
'Il
H a h it. Lo cis subhumidis in s te rc o re bovino e t vulpino co rp o rib iisq u e animalium p u trid is
p e r p arte rn sylvaticam e t su b sy lv aticam to tin s alpium tra c tu s e t G e rm an iae se p te n trio n a lis to rfa c e a ,
r a ro tam en e t valde sp o ra d ic e ; in S c an d in a v ia e t L ap p o n ia multo freq u en tin s. In a lp ib u s g erman i-
cis p rim u s ci. M ie l ic h h o f e r in m. liadhausberg Ga stu n iae o b servavit, nos ipsi semel in v a lle Oed ad
m. Velbe rtaue rn, in cu ju s ca cninine amie. S a u t e r s te rc o ri humano insideiitem a n te a o b se rv a v e ra t,
collegimus. E G ro en lan d ia e t L a b ra d o re copiosîssirais ex em p la rib u s, C e ra to d o n te p u rp u reo e t Bry o
á rc tic o R. B r . in termixtnm, Iiabemus.
M a tu r . Ju n io .
T a b . II. C a e sp ite s denslusculi, fn ic tib u s n umerosissimis onusti.
P la n la e s iiig n la e quoad altitu d in em v a ld e v a r ia n te s , semiunciale s e t trîu n c ia le s , ad basin innovationum
jiiniorum usque tomento fe rru g in e o o b s e s s a e , innovationibus ram u lisq u e s in g u lis flagelli-
forinibus fa s tig ia tis (fig. 1, 2, 3).
Folia in to ta p la n ta fe re a e q u a lia , illis ramu lo rum masculorum e t ste rilium ex c ep tis, p lu s minus
c o n fe rta , p a te n tia , e r e c to -p a te n tia e t su bimbricata , o bovato-obloiiga in q u e apicnliim pilîformem subito
p ro d n c ta (5 , 6 ), concava (5 x), h au d ra ro su b co c h le arifo rm ia , in te g e rrim a , c o s ía su b e x c u rre n te in s tru c ta
(5 a ) , in ten se vel flavo-viridia , nitida.
Flores mascu li nunc in p e ric lia e tii p ro x im ita te s e s s ile s (7 ) , nunc in ram u lis pro p riis e la tî, gem-
m a c eo -c ap ita ti e t gemmaceo-discoidei, 3, 6—9 -p h y lli; involucra lia e basi concava a n g u s te la n c e o la ta
a tq u e p a tu la (S) ; p a rap liy se s vix in c ra s s a ta e (9 ), lu te sc e n te s . F lo re s feminei trip h y lii ( 7 ç ) ; p e ric
h a e tia iia fru c tu m a tu ra n te coma libus sim ilia (1 1 ), e r e c ta ; a rc lie g o n ia 5, ra riu s p lu ra p a rv u la (1 0 ).
Calyptra g e n e ris (1 4 ). ■/
Capsula ovalis, m a tu ra fe rru g in e a demum a tro - ru fa , o re n ifid o -p u rp u re a , s icca e v a c u a ta medio
c o n s tric ta . Ap o p h y sis p rimo viridis e t c a p su la a n g u s t io r , mox ca p su la e concolor ilia q u e c ra s s io r e t
lo n g io r (15, 16), s ic c ita te pjicis e x a ra ta (1 7 ), stoma tibiis multis, p a llid is (2 2 ). P e d ic e llu s vitellinu.s,
demum p u lch re ru b e llu s , n itid u s, c ra ssiu scu lu s e t r ig id u s , uncia d imidia ta vix lo n g io r, exsicc atione
lo n g itu d in a lite r su lc a tu s , bis te rq u e sin istram v e rsu s to rtiis , ad v ag in u la e in sertlo n em co n stric tu s (1 3 ).
Ope rculum conico-convexum, in iitieum , s ic c ita te p la n lu scu lo -d e p rc ssu in , p u rp u ra sc e n s . Peristomium
in fra c a p su la e m arg in em ortum ; d en te s e fe rru g in eo ru b e lli, so lid i, primo q u a te rn a tim app ro x ìm a ti
(2 0 ) , demum g em in a ti ( IS ) , liumid itate incurvi, apice d e fle x i, vix s u p r a c a p su la e orificium prominuli
(1 9 ), s ic c ita te omnino reflexi (1 8 ). S p o ra e minutlssimae, p a llid e v irìd e s v ei fu sc e sc e n te s (2 5 ).
A n m e r k . B e i T . m n io id e s is t d e r K a p s e la n s a tz , je
n a ch dem G ra d e s e in e r E n tw ic k e lu n g , vo n s e h r u iih e s tä n d i-
g e r A u s d e h n u n g , b a ld lä n g e r u n d d ic k e r a ls d ie K ap se l,
b a ld k ü r z e r u n d d ü n n e r. E b en so 'w e tlis c lu d s in d die
B l ä tt e r in ih r e r r e la tiv e n L ä n g e u n d ^B rc ife , in ih r e r Rfcli-
lu n g u n d m e h r o d e r m in d e r d ic h ten S te llu n g . An ka lten
f re i lie g e n d e n un d tro ck e n en S ta n d o r te n s in d s ie g e d rä n g t,
« e h r h o h l u n d lie g e n d a ch z ieg e lig ü b e re in e in a n d e r: an s c h a ttig
e n f e u c h te n O rten d a g e g e n s te h e n s ie e n tfe r n te r u n d
s in d m e h r g e öffnet, w e n ig e r lich l, h ä u fig au ch s c hm ä le r un d
m it e in e r k ü r z e rn S p itz e v e rs e h e n <s, fig. 12, 12 a ). D ie s e
g e rin g fü g ig e A bw e ic h u n g v e ra n la s s te d ie A u fs te l lu n g von
S p l. B r e ic e r ia m m . E b e n s o g e h ö re n a lle o b e n a n g e z o g e n e n
S y n o n ym e v o n R o n . B rown be.stimmt h ie h e r, w a s au ch d e r
s c h a rfs in n ig e B e g rü n d e r d ie s e r u n h a ltb a r e n A rten s c h o n b e i
A u fs te llu n g d e rs e lb e n v e rm u th c tc . G ro s s e R a s e n , w ie sie
in L a b r a d o r u n d in G rö n la n d a n O rt un d S te lle g e s am m e lt
w o rd e n w a r e n , u n d in d e re n B e s itz w i r d u rch die G ü te
R em . D a n s c c lf c e sp èc e l’ap o p h y se e s t, s e lo n le d e g ré
d e d év elo p p em en t, d ’iin e dimen sio n fo rt peu c o n s ta n te ; ta n tô
t en effet e lle e s t p lu s lo n g u e e t p lu s é p a is s e q u e la c ap su
le , ta n tô t p lu s c o u rte c t p lu s m in c e. L a même v a ria b ilité
s e r em a rq u e au x f e u ille s d a n s le u r lo n g u e u r e t le u r la rg e u r
r e la tiv e s , d a n s le u r d ire c tio n e t d a n s le u r insci-tioii p lu s ou
m o in s rap p ro ch é e . A d e s e n d ro it s f ro id s , ex p o sés c t s e c s
e lle s so n t tr è s - r a p p r o c h é e s , tr è s - c o n c a v e s e t im b rirjiiéc s,
a u x e n d ro its h um id e s e t om b rag eu x , au c o n tra ir e , e lle s so n t
e sp a c é e s , p lu s o u v e rte s , m o in s c re u s e s , fré q u em m en t m o in s
la rg e s e t p lu s p o in tu e s (fig. 1 2 , 12 a ). C e tte d e rn iè r e v a r
ia t io n in s ig n ifia n te d o n n a lieu à ré ta b lis s em e n t du S p l. ß r e w e -
r ia n um . T o u s le s sy n o n ym e s de R o n . B r u w n , c ité s |>lus ••
h a u t, n e r e p r é s e n te n t qu e d e s fo rm e s p e u im p o rta n te s dc c e tte
e sp è c e , ce q u i d u r e s te a v a it d é jà é té so u p ço n n é p a r l’a u te u r
lu i-même , D e g r a n d s g a z o n s , t e ls q u ’ils a v a ie n t é lé c u eillis
a u G rö n la n d e t au L a b r a d o r e t qu e n o u s d e v o n s à l ’o b lig
e an c e dc n o s am is MM, K urr e t B reutel, n o u s ont fo u rn i
to u te s le s fo rm e s d é c rite s p a r R o n . C r o w n , e t n o u s c ro y o n s
même y a v o ir tro u v é le S p l. p a ra d o x nm R. B r . (.Spl. A d am s
ia n um S c h w â g r .) , d u m o in s n o s é ch a n tillo n s s’a ccordent-
ils p a rf a item e n t a v e c la d e sc rip tio n e t la fig u re q u e SciiwÂG-
KiCHEN- en d o n n e . L e coi c a p su la ire de c e tte v a rié té e s t
p lu s é tro it q u e la c a p s u le , c e tte d e rn iè r e e s t p lu s o v oïde
e t l’o p e rc u le e s t b ie n p lu s p e ti t q u e d a n s la f o rm e - ty p e
(v o y . lig. 2 3 ) , c t so u v e n t p e r s i s ta n t à l ’orifice c a p s u la i r e ;
le p é ris tom e e s t tr è s -ru d im c n ta i re e t s em b la b le en q u e lq u e
so r te au p é ris tom e d u D is s . H o rn sc h u ch ii (fig. 24 ). Comme
o n tro u v e c e tte v a r ié té n o n s e u lem e n t d a n s le même g azon
a v e c la fo rm e n o rm a le m a is a u s s i s u r le même p ie d , il e st
é v id e n t q u ’e lle n e p e u t p a s c o n s titu e r u n e e sp è c e d is tin c te .
N o tre ami M lh l e n b ë c k a c u e illi c e tte m o u sse au m o n t
G en im i en S u i s s e , e n trem ê lé au T e tr . a n g u s la lu s e t munie
d e p é d ic e lle s ex trêm em en t lo n g s . Cette même fo rm e a été
en v o y é e d u C a n ad a p a r D rummond c t p u b lié e d a n s la le
sé rie d e s M u s c i am e r ic a n i d c ce v o y a g e u r .
u n s e re r F r e u n d e K urr tnid Bkeutel g e la u g t s in d , b o tc u
u n s a ile vo n R ob. B rown b e s c h r ie b e n e n F o rm e n ; s e lb s t
d e s s e n S p i. p a ra d o x um , S chwâgrichbn’s S p i. A d am s ia n um ,
g la u b e n w i r m it z iem lich e r G ew is s h e it in d e n s e lb e n aupgc-
fu iu lc ii zu h a b e n , w e n ig s te n s s tim m e n u n s e re E x em p la re
g a n z m it S chwâgrichen’s A b b ild u n g e n u n d B c sc lire ib iin g
ü b e re in . D e r K a p s e lh a ls d ie s e r F o rm i s t d ü n n e r a ls d ie
K a p s e l, d ie K a p s e l s e lb s t m e h r o v a l, d e r D e c k e l v ie l k le in e r
' a ls b e i d e r g ew ö h n lich e n F o rm ( s . fig. 2 3 ) , o ft kaum v on
d e r K a p s e lm ü n d u n g t r e n n b a r , d a s P e r is tom s e b r u n a u sg e -
b ild c t u n d dem P e ris tom e v o n D is s . H o rn sc h u c h ii n iclit u n ä
h n lic h (2 4 ). D a s s d ie s e A bw e ic h u n g , w e lc h e n ic h ts a n d e r s
a ls e in e V e rk üm m e ru n g is t, n ic h t a ls G ru n d z u r A u fs te llu n g
e in e r e ig e n e n A rt g e lten k a n n , g e h t a u s dem U m s ta n d e h e r v
o r , d a s s d ie s e lb e sich n ic h t n u r in d e n se lb e n R a s e n , so n d
e rn s e lb s t a u f e in e r u n d d e rs e lb e n P flan ze m it T . m n io id e s
n o rm a lis be fin d e t.
U n s e r F r e u n d M ühlenbeck iia t d ie se s M o o s , vo n T.
a n g u s la tu s d iirc hw a c lis e n , m it u n g ew ö h n lic h la n g e n K ap sc ls
tie lc n , u n d ü b e rh a u p t in iin g ew ö lin lich o r G rö s s e , a u f d e r
G cm mi iu d e r S c hw e iz g e sam m elt. U n g e fä h r d ie s e lb e F o rm
h a t D rummond a n s O b c rk a n a d a g e sen d e t.
3 . T E T R A P L O D O N UR C EO LA TU S B r . e t S c h ., compacte p uhinato-cae spitosus ; fo liis late obovato-
oblongis, e x apice obtuso a p iculaiis, ivfla to -im b r ica lis , costa sub apiculo evanescente ; capsula subcylindrica,
apophysi breviore obovata v e l ovali-globosa, peristomii dentibus brev ioribus, angustioribus,
pedicello crassiore, basi valde attenuato.
Splachnum urceolatum B r id . B r yo l. univ. I , p . 2 4 2 ( e x p a r t e ! ) .
Hab. In fimo bovino summorum alpium H e lv e tia e , C a rin th ia e e t S a lisb u rg ia e , locis p e rp au c is .
In a lp e Saimshöhe ad pedem montis Grossglochner C a rin th ia e ( H o r n s c h u c h , H o p p e ) , iu m onte Albula.
R b a e tia e (M ü h l e n b e c k , M o u g e o t ) in sumino Faulhorn H e lv e tia e (W . P . S cu .) e t in sum ma a lp e
Speie re ck L u n g o v ia e ( S a u t e r , W . P . S c h . ) ; n u sq u am a lia s iu E u ro p a re p e rtu s v id e tu r!
M a tu r . Jiilio .
T a b . II I. C a e sp ite s densissimi. P la n ta rum ramificatio e t h ab itu s p ra e c e d en tis .
Florescentia, floruin fo rma e t indoles T . mnioidis (6 , 7 , S).
Folia im b ric a ta , la te obovato-oblonga , maxime concava, ex ap ic e inflato, obtuso su b ito in apiculiim
breviorem a c in an te c e d e n te sp e c ie a n g u s ta ta ( 3 , 4 , 5 ) , d e n siu s a r e o l a t a , areo lis q u a d ra tis (4 a ),
c o s ta sub apiculo d e sin en te (4 a).
Vaginula c r a s s e conica, tubo v ag in u la ri e re c ta (9).
Calyptra s tram in e a , u ltr a medium fissa (1 0 ).
Capsula subcylindrica , s o lid a , primniu in te n se fe r ru g in e a , demum n ig ric a n s. Ap o p h y sis c a p su la
b re v io r ot pau lo c ra s s io r, concolor, o b o v a ta c t ov ato -g lo b o sa (U , t a ) , sic c ita te c a p su la a n g u s ta <1,.pio
amplio.-, ru g o s a ( t a ) - P c lic e llu s c ra s su s , solidus, ilio p ra e c e d e n tis spec ie i brevior, v ite llin u s , senio
to ta longitudine s a e p e ilisri.iiipe.is ( 1 7 ) , sic c ila te su lc a tu s e t iiito rtiis , b asi valde an g u s ta tu s (9 ;,
Opei-culiin. convexo couiciuii, au raiitiacuiii. P e ristom ii d en te s quoad origiSein a tq u e d.rectioi.em oui-
lituo u t in T. mnioide, sed a n g u s tio re s a tq u e b re v io re s (1 4 ), a u ran tia c i. S p o ra e p u lc h re su lfu re a e .
A n n i e i - k . D ie s» A rt s c l.r in l w r i t iv .- .ii s .r C e tte e sp ic e p . i r . i t i l r e m o in s ré p a o ilu e <|oe los
v o rb ro i.o t . I s die lioi.lo.i V o v l.c rg d .cm le .i, o b g lc io l. sie . a d eov ospe'cos p r é c é d e n te s , b ie n q i i . i .x e n d ro its ou e lle se
L i , O rleii w . s ie v .r k .u im t i . r s .h l r . i e h e u P e ls l e n r e r- r e u e . , .tr e e lle n 'e s , p a s r a r e . » o „ , u e la p .s . e d o a s qu e
s d ie ia t. W i r b e s i l z e „ d i e s e i b c ü » « ,v o , .d e n o b . . , a u s e g c b . , . e n des lo c a lité s e ilé e s e i - d e s . a s , te a s le s é c h a n tillo n s q u e »
I i"
liri
i n
h ii I I