
iïji :
t e i
■ íi
«
! '■
r i íi :
i : : i - i i i
' T " t I !
Ì n
* , r i . M
; ¡ r i f e
r i . ' f e ! .
rii M i
I t e t ó í , .
i
M a fu r . A e s ta te .
T a b . V líl. P la n ta e h um ile s , J — i " a l t a e , simplice s vel d icb o tom a e , in c a e sp ite s lax o s con-
g e s ta e (fig;. !)■ '
Folia p a te n tia , in terdum r e c u rv a , in fe rio ra r em o t a , la te o v a to -a c um in a ta , integ;ra v el obsolete
s e r r a t a , s u p e rio ra magis c o n fe rta , m a jo ra , sp a th u la to -o b o v a ta , lo n g iu s a cum in a ta, ad b a s in -an g u sía -
tara u sq u e re g u la r ite r s e r r a ta (.‘ì , 3 a ) , alis p lan is vel iina a lte r a v e r e c u rv a , plus minus c a rin a ta vel
subcomplicata ( 3 x ) , pa llid e liyalina e t mollia.
Capsula o h a v íita , p a r v u la , fe rru g in e a ; ap o p h y sis s ta tu ju n io re v e s ic u la ris , o b lo n g a , p a llid a (1 0 ),
demuin umbraculiformis, p u lch e rrim e p u rp u re a , lin e a s 2 — 3 in d iam e tro m e tie n s . e c e llu lis elo n g a to -
h e x a g o n is , sto in a tib n s nullis (1 6 ) ; p ed ic e llu s valde e lo n g a tu s , ru b e iln s , s ic c ita te sin is tro rsum to rtu s .
Ope rculum dep resso -co n icum vel convexum. P e ris tom ii d en te s la n c e o la ti, o b tn s iu sc u li, dorso memb
ra n a e ep id e rm alis ce lln lis a r e o la ti ( 1 3 ,1 4 ) , - c a e te rum u t d en te s co n g en eru in conformati, fla v e sc e n te s
e t p a llid e a u ran tia c i.
R em . L ’a p o p h y s e e s t q u e lq u e fo is d é co lo ré e ou n ’a q u ’u n
f e in t ro u g e p â le , ce q u i p a ra ît p lu tô t p ro v e n ir d’in flu en ce s
lo c a le s c o n tra ir e s au d év elo p p em en t d e la c o u le u r r o u g e , q u ’à
u n e v é rita b le d é co lo ra tio n , p a rc eq u e la c o u le u r u n e fo is fo r m
é e ré s is te même à l’a c tio n d e s a c id e s . L à -d e s su s W ahlkn-
BKRG d é jà a f a it l’o b s e rv a tio n s u iv a n te : „ . . . . c o l o r a d fu so
ac id o e x . g r . n itr ic o qu id em d ilu tio r f i t e t ab A lk a li obscii-
r i o r , 2ed a n e u tro p r o r s u s m u la ltt r , u t in te r c o n s la n tio r e s
c o lo res veg e ta b ile s n um e ra n d u s e s t. A p r im a in fa n lia sa tu -
r a ti s s e p u rp u r e um e s t nm b ra c u lum , n e c in s e n e e la te m u la -
tu r .“ (Vo y . W ahlenb. F lo r , lap p .)
L e tis s u c e llu la ir e q u i s c f a it v o ir s u r la f a c e d o r s a le
de.s d e n ts n e p r o v ie n t p a s d e la te x tu re même d e s d e n ts ,
m a is de l a m em b ra n e é p id e rm a le q u i le s re c o u v re e t q u i ne
s e compose p a s , comme à l’o rd in a ire , d e d eu x s é rie s d e c e llu
l e s , m a is b ie n d e p lu s ie u r s . C h a q u e d e n t en effet n ’e st
fo rm ée q u e d<- d e u x r a n g é e s de c e llu le s ta b u la i re s q u i, d e
même q u e d a n s q u e lq u e s a u tre s e sp èc es d u g e n r e , confluent
so u v e n t en u n e s e u le v e r s le somm et e t em p ê c h e n t a in s i la
sc is s io n c om p lette d e s d e n ts en d eu x . L a d isp o s itio n à c ette
sc issio n c e p e n d an t e s t in d iq u é e p a r u n e fis su re p lu s au m o in s
c o n tin u e su iv a n t la lig n e d iv is u ria lc (v . f. 13).
A n m . D ie a u sg e b ild e te A p o p h y se c rs c lie iu t b isw e ile n
n in ' sc hw a ch ro th liih a iig e flo g e n , o d e r au ch g a n z b le ich , w a s
s e in e n G ru n d e h e r in . d e r E n tw ic k e lu n g d e r ro th e n F a r b e
u n g ü n s tig e n , L o k a lv e rh ä lln is s e n z u h a b e n s c h e in t , a ls in
e in e r s p ä tem V e rb le ic h u n g , in d em d ie e inm a l v o rh an d e n e
ro tlie F a r b e s e lb s t d e r E in w ir k u n g d e r S ä u r e n w id e rs te h t.
H ie rü b e r m a ch t schon W ahlenberg iu s e in e r F lo r a lappo~
n ic a fo lg en d e B em e rk u n g : c o lo r a d fu so acido e x . gr.
n ilr ic o quidem d ilu tio r f i t e t ab A lk a li o b s c u r io r , s e d a n e u lro
p r o r s u s m u ta tu r , u l in le r c o n s fa n tio r e s co lo rea v eg e ta b ile s
n u m e r a n d u s e s t. A p r im a in fa n lia s a tu r a tis s e p u rp u r e um
r s t n m b r a a ilu m , n e c i n s e n e c ta le m u ta tu r .“
D a s a u f d e r R ü c k s e ite d e r Z ä h n e s ic h tb a re Z e llen n e tz
g e h ö rt n ic h t den Z ä h n e n s e lb s t a n , s o n d e rn d e r d ü n n e n , sie
b e k le id e n d en E p id e n n a lm em b ra n , w e lc h e b e i d ie s e r A rt n ic h t,
w ie g ewö lin lic h , a u s zw e i Z eH e n re ih e n b e s te h t, so n d e rn au s
e in em Z e lle u n e tz e . J e d e r Z a h n is t a u c h h ie r n u r a u s zw e i
R e ih e n flac lie r T a fe lz e lle n z u s am m en g e s e tz t, w e lch e b e i die-
« e r , w ie b e i ä n d e rn A rten d ie s e r G a t tu n g , an d e r Sp itze o ft
in e in e R e ih e zii.samnienlliessen, u n d d a d u rc h d ie vo llk om men e
T h e i lu n g d e s e in z e in e n Z a h n e s 'i n zw e i Z ä h n e , w ie d ie s e
b e i ä n d e rn G lie d e rn d e r F am ilie sic h z e ig t , v e rh in d e r n ; d ie
A n la g e z u r T h e ilu n g is t ü b r ig e n s d u r c h d a s s te lle nw e is e A u f-
kiaffen in d e r D iv is u r ia llin ie a n g c d e u tc t (s . f . 13).
6. S PLA CH N UM LU T EUM L in n . , fo liis late ovalis, p lu s minus longe acum in a tis, integris v e l solo
apice s e r r u la tis ; apophysi lu te a , campanulata, sicca magis expansa atque p la n iu sc u la ; peristomii dentibus
angustioribus, m a rg in a lis , dorso haud reticulatis.
Splachnum luteum Linn. Suec. n. 9 6 4 ; — e ju sd . Amoen. acud. ed. 2, II, 254, T ab . I I I , f. 1. — Hedw.
Muse , fro n d . I I , p. 4 8 , T ab . 17. ~ W a h l e n b . Fl. L app, p. 308. — B rid . Bryol. univ. I ,
p a g . 260.
fia b it. In üsdera loeis cum p r a e c e d e n te , minus ra rum ta r n e n , sa e p iu sq u e in S u ecia in meridio-
iialem tra n s in ig ra n s .
Ma tu r. J u l io , Augusto.
T a b . IX. C a e sp ite s , p lan ta rum m agnitudo e t foliatio omnino a n te c e d e n tis (fig. 1, 2).
Folia p ro more m a rg in e in te g ra , vel solo ap ic e s e r ru la ta , c a e te rum illis p ra e c e d e n tis , co sta an-
gustiove e x c e p ta , conformia (4, 5, 9).
m a n ta mascula e t fioi-es ( 3 , 3 b , 6 , 7 ) p ra e c e d e n tis . F o lia p e ric lia e tia lia in te rn a lan c eo la fa ,
c f e r t l f e r a H r n e r o b o v a t a (H , 1», IT ), sicca cy lin d rica (1 2 , 1 « . Apopliysls sic c ita te ex p a n s a
e t s u b p rin a (1 2 ) , p u lclire s n lp h n r e a , te n n i-m em b ra n a c e a . e ce llnlis ro tu n d a to -h e x a g o n ,s (_1S). P e ristom
ii d en te s m in o re s , dorso h au d r e tie n la ti, u t in S p l. sp h a e rlco mavginati. S p o ra e mmores.
A n m e r k A b g e s e h en v o n d e r a n d e r s fa rb ig e n , z a r f e rn ,
im tro ck e n en Z u s ta n d e v e rfla ch te n A p o p h y s e , u n te rs ch e id e t
sic h d ie s e A rt n och d u rch d ie d ic k ra n d ig e n , a u f dem R u c k en
n ic h t g e g itte rte n Z ä h n e d e s P e r is tom s , d u r c h d ie o v a le u n d
n ic h t um g e k e h r t e ifö rm ig e K a p s e l, d ie k le in e r n S p o r e n , die
m e is te n s g a n z r a n d ig c n o d e r n u r a n d e r S p i tz e g e z ä lm e lteu
^ ' ' V c n n a lso W ilson in H ookeh’s o f B o ta n y U L
p 43 4 b e h a u p te t; „n o t d is lin c t fr o m the la s t ( S p l. ru b r
u m ) .“ so g e s c h ie h t d ie s s , w e i l d ie s e r B ry o lo g e n u r d ie ,
a lle rd in g s h ä u fig g e z ä h n e lte n , B lä tlc r in B e tr a c h t z o g . Be i
d e rs e lb e n G e le g e n h e it a u s s c r t W ilson a u c h , d a s s D rum-
wond’s N a c h ric h t v o n d e r a n fä n g lic h b la s ig e n G e s ta lt d e r
A p o p h y s e i r r ig s e y n m ü s s e , w a s g ew i s s n ic h t d / r F a ll ist,
d a w i r n ich t n u r b e i S p l. r u b r u m , s o n d e rn a«ch_ b e i S p l.
lu le um K a p s e ln g e s e h e n h a b e n u n d au ch so lch e b e s itz e n , dere
n A p o p h y se n o ch b la s ig a u fg e tr ie b e u is t (s . fig. 13).
D a s s S p l. m e la n o ca u lo n T il . S chwägr. k e in e e ig e n e , v o n
S p l. lu le um v e rs c h ie d en e A rt s e y , h a b e n w ir u n s an v o u
T ile siu s a u s K am ts ch a tk a m itg e b ra c h te n u n d in u n s e re s F r e u n d
e s S huttleworth’s H e rb a r ium a u fb ew a h r fc n O n g in a le x cm -
p la re n ü b e rz e u g e n k ö n n e n . D a s e in z ig e M e rkm a l, w o d u i/h
d ie s e F o rm s ic h v o n d e r g ew ö h n lich e n a iis z e ic h n e t, is t d e r
d u n k e lro th e , im V e rh ä lln is s zu s e in e r L ä n g e dick e K a p s e ls
t i e l , e in e E r s c h e in u n g , w e lc h e h ä u fig au ch b e i ä n d e rn A rte
n d ie s e r G a t tu n g v o rk om m t, n am e n tlic h w e n n d ie se lb en
a u k ä lte r» , a ls d ie-ilmcn g ew ö h n lich e n S ta n d o r te n v o rk ommen .
R em . C e tte e sp èc e se d is tin g u e dc la p ré c éd e n te ,
p a r l’a p o p h y se ja u n e c t a p la tie à l’é ta t s e c , p a r le s d e n ts ,
à b o rd s r e n f lé s , n o n a ré o lé e s s u r le d o s , p a r la c ap su le o v a le
e t no n o b o v é e , p a r le s s p o ru le s p lu s p e tite s e n c o r e e t enfin
p a r le s f e u ille s à b o rd s u n is o u se u lem e n t d e n te lé s v e r s le
h a u t.
W il so n , d a n s le J o u r n a l o f B o ta n y d e H ooker T . I I I ,
p. 4 3 4 , n ’a u r a it p a s d it dc n o tr e m o u s se : „not d is tin c t fr o m
l ia la s t« c ^ t . n th r u m ] , s’il n e s ’c ta it li«s 1)»™« ä n e p r e n d r e
e n c o n s id o ra lio n q u e le s f e u ille s q u i, d a n s to u s le s S p la c h .
« » «>, so n t su je tte s à b ie n d e s v a ria tio n s . Ce même E ry o -
lo g ls le d it nu n.ênio e n d ru it q u e DnOM.ioa» s 'e s t p ro b ab lem e n t
trom p é en r a p p o rlu n t q u e l'ap o p h y se e a p sn la ire e s t ïé s .c u -
la ir e au je u n e â g e ; n o u s a v o n s d é jà fa it v o ir p lu s h a u t q u e
l’u b s e rv a llo u dc Duommokd é ta it ex ac te c t q u e no n s e u lem en t
l’ap o p liy sc du S p l. r u b r u m , m a is a u s s i c elle du S p l. lu le um ,
é ta it v é s ic u l .ire a v a n t d e p r e n d r e lu fo rm e d’om b re lle (v o y .
fig. 13).
Nou-s a v o n s p u n o u s c o n v a in c re p a r d e s éch an tillo n s -
ty p e s r a p p o r té s d u K am tsch a tk a p a r T ile siu s e t co n se rv é s
d a n s l’h e rb ie r d e n o tr e ami S hut tleworth, q u e le S p l. m e la
n o ca u lo n S chwägr. n ’e s t p a s d is tin c t d u S p l. lu te um . L e
p éd ice lle m o in s lo n g e t p lu s é p a is e t la p e tite s s e d e la p la n te
en g é n é r a l , so n t d e s mo d ifications p ro v o q u é e s p a r d e s c au se s
lo c a le s , q u i s e r e tr o u v e n t a c c id en te llem e n t d a n s to u te s le s
a u tr e s e sp è c e s d e S p la c h n um , e t n o tam m e n t d a n s l e s S p l.
v a scu lo sum e t spAncricain.