3fg :'• t i l l . B. i; S' o MpV, ‘,
externa, ut unftiones, fiiaiones, fuffumigia, illOtipnes., eataplafnia£a, &emplaftrg;empl4l
lientia-, attenuantia, & aftringentia. Ex omnibus probatiflimum quidcm amplcxus fum
(duncemplaftri liunclimmenti forma praparatum) quod ex jadicibus d Erva de Capit/toȣc
Nimphea:, cum oleo earandem hcrbarnm Aninge & capparum 7 atque fimilibus concmna-
f t f & per multum tempus applicator. InternO fi remedio locus, extraaum ex cortice Vbi-
raec ad iriellis eonfiftentiam aegto propinatur , gratumque & tutum eft medicamentjim.
Prater lutnbttcos mteftinonim , quibus divexantur puerulr, vermiumquoque genus exi-
guutn & fotdidum in ventriculo (ut in daTeftione infantium aliquoties vidij, generator,
quorum morfibus provettioris quoque statis homin es> invitis medic am entis,. ipterire fiepc I
-iJlhil horutn videre eft in Brafilienfibus Mulieribus velcarum fobole, Nam
robuftse, vegetse agilelque , five pragnantbs, five piierpera , vivacena enituntur pro-
leiri. Antequam finiam, - illud fubjiciaffi, quod Honsprorfus extra lignites inftituti. no- I
M ifit j fed'inter Ariftotelis forte difcipulos de viribus-fimaginatipnis & fuperfoetatro7
ne , lites »niovebit. In Parahambuco Anno i <&i » -ie x ' jSkJiiopiffa & Lufitano, G'e->
nielli Mafculi nafeebantur, vahdiffimfj alter alba cuts, alter mgra/criTpis, captllisf„,o,cui-
lif d^.fiis. - "i
. C . u x X V I I I «
T)e Morbis Cbntagiojis.
VIdere eft in Brafilia morbos'lndemios familiareS , imo malignos, licet rapus^^e tetris St
^haiartwrthns , terra paludofs & aquae ftagnantis natos‘5 -ntilli autem ex I
mutatione talitempeftatum, quse ftatis temporibus&vtunt, autfyderum maligno in te rn & 1
noxia qualitate cseUtus defeendente ^-oriuntun- Antio ^>-6 3 ffl magno' pofttOrtimt fom-
rnodo , juxta h m omnium fanaorum, tertia pars claffis Hifpatiics maligno l& conta«.
giofa febre extdnfta eft. Quippe hoftis longo & faftrdiofo mnere.defatigatus * & fab «qua-,
tore diu propter fofitas malacias te e n s ;: nmharfietida pluyia, cibique-ac poms oosru;
ptionc & penuria fraftus , paulatim »trims eft. Gontigit quoquerpecora femel atque
iterum, miro aftrorum afpcau^pluviB ex continent! o r n s a c molkoris ventt mediterra-
nei afflatu, morte repentina periiffe. Iu_tantum veto aetS'maligmtatejB .unquatmaccre,
vifle> utpdftis exinde enata ae gtaflata fijerit, nemomnquam expertus eft. Mihi bis, tan-
tom contigit m o reptpnnio , febte petechiali laborantes videtevnaactfiis;.per.,totoM.q«a* j
pus diffufis, morte poftridie fequents.- Anthraces mahgni^erebrius^fed8non.6o^ftgpfi
graflantes , ac cutatu multo quam in Eutopa faciliores / danturr Magnosj.au.tp.tti .& jfe .
quentiflimos illos Dyfentericos ac malignos affeftus, ijunquanf f a EpteteqsrrranfiiflB
Oftmiraru aignnm Vlcera porro (ut hoc obiter dicana/ luis Venerea: &.aha, toaSgqni;
ta<nofa & ferpentia, beftias sque ac homines mutua coeverfationeinfigiunt.- Idern,fe,ciUU£
feetida ilia Variolarum ulcera. ^
Quod autem’ad Variolas Sc MOrbiBos(qabs®^g^iM8> vbcabi*l@:iug||nipg<s|^Tat-
n a e t, etfi n ^ eVadant eos Meridionalis America: Incolse, benigmus,taTtnemc^Mjpij^fo,
lefttv Citrus curantur laborantes, ob. perpetuam pororum aperfionem, vidlum' fimpliGems
huiiiorumque minorem foeculcntiam, modo ab aer&jo»fturno ambiente fibi cayegat fe-
dulo. Oueraadmodum autem ventumideclinando fecile reftituuntut;» ata per laerem vel I
clementiflimum retropulfae, mortem accelerant. «Gum febrespaulo.vehemeneiorcyjiScjas-:
dentiores pt*eedunt, Lufitani non v e remtoinprJ^piQ Aeatel v r^S i, idque -cr}ip,ffoc-
ceflu. Epidemic ex aeddente bis quantum conftat faftae flint .ygriqla&.pNeque enup pefti-
fers variol* vagari folent in pueros ficut Prolp. Alpiuus de AigyptOr>bisanna fieri teftatur.
p rjmo , ante artoos triginta A thiopes .Angolenfes Brafiliam ingreffij,- ,§c ,varMas-:.cx,Av
ftica adducetites, infigni mancipiorum ftrage, reUquosdnfecerunt. Etnuper Annp -i^+x,
idem fere accidit. Ita.ut aliunde derivata, non inter nos nata Epidemici iftius niorbi prin-
cipia, hnmiHiffirna accedente hyeme, per integra territoria prope annum, graflata fue-
liht. Lufitani autem his remediis vulgaribus, tanquam facra anchors: fe fidebanc,'fuof-
qiie non infeliciter curabant. Eimum equinum arefafitum & in pulverem tritum ex con-
venientf liquore iterum atque iterum segrotanti .-.propinant. Poftca pefton & gutturi
defendendis , gargarifmo & p.otionem ex albo Graco, tannie. faccliarcse. & aurantio-
. rum recentium fueeb concinnatam .praparant'. Pro alimento mcdicamclitofo Cx Ti-
fiock de cMtmiihoU puitern optimam , pro potu^ptifanam feu!dilutiim cx cadefn.Cfir-
pioca , exhibent. Utrumque hoc ardores Lompcfcit .&■ nutrimentum: ifuppcdkat. His
fiiccedit mcl filveftre vcl fimplex, vel, fi calor- obfit-,; dilutum pis..'«qua;catineeffacchar
fciLfrt ;4 .• ''v tm res
V h Et M $ A R ^lS I CT: L I St.
ïesfrqtiod hydftômelts m fta^^h tu n d ittç^âo ris Scytfcerqwbftcrget, ssgrofque fluryiter dç*-
miifeéc.
-, i^ ü i% tf l.X iIX .
; T 4 im e : L m M e n s ê ^ ■ • :
T lCes.queèclam?ex cöite' dbrtkiùttttîvper'contagiam, vel parentumJiséreditariamalQ }n libet
■ -®-yros-1 :fed*e^l'évibti attadu atque peffie'cafnt^ïiÉuE ortg potifiimum ex ahmcntq foetidQ
ie'ia&a}pbtu râneido ôtcôrfteïo.;Ifttel»Afrostlqn<&iU,miatque,Ind©s., fedLlifitanos
gas qubqùéfsvit,,tumoribufqu^fehlçfof®^v,irtUent&ulceribus; torum corpus îftfeft^, Qüæ
ïfcgionieftEiwéipi.iijSï^iiKj ibiClpini'- Ltfietjtr
eiüfts fanatur i fÔ|tÔe£ùediis tr^ S o is, it^ ^ ln ^ ^ n t4m it^ t|ia ij|jf c& s t IjlJfS,
yocatur & âd'fn'cblal'Siaü dofWîteirL)e quSaifleftatio'fi'ênii ikfticuer^non fgpjopöfitj mcl> fcd
a’èpfsfenti, qua Uccfrmiquibuidinitco i\,ruat cumpl^j'fCGitfâfgbfls.&^curariqne tameq
maxifria expà'ffè’dlftèrn-'Eihp^yft'ciitutroicfeêa Opéra ea'm-n'Ggllgün^tÿiodi euiafionenl5üté
qmnmm'vtlleâ’ifmIn^fibrfStiheh'fdm.pèïpeia'm înftitulSjÈfcplihqmorifque tenacitaterq /in
quô'm'SLfomes'tnâxime inhæret ^ to t^ ’èSfiûf&aniéïvallurnreqtii'rer.s'açi'præparayionejp ,.cte>
sduht. V^fÉhïinterim^intemperatam-vivêFe^interdictrm^-aQuæ calidæJayacrainftrti^unîiu ftP"
^îfs riÔËturnutffj n ^ S ‘r(pMt^'OTfiiîfêît&çrtrfaxlrnbpere ai'cêne,} cÀnesre£en.tes.%}lPPrlm15
fermas y töfiisyiëfiiotb ornlupîiUUni^cnttc, p r.cipmnt \ i vim p"i m rttiht.iqHoJ lu,loi c^
A-tuligincsnon lin ta jo tin ii rk iminc«rpci-poros Cxpc'lue, compti m u ibhoif:
iïiedendi modOtèsèdunt', fymptomammqtitdemtgtb'tempore leVapaen allat-uros,, led pqilç’f
readivam'attuumqiu^djbîWesîi^CÈirüros, raturo habent. Tïahdem''PCæPaWQi hoc aïmdq
corpore / evacttatioïies ihffeuhn&: mox .'ifebsgtod.prsefertiiri' tèiufterite-fortis funra,4molqnçlL
teUs&céKaÉe.àsâgaeftînd'ïüêiîlëtitïEiÉho^&I^tTO^^oIbdëeôiîfôlWEl^is^fiââffi'^dCjGarji
capanlla, curhtionenfi^mfflBiit’ô'pÎQpemoidUm'Europteciÿ fèHamtméiîofelvtm^^SÏ^^q.uq.t
qilèi fofôt àtfnf u ■ aut- louone Caarobh afiabimdiîâhstbaSitn'exfiGQantmfrr.St ab'ftergqfijirini
iutucf ^röïliinP*Indtautem‘faliis ff^ro^nmio .L06HS.ptobalnco^ npnçrQBpiîpjiiçQanaftica^
tis,guipera j qusêtperfe non evaiiefeunt-,,e‘ifteeaaii &.,in ili/nintcm,L\lirahu1\i .iQuodpplyJt (
aïiqùotiaS'pePGlutUrgôslff'Nplbcoimoiimlfanjilffli'j & vo&môV^jmpo^reddidie, ,Nçqju^
afîtemfallatur, ftsh lues fiyeex!Hdp'aHi^iitiixlarutîfepÊ fit; fi^etfimplex ,Bnd’emiav'iEiiroa:
pæispîsIèïtim,mënadk^pamfacientiâ'èvôfhtpru}upiolivt'intgro r^llintNniiK cpniTuft
quidamexiftiînarUnt, m traTropicosli\ îor qbhililitmn Vol*pcspitui 11 tvriLtipt^m a W
yiSrtautum mfeptentfionalibus regiorfibusii .nn .lAoliiHichnnunuUigiisfiiodo k \ îtiyïgd’'
mifihm., apertos 'dmrno calore poros.uQ'iycmtó^^^qrde^^ölt.Q^E^ató&c^^dettW
dlftuffionent tetröfum vaporum împedttet/yeiarufquetpdïroftiutn', in f p ^ a q lo r , irepbHçl
n r ^ ^ u i t 'q u o t u ü e n t s \tlegr<)rum\LffiT^ic()ru'nir fi“’iirii qus^iUt reut i ^ J ^ i ^ i > t ? i
cofitenrumt Fflimc quidcni m ik moKUWULqrr^qûih is,hoüm ilo pnuÜ^^upiiLi kauref
foletit, filnaUgniTiilif bahuts minus erfpitent, canemun offîbnsiJs,qsetetaquG,j^m,ptcupa^|
S'qiie'acinpatHdoaîiflftLvidbaSt S-,- «■ iVlS - >
- Addam quse deGonotr-lisa , Scantam^tito LuftrAnts'dicta, nnruu dnnre«tftjnvi\n Go-
jiorrhæa fimplexÇ»fiGuthauddiffibiKi haBÉur düratiônlsïî.îta laulo ïLqutrïPiipri,ru^s) .VioU
equitaaone lub æftu mendiano. A pÜrginÛbu^îfei®fibi.aavëritinbmimGbi^r&æfeyixqfiq
BÎâî&îiirima'exM anna, Gaifta, lyrupis*la'x'antibiiseïtebei, t ni qiilVjit ft uniuro,yDa
cetur àut irritetur. TamlilUtaria'Ëöhtra' hune affeS um dotuâmoLiLtinmi r>Jii dn- ftto f j.,
UtrdtpM exStica, quæin' officinisp'roftâtti?,,iflquirefeill^îi^tieflitiiî.fit^^p^^(in6yc?»^-
fomàiba Li^piMfito iftB&îdSfrSiijfWhftni^if tÜaÊtto de^p^fehuf'fptpellavi.
Ejus radix in taleôlas diffîfifca Srift aquâ eÿcahtiàifacoharea'dfe&llata,, ^apprata j,
rftffeexpofita, eâttMB^bifotiJlSî dirîtetic^cfuà'htat&imbuit',,dfeia^tie^cstre%ÇEi<B©tagp,^
raftatai':&rehes-iftfighiter rQulidifi&t.Jr.Gavetidum tatnen’.nè'iinmbtlicb'hôc iiudii îniinto-
\ audo u n re , rquoU iangumcm uUcat Mis acccdit lurttebi ,x C ann'iUcuir*r,r 1 clibE î LihAuis,*
radix item htbormai, qUAnoctu(iib'dio maccratt indiqua fontani uilmtui, 1 uilsKUüi.ddutu
quatuoi p'us minio nncis pLfquind’cCim circtrer dits lubuntur, im lninoi*iWjK.a'rcpiic?
gantur Pofthoec pro'potüquotitiïShbi^ejWdbdLcanrt« fîlveftns'decsiStç.aÿQ&turl lAtquq
alternatim ofecalores fufcitatos, hiaîi^ihtifanam feu liqijorerB ex rz/r^cxhibenÊ Dilùtuny
radicisdeM/ilvaifco, Pdgimiïï ba, Fedagofo,Caapomonga, EmulfionesexTipioc.1,nuce C ouc>
: ecenti & fetfimibus frigidis, cannsqû&ïc.cHarésaquaiprsparatse,fainjlH'ia,iUi.'rlunt'rLmc(i'j.
'Gööti^retenti^bt^Steinflamtoitioh6s,lot.i poftdunJat ulorliA p.nnriiqiiuttiouLm
talia etfiollientiB&fomentant, neîiiÿS,deco£taifuihtnftatum.j54/««!<î^& imbttba, ilor hui
mal s Amené ans &. Lb uatn \ ulgôtium, itq û . îd aLims alus Calqn iL is a o y tu n inuJiJr
.iP ï % g ' yaroçntfjp