-5l.67-71. 75.
M a rg o c r e n a tu s , fig. 20. particulis (crenis) serie conjunctis, quarum singula concur-
rentibus lineis arcuatis ex angulo acuto exortis facieque convexa axim suam respicientibus atque
apice confluenlibus, efformatur. e. g. Glecoma hederacea. L. Saxifraga rotundifolia. - L; Chryso-
splenium allernifolium. S. et fig. 52-60. 72. 73. 76.
F o rm a e t r a n s i t o r i a e ex sinu sunt; fig. 34. 35. 38. ex anguio vero: fig. 48. 50. 60.
L o b i fig. 21. Partes a margine usque discum circiter parenchymatis protensi, dimensione
sua in longum et transversum non multum differentes, jam in apicem jam in arcum desinunt. e. g.
Hedera hebx. L. Acer campestre. L. Malva rotundifolia. L.
L a c in i a e , fig. 22. profundius in parenchyma reptant, quarum axis iongitudinalis transversalem
multo superat, turn basi, turn apice suo angustiores. Frequentissimae in generibus Del-
phiniuni, Aconitum, Ranunculus, Trollius^reperiuntur. Conf fig. 77. 79.
S e gm en ta fig.23. Partitiones jam in discum parenchymatis, jam et profundius protensi,
quarum diameter Iongitudinalis transversali multoties major; diametro in transversum ubivis ae-
quali, segmenta lin e a r i a fig. 60. 80. oriuntur; segmenta vero s u b u l a t a fig. 71. partibus mar-
ginis, talibus in apicem desinentibus, originem debent.
Tres bae postremum nuncupatae foi’mae jam ex sinu, jam ex angulo oriuntur.
Atque sic, quae summe necessaria fuerunt illustrandis, his addidamentis recensuisse, me
puto; eo magis, cum in descriptionibus plantarum praecedentibus Octogintaseptem exempla pro-
stent plura. quae urea in his sensa dilucidant.
Non audeo hic decernef e , ndm immortalis ipse LinneuS aut alter nefors botanicorum prae
stans, exactissimam definitionem dederit, quid S p e c i e s sit., V a r i e t a s , S u b s p e c i e s , Mon-
s t r o s a etplanta H y b r id a . Conf. „Linn.phil.hot.Stockholmiae. 1751- p. 99. §.157. p. 101. §. 162.
p. 135. §. 203, p. 202-210. caput VIII. „differentia“ p. 239- 249. caput IX, „vai'ietates“ p. 96. §. 150.
p, 215. §. 271. Willd. Grundriss der Kräutk. Wien. 1799. p. 121. §» 123. p. 175. §§. 182-lg5. p. 181.
§. 198. Theoret. Änfangsgr. der Botanik von A. P. de Candolle g j aus dem Französischen übersetzt
von Di’. J. J. Römer. Zürich. I8I4. I. Theil. Phytonomie. p. 177-212., §§, 115- 145. ibid. 2, Theil.
2. Abtheilung. Zürich. 1815. p. 5g3. 635. 335. 14. 273. et p. 575.“ Concede, haec omnia sint vera,
impinget tarnen adplicare volens in plurima impedimenta, quae partim e naturae mysteriis ipsis,
partim ex opinionibus variis botanicorum diversa putantium, redundant. Exempla, quae hic nomi-
netenus, adducere nolo, in omnibus fere operibus botanicis deprehenduntur abunde, super anti-
quis et recentioribus speciebus, quae jam genuinae, jam dubiae, vel hybridae, aut incertae pu-
tantur. Opiniones in bis sübinde oppositas, ac tractamen tantopere differens hic repei’ire, scien-
tiae cultori certe non adridetü In Speciebus plantarum ac aliis ejusmodi operibus frequenter va-
rietatem compellari videmus, ubi plantae hoc nomine complexae, jam cbai-acteres subspeciei, jam
genuinae varietatis praeseferunt, aut subinde solum ut forma individualis cujuspiam speciei haberi
debent. Aspice, quaeso, quid invenias graecis characteiibus notata' sub generibus Prunus, Pyrus,
Malus, Sorbus, Mespilus, Brassica, Rapbanus, Pisum, Beta, Daucus etc. Considera formas spe-
ciei’um individuales, quae plurimum variant ,‘ nihilominus tarnen speciei non confundendae dudum
ut genuinae agnitae, adpertinent: e. g. Veronica, Salix, Scabiosa, Plantago, Primula, Phyleuma,
Campanula, Viola, Epilobium, Dianthus, Silene, Cei’astium, Delphinium, Aconitum, Cineraria,
Gnaphalium, Chrysanthemum — ac facile conscnties, quantum in bis vai’ient opiniones, ac
quantae dissensiones in coordinandis aut subox’dinandis végetabilibus bodieduin oblineant. Ac licet;
ine deficiant. vires, quae in his ambigua sunt, pei’slringendi severius, statuendique non am-
phus corrigenda, concessum mihi tarnen esto, quabter in lus sentiam, proponere, ac praecipuc de
statutis për me abei'ratiönibus palam rationis reddei’C.
An Cell. Willdenow vei’a dicat, assei’ens, omnes plantarum categorias nunc reccnsitas,
commode in duas divisiones digeri posse, specierum nempe et vax-ietatum, conf. „Willd. Anfarurs-
gründe der Kräuterkunde. Wien. 1799. 2. Auflage, p. 172. §. 182. e sequentibus forte elucescet.
S p e c ie s . (Art.) Vegetabile oinne, quod semine propagatur, ac per omnes generationcs
constantem typum et characteres eosdem i’etinet, quibus ab omnibus reliqùis plantis distincta persévérât,
nomine hoc insignirem ac ut principalem ex supradictis categoriam statuerem. Àst typum
hunc eruei’e, semper arduumü Aut förtassis exisdt originafius typus individuo cuivis mroprius,
quem nondum assecuü sumus, aut non sumus assequendo! tunc sane problema manet, aegre re-
solvendum; cum diversissimas has mutationes cognoscei’e, nobis vix conccditur , quae influxibus
innümeiäs hic non recensendis, suam debent originem : mutationes respectu numeri, situs, propor-
tionis pardum, sexus disti’ibutionis, inflorescenriae, duradonis, coloris, magnitudinis, vesdtus,
quae omnia in regno vegetabili continue persévérant.
V a r i e t a s . (Varietät, Abart, künstliche Art) Plantas omnes, quas sustentai’c, muldplica-
re et propagare, ardficiali nonnisi modo licet; sive per operationes norticultoribus vulgo notas, si-
ve vero tractamine singulai’i sobolis tenerae e semine procreatae, quo fit, ut vel plantae totius, aut
pardum nonnullarum tabs succédât evoludo,. quae in statu naturali minime oblinct; häec tarnen
sibi rebetae, propagationem e semine sponte curantes, sex’ius jam, jam ocius ad speciem primiti-
vam (Stammpflanze) i’elabuntur; prius tarnen, quod id cortdgit, hae plantae anomalae in meta-
morphosi sua formas producunt transitorias ,• quae nec vai’ietati, nec vei’ö speciei piimitivae justo
adnumerari possunt, ac in periodo tab facile pro meris aberrationibus habei'i possint. Vaxietates
omnes pro ratione vicinioris suae oi’iginis, subordinatam jam speciei, jam subspeciei categoiiam
consdtuunt. Omnes nostrae Dr u p a c e a e et Poxnac e a e nobibores, ut et Oler a praestantio-
ra , atque hortorum sic dicta ornamenta, quae in statu natux’ab occuxrenda, facile pi’o morbosis
declarai'i possent, hue referai debere videntui’.
S u b s p e c i e s . (Unterart, Halbart) Vegetabile, quod semine propagatur, ac in chai-acte-
ribus suis essentiabbus, parte una mullum congi'ui cum specie jam existente, parte vero alia ab
eadem characteribus aliis constantibus differt, qui in sobolem transeunt ita, ut cum specie quapi-
am neque jungi possint, nec ab ea diiixni penitus. Subspecies bas dico, unaopinans, easdem sui
juris categoriam constitüere; cum futurum tantummodo tempus decidere possit, num’ omnes aut
äliquae solum, ab una specie ac quaenam (velut abexradones) descendant. Hue referendae veniunt
praepx’imts, copia Dr u p a c e a r um et P oma c e a r um s p ont e ci'escendum, fi-utices vax-ii asL
non fructus edules fercnt.es, nec non Vitis vinifeia. L. ipsa.
Mo n s t r o s i t a s . (Monstrosität, Missbildung) Plantas hoc nomine compello, quae sponte
crescentes aut cultae, e causis quibuscunque facultate e semine se propagandi carent; cum semi-
na vel mdla axit steriba tantum ferant; plerumque foborum aut florum formis, a typo normab valente
, longe recedentibus luxuriant. Subordinatam consdtuunt categoriam plantae hae, floristis ut
plurimum dilecdssimae.
Pl ant a e h y b r i d a e (Bastardpflanzen) Vegetabiba e coitu düorum diversorum generum,
aut specierum, exorta. Easdem tum in statu naturali, tum in culds occurrere, experienria testatur
jam in generibus Vei’bascum, Sorbus, Citrus, Brassica, Geranium, Pelargonium. Num vero facultas
haec, plantis omnibus, aut nonnullis tantum, ac idem sub qua condidone competat, in
quantum etiam plantae hybridae e seminibus in statu naturali propagari valent, apud plurimas ad-
huc erui debet, ut certae categoriae adnecti possint, aut iisdem propria adsignetur. Quae passim
occurrunt plantae hybridae, justatn movent suspicionem, plures etiam sic exortas plantas, ex tel-
lui-e nostra, vel jam evanidas hodie, vel sub alia rursus forma mutatas persister^. Non igitur mi-
rum,' plantas plures in operibus botanicis desiderari, ac in plagis, quas solerdssimus edam bota-
nicus repedlim peragravit, tarnen persaepê novas adhuc i’epCrii’i.
Abcrratio.(Abweichung)Dicitur omnis planta, quae characteres quidem essentiales speciei
cujuspiam possidet, atque seminibus propagatur; ast praeter hos edamabos individuales characteres
, longius jäm, jam brevius perdurantes, qui vario loco natali aut climati debentur, jam magis,
jam minus conspicuas, quibus differt à typo speciei, qualessunt: magnitudo, numerus, inflorcs-
cenda, vesdtus et color, — habitu proinde jam diliores, jam depauperatae — ac formas variantes
in suis generationibus plus minus retinet, subinde etiam aequalia jura in duas diyersas species habet,
sicut idem in speciebus — sic dictis — i n t e rmedi i s observare licet. Omnes edam plantae,
super quibus.ex observationum defectu dubitamus, cuinam e praedieds categorns jure adnumerari
2t*