10 G V P if i ï -i/ m i ’1*Pi l'>s‘ S k ills
- Omnia amara& actia, impumis mane, evrt-anda. Poma^vcro'aure^'Iilplon&.'Citria,
, G ran a ta ,.f||o pepones, Murucuja,~Q}tm\h, reliquaquerefrigerantia, fivecrudafive con-
’ ' ditamilitercomedunturà jejunis, qrnbus interdeliciasfactahabentur; quod’hepau conféran
t, tuin& menfibus imprimis xftivisadjucundiflimam maturitatem pervemant. tfadbin
proverbiumab.iit, Hon intrat xdes Medicus inquarnm veftibulo.ercbri Aurantiorum cortices
maneGbnfpiciuntur, ■- > s J j.‘, ^ x ‘At -** fl
„ Sedulo cavendum fruftus ullos polligere, anteqaam radii folares ah exhalationibus noftur--
ms cos repurgavennt Prseftat illos ante, excepfis aftnngentibus, quam poftpaftum, turn quo- '
que faccharo conditos, quam crudos, apponere. Quod fugaces cum lint multij fociUune cor-
] umpantur, imprimis n s , qui îmbeeiUl & mtemperato funt ventncuio. Ego quideiii
fiaiémim imitank , perpetuo fatfcMSp amisis;'ÿî-tit>raro fugacibus ftdfâib^ fefe oblefta-
ren t, pndeipßs'diu multumque bene fuit. Qm in quoudiano ufu jju d u s, hi potiffimum funt
(nabteliqua ad Hiftoriam natuealem pettment) Ananas, Mangdba, Acaju, Araca major &
minor, Gmjaba, Murucuja diverfx fpecies ,< ibapiranga, Otta^aranduba, Acaja, Araticti,
Guitacoroy, Biringda, Mamaon. Bacoba, Banana, Cocos, Eicus Indie® varias iPipe r bome-
fticum multorum generum. Hiomnes inter patrieshabentur.*qüorum' aliquâ'pars (ponte
aut in agtis provenu nonnuili a Batavis & Lufitam&indrortis exeoluntur taftffehcifer ;‘ut ipfi
fruftusvilefeant. -Inter fubterranea funt radices Bat At &, Nhambi & Vmbi -, t-üiKglarides Arne-
ricani Munduy optimi fapöriä&nutnmenti, atquefècundæmenfæ deliciæ. Nbhprocùl àlib-
toreinloeis atenofis & fidlàasquoris undaimbutis, adeoluxur-iant Portulaca & Braffica.mari-
na quædam, ut'folum lateat fub illis. , « H H ' • a t • r
Inter ipfas feras, plurimæ exiftunt, quæ viftum adminiftraht. Ap&'i#jpf|Sj-&;,minores,
qmbetie<£d?id©tfö præditi, carnibus bjitimis &-fàlul^jj:rimis eenfentur. A mphiBn pôrci,
Captverres didi Lufitanis, haud HHtltuny digmeate cæteris inferiores», integris'rnilifüm-'&
Barbarorum cohorübus alimento funt gratiffimo.
Quod fi crudioris cibi concoâioni, aquse potum mmu^ufficere expenantur ; pulvetefn
exMè&modico piperisBrafilienfispraeparatum,/»5'«d«),a didumyintcrmifcerenorrnlt, éon-
J inv.nmmqrifinJe confiauntfàluberrimum, atque m omnjpercgrinatione merito'-'circUm-
ferendum. Antæeùam lucifugæ ['mira afpedu ammalia) carnes guftatü b'ubùlaÿplanereffe»
ruât.-' Gapreæ, Paca&lz. 'Cotias quas nommant, tum leporeS & Gurîiculi Europæisharfd'cedunt,
Tatufiét deniqueloti cat x & infignes illæ Lacertæ, Vnuana &t,ïeju tjîd®, palato gratilllmx dein
delicaäoresepulasrxpofitf. Ncquchxc tantum, ftd&aha îdontidcm'lilvcftm Adotriei
{tica - catervatim in falnbus-oberrantia, nuper à.Lufitams „.rqox Batavis, mvefta finit pccoi
rumatmeiâta, imprimisboves, porci, arietes. Interhcecnefrtncjes teneritate cainisrixcél-
lunt,iifqtieadeo, ut ægrorum dixtam ingrediantur, & ovillæ longe præferanturt: SiititiÇsidm
& gallinarùmimprimisfummum eftincrementum & bonitas ob coelitemperiem;
AvibusfilveBiîbus , partim innemoribus, partim in aquis sdi i uribus,'op.tmütjnÿ|ius,ihaiid
* nu aniiam deftimuntnr. Licet non fit hu jus mftituti omnes enarrare, eastamenprjEtenre nolui, .
quxpalatp & faluti infèrviunt. U t funt, quæ m montanis haba^PerdiebsI^/a^fejPtefiani
Brafîlicnfès diverfi, BarbarisMucuagm, Iacu& Aracyadfefcit-Mouton piVonis magnitudme",
fed nijrrtc plnmic. came optima & tenerfima. Pfittaci, Paliîmbi ,'Eicedulæ> Turdi, Eringillæ
diveifiadmodum^enetis. Aecipiti es item à quorum numerovNifus,fquem GuivtUon Lufita-
n i, Brafilianivero Tegutto & Ioaje nuncupant, gällinis &<columbis.ififidiantes''j.rEx.amphibiis
celebranturanatesfilveûres, quaimm quxdamEuropxis minores jtquxdam majores.&i'anfc-
rum magnitudinefunt. His adjungo lacuna rniri & Iacana guamt galjlinas paluflres, qux toftæ
mentis infertifolent.Cæterum to t volatiBum genera Atdéas-? Grues, Catara&as, Cotundces,'1
Struthimies, tanquam ^upbiliôris camis prætereo. Hx omnes ambrx gnfeæ pumariiffadt
prxdones , quam durante maris tempeftatemipfbltttorecèrtatim deyorjnt'i, a n te q u am â f
' ris açcolæ eo p;offintpenrenire. ■
Pifces fquamatos afperos, læves, cum fluvii & lacus, tum marc pifcofîffimum vicinum
abundefuppeditat. ÇMii in hifee regionibus ita falubtes' judicantur ; utneque febricitantibus
noceant. Can cris quoque, Teftudinibus, Gammaris, SquiUis, Conchis, Oftreis, omnibufque ^
teftaceis & cruftatis, prxfertim paludes receflu maris fubmde fea- ’
ten t, gratiffimpquéalimento omnibus pariter incolis exiftunt. Multi pifces mari &fluviis
; ’ communes funt , maxime menfibus pluviis » quod tune aqua fluviatein mareprôlabatur, fua-
que dulcedbe pifces trahat. Unde illefli altius afeendunt (ficut quoque tempôrcpleni &no-
vilunii) ibiqueimmorari deleftantur, quodherbis fuayiflimis, quibus plerumque fiindi luxuriant
, inefeentur. Inter fluviatilesnumerantur, DujUf Piajuba, Acarapuca, Alburnum Europ
ium referens, Cyprinifaxatiles, percæ optimi & pulchcrritni pifces, varioque colore in- ,
: figues. Lueii è quorum genere Robalo, qui hyeme tantum capiuntur, Anguillxitem, Congrus,
gnisVScaras, hujusi |cnieris alii, quibus fuperfedeo. Itrl^rltibus verO- & lacubus mei,
diterraneis ( q u i L u f i t a n i s dicuntur):pifcium im'menlà.eft multitudof'g.uôrumdacilc '.
optimi exiftunt j Stadial, Garfe i, qui fquamis, carent, Tamatoe five lotifeàti. QUilicçb.
fluvialibus dicanturinferiores, haud mùltum tarnen cédùnt, quod: non ftagnantes vere fint ’
aquæ; fediperlpirent, indiquefluenta &rivicgrediantnr. Pifcesdbnique vel.fol.é'pxficcântur-
velfàle(quicopionifimei'n falinis hic colldgkür) condiuntiir, ip'qiic penu &'falfamenMiisÿ;
confervantur : Inter quaSipibceltanc j Cttrimapar.aü (ï?CïÖCfS> Belgis.).. .
«i Omnes panter Baiba oblecianturobfôoio, eoquelane prxftantiffinio, quod ex
SÎeô & acetO'prxftâhtïoti & eflicacioù' contra, pi-fciumpbiegnia, eui ràultum piperis .Brafi-
lienfis imoeergi'tur j præparant... Quiæeceùs c ipti à pi èàtor b us. ex Oceano ad.nôs defeiruntur ■
ac celebrantur, hic podlUmum recénfco, eorumque no \ mil Br tljji’o 1 nom de v e il ufita-
nicb/-quateituSvulgonotiora, exprime• Piracana, Piraumbttl Eirapinmc,. Carantia, qup
Eö^^MimiseqriilÄk^iili'fed.panio majorera, i
Cxtcrumr Car.apantatigele perex èft fimilis. Quem- veto yoednt iffci^tâlâi'Méro, Batavi,
Jacob C b c ttfj/ ir^arijjqitthSi^uifniSièusireperitpr.^MpÉil^sî^ Pmfa apuaSsèMï&
xq'uc ciaffus J/oée pifeem Carantia per omniàréfert -excepto colore & deritibus. Btyupatid{\
:£?«^r4pdd*i8^i||ofe^tau«&i|t^^^i!*^^maripoEun^prlS^p|f3e!|e>,%HtttóltópSSj lût*
omnes qubvïs anni tempore ieapiüntui,& pifeatoribus Pï^fjj'.dicuntiu', quodfundo fem- •
per adhærefcunt; Nam qui' æftate fôlutn cäpiuntur- ; .plerumque in fuperfi.dc' niaçis: eetiil|n*i|*
tur.mfrAtftatxmâriMè^JfpanSsWatadeM*Am & w ß d b
•na optimi palati-i verum otlwu in u s m JW is* " i , 1'Oipmu]Li!!m't.ibtîtm'4S'!,itdi'
darfÄtetuleö
aes'fedu|es»lPrxt«r'%eodenöju£fii^</»pr/y^|ii^Ä^^.^feiMj^His2>«sj*Ä&®Äch&!*B».>
lenæ, Vacçæ marinas, aliaqueprodigioia-Äptiinipeeora, inter qna;.r).elphini & Thynni infiî- ;
gnivelocitatè eæteios fiiperantes, confpiciuntur.. Lamix porro , BraGlienfibus .Çacaon, Belr.
gisl^apetl, & ferra: tfMéélis'IAraguaqu* nobis ^»toaCCtbiffcbCti, mtcrïapitc&prraiimtfcw
a im tlu iiK it llbloumdpbilniiti'vpike'. ' on t u’tum,*iu «>ntn .uitiiqui-. uun umsf.'
devôianeriidrperpemum'cumïCbti^Wlnmgcrentes.ÿlcîtijm^pMcotdiaiglaSckcgrW^nuf&n^si
radbs,hotïefèenfcfodican6'pUt,mqtejstL«)nL Li(i 'uurtSiCtu uimfqu i pi efemmrpenfibusplu-.
viis magna apparet copia,fóetufque ibi ||lunt;mari.autemrcccdcnte,contmgiteosinvadisha:-
rere aliquando, atque hincmultiimokiindcredundat;Qups.verb.vbIarevidemuspifcestfunt
edules, atque plus mums halecis magnitudine. ; Hisprovida.näiiufi.opinor alas addidit,.ut holles
, qui omnes pifciculos minutos guegatim natantes.pétféquuntui, evadant. ( ujusreinon
ignaripifcatores, vivos hamis iSkosprofun loim nittui t magnoqùé foenpçe illos redimunt .
Pot us porto ufit ïnflimus óf longe falubc minus* 'fupra ilium quem c t tot'iftüéii'bus e xpi i ni;
diximus iquaeftlinipidilllma. divinitushifce regionibus cónèëfla. ■ Q « 1 icititdo féfrigeriojs,
Solis arden. &löngoitinere frados refocillare ïc'fiimmopert reerearc. folét. Eargius ieénslj
hri is pota .nullos in ent e \ cl in pin hoiuirns.il itus auy.(imytia.exoi it, ni_q ïCiVMirr.uilund
débilitât; fed melius quifque inde fe habet modo ctma n d & regionis temperanientoi
confondis fucrit Atque hinc quidem illico fiid'ores & urindsproyoGÄ', ideoque appetitum
ltomacho aeuit, îtuiivoneesincoirs reddat ■ lila quæ e s àmnibus Pat lyparatybi.êmi, à cal-(:.
culofis imprimis & articulomm morbis præfervat; rariffimæque: de duobus hifee nralis quæ-
relæfunt. Confiât, pliirimos beata admodi^Wencda à tqt xruninis libera, centefimum at-
tigifle annum , necalium potum prxter.aquàùi totovitæ currieuloguftaflè. Cum enim aqiiæ
h® pleræquc nive&metallis deftitutæ è fublimi prolabäntflr S;prbftmd s èfont bus orienti
©b.verfisfcaturiant, longo itinere'affiduóqueVSólis calore excoquuntur, dulciffimx & tenuif-
,fim® evadunt. nihilque fubfident Hibcrnis menfibus minits quandoquehmpidæ, ob cre-
briores pluvias nccæque-ffigid®. Æftivis ob aurànVintenfiorem frigidifïimæfinit, nec tarnen
dur®, fed molles, lèves atque concoftafaeiles. Aqux ex imbribus collca®.;-kves quidem,
fed calida & facile putrefc'unt, quod ex plurimis & daverf s confient nsjmqiu. mdiu-unt, mph
excoquantur. Quæ ex tumulis AfAontibus Ills, njptaUis. fere■'deftitutis, ptofliimit, iis qui.
ventre funt duriore conveniunt. Sltqp® veto aquæ faxa & fcrràm refipiant, iis conducuHt;
quihumidiori&molliori funt ven'tr%quodi entres cbgant&rèfifieent \ eteràninon minus
folertes funt in aquarum dïffereiitiis guftandis, quam noftratesin;diverfis vmorum qualitati-
bus difeernendis, quos imprudentiæ infim liant h i ullo h bito difer mine, aquas hauriant.
Illi cnim tcnuiflimas & dulciflimas, nihilque fubfideiites. hauriunt.; quasi fib oj midribus loeis
[■fubtertancis ob teporem negleftisj in nrceis fiftilibtis nodes i ' J. (librefcrvaiil, ubi;
invitisradiisverticalibus, iiitenfifiimcipfc.inomento ic fu g c i£m u ^ ^ ^ ^ u c s 4Ä p h o iif |
mo xxvi.lib. V. Aqua qu® cito câlefit & citorcfiigeratiir,lcviflimi eft. Æftüannbus tarnen;
cam licet gratiffimam, nili offa conditiirx ante.deguflata biberc non convenit. Cum è
Ä 1 I ’ ■ .. con