
m ;!
í > '
' ¡fe
M- “
I ' i r i '
I ¡.r!;
sub orificio n a se en te s 1 6 , p a rv u li, primo p e r p a ria c o n fe rti, tan d em a e q u id is ta n te s , lu te sc e n te s , hu-
m id ita te valde incurvi (1 7 ) , s ic c ita te omnino reflexi ( 1 6 , 18). P e d ic e llu s lo n g iu sc u lu s , temiissiinus,
v alde flex u o su s , h y a lim is, s ic c ita te s in istro rsum to rtu s .
A n m e r k . E in u n g e n ie in z a r te s M o o s , w e lc h e s tien
(liinneii F o rm e n v o n S pli. sp h a e r ic um n ic lit u n ä lin lie li is t ,
d u r c h (lie k le in e r e K a p s e l a b e r u n d den d ic h tem R a s e n w
u c h s sich le iclit u n te rs ch e id en lä s s t.
D ie A p o p h y s e is t b e in a h e vo n g le ic h e r G e s ta lt un d
F a r b e w ie die K a p s e l u n d vo n w e n ig e r s a f t ig e r K o n s is te n z ,
a ls b e i den ü b r ig e n A r te n dic.ser G a t tu n g , au ch s c h e in t sie
f a s t g le ic h z e itig m it d e r K ap s e l ih r e v o lls tä n d ig e E n tw ic k e lu
n g z u e r la n g e n , w a s d ie s e s M oos in n ä h e r e B e z ie h u n g
zu D isso d o n u n d T e tra p lo d o n b r in g t , m it w e lch e n da.sselbe
au ch n och zum T h e il d a s P e r is tom g em e in h a t. A lle ü b rig
e n C h a ra k te re sp r e c h e n jed o ch f ü r d ie V e r e in ig u n g m it
S p la c h n um , n am en tlich d ie Z a r th e it a lle r T h e i le , da.s w e ite
B l a tt z e lle n n e tz , die F o rm d e r H au b e u n d d e r Um s ta n d ,
d a s s d e r K a p s c ls tie l n a ch d e r S p o r c n re if e n och e in e r b e d
e u te n d e n V e r lä n g e r u n g f äh ig i s t , w ie d ie s s n u r b e i den
ä c h te n S p la c h n e n d e r F a ll ist.
D a s P e r is tom g le ic h t s e in e r F o rm n a ch d em P e ris tom e
vo n T e lra p lo d o n m n io id e s , doch rü c k e n d ie Z ä h n e schon
b a ld n a ch d em A b fa lle n d o s D e c k e ls g le ich w e i t a u s e in a
n d e r , w e s sw e g e n d ie s e s Moos vo n B r id e i. zu E r em o d o n
g e z o g e n n n d vo n R o b . B r o w n a ls A p lo d o n ( I la p lo d o n ! ) zu
e in e r e ig en e n G a t tu n g e rh o b e n w u rd e . W ir b e tra eliten
d a s s e lb e a ls e in e d e n U e b e rg a iig vo n T e tra p lo d o n zu S p la c h n
um v e rm itte ln d e U n te rg a ttu n g .
D ie K o lum e lle r a g t n ic h t ü b e r den K ap s e lm u n d h e rv o r,
w ie b e i den ü b r ig e n S p la c h n e n , s o n d e rn is t an d e r e n tde
ck e lten K ap s e l in den S p o re n s a e k z u rü c k g e s c h rum p ft.
R em . C e tte m o u s s e d é lic a te r e s s em b le u n peu aux
fo rm e s g r ê le s du S p l. s p h a e r ic m i ; s a c a p su le plu.s p e tite ,
.ainsi q u e so n g a z o n n cm e n t p lu s compacte l’cn fo n t d is tin g
u e r d u re s te au p rem ie r a b o rd .
L ’a p o p h y s e a p re sq u e la même fo im c e t la môme co u le
u r q u e la c a p s n le , e t o ffre u n e c o n sista n c e m o in s c h a rn u e
qu e d.ans le s a u lr e s e sp è c e s d e ce g e n r e ; e lle p a ra ît a tte
in d r e so n p a rf a i t d é v elo p p em en t p r e s q u e en même temps
q u e la c a p su le , ce q u i rap p ro ch e c e tte m o u s s e d e s D is so d o n
e t d e s T e tra p lo d o n , d o n t e lle p a rta g e a u s s i la fo rm e d u pér
is tom e . T o u s le s a u tre s c a r a c tè r e s c e p e n d a n t, te ls q u e la
mollesse de to u te s le s p a rtie s d e ia p la n te , le tis su lâ ch e
d e s f e u ille s , la fo rm e dc la coiffe c t ra llo n g em e n t d u pcdi-
c c lle a p rè s le v a c u a tio n du s p o ra n g e m ilite n t en f a v e u r de
la ré u n io n av e c les S p la c h n um .
L e p é ris tom e re s s em b le p a r r a p p o r t à s a fo rm e au p é ris
tom e du T e lra p lo d o n m n io id e s , ii l’ex ception to u te fo is qu e
le s d e n ts s’é c a r te n t à é g a le d is tan c e le s u n e s d e s a u tre s
b ie n tô t a p rè s la cliûte d e l ’o p e rc u le , c e q u i a e n g a g é B ridki.
à r é u n ir n o tre mo u sse au x E r em o d o n c t R ob. B rown à
e n fo rm e r u n g e n r e d is tin c t so u s le nom A'Ap lo d o n ( i j a -
p lo d o n .'). Nou.s la c o n s id é ro n s comme so u sg e n re f a is a n t le
p a s s a g e d e s Te lra p lo d o n au x v é rita b le s S p lu c h n um .
L a c o lum e lle n e f a it p a s s a illie au d e s su s d e l'o rific e
c a p s u la i r e , comme d a n s le s a u tre s e sp è c e s d u g e n r e , ma is
e lle s e c o n tra c te d a n s le s p o ra n g e au m om en t où l’opercule
s e s é p a re de la c ap su le .
II. Peristomii dentes lo n g iu sc u li, p e r p a r ia conglutinali; columella esx erta.
A. Apophysis ampullacea.
2. S PLA CH N UM S PH A E R ICUM H e d w . , laxe caespitosum, dioicum; caule te n e ro , la x e fo lio so ; f o in
s p a lu lis , e basi angustata obovatis, acum in a tis, in teg ris vel obsolete d en ta tis, costa in apiculum
p ro d u c ta ; capsula subcy lindrica^ apophysi ru tila n te , n itid a , globoso-obovata, operculo mammillari,
dentibus capsulam dimidiam e t ultra longitudine aequantibus, pedicello elongato, fle x u o so , rubello.
Splachnum sphaericum H e d w . Muse , fro n d . I I , p. 4 6 , T ab . X V I; — e ju sd . Spec. Musc. p. 55. —
S c h w ä g r . Su p p l. I , P . I , p . 54. - S w a r t z M usc. Suec. p . 22. — W a h l e n b . Flor. Lapp.
p. 308. ~ H o o k , e t T a y l . Muse. B r it. ed. I I , p. :56, T ab . IX. — B r i d . Bryol. univ. I .
p. 256.
Splachnum ovalum Hedw. Spec. Musc. p. 54, T ab . V ili. — B rid . B r y o l. univ. I , p. 254,
Splachnum g ra c ile Schwâgr. Suppl. / , P . I, p. 52, T ab . XV. B rid . B ryo l. univ. I , p. 254.
B ryum ampullaceum fo liis se rp y lli p ellu c id is , collo crassiore D ille n . hisior. M u sc . T ab , 44, fig. 4.
Habit. L o cis um b ro s is , humidis in s te rc o re bovino p e r re g io n e s su b a lp in a s e t a lp in a s to tiu s
E u ro p a e . ôîiiiime ra rum.
Ma tu r . A e s ta te .
T a b , V, C a e sp ite s l a x l, in te n se virides.
P la n ta e mo lle s, sem iu n c ia le s e t uncia le s, innovando p lu s minus ramo sa e, lax e fo lio sa e , e ram o rum
e t foliorum ax illis r a d ic a n te s , ra d ic u lis rufîs (fig. 1 — 4).
Folia deBcendenclo vemotiora c t m iao v a , ex a n g a s ta b asi d i la ta ta , o b o v a to -a c am ia a ta . / sp a -
tb u la to -a e a .a ia a ta (0 , 7 , 8 ) , ia t e g e n im a (7 a , vel a a a a lte r a v e c e lia la .a a rg ia a ll p ro a a a e a e obso
le te d e a ta ta ( S a ) , c o s ta ad apic al! iaitlam ev a a id a vel la ip s a ,a acumea p ro d a c ta , a r e o l.s a u a c
ro tu n d a to - (7 a ) a a n c elong.ato-liexagouis (8 a ). . . .
Florescenlia ia ja a io r ib u s p la a tis a io a o ic a , la fru c tife rls dioica: p la n ta la a sc u la (.5) femín e a g ia -
ciliov m u lllB d a, p a rcissim e to llo s a , ia ramis ll:HÍbus capituliformibus te rm ,n a t a , s a b p e rig o a iis in-
r l l ’s ; p fe lg o a la lla „ „ a re rò 0 - 7 , e Imsl l a t a , c o n c a v a , fa s c e so e a te 3/
p a ta lam a a g a s t.a ta CWI a n th e rid ia e t p a rap l.y s e s num e ro sa ( 1 0 ) , p a ra p h y se s
Ir tie u lo te rm iu a li trib u s p ra e c e d e a tib u s terraiore. F lo s / /
c lra etialia trIa ex le r.ra com a lib a s sim ilia , sed p a a lo m in o ra , ra te r,o ra la n c e o la ta e t te rr e ,..m a ( 1 1 ) ,
“ ‘ “' 'T a l f e r d e o r s o m c o a sp ic a a , a b b r e v ia ta ( 1 3 ) , viridis v e l d ila te fu s c e s c e n s , o re c a s ta a e a
Cahjptra fu g a c is s im a , i a t e g r a , u ao a lte ro v e la te r e v e rsa s medium fissa (1 4 ) a lb rc a a s , ap .e e
^ “ ' c : : r " “ . a t o , f i e x „ o s o , diiute ra b e ,lo e r e c .a , sab o yU n d rlo a, - r a / a r a ap e
rrlrvsl c ra s s io re o v a t c g lo b o s a , a tro -p u .-p u re a , rrltidissima (1 5 , 1C, 1 7 ) , s .c c .ta te c o r ru g a ta (1 8 , 19)
: r : . c t : O : ; c : a m efe„vexafe, p a f e i r tom . p e ris tom ii d e a te s a a r a a t ia e i , ia rrc e o ia ti, o / s ,
illis p ra o e d e a tis spec ie ! duplo m a jo r e s , su bm a rg iu a ti (2 1 ) , pr.mo p e r p a rra eoadr^aat. J / “ " / f e
l ib e r i, a tq u e lin e a divisuriali l.ic illic p e r tu s i, ia c a p su la ^ / f e / / i ’
a tu a e ad apoplrysia a sq u e p ro d a c ti ( 1 9 ) , Iramidita te s a p e rn e v a ld e ...lievi (2 0 ). C a m e l i a ap.e e
S C L l a l l a m d i l a t a t i , c a p su la e orificia... s a p e r a a s , p u lc h re a a ra a iia c a . S p o ra e p a rv u la e ,
flavo -v irid e s.
A i t i i i r r k . S p i. oortO/m u n d gracile. s in d n u r F o rm e n
v o n S p i. e p k a e r ic um , ll.c ils d u rch die G rö s s e d e r P fl.in ie n ,
th e il s d n rch die F .s tb e d e r A p e p liy s i. u n d die g a n s rn i .d .- e n
o d e r - e e ä liiile n E lä lle r v c rse lile d e n . D ie G rö s s e k n o ii h ie r
jed o ch eb en so w e n ig w ie b e i .en den , M o o se n e n r E e z e .e b -
m n ig e in e r A rt in E e l rn c b t k om m e n , u n d w e s d ie F n rb e
u n d ”d e i. G m ta n g d e r A p o p h y s is b e trilH , so .sind d ie s e vom
G ra d e d e r B e if e , in w e lc h e r sich eb en d ie F rn c lit befindet,
a b l.ä iig ig , in d em b e i a lle n w a h r e n S p la c h n e n d ie Ap o p h y sis
a u c h d a n n n och .an ü iii fa iig e u iiinmit u n d ih r e a iirän g lich
g r ü n e F a r b e v e r ä n d e r t, evanii d ie K a p s e l sc h o n ih r e Sp o re n
e iitle r r l Iiat. E b e n so w e c h se ln d w ie d ie G rö s s e d e r l'fin n z e
u n d d e r Apo p h y se s in d d ie B lä tte r in B e e ie h n iig a n f ih r e
L i ii i - e u n d B r e ite n iid d ie E e s c h a ie ii lic it ih r e s B a n d e s , in dem
d ie s e r b a ld v ö llig g a n s , b a ld liiie k c r ig , b a ld stu n ipf-
a äh iiig i s t , n n d d ie s s n ic h t s e lte n n n e in e r u n d d e rse lb e n
P fla n z e . ,
D e h n e n sic h d ie B l ä t t e r , im V e riiü ltn is s zu ih r e r
L ä n g e , s ta r k in d ie B r e i t e , so e rsc h e in en d ie Z e llen m eh r
ru n d lic h s c c i.s e c k ig , im um g e k eh rte n F a lle s in d d ie se Z e lle
n , n am en tlich um R a n d e , in d ie L ä n g e g e z o g e n (s . fig.
7 a u n d 8 n).
D ie L ä n g e d e s P e d ic e lls k a n n g a r n ic h t in B e fra c h t
o-czogeii w e r d e n , d a d ie s e lb e in e inem un d d em selb en R a se n
fn s U n c n d lic b c w e c h s e l t , un d je na ch U m s tä n d e n b a ld se h r
b e trä c h t lic h , b a ld s c h r g e r in g i s t ; eb en so v e rh ä lt sich ’s
m it d e r G ro s s e d e r Kap se l.
S p l. inieriiMißiiBi Dsomm. M n se . Amc r. i , N ro . 39 g e b
ö r t cb ciifa lis liic r lie r, un d u n te rs c h e id e t sich in n ic h ts v on
d e r N o n iia lf om i, a ls d u r c h d a s e tw a s k le in e re P e ris tom .
Bryologia Euvopaoa.
R em . L e s S p l. o v a tiim e t g ra c ile n e so n t (lue d e s f o r mes
d u S p l. sp h a e r ic um , d is tin c te s p a r la g r a n d e u r des
p la n te s o u p a r la c o u le u r d e l’a p o p h y s e , e t p a r le s feu ille s
à b o rd s e n tie r s ou d e n te lé s , O r la g r a n d e u r n e sa u ra it
p a s p lu s q u e p a rto u t a ille u rs c o n s titu e r u n c a r a c tè r e sp é c if
iq u e , e t p o u r ce q u i c o n c e rn e l’cx leiision e t la c o u leu r dc
l’a p o p h y s e , n o u s sa v o n s q u e d a n s to u s le s S p la c h n um c e tte
p a r tie d u f ru i t n ’a c q u ie rt so n e x ten s io n e t sa c o u le u r n o rm
a les q u ’a p rè s lu d isp e rs io n d e s sp o ru le s . L e s feu illes
v a r ie n t b e au c o u p n o n se u lem en t p a r r a p p o r t à le u r form e,
m a is a u s s i p a r r a p p o r t à la d e n t e lu r e , d c s o r te (|u ,l n e s t
p a s r a r e d e tr o u v e r s u r u n e s e u le c t mêm e p la n te de.s
f e u ille s à b o rd s e n tie r s , d’a u tre s à b o rd s c ré n e lé s e t d a u tre s
enfin à b o rd s r é g u liè r em e n t d e n te lé s . Qu an d le lim b e folia
ir e se d ila te p o u r sc r a p p ro c h e r d e la fo rm e o v a le ou
s p a tu lé e , le s a ré o le s d u tis su c e llu la ir e d e v ie n n e n t a rro n -
d ie s -h e x a g o n e s ; q u a n d au c o n tra ire il s’a llo n g e , c e s a ré o le s
se. mod ifien t en c o n séq u en ce co p r e n a n t u n e fo rm e - rh om -
b o ida le p lu s ou m o in s a l lo n g é '( f ig . 7 a , 8 a ) .
L a lo n g u e u r d u p éd icc lle c t la g r a n d e u r d e la cap su le
s o n t s u je tte s à u n e in fin ité d c v a ria tio n s , à te l p o in t q u e lle
mêm e g a z o n c h a rg é d e p lu s ie u r s c en ta in e s de f ru i ts n e n
p r é s e n te .souvent p a s d e u x d o n t le s d im e n s io n s s o ie n t le s
mêmes . • t »q
L e S p l. in te rm e d ium D rum m. Musci A m èn e, l. iXro. 3«
n e sc ilistiiig n c <Ui S p l. e p hm r ie am q» c p a r so n p é ris tom e
u n p e u p lu s p e tit.
L e S p l. h e le ro p k y llum D rom h . d e la mêm e co llec tio n
semb le p a r c o n tre fo rm e r n n e b o n n e e s p è c e , q u i d iffère du
S p i. sp h a e ricmn . p a t le p é.-istome b e an c o u p p lu s p e tit e t