
li '
An trockenen sonnigen Stellen Rideii die Rtscn
schwarzbraui).
Diese Art kann .als cbarakteristisches Moos der liöliei en
Kalkgebirge aiigesebeii we rden; sie kommt mir sporadisch
in Granit- oder Gneiasgebiigen vor.
Aux endroit.« exposés au soleil les gazons passent souvent
du verd-i'oux foncé au brun noirâtre.
Celle espèce peut être considérée comme mousse caractéristique
des montagnes calcaires subalpines c t alpines;
elle ne se rencontre que sporadiquement dans les montagnes
granitiques.
Sect. II.
Caulis repens, p ro stra tu s el ascendendo-erectus, fo lia squarroso stellala.
H y p . s t e l l a t a .
2. HYPNUM SOM M E IIF E L T II SIyrin, monoicum, tenellum, caule repente, filifo rm i, diviso, irregular
ite r ramuloso ; fo liis minus co n fe rtis, squarruloso-patentibus, hic illic subsecundis, e basi rotundato-
ovata longe tenuique lanceolatis, in ramulis multo minoribus, margine serrulatis, ad ángulos pa u lisp
e r decurrentes e x c a v a tis , costa subnulla v e l bipartita brevissima obsoletissima lutescente, areolis
laxioribus late termicularibus v irid ib u s; capsula in pedicello tenui longiusculo cygneo horìzonialis,
o blongo-cylindrica, incurva, operculo magno convexo-conico, mutico ; annulo e trip lic i cellularum serie
composito, perislomii processibus inter articulationes p aulispe r dehiscenlibus.
Hypnum S ommerfellii M yrin in H artman Shand. Fior. ed. 5, p . 331.
Hypnum a ffin e S ommerfelt Fior. Dan. 1.536.
Hypnum polymorphum (H edw .) N o h is olim.
Hypnum stellatum S chbeb. var. tenellum C. M üller S yttopi./ / , p. 43.5.
Habìt. Ad arb o rum ra d ic e s , in sax is ad l a te r a viarum cavarum a tq u e crep id iiium , ad muros
v e tu s to s , hand ra ro socüs Hypn. iRhynchosteg.) ten e llo , Hypn. (Amblyslegio) serp en ti vel Hypno in curvalo,
p e r to tam fe re Europam minime ra rum sed pra etevvisum vel cum Amblysteg. serpente v e l
cum Hypn. polymorpho cominixtum: copiosissime in Vogeso a tq u e in S y lv a N ig ra nec non p e r totum
H e lv e tia e tra c tum jiirassìcnm observ av im u s; e S u e c ia cla rr. L indblom, L indgren, T hedeniüs e. a. mis
e r u n t, ed ito r ip se in h o rto v illa e Hagapark p rope Holmiam leg it.
M a tu r . A e s ta te .
T ab . II. CaetpiluH l.ix io re s , t e n e lli, vel condensati aqiie tum e s c e n te s , la e te vel e lu te sc e n te
virides, in ap ric is lu tescen te s.
Caulis p e rte n u is , flexuosus, ramosus, ramulis flexuoso-erectis microphyllls ir re g u la rite r ramulosus
(F ig . 1 - 3 ) .
Folia s q u a n u lo s a e t squariu lo so -h om om alla £1 b), e basi o v a ta te iiu i-laiiceo lala , ad iu se itio n em
ro tu n d ato a n g u s t a t a , su b d e c u rre n tia , an g u lis inflatis lu te sc e n tib u s ( S b ) , e c o s ta ta e t obsoletissime
b re v ite rq u e b ic n s ta ta £4—8 ) , m arg in e s u b s e r r a ta ; a re o la tio la x io r , rliomboideo-vcrmìcularis £ 8 b ),
a r e o ia e v irid e s ; fo lia ram u iin a caulinis m inora, ap ic ia lia minima £9— 11!).
Flores monoici ; masculi in cau le a tq u e ram is primariis femine is approxima ti £13), folia p erig o nialia
ovato lan c eo la ta £14, 15), a n th e rid ia minuta, o blonga, p a r a p liy s a ta £16).
F ru ctu s. P e rich a e tium iu ramulo bievissimo ra d ic an te la x e imbricatum £1 3 ); fo lia p e ric h a e tia lia
e x te rn a o v ata , ten u i-a com in ata £17), media e t intima oblo n g a £18) e t e lo n g a ta £19) in acumen ten n e
longiusculiim p ro d u c ta , omnia ten u ia , simpliciter tenuissime co stata , su b su lc a la , lax e a re o la ta , apice
distinc te s e r r a ta . Vaginula oblonga, p a rc e p a ra p h y s a ta £20). C aly p tra p e ra n g u s ta , tubu lo so -cu cu lla ta ,
s tria lu la £21). Cap su la In pedicello u n c ia li, vel lo n g io re vel b re v io re , ru b e llo , cygneo horìzoiitalis,
oblongo-cylindra cea , incurva , m agnitudine ca eterum e t forma valde v a ria o s £22—2 6 ), ten u i.m em b ra -
iiace a, fe rru g in e a , s icca d eo p e rcu la ta a r c u a ta , sub o re d ila ta to c o n s tric ta , pedicello somma ex trem i-
fa te s in is tró r sum , ca e ten im dex tro rsum to rto (2 7 ). Operculum magnum, convexo-conicum, obtusum
(2 8 ). Annulus c trip lic i c e llu la rum s e rie compositus (29, 3 1). P eristomii d en te s lu te s c e n te s , ìn tu s
tra b e c u la ti (3 1 ) , proc essus in te r a rtic u la tio n e s p a u lisp e r d e h is c e n te s , cilia b in a t a , ex a ppendiculata
(29, 30).
A nm c rk . Ucber die Synonymic dieser Art lässt sich
nichts Bestimmtes ermitteln, da sie von den meisten Autoren
bald mit I lijp n . p o lym o rp h um , Hedw. , bald mit Hyp.
a te lla tum und wohl auch mit Am b ly s le g ium se rp e n s verwechselt
worden is t; auch wir haben sie lange für Hedwig’s
U. p o lym o rp h um gehalten. S ommerfelt scheint dieselbe zue
rst als besondere Sjifcies erkannt zu haben.
Dass der Verfasser de r Synopai.’i niiwc. fro n d . dieses
Moos durchaus nicht gekannt oder nicht untersucht hat, geht
daraus h e rvor, dass er dasselbe mit dem himmelweit ver-
’ schiedencn H yp . S te lla tum T c rc in ig t.
R em . La synonymie de cette espèce est difficile à dé brouiller,
parceque noire mousse a tantôt été confondue avec
VU. p o lym o rp h um Hkdw. auquel nous l’avions pendant longtemps
rapportée nous-mêmes, tantôt avec VH. .sle lla lum,
tantôt enfin avec V Amb h ja leg ium ae rpena. S ommerfelt paraît
avoir été le premier à la reconnaître comme espèce
distincte.
L’auteur du S y n o p a . Mu sc, fro n d . n’a pas connu cette
plante quand il l’a réunie comme variété à V ily p . s le lla lum
dont elle se distingue, cependant, d’une manière si évidente.
3 . H Y PN Ü 3 I P 0 L Y M 0 R P H U 3 I H ook, e t T a yl. dioicum, laxe intricato-caespitosum; caule protenso,
diviso, fiexuoso-ram uloso; fo liis co n fe r tis , e basi erecta concava late ovata vel ovalo-deltoidea a n -
g u s tis atque squarruloso-reclinatis, integris, costa simplic i tenuissima, u ltra medium producta instruct
i s , areolis laxioribus ke xagono-rectangulis, ad ángulos excavatos quadratis; perichaetio squarroso;
capsula in pedicello flexuoso in cu r vo -c e rn u a , oblongo-cylindracea, operculo conv exo-conico, b re v i-
apiculato,; annulo laliusculo; peristomii interni processibus integris.
Hypnum polymorphum H ook, e t T ayl. Muse. B r it. ed. 2, p. 179. — H edw . Spec, Muscor. p. 259, Tab .
6 6 (V). — S mith (curante H ooker) Engl. Flora V, p . 9 0 .
Hypnum Stereodon stellatus y polymorphus B rìo. B r yo l. univ. I I , p. 602.
Hypnum Stereodon chrysophyllus B rid. B ryo l. univ. I I , 5 9 8 .
H ypnum chrysopkyllum H artman Skand. Fior. ed. 5 , p . 3 3 1 .
Var. ^ c h r y s o p k y l l u m , p lantae tenuiores; fo lia angustiara, minus squarrosa, sericea, aureo-lute s-
centia (F ig . /31—¿34).
Habit. I h ru p ib u s p ra ep rim is c a lc a re is liumidis, nec non ad te rram arg illo sam hum id am , p e r
E u ro p am m o n to sam : in Voge so p ro p e Bipontem (b e a t. B ruch) in m. J u ra copiosissime e t in to to
tra c tu Alpium e t P y re n a e o n im sp o rad ic e (W . P. S ch.) . In A n g lia e t H ib e rn ia bryologi britan n i in d
ic a n t. Var. g in siccioribus.
Matur. Au g u sto .
T ab . HI. Caespites laxi, molles, la e te vel c liry se o -v irid e s , illis H . stella ti var. p ra ten s i similes,
molliores tameii a tq u e magis intricati.
Caulis longe p ro s tra tu s , 3 —5 -pollicaris, ten n is, flexuosus, divìsiis, rem o te ramulosus, ramu lis flex
uosis (F ig . 1, 2).
Folia co nferta , basì e r e c ta subimbricantia, dehinc s q u a rro s a , e la te ov ato vel ovato-de ltoideo in
acumen longum a n g u s te lan c eo latum p ro d u c ta , ad in sertio n em subito a n g u s ta ta , s u b d e c u rre n tia , ad
á n g u lo s d e c u rre n te s ex c av a ta , c o s ta simplici p erte n n i u ltra medium p ro d u c ta , m argine in te g ro plana
( 3 — 7 ) ; a r e o la e lin c a ri-h ex ag o n a e , in an g u lis e x c av a tis q u a d ra ta e (4 b ) .
Flores dioici. P ia n ta m a scu la (2 ) in eodem cum femín e a c a e sp ite vel in c a esp ite p ro p r io , fe-
miiiea paulo g ra c ilio r; flores in c a u le a tq u e in ramulis n um e ro s i, oblongo-gemmiforme s, polypbylli
li 1
:! (I