3<S î G. E- O m tÿ l' M 'A «fti'ci Gi„R -„A, V Ifert
fpic am,flo jiiîp flayprutn : cft autem, quilihet fias 'càvus,,digÿum longas, ad oram fextupli-
citcr fciflus^f côutin£ns,tQ|idemtft%ïninula
flava apicibus flavis. Infidet quiKbet-flo%mof..“J
pctiolp brevi,&,apertus,prppendet deprlùni,
adhuc autem claufiis dite&e ad latera: ©ft m-
p d e ju s /^ i
• Â/RNOTtATlo. HæG,j)lantaapteadem
eft îuit-ejuidçmipeçiÇj çum Maguey feuMqtl
Mcxicanorum, cujüa plures repermntur m ' I
bjpyji Hilpania (peeies $ :de quibus imF*:,-Xi- ;
çienes'pnma lpecics fert folia fimilia Aloes,
verum multp piajoïa & cralfiora, utnmque
fpinofa & definenuaun dutiffimum^eacutjf-
fimum mucroncm, cxciefcit-interdum ££U- I
lisin proccritatem mediocris arb;qtis j.^Steft
duplex pxtrerao nafcuntnr flprps
lutei, oblongi,& infàftigio ftellati & fucceflU I
temporis femen inftar Aiphqdeli aut-Eatata-
rium -, radix illîus eft craflà , brevis & plena
fibris ; propagatur è furculis feu ftolonibus
qui exeunt circa platttam principâlem. Eft
pauens omnis foli licet magis-amet cultum
& ftigidum ccelumFneque enim metuit ul- '
lam coeli inclementiam,, aut marcefcit pro-
. pter ficcitatem. Reperitur maxima copia in J
totaNovà Hilpania, &,‘fi homines eatem- ■ I
perantia vivétent qua convénit, fûla videtur
hæc fufficiens fiibminiftrare quæcùnque ums
flagitat, prxter alios îhnümeros üfqs jjùos |
præftat. ïtamprimum, integra plant’s præ- .
bet infigne fèpïinentum bonis & prædife: foliategularum vice funguntur ad pftvias excluden-
dàs, caules tignorum : foüorum nerVuK&fibræeui^mufinml^abentquemnpftrum.hnüïrK
&3cannabeâut goflypitttii', ex illis enim fila , panni alj^uétslâlfiun^.saiWmsîautem-el'aviÿ
aciis, acicùlæ, ftili, terebræ ad auriculas perforandas : hifcè, & baibari-iaJSjgerftiEibfo -Deçyiiÿrï
fuorum.eùitü corpora fuà affligebànt : nec ad bellica inftrumenta inidoneæ erânt. Porto ra-
deiido novacula pctrôlà ftolones emanar è concavitateliquor quidam tanta copiai,-ut ex una
folummodo planta, mirabile dictu, interdum quinquaginfa aut plures arobæ effidant : è quo
liqüpre fit vinùth, acetum, mel & faccharum ■ liquor quippe per fe dulcis coquendo reddi-
tur multö fiiaviôr&ipifGor, ita ut tandem in fàccharum codgelefcat. Ex eodemfiieco & vi-
num fit affimdendo aquam & admifcehdo femina aurantiorum & melonum, aliaque tjt, fa ■
ciliusitiebriët, hâin huic Vitio impriiflis obriOxu funt Datbari ^qualispemtetet hofiunc^elïe
natos & birufis fimifes effe fiitagerent. E faccharo illo faciunt acetum ,fdiffifi^epdo,'iq'aquï&
exponendo Soli novem diebiis. mfccus nîovet menfes muliqrîxm, lemt.‘f,entrGjn., movet
urinam, mundatrenes& veficam, frangitlapillos, purgat ureteres: eund'emfi ebullitusfue-
rit cumTabaco aut Pitzitlxochitl aut Matlaxochitl vulnera curare produnt. Folium Maguey
afluin & expreflum in fcutella, addito pauxillo nitribenetriti, fi inungatur cicatricibus:re-
centibus -, brevi tempore illas ita tollit, ut vix ullum veftigmm relin quat f ; Fplia. & caudex in
iubterraneo furno percoÊta, font edulia & lapinht Diacitrum. Folia tofta & applicant me-
dentur Spafino & mitiganr dblores (præfcrtim- fi fiiccus çalidusrunashauridtur) licet,^ m ve-
nerea oriantur, quiafcnfiimtaâu's obftupefeciunt. Hec Porro plerique Scriptorcs qui
de rebus Americanis commentati fiint méminerunt hujus plantx, Gomjra, Acofta, alii,
qui omnes fere conlèntientia tradunt iis, qiiæ Franc. Ximcnes hîc tradit ex Doft. Franc. Hernandez:
videndus & Carolus Clufius in Rar. Plant. Hiftoria lib. v. Eonge autem aliarn plantam
eflè oportet quam D. Ioachimus Camerarius deferibit & cujus Iconem dat in Epitome
de plantis, fîib nomine. Aidés Americans ; quia feribit foiia abundare fucco amaro1, &
alia qux minime conveniiint cum fiiperiori delcriptidne. . Cfcdo Hanc Camerarii efle veram
Aloen aut (altem ejus fpeciém ; nam & nupér accepinius à’ noftris in Africa &. quidem
Loaridx S. Pault degenribus ibidem abundare cjufinodi plantas qualcm D. Camerarius deferibit
è qua & fiiccum expréflïim liquidum âtque ctiam cohgnlatum miferunt, AIoc
Verælndicæ xmulum, & qui haud dubio cafdem putgandi fecultatcs obtinet, quare diffe-
, Htr I T ôt R. B>j*A'n4t A r v i3 L>i 5 IWp: 35
rentia harum plantante bene eftbbiêrvaudfl, ctim allSqbin foliif ët qu’ibufifeïftâîiis'fiotis inter
fe convcniaiit.
■ H Eü S À \tntjus nô‘
toen.Äü&vr tttnproâit)
JbMÎûlatÊtÉf^-
r t i , gefiriftlîfo, fiftM
rhurhi ‘fetplf & qiûtuifl'teïta;
ad'ipéfrflifeèfKüf-
I fita , figùffj feliofShk
 mrèf}i®l||^!Vètuntsfv
Krïldn cràffil &t‘ filcerf-
l®n'tä^u1*^^ïiîqÆ,, 'ifl-
fft'-foMl IB :
IpediLulo îen'Æfrftftlfi
dîlfitepûrpuied, qSiï^;. (
d,o »dilue llanunvindt oS ik »ontmtnl dCadktv h,Urn k Un is x ù r, V u'fnnônVïtiii.llv
lcraflàs , mnutßejabilibus fubtikffipns filament«-cireiibidàtas', SccSlil^ M p eM gbrse exIfSP!'
Iv ani^^s^ur^iiynttiijctcnæmfigunt:tj . ^ 0', <, 1 , J
Q u i y oe , u d rite jfièc tef.
Qf B Ä Ä Ä # ' « « ! m ult^ dântmillius l^eëies, utpluthîmffi f a *
fruttus differentes, cum m cæteris fere conveniant. » ;j< /' S „ » 0
'^aVitna y p c ^ P m em a fiuUguttu (quam de Angola pnmum VênifTe dlcûtM âùaffi Bfctfi-
huiks voçan ( M , inarbufculæ formam & triumadt qüatuôtpedimi aMMmemlffllf-;
gît, caule lignofq,, qui varie m multos expanditur ramos, qm habeflf öfWofita fôWy VS»(î>pe. I
P S M f f l do° oPPofira-fokola • quodfibetfolium habet&um p o f e ^ t U
obIoflgæi«cumifiatum,;tiervo&M H M B
Ad exortum fobûrüm mpec^cukslongis,, daobüs, tribus M ü i I B i H i iM Ü H
turil.)J.uliqiyykM^quinqiief<>liolisconftan(i s, coloris ex albt» ptllWi m rhdWÆ
[ totidenj llapiiùjalaecinereo. cærulefcentia. Sequitur ftdàus cfüitdôdôl>pyramidaifs c râfitfei '
matutuit. inurius gunulh^Srtitu'ldSVy
f comprulis retertus, acerrimi (apons, & Cæteris (peoiebns-acriöf stake- H erretaIia longeeft planta ab-ea q«æ fertuötiftotftti-afriA^'Msltfguetta
, quod Belgaiinoftri .vocant Grayn, È
: pla^%ultemo4o conveqiunt, fiqutdemMalaguettæfemetinafc«tit:iiÿfôbi#peffe àü öjo-dtó
Ireos , & folia.dicitar habere fimilia Gladiolov
%| àcGtujda-ipecies vocatqra Brafilienfibus £>utya cumttn : eadem figöta’ cffÉff pïirh'a'fôesÿ
CZ,W M vcru.tn folia ■ Paul0 majora d?fölitarie pofit«si'i nee flos d if e f , aut figura frufffiSV I
n\fi quod major fitidccralfior, 6c màgiÿ làturâte rubens.
>: K^ianis ptmetfrsföfllhda ;
I, dme eftfiuaus ccrafi. noftratis acidi, colptisrubri. Reperitur & aMtojiis ftksies q'uæ initeft
jantUKidmcrt, quodfnitftusvitumudiafit magmtudnus, &.hiud nuor KlïJ lo ctrninof I
duutiulque rubet vel etiam fiavefeit. '
QEal^a lpeciM BraSii^&us dicitur Jïlyifa ucà, Lufitanis Pimenta grande feiî Pimentoes duid
fplia habet anguftiora & longiora quamfecunda, &lftu<äum frei digiMS lcMg'timteylffidf'ÿt
ceüm, acuminatum, rubrum, cum maturtut. Aliainvemtur ein«?fee'sieä, ctfitfiatrausfe
;2jleprium mcurvarc folet inftar unci.
k l BrafiÙenfés $ec pim.cnta.qonterunt eumXafe, & nöxmramjllam voéâa* Tttamayn earn*
que ufurpant ad cipps inter manducandunt ut nos fàlem. Optima eft ac'b'enc fapit Eandem
.quoquemifcenteiiï^jfarinhaj&.pifeibusqp^s^Êxèmtisij^iiif^’âicmixtatâmitetifâeeefi^è
; W r t -m * ’ quam ufutpant itèrfacieöt®.*S«öefepiÉ^&.dursa: ad aliqapt dick
A n^ ot at i o . H ujusplahtSJcanstafooft damus, (pdaapudBôtMeo«. obviée®, &
%vj I181S