
' t «
i II ili
i l l . ; . .
f 5 ;
Hr i , ri
f i ;
7f
r ?
i
l i
i! ' ri
ii
lin a cum se c tio n e tra n sv e rsa li x ; F ig. 5, ca u lis portio cum p e ric h a e tio ; F ig. 6—10, c a p su ia e d iv ersa e,
h a e c e t illa p lu s miuusve a u gm e n ta ta .
Var. y. f lu ila n s : F ig . 1 p ia n ta m a g n itu d in e n a tu r a li; F ig . 2 e t .3 folia cau lin a sub le n te aug-
m e u ta ta .
A n m e r k . Auch diese A rt is t, je n a ch d e r N a tu r d e r
S t a n d o r te , v e rs c h ie d en e n A b ä n d e ru n g e n , sowo lil in d e r
G rö s s e d e r P fla n z e n , a ls in dem H a b itu s ü b e rh a u p t, u n te r,
w e r f e n ; w ir fü h re n jed o ch n u r d ie zw e i a u sg e z e ic h n e ts te n
u n d b e s tä n d ig s te n d e rs e lb e n a ls V a r ie tä te n a u f , d a die
ü b r ig e n a lle häufig z u r S tam m fo rm zu riick k eh re ii.
V a r. ß . fa lc a tum h ä lt sich d u rc h a u s b e s tü u d ig u n d is t
a u s s c h lie s s lic h den Alp en e ig e u .
V ar. y . flu c tu a n a i s t v ie lle ich t n u r e in e d u rch d a s W a s s
e r h c rv o rg e b r a c h lc Modificatlon von v a r. ß ., doch is t es
a u f f a l le n d , d a s s d e rs e lb e n die P a rap liy llie n fe h le n und die
B lä tte r k o n s ta n t e tw a s s c hm ä le r u nd lä n g e r u n d mit e in e r
d ic k e ren R ip p e v e rs e h en sin d . W ir h a b en d ie se A b a r t nie
m it F rü c h te n g e seh en .
V ar. ß. h ab en w i r an v e rs c h ie d en e n S te lle n in d e n Alpen
eb en so f e u r ig g r ü n , w ie v a r. y . a n g etro ffen . D iese g riiu e
F o rm sc h e in t B r id k c s a ch te s H yp . fa lc a tum zu s e in , w e n ig s
te n s h a b en w i r d ie selb e vo n B k io b l s e lb s t so be stim m t Iu
S chlsichbr’s H e r b a r v o rg e fu n d e ii.
Am h äu fig s ten h ab en w ir d ie G ru n d fo rm , z uw e ile n in
fu s s la n g e n E x em p la ren , an sum p fig en A b h än g e n u n d in q u e lle
n re ic h e n S c h lu c h ten d e s J u r a un d d e r K alk -V o ra lp e n a n g
e tro f f e n , u n d n u r ä u s s e r s t s e ite n in n ich t k a lk h a ltig e n
G e b irg e n , n ie a u f dem d u rch a u s k a lk lo s e n V o g e s e u s a iid s te in .
R em . Ce tte e sp è c e a u s s i e s t su je tte à d e n om b re u s e s
mod ific atio n s, su iv a n t la n a tu re ou l'ex p o sitio n d e s lieu x où
e lle s c re n c o n tre . Il n’y eu a c ep e n d an t q u e d eu x q u i so ien t
a s s e z c o n s tan te s p o u r c o n s titu e r d e v é rita b le s v a r ié té s ; ce
so n t nos v a r . 0 . fa lc a tum e t y . fiu c tu a n s .
L a v a r . 0 . fa lc a tum a p p a r tie n t ex clu siv em en t à la r é g
io n a lp in e où e lle offre ré g u liè r em e n t les mêmes c a ra c tè re s .
L a t 'a r . 0 . flu c lu a n s n ’e s t p e u t-ê tr e q u e le r é su lta t de
l’a c tio n d e l’e au c o u ra n te s u r la v a r . 0 . E lle a c ep e n d an t
ceci d e tr è s -p a rtic u lie r q u e le s p a ra p h y llie s lu i m a n q u en t
e n liè re n ic n t c t q u e lé s f e u il le s so n t co n stam m en t p lu s é tro ite s
el p lu s lo n g u e s , e t m u n ie s d ’u n e n e rv u re p lu s é p a is s e . N o u s
n’a v o n s e n co re re n c o n tr é c ette v a rié té q u ’à l'é ta t s té r ile .
L a va r . 0 . p r e n d q u e lq u e fo is la te in te v e rd fo n cé de
la va r . y ., e t p a ra ît a lo rs ê tre le v é rita b le Hyp . fa lc a tum de
B rid e l , à en ju g e r d u m o in s d ’a p rè s le s é c h a n tillo n s -ty p e s
c o n s e rv é s d a n s l’h e rb ie r de S chleicher e t nommés p a r
Bridel lui-même.
L a fo rm e n o rm ale s e m o n tre d a n s so n p lu s b e au d é .
v e lo p p em e n t au x e n d ro its m a ré c a g e u x , su r to u t p r è s des
so u rc e s ou le lo n g d e s r u is s e a u x , d a n s le J u r a e t la p a rtie
in f é r ie u r e d e s A lp e s c a lc a ir e s ; on la tr o u v e , p a r c o n tre
ra r em e n t d a u s le s m o n ta g n e s d e g r a n i t o u d e m ic as ch iste
et J am a is n o u s n e l ’a v o n s o b s e rv é e s u r le g r è s p u r.
2 7 . H Y PN UM F IL IC IN UM L inn, dioicum; caule prostrato vel assurgente, ramoso, interrupte p innatim
ramuloso, valde tomentoso ; fo liis erecto-patentibus, p a tu lis e t fa lca to -se c u n d is, r ig id u lis, h re v io -
ribus, e basi la te ovata lanceolatis, subplanis, haud sulcatis, costa valida compressa usque in apicem
procedente instruc tis, chlorophyllosis nec s c a r io s is , foto margine minute s e r r u la tis , perichaetialibus
late elongatis, brevi-acuminatis, bis terve su lc a tis ; capsuta, magna in cu rvo -cy lin d rica , annulo p e ra n gusto,
peristomio praecedentis.
Hypnum filic in um L i n n . Spec . P la n t, p. 1.590. — H e d w . Spec. Muse. p. 285, T ab . 76. — B r i d e l
B ryo l. univ. J l , p. 527. — H o o k , e t T a y l . Muse. B r it. ecl. 2, p. 183. — H a r tm . S h a n d . F lo r .
ed. 5, p. 332. — DE N o t a r . Syllab. p. 52. — C. M ü l l e r Synops. J I , p. 419.
H a b it. Locis u lig in o sis p ra ep rim is sec u s riv u lo s , ad t e n a i n , s a x a a tq u e lig n a p u trid a ; c a lc
a re a am a t.
Matur. Majo, Ju n io .
T a b . XXV lI. Caespites demissi vel s u b e la ti irre g u la re s , la e te vel fe rru g in eo virides, rigiduli.
Planta sem ip ed a lis vel b re v io r, p ro s tra ta vel ap ic e ascenden.s, m ed io crite r ramo sa , h ic illic su b -
fa sc icu la ta , ram is b re v ite r p in n a to -ram n lo sis , ap ic e incurvis, to to caule tomento rufo densissimo obte
c to (F ig . 1, 2, 3).
F o lia c a u lin a e re c to -p a ten tia , p a tu la vel su b fa lc a ta ( i b ) , e basi l a ta ad in sertio n em a n g u s ta ta
a tq u e su b d e c u rre n te la n c e o la ta , b re v ite r ten u i-a cum in ata, illis H. commutati bre v io ra , p lano-concava,
b au d su lc a ta , co sta v alid a com p re ssa lu te a u sq u e in apicem p e rcu rsa , toto ambitu s e r ru la ta (9 , 10,
1 1), jú n io ra la e te v irid ia, s e n io ra lu t e a ; ram u iin a caulinis multo minora, infima m in u tis s im a , ovatola
n c e o la ta , su p e rio ra longe lan c eo lata a tq n e fa lc a ta (5 — 8 ) ; a re o la tio a n g u s te lin e a r is , su b flexuosa
, ad basili an g u lo sq u e ex c av a to s valde d ila ta ta (H b, 11 a). P a ra p h y llia numerosa, multi-
formia (1 2— 15).
Flores dioici. P ia n ta mascula feminca multo g ra c ilio r ( 4 ) ; flores in cau le primordiali s a tis numerosi
(4 b), imbricato-gemmiformes (1 6 ) , folia p erigonia lia o v a to -la n c eo la ta , ec o s ta ta e t obsolete
c o s ta ta (1 7—19), a n tlie rid ia p arv u la , o blonga, e p a ra p h y s a ta (20).
Fruclus in eadem p ia n ta complures, haud ra ro a g g r e g a ti. P ericha etium in ramulo p e ric h a e tia li
brevi radic ante magnum, e lo n g a tum , imbricatum (1 b ) , a lb ic a n s; folia p eric h ae tia lia infima e la ta
b a s i a c um in a ta (1 2 ), media o b lo n g a, su b ito a cumina ta (2 2 ), intima l a te e lo n g a ta , sensim in acumen
b re v e exeuntia , concava, p a rc e su lc a ta (23, 23 x, x ,), omnia usque ad apicem co stata , ad marginem
te n u l-se rriila ta , pallida. Vaginula e lo n g a ta , cylindrica, subnuda (24). C aly p tra a n g u sta , fugax ( 25).
C ap su la in pedicello biunciali, ten u i, rube llo, flexuoso c e rn u a, a rcu ato -cy lin d rica, vel oblonga (2 6—29),
b ru n n e a , sicca d eo p e rcu la ta sub ore d ila ta to c o n s tric ta , pedicello su p e rn e dextrorsum to rto (31).
O p e rculum convexo-conicum (3 0 ). Annulus ex unica s e rie ce llu la rum compositus (3 3 ). Peristomium
H . commutati.
A n m e r k . D ie s e A rt b a t g ro s s e A eh n licb k e it m it I I. com-
mxilalwn-, die Pflan zen sin d jed o ch w e n ig e r ro b u s t, me istens
ih r e r g a n z e n L a n g e na ch iiie d e rg c s tre e k t, die Fied e rä sleh en
sin d k ü r z e r, die B lä tte r w e n ig e r e in s e ilsw e n d ig un d w e n ig
e r s ic h e lfö rm ig , k le in e r , v e rh ä lln is sm ä s s ig k ü rz e r u n d r ig
id e r, n ich t lä n g s fü ltig , m it e in e r b r e ite r e n , lä n g e r e n , jed o ch
n ic h t a iis la u fe n d en M itte lrip p e v e rs e h e n ; d e r K a p s e lrin g
b e s ie h t n u r a u s e in e r Z e llen re ih e .
Bridel’s va r. S . fa ll a x s c lic in t e h e r zu Am b ly s teg ium
flu v ia lile zu g e h ö re n , a ls h ie rh e r.
n ?m . On a q u e lq u e fo is confondu cette e spèce a v e c la
p r é c é d e n te ; les p la n te s o n t c ep e n d an t un p o rt un peu d ifféren t
e t so n t to u jo u r s r am p a n te s , le s ram u les .sont p lu s co u rts ,
le s feu ille s so n t moins fo rtem e n t co u rb é es en fau x , p lu s p e tite
s e t p ro p o rtio n n e llem e n t p lu s co u rte s, plus ra id e s e t sa n s
p lis , la n e rv u r e e s t p lu s la rg e e t p lu s lo n g u e , ma is e lle ne
d é p a s se p a s le limbe fo lia ire comme on l ’a in d iq u é à to r t;
l ’an n ea u n e se compose que d’un e se.ule sé rie de c e llu le s.
L a v a r . ci. fa l l a x de B ridel p a ra ît p lu tô t a p p a rte n ir à
V Am b ly s leg ium flu v ia lile , q u ’à c e lte espèce.
S ect. IX.
Caulis solidior ascendendo-erectus, fo lia falcato-secunda, undulato-rugosa, unicostata.
H y p . r u g o s a .
2 8 . HYPNUM RUGOSUM E ur. dioicum, robustum, la x e caespitosum: caule e basi procumbente erccto
v e l toto e rc cto , crassiore, v ir id u lo , eradiculoso, ramoso et pinnatim ramuloso; pinnulis haud raro
unilateralibus, u c u tis ; fo liis caulmis dense co n fe rtis , spiraliter imbricalo-secundis, in ramulis pro
more ereclo-patcntibus, late ovato-oblongo-lanceolalis, longe tenuique acuminalis, praeprimis siccitate
valde rugosis, ramulinis o va to -la n c eo la tis, brevius acuminatis, omnibus co n c a v is , margine reflexis,
apice argute se rra tis, ad medium v e l ultra ie n u i-c o sta lis, tenuibus, areolatione hyalina perangusta,
angulis basilaribus magnis minute quadrato-areolatis ; perichae tii fo liis internis longis, profunde sulca
tis ; calyptra magna; capsula oblonga, in cu r vo -c e rn u a ; operculo conico breviter obliquirostro; annulo
la tissimo ; peristomii interni processibus usque in apicem longe subutalum dehiscenlibus, ciliis
longis tenuibus.
H y p n u m r u g o s u m E h r h . Decad. N o . 2 9 1 . — I I e d w . Spec. Muse. p . 2 9 3 e t Stirpe s crypt. IV ,
T a b . 2 3 . — Bh id . B r yo l. univ. I I , p . 6 3 3 , — H a r tm a n Skand. Flor. ed . 5 , p . 3 3 3 . — C. M ü l l e r
Synops. / / , p. 4 2 3 .
H y p n u m r u g u l o s u m W e b . e t M o h r Bot. Tasch. p. 3 6 3 . — H o o k , e t T a y l . Muse. B r it. e d . 2 ,
p. 1 8 7 . — Engl. Flor. Vol. V, p . 94. — d e N o t a r . Syllah. p . 51.
Huhit. Locis apricis pra eprimis arg illo s is , in sylvis siccis tec tisq u e s tram iu eis p e r totam Europaiu,
Bryologia Euioiinea. (>
.« • I
s . r
;;j|
■ s i
n
“A
I" ! * . - l
.