
le ich t du rch den a u fre c h te n , w e n ig e r ä sfe lig en S t e n g e l, die
n och zw'ei S e ite n h in v c ifla c lite n , v ie l w e n ig e r c in s e ils -
w en d ig -s iiih e lfü rm ig e ii, L reile rcn un d k ü r z e r zu g e sp itz te n
B l ä t t e r , un d du rch den e ig en iliiim lic lien B liitb e n s ta u d u n te rsch
eid en .
D ie s e r is l g a n z so w ie bei Camp io lh ec ium un d ein ig en
g r ö s s e r e n Dic ran cn ; die in än n licb en B lü th en sin d nainlich e in jä
h rig e Saa tp flü n zch ei), welclie sic h a u f d e r M u tterp flan z e
e n tw ick e ln un d sich au f d ie s e r , v e rm itte ls t z ah lre ich e r
W ü rz e lc h e n , b is na ch d e r E n lle e ru n g d e r Antlie rid ien bald
am S te n g e l, b a ld an <len B lä tte rn f e s llia lte n , d ann a b s le rb e n ,
od e r a b fu llen , a u f d e r E rd e W u rz e l fasse n und am G ru n d e
d e s l ’e rig o n s A este h r rv o r tr e ib e o , welch e in» f e riie re u V e rla
u f ih r e r C iilw ic k e lu iig fo rtw ä h re n d n u r w e ib lich e B lü th en
h e i'v o rb rin g e n . W ir b e sitz en E x em p la re , au w e lch e n die
ju n g e n Pfla n ze n m e h re re L in ie n la n g e k io in b lä tte rig e
A este g e trieb e n h a b en . D ie s e in te r e s s a n te E rs ch e in u n g
h a b e n w ir in n e u e s te r Z e it an z a h lre ich e n leb en d en P fla n zen
von C am p lo th ec ium lu te s c en s z.m beo b ach ten G eleg e n h eit
g e h ab t.
fa c iè s g é n é r a l, se s tig e s r e d r e s s é e s b e aucoup moins ram u leu -
s e s , SOS feu ille s p lu s la rg e s p re sq u e b is é rié e s c t à pe in e
f a lc ifo im e s , c t so n in flo resc en c e l’eu d is tin g u en t d’un e m a n
iè re tro p c o n s ta n te , p o u r n e p a s adm cllrc n o tr e p la n te
comme e spèce p a rtic u liè re .
L ’in flo resc en c e e st celle d e s Cam p to th ec ium et de q u e lq u es
u n e s d e s g r a n d e s e sp è c e s de O ic ra n u n f, c a r les fleurs
m â les so n t é g a lem e n t de je u n e s p la n te s d e l’u iiu é e , p ro v e n
a n t d e s sp o ru le s q u i o n t g e rm é s u r la p la ijte -m è re s u r
la q u e lle e lle s se fixent, ta n tô t à ta tig e ta n tô t au x
feu illes m o y e n n an t d e n om b reu s es ra d ic e lle s ; a p rè s l’év a c u a -
tiou d e s a n tlic rid ie s , ces p e tite s p la n te s se d e ssèc h en t, o u ,
mis es en co n tac t a v e c la te r r e , e lle s c o n tin u en t ü sc d évelo
p p e r en p o u s s a n t d e s ram e au x au d e sso u s du p é rig o n e p o u r
c o n s titu e r a lo rs u n e p la n te fem e lle fe rtile . No u s a v o n s eu
o c casion d ’o b s e rv e r to u t réceiiiinent ce fa it in te r e s s a n t s u r
d e n om b reu x in d iv id u s v iv a n ts du C am p to th ec ium lu te s c en s .
S e c t. XI.
Caulis flexuoso-erec tus, fo lia laliora, subsecunda et faicato-secunda, subecostata vel unicoslata.
H y p . s c o r p i o i d e a.
30. H YPNÜM S CO R P IO ID E S L i s n . dioicum, p ro fu n d e caespitosum; caule flexu o so -ela to , dichotome
diviso, fa s tig ia to , remote e t irregulariter ramuloso, caule ramulisque turgide fo lio s is , haud raro
valde incrassatis, apice circin n a to -cu rva tis; fo liis la x e turgido-imbricatis, se c u n d is, ovaio-oblongis,
obtuse v c l acute acuminatis, concavis, una allerave ala margine incurva, subecostalis; perichae tialibus
elongatis, p ro fu n d e pHcalis, tenui-costatis, omnibus integerrimis; capsuta curvato-oblonga vel arcuaio-
cìjlindrica, operculo convexo-conico ; annulo lato, peristomio magno; processibus subintegris.
Hypnum scorpioides L i n n . Sp . PI. 1 5 9 2 . — H e d w , Spec. Musc. p. 29.5. — S c h w a e g r . Suppl. 11,
P . J I , p. 293, T ab . 95. — B r i d . B ryol. univ. 11, (»37. — H o o k , et T a y l . Muse. B r it. ed. 2 ,
p. 1S8. — H a r tm a n Shand. Flor. ed. 5, p. 334. — D e N o t a r i s Syllab. p. 48. — C. M ü l l e r
Synops. I I , p. 418.
Hypnum scorpioides, p a lu s tre , magnum, Lycopodii instar sparsum D i l l e n . H is t. Musc. }». 290,
Tab . 37, f. 25.
Habit. In uliginosis tu rfo sis a planitie usque in a lp in a , copiose legimus im De ininge r-Moos
p ro p e Monachium, in p ra tis uliginosis prope S alisb iirg um , in to rfa ce is Germaniae septentrioiiiilis,
S u e c ia e a tq u e N o rv eg ia e , in paludibus exteiisis m. J u r« , in Alpium d epressis. P ro p e P a ris io s in
de Mortfontaine le g it cl. C o s s o n , in Normandia p ro p e Falaise cl. d e B r é b i s s o n , in Can ad a su p e rio re
D ru m m o n d .
Maiur. Vere.
T ab . XXX. Caespites magni, profondi, a tro-virides vel atro-rufi, laxi vel densius conferti.
Plantae p ro c e ra e , alte flex u o so -e la ta e , semipeda le s e t peda les, ste rile s baud ra ro b ip ed a le s , d ichotome
divisae, fa s tig ia ta e , remote a tq u e in a e q u a lite r ramulosa e, tu rg id e foliosae unde crassiiiscula e,
rami ramulique circ in n ato -in cn rv i (F ig . 1 ) ; to ta p ian ta usque ad innovationes novellas la e te virides
oliváceo- vei a tro - p urpureo-rnfesc eiis.
Folia C o n fe r ta , t u r g id e im b r i c a ta , s e c u n d a ( i b ) , e x in s e r t io n e v a ld e a n g u s t a t a o v a to - o b lo n g a ,
b re v ite r o b tu se vel a c u te a c um in a ta , co n c av a , in te g e r rim a , co s ta e simplicis vel b ifu rc atae vestigio
p erb rev i (3, 4, 5 ); a re o la tio subflexuoso-line aris, ad basin intìmam d ila ta ta (4b, 4 a, 5a).
Flores dioici. P ia n ta mascula femine ae similis ( 2 ) , flores oblongo gemmiforme s ( 6 ) , folia p e rig
o n ia lia infima o bovata ( 7 ) , c a e te r a o b lo n g a , b re v ite r a tq u e obtuse acum in a ta ( 8— 1 1 ), an tb e rid ia
o b lo n g o -cy lin d ra c e a , lo n g e p a r a p h y s a ta (1 1 ).
Fructus: P erich a etium in ram u lo p e ric h a e tia li e radiculoso elonga tum lax e imbricatum ( I b ) , folia
p e ric h a e tia lia infima m in u ta , la te o v a ta , b re v i-ap tcu lata (1 2 ) , media la te o v a fo -o b lo n g a , tenui-aciimi-
n a t a , lo n g itu d in a lite r p lic a ta (1 3 ) , Intima e lo n g a ta , te n iii-a c u in in a ta , tenuissime c o s t a t a , profunde
s u lc a ta (1 4 ). V a g in u la e lo n g a ta , cy lin d ra c e a , p a rc e p ilosa (1 5 ). C a p su la in pedicello biunciali fle xuoso
c e rn u a , incurvo-oblonga ( l6 , 1 7 ), b a d ia , sicca ev a cu a ta v a ld e c u r v a ta , ru g o s a , sub o re d ila
ta to co n s tric ta , pedicello su p e rn e dextrorsum to rto (1 8 ). Operculum convexo-conicitm, brevi-apiculatum.
Annulus l a tu s , e triplic i s e rie cellula rum efformatus (19, 2 0). Peristomium m ag n um , d en te s
lo n g e a c um in a ti, e medio ad apicem la te liy alin o -m arg in ati, p ro c essu s vix h ia n te s , cilia lo n g a , b in ata
c t te rn a ta (1 9 ).
A n m c r k . W ir b e s itz e n vo n d iesem Moos E x em p la re ,
vo n DKr-A .PrLAiE in Neu fu n d la iid g e sam m elt, d e re n S te n g e l
d u rch die g ro s s en a u rg e tiie b c n e n B lä tte r b e in ah e die Dicke
e in e s F e d e rk ie ls h a b e n , w ä h r e n d a n d e re a n s G rö n la n d kaum
s tä r k e r s in d a ls e tw a s ro b u s te F o rm e n von H y p n um a d u n c
um . Bei d ie s e r sc h lan k e n A b a rt sin d die B lä tte r um die
H ä lfte s chm äler u n d v e rb ä lln is sm ä s s ig lä n g e r a ls bei den
sü d lic h e re n F o rm e n , w o d u rc h d ie se lb e ein eigen tb üm lic lie s
A u s s e h en e rh ä lt. Do ch finden sich schon in N o rd -D e u ts c h la
n d M it ic i fo rm e n , n am en tlich in den Süm p fen in d e r Näh e
vo n H am b u rg , w o h e r u n s H e r r S onder solch e ge scliick l h a t,
w e lch e diese hoch n o rd isch e F o rm m it d e r No rm alfo rm v e rb in d e n .
R em . No u s posscclon.s de c ette m o u s se d e s cclian lillo n s
re c u e illis p a r de la P vlaie à T e r r e -N e u v e , d o n t le s tig e s,
p a r la g r a n d e u r e x tra o rd in a ir e d e s f e u il le s , a tte ig n e n t
l’é p a is s e u r d ’u n tu y a u de p lum e , ta u d is q u e d’a u tre s é ch an tillo
n s qu e n o u s a v o n s re ç u s du G ic enla iid so n t à p e in e
p lu s fo rts que le s fo rm e s u u peu r o b u s te s d e VHyp. a d u n c um.
D a n s c e tte v a rié té g r ê le le s feu ille s so n t d e m o itié p lu s
é tro ite s q u e d a n s la fo rm e n o rm ale c l p ro p o rlio n e llem e n t plus
lo n g u e s . S a n s le s in te rm é d ia ir e s cu eillis p a r Mr. S onder
d a n s le s g r a n d s m a ra is d e s e n v iro n s de H am b o u rg , nous
a u rio n s été te n té s d e c o n s id é re r n o tre m o u s se d u Greenla
n d comme u n e e sp èc e p a rtic u liè re .
31. HYPNUM LY C OPODIOIDES S c h w a e g r . dioicum, pro ce rum; caule ten u i, valde elato v e l prostralo,
fle x u o so , parce dichotome divìso , remole alque ir reg u la rite r ramuloso, fo liis m ajoribus, confertis, fa l-
ca to -v e l fìexu o so -se cu n d is, e x ovato oblongo-lanceolatis, longe acum in a tis, costa longa, tenui
in s tru c tis , fle x u o so -su lc a lis , mollibus, perichaetialibus înlernis elongato-lanceolatis, tenui-cosiatis, p lu ries
sulcatis ; capsula oblonga e medio cernua vel subh o rizo n ta li, operculo mammillari apiculato ; annulo
lato ; peristomii denlibus laie marginatis, processibus inler arliculationes hianlibus, ciliis binis v e l ternis,
longissimis, remote arliculatis.
Hypnum lycopoàioides S c h w a e g r . Suppl. 1 , P. i l , p. 300. — B r i d e l Bryol. univ. / / , p. 632. — H a r t m
a n S ka n d . Flora ed. 5 , p. 333. — C. M ü l l e r Synops. Musc, fro n d . I l , p. 423.
Hypnum rugosum ( L i n n . ) W e b . e t M o h r B o t. Tasch. p. 362.
Hypnum aduncum var rugosum H o o k , e t T a y l . Musc. B r it. ed. 2 , p. 186.
Hypnum lulescens, crispum, Lycopodii f a d e D i l l e n . H is t. M u sc . p. 2 8 9 , Tab . X X X V Il, f. 24.
Habit. Ill prafis uliginosis atqiie turfosis profundis e p lauitie usque iu a lp e s tr ia , sociis Hyp.
scorpioide a tq u e H . re v o tv en te , ra riu s tameu a tq u e ra ris s im e friictificaus.
Matur. In eu n te a e s ta te .
Tab . XXX I e t X X X P . Caespites magnitudine a tq u e co lo re illis Hyp . scorpioidis s im ile s , inol-
lio rc s tam e u , pra eprimis sicco s t a tu , molemque minus densam efficientes.
Caulis nunc vix tribus pollicibus loiigior mine pedis longitudinem su p e r a n s , p ro s tra tu s , asc endens
vel flex u o so -ere ctu s, p ro foliorum magnitudine te n u is , p a rc e d iv isu s , v a g e a tq u e remote ramu lo su s,