
m a rg in e p la n a (7 x , xO? In p ilum loiignm, eia sp e ría tum e x e u n tia ( 7 a ) , a re o la tio n e ap ic e p u n c tu la ta ,
b a s i q u a d r a ta , co stara v e rsu s o blonga, a re o la ru ra clrcuitu i rre g u la ri (7 b).
P la n ta maacula femine ae similis e t p romiscue in eodem c a e sp ite cum e a d eg e n s . F o lia p e r ig o n
ia lia e x te rn a lo u g ip ila ( 9 ) , In te rn a l a t io r a , pilo b re v io re (1 0 ). A n th e rid ia c u rv u la , p a rap h y s ib u s
b re v ib u s , bre v i-tirtic u la tis (1 1 ).
P e r ic h a e lii fo lia vag in an te -co n c av a , p ilo longissimo in s tru c ta (1 2 , 13).
Capsula in p ed ic ello limbo fo liorum p e ric h a e tla lium lo n g io re , re c to omnino e r e c t a , symme trica ,
ov alis, e llip tic a , bruimeo-fusca , p ac h y d e rm a (1 5 , 16, 17), sicca e v a c u a ta su b la ev is , p ed ic ello s in is tró rsum
to rto (2 0 ). Vaginula o b lo n g a, tu b o v ag in u la ri b rev i, la c e ro (1 4 ). C a ly p tra Infra op ercu lum p ro d u c ta ,
te rtiam c a p sn la e p a rtem o b te g e n s ( 1 2 ) , q u in q u e lo b a ( IS ) . O p e rculum o b tu se v el a c u te conicum,
b re v iu s lon g iu sv e , b a s i ero sum (1 9 ). A n n u lu s e duplice s tr a tu c e llu la rum (2 5 ), s p ira lite r rev o lu b ilis .
P e ris tom ii d e n te s d en se a rtic u la ti, ad medium u sq u e e t in fra b l- e t trifidi (2 1 , 2 3 ) , r a ro su b in te g ri
(2 2 ) , p u n c tu la ti, rufo-puvpurei, s ic c ita te h o riz o n ta lite r ex p an si (2 0 ).
 n m c r k . D ie B lä t t e r s te h e n s e h r r e g e lm ä s s ig u n d z iemlic
h g e d r ä n g t , so d a s s man le ic l it, .b e so n d e rs a n tro ck e n en
P f la n z e n , d ie b e id e n g e g en lä u fig en S c c u n d ä r-S p ira le n v e r fo
lg e n k a n n . D ie H a a rs p itz e i s t , b e so n d e r s a n d e n P e r i-
d i ä t ia lb lä tte r n , o ft so la n g a ls d a s B la tt s e lb s t, am G ru n d e
e tw a s v e rb r e i te r t, u n d g le ic h s am am B la ttra n d e h e ra b lau fe n d .
D ie B la tt r ip p e i s t u n g ew ö h n lic h d ü n n , n a ch in n e n e in e
R in n e d a rs te lle n d , n a c h n u sa cn n u r sc hw a ch ü b e r d ie B la ttfläch
e h e rv o r tr e te n d , u n d s p a lte t n ic h t so le ic h t « n e b e i den
ü b r ig e n A rte n . A u ch s in d d ie B l ä tt e r b is a n die S p itz e
c o n c a v , w ä h r e n d s ie b e i d e n m e is te n v e rw a n d te n A rten
n a ch o b en b in k ie lf a ltig sin d .
R em . L e s f e u ille s s o n t d isp o s é e s t r è s - r é g u l iè r em e n t
s u r la tig e , d e so r te q u ’à l’é ta t s e c , où e lle s s o n t comp lette m
e n t im b riq u é e s , le s d eux s p ir e s s e co n d a ire s a n tid rom e s de-
v ie n n e t trè s -é v ic icn tc s . L e p o il q u i Riu'm onte. le s f e u ille s
a tte in t s o u v e n t , s u r to u t d a n s le s f e u ille s p é ric h é tia le s ,
la lo n g u e u r d u lim b e fo lia ire ; il s e d ila te v e rs s a p a rtie in f
é r ie u r e e t so n tis s u lâ ch e e t h y a lin s e p ro lo n g e m êm e u n
peu le lo n g d e s b o rd s d e la fe u ille . L a cô te m é d ian e e s t
trè s -a p p la t ie , c a n a lic u lé e ä s a fac e in te rn e e t à p e in e con v ex e
s u r le s d o s ; e lle n e s e fe n d p a s s i f a c ilem en t comme d a n s
le s a u tr e s e sp èc es. T o u te s le s f e u ille s so n t c o n c a v e s d a n s
to u te le u r lo n g u e u r, ta n d is q u e d a n s la p lu p a rt d e s e sp èc es
c o n g é n è re s e lle s s e p lis s e n t eu d eux v e rs la p a r tie su p é rieu re .
1 8 . GRIMMIA T E R G E S T IN A T o m m a s in i, fo liis erecto-paleniibus, infimis oblongis, muticis, superioribus
oblongo-elongatis, concavis, apice diaphanis, in pilum elongalum p ro d u c tis ; perichae tiaiibus apicem
ve rsu s subito angustatis, ex ie rn is margine, internis omnino hyalinis atque la x e cellulosis ; capsula
ovata, in pedicello b rev i im m e rsa ; calyptra v i x in fra operculum conicum producta, margine irregula-
r ile r fissa.
Hab. In ru p ib u s c a lc a re is umbrosis loco „Bosco di Me lava“ p ro p e T e r g e s tum , so eü s Grimmia
p u h in a ta e t Barbula ru ra li. C l a r . T o m m a s in i d e te x it a tq u e b enevole communlcavit.
M a tu r . M a r tio , Aprili.
T a b . XXI. Modus v e g e ta tio n is , h ab itu s foliorum", fo rm a e t c o s ta d e p r e s s a (3 , 7 ) , flo re sc en tia
e t anmilus (1 7 ) u t in Gr. leucophaea.
Planlae subsimplice s (fig. 1, 2 ), m a scu la e femin e is similes.
P e n c h a e lii fo lia m a jo r a , to ta lo n g itu d in e fe re v a g in a n tia , apicem v e rsu s su b ito a n g u s ta ta ( 8 ) ;
e x te rio ra m a rg in e m em b ra n a c e a e t p a llid a , in te rn a h y a lin a , te n e rrim a , lax e e t rh om b eo -a re o la ta (9 , 9 b).
Capsula p e ric h a e tio im m e rsa , o v a ta . P e d ic e llu s vix capsulam dimidiam lo n g itu d in e a e q u an s
( I I , 12). V a g in u la b re v io r (1 0 ). C a ly p tra p a rv u la , paulum in fra o perculum p ro d u c ta ( 1 1, 13), lo n g e
•et re c te ro s te lla ta . Ope rculum a c u te conicum. P e ris tom ii d en te s a n g u s tio re s , rem o te a rtic u la ti, bifidi
v el in lin e a div isu riali irre g u la rite r p e riu s i (1 5 1 6 ) , ru b e lli, s ic c ita te p a tu li (1 4 ).
A n m e r k . H a t m it Gr . leu co p h a ea d e r T r a c h t n a ch
d ie g rü s s te À b n iic b k e it, u n te rs c h e id e t sich a b e r d u rch die
e b e n angeg eb eDcii C h a ra c lc re a u f so b e s tim m te W e is e , d a s s
e in e V e rw e c h s lu n g u nm ö g lich is t.
I n d ie G ru p p e d e r G r im m ia e leu cophaeae g e h ö re n vo n
R em . A u p r em ie r a b o rd c e tte e sp è c e n o u v e lle a la
p lu s g r a n d e r e s s em b la n c e a v e c le Gr . leucophaea-, r e x a n ie n
fa it d é c o u v r ir c e p e n d a n t u n assez g r a n d n om b re d e caractère.?
d is tin c tifs , q u i fo n t q u e c es d eux mo u sse s n e s a u ra ie n t ê tre
co n fo n d u e s.
L a sé rie d e s G r im m ia e leucophaeae c om p ren d le Or.
_ U!« ic tz t b e k a n n te n a u s lä n d is c h e n A rte n ; G r . p e n n a y l- _ . . . .
a n ic a de l’Am é riq u e d u N o rd , le Gr . lo n g ir o s tr is d e
S chwägr., G r . lo n g ir a a tr ia n o o r .. u n d G r . aW ia ta nob. p e n n a y lm n ic a de l’Am é riq u e d u N o rd , le G r. lo n g tr o s tm s Aü
la cb aiiie d e s C o rd illères e t le Gr. a ir ia ta nob. d e s monj
, u s Aby ssin ien . PA b y ss in ie.
S e c t. II. Calyptra dimidiaia, obliqua.
C 0 tn m u t a f u ß.
A. Florescentia dioica.
19 g r im m i a c o m m u t a t a Hüb. caespitosa v e t s u tip u h in a la ; caule basi denudata, decumbcnte,
fle zu o so ; fo liis p a tu lis , sursum c u r c a lis , in fm is m in u tis, squamaefo rm ih u s , superioribus elongato-
lanceolatis, p i life r is ; capsula in pedicello perichaetio longiore e x s e r ta , ovali vel elliptica, hic tllic
subglobosa, firmiuscula, opercule oblique rostellato, margine erenulato; annulo latissimo.
Orimmia commutata H ü e en e r Muscol. germ. p. 183.
Dryptodon ovatus B e i» . B r yo l. univ. I , p. 202.
Dicranum ovale H e d w . Spec . Musc. p . 1 4 0 .
Trichostomum avatum W e b e r e t M o h r B . Tasch. p. 1 1 0 . . . -
Hab. In ru p ib u s p rim itiv is , a.-cnaceis e t p o rp h y ra c e is p e r to tam Eu ro p am . S u is locis vulga-
tissiraa e, g. in M . Donnersberg Vogesi in fe rio ris ; p ro p e M u lz ig ditionis a i'g e n tiu e n s is ; in S candina -
r ia e ìn su lis „S k ä re u “ dictis. In H e lv e tia e e t G e rmaniae tra c tu a lp in o nusq u am nobis obvenit.
M a tu r . P rimo v e r e , in S c an d in a v ia aiictumno.
T ab . X IX. Caespiluli lax e c o h a e re n te s , r a ro pulvinuli com p a ctio res, a tro -v iiid e s ve! fu sc esce n te s.
P la n ta e m a jo re s d ecum h en tes, innovationibus e re c tis , b a s i d e n u d a ta e , v a ld e fra g ile s (fig. 1 , 4),
minores e r e c ta e , to ta lo n g itu d in e fo lio s a e (2 , 3).
Folia infima minuta su b imb ricata , m u tic a, s u p e rio ra trip lo m a jo ra , e b asi e r e c ta sq u av ro so -p atu la
■ipice su rsum c u rv a ta ( I b, 3 b ), s ic c ita te lav e incumbentia, e basi ob lo n g a an g u s te la n c e o la ta (5 , 6),
concava, c o s ta c a n a lic u la ta , m a rg in e p la n a vel sn bincurva (5 x i ' ) , a r e o la tio folii p a r te su p e rio re
ininctidata (5 a ), inferioi-e raai-ginem v c is iis q u a d ra ta , co stam v e rsu s s tn o la t a (3 b ).
Pianta mascula femin e ae s im ilis , s u b fa s d c u la ta (4, 4 b ) ; flo re s ( 7 ) , in v o lu c ra lia (8 ) , e t an th e -
ridia pra e c e d en tis. . . x .-n . a-l
Perichaelium liex,apliyllum ; fo lia t r ia e x te rn a patirla , in te rn a e r e c ta , p ilo lo n g io re in s tru c ta (9 , IO).
Capsula in pedic ello p e ric l.a e tio lo n g io re e x s e r t a , e r e c t a , r a ro su b o b iiq u a , o v a ta e t e llip tic a
C9. 12), la e v is , su b p a c b y d e rm a , fu sc escen s. V a g in u la o b lo n g a , tubo m em branaceo fim b ria to , p a r a -
ph’vsibus s a t numerosis (1 1 ). C a ly p tra ad mediam ca p su lam p ro d u c ta ( 1 2 , 14). O pe rcnium e basi
convexo-conica obliq u e e t o btuse r o s tr a tum , ro s tro ca p su la s em p e r b re v io r e , m a rg in e e ren u la to .
Annulus l a tu s , e trip lic i e t q u ad ru p lo s tr a tu c e llu la rum conformatus ( 1 0 , 1 9 ) , s p ira lite r se c ed en s.
P eristom ii d e n te s la to la n c e o la ti, d en se a rtic u la ti, ad medium u sq u e e t in fra bifidi vel tn fid ., cro ri-
bus in ae q u alib u s, ..uno p artim co n n a tis nunc su b lib e ris (1 6 , 1 7 ). r a ro solo ap ic e c rib ro s. (1 8 ), siccita
te e r e c to -p a te n te s (1 3 ), riifo -p u rp iirei, b a s i su b la e v e s , c a e te rum punctis e x a sp e ra ti.
A n m c i 'k . Um d e n h äu fig e n V e rw e c h s lu n g e n d ie se r
A rt mit G r . o c a la zu b e g e g n e n , lia b en w i r den Avtuanicn a i
„oi-alia“ , n nch H lb k n e r ’s B c is iiie l, m it „ c om m u ta ta“ v e r ta
u s c h t, u n d d ie se B e n e n n u n g a u c h z u r B e z e ic h n u n g d e r
g a n z ra G ru p p e g ew ä h lt, indem a lle in d ie se lb e g e h ö rig e n
A llen b is a u f d ie n e u e s te Z e it im w a h r e n S in n e d e s W e r ls
Sp e cie s c om m u ta ta e w a r e n .
Von H a c om itr . e llip lic um , m it welch em G r . c om m u ta la
liiïulig v e rw e c h s e lt w ir d , u n te rs c h e id e t s ic s ie h b e im e rs te n
Brrologin eurnpnca.
R em . Comme c e tte e sp è c e a si so u v e n t é té c o n fo n d u e
a v e c le G r . o vata, n o n .seulement à c au se d c sa re s s em b la n c e
av e c c e tte d e rn iè r e ma is a u s s i p a r su ite dc l’a n a lo g ie d e so n
n om spécifique „ovalia“ , n o u s c ro y o n s d e v o ir a d o p te r le
c h an g em en t d c nom fa it p a r H vbrner en l’a p p e la n t G r .
c om m u ta ta . Ce n om n o u s s e rv i r a en mêm e tem p s p o u r d é s
ig n e r la s é rie d e s G r im m ia h. coiffe c u c u llifo rm e e t dont
to u te s le s e s p è c e s , ju s q u e d a u s le s d e rn ie r s tem p s, o n t e te
c o n fo n d u e s en sem b le .
. i
n