-^0 • ■ ' G V I L » 8 ,1- M I P I S O N I S
paraor 6 ) Sonnullivero tarsus,cltraquetot difta accidentia corripiuntur.dentibus primuffi
ftridehtibus; ore mox diftorto, adeoque o.cclufo | ufc vi.ac fpcculo fctreo efftingi debeantfidc-
filntsre»& refpirare vclint: Tunc quidem non raro fiiffocatioms p en c ttan mcurrunt, ex
brementaque retinetc ncqueunt fHlppocr. in Coac prxn 3 5 5 cx vulncre convqlfio.leeha- '
H8,) Infcftantur potiffimum hoc affetevel kviffime vulnerata, Fifcatorcs,Fabri,Eiffiorcs: turn
quod ratetdmtnadidi acfudore xftuantes,ab ingruentc noftiunO frigate fibi non cavent-turn
quoa.crafliori.& vfetenalimcpto'afiueti advens obftruaioneslienis graworcsiHcurrant^nde-
Qtif qiiafi novum & calamitofum’Sc^b^tifymptojaaa nafcatnr. vide Scnnert.de oris, convulf.
& Scorbnto.. Tempeftive itaque remedium, adhibeas oportet fin minus, antequartam &vi-
ccfimam a convulfione horam, xger-fuccumbit. l A *‘i .
Primum, fi nullum<we cofltraindicans obftct, confcftim vena fecanda eft, mox acribus
clyfteribus.aliquoties reiteratis infiftendum Pofthxcfqriotifca ex AkxighatmaCls.Thenaca, 1
Diafcordio, cornu Gem & Rbinbccrotis, boloptmena, exhibenda. Symptomatacnim &:
curatio, malignum quid adefie teftaptur. Qaodfi protrafiatur mO/bns, . .
corticum Guajaci, Chime radicis, quae topic(inga dicitur^ Safiafras, labor andiBettis
aliarumque e j us gendnsi B«a^U^noruna.in^€Qaipum Jjicrbaram,-focfcjttrendumeft. '*
fequantuf balneahumida &ficea-, fuffimigia efterepre caballino, cum Benzoin, Amme&
fimilibus aromaticis Port hxc fudoribus altc abftcrfis, friaiones validxinftitucndx lunt
Mox inunftio colli, fpinx dorfi;.partiumque vieinarum fucccdat cx oleis & balfamis appro- ■
priatis, nativis &'exotieiSv: iEgcr perpetupprobe coopcriatur, ealideque maneat inconclavi,
corpore perpetuo fudorc diffluente Sxpe & modice cibetur, ob lapfum viriutn, bibatqyie ca- ,
lidum. Neque raro, fi pradifta obferventur, ehiaatur; prxeipue yero.fi febris, velalviquo-
quc.profluvium fuperveniat, quod evacuet matenam convulfivam tranflatam e nervis ad
venas. (Hippoerat.lib iv Aphorifm 57 Spafmo aut TetaHp,yexatq^febris^,acpeflefife
morbum folvir Et Coac 3 5 8 ConvulGones autem derepente ortas febris folvinac alvi flu-
* u s) Sin minus; medicufque acipfeasger yel aftantes officiiimmemores, velleviffimocr-
rore , antequam materia peccans vi&a fuerit., epmmifib, certo certius ^ e ^ ta . fflttaaum.
Qnodaliquando accidilfcrnetmni, ore arfte cKufb, aciiiom convnlfivo immaniterper paro-
kifinos, maximis cum doloribus & ej ulatibus inlurgente. ~K
C A * P . I
j£)eSti$ore.
I^BNte r GhromcosErafilia; morbosfamiharesleftBKqmS^vos te>'taf> meftdMPrum i
torporem inducit.Cujus naturam nemo, quodiciam, traditiit. EnmLufitam appelliiitAr,
qu0^ba|m,'i«;leiHentia & ex incompkta
patfium oriatur Pituita enim lenta &.glutinofa, loco/pirituum, nunc ex capite promanans,
nunc elpinalimcdulla in artus deftillaris-, facile nervos occupatac tendines trachiorumvel
pedum, vel utrorumqiie fimulinfeftat accidenterefiigeratione nontantum nervorum, fid
& venarum, arteriarum, carnis, membranarum, cutis. Id ex diife6tibne ffi'thiOpr|'6X h’bc
ftuporedum vivetet laborantis, animadverti, cujusnervifrigido &tenaciphlegmate ObdqaS,
•erant. Senfus non in totum tolbtur, pulfu exiftente e^gnm&tdebili.cum,profindq &.obrufb
I dolore ■ pondereque membtotum fummo'p afeaei®^illatione;vfubindei1’Knfus bberrat.
Stupentis fcnfusac titillationisvera ratio ex Rod. d-Veiga^omm-dn^aldn-^p^cis-afFe-
ctispetenda. A paralyfi differt quod'fenitis1 hie perpetuo adfit, beet fepe moleftus. A Spat
m o , quod convulfivis motibus uteunquedeftituatur, quia artus. prolong'antur non contra-
huntnr, humore frigido & humido in junauras fi infinuante, ita ut lig imenta & nervi inde 1
laxentur. A Beribcry diftinguitur, quod hoc male divexatis, membra minus contremifcant.
Aliquando praeter medullofam nervorum fubftantiam, membranofam quoque cum paroxyf-
1 •tnisnc veheitientibusdoloribus tentari comperi, ipraecipue circa yelperam ac reftus; maris vi-
cifiitudincm. Vdqueadeo ihvalefcithocmalum,
maximos atque continuos cruciatus. facultates omnes dc tono dejiciat. AftcEtus potius
scrumnoius ob diuturnitatem, quam lcthalisperfi j mfi forte reeiSivuscx alio morbo, ut fepe
fit, fpirituumque defeftus'fubfequatur:'cuni mentis & vocis Iriterceptione, adfcntebtiam
Hippocratislib. 1 . dc praediftion. Vocis interruption^ cum exfolutionc, ftupocc definente
funt periculofe-, turn & ilia qua; fubito in uframque ipdirtem tranflabiiritur. M11B ciiim cx
obfiruaion e morbis fiipernafcituriifqUOptz caeterisTuccedit, tjui mali judteiiifuntAc tranf-
' htionefymptomaticaformiddbilesfiunti (^busfiacGedant gravitates &acuticapitisclqlo-
res,convulfionesficrifolent, quod ab Hippocratc in Coac. confirmatum eft. Cifius evaduqt.
â 'I ^ B n I c j i u B ra-«1! iâ b î - ÏB Î. 21
aigri $WÎ fi|oe.açÿè|çÉit ; quïcnontalisfir, ut fi uftra.- cfendo tra c e s humdres opprefiioriem
faoiat, ^a|ia®|a!asinery©sSaiWftfculos^|4|f>erarffintem|ië^Pmquc frigidam cxficcàndo
córsigere vale at. Illisye ro qui aalori diurno-àut fiigori nofturno. caput & lum'bos derepente
cxponuritfrjfbfeflone vel compreffione pituita in nervos partefqtre, .vicinas fâmtuM ibiqnc ra-
dicesagif. Àdeolit paucos ante tuum vel quatuor menfium decurfum, quofdani neanni
qnideiii H m , rciÈtutös yiderim. Vix fubitô qtiquam, fcd'plerumque. fenfiöi & per
gradus invadir magWisbiclfi'orbus, ac magrus gèncrofifque rehaediis propulfaripoftulat, qui-
bnsidefçfitus virinninonrarojcontradicit, ■ ,
Primo., i d non mfi à fobs îadns repurgatus adaiit:tatur, ventus imprimis/noSurnus, aura
frigidiufiulàexcludatnr, quodifid'antib.us ifiis nuixime o:)i;c,porofque pcrincando peripiratio-
m réfittàt. NoÊtinaër fiiilimigiis tepefiat. Potus fitvinum dilutum aâu càlidumvcl decoftum
littntâàfirafras nativi- Cibus optimi, .fieçi tarnen efto. nutrinrenti. Ayesmontana;, pcrdices, ‘
.phafiani, palumbi, cæterique id.genns alites toftiægro cxlïi'l>.eanrur. Si elïxafis plus dclc.ae-
tur, rore marino, (iilvia, majotana & aromatibus aondi umu Allium quoque &cepaspi-
petque Bi-äfifflenfe, fi febris nonimpediat, atque evacuationes jam inûitufx fuerint, adjician-
tn r, quxex jufi.ulis.6c laftecaprino.pota, robutaddidiÉTeac multuni .prqfaifle memini. Se'
met atque iterMn..purgationcs inftituantnr exMeehoaeana indigeba. quxrcçens & fncculenta
fit additis cprreaoriis è fpicaMardi & Ziüzibere, tuna & Ctimulis ex Hcrmodaailis & colo-
quintide, fi.exfraï&m Mechoacana: inpilulasredigatur. :
_ .Ad lia-c balucis & fuilinïigiis ficcis.pot iusquam liumidis, nempe ftcrcore caballino, mini
thtirç, niyrrha'créterifquc fimilibus actenfis. ad deeem plus nùnufve dies utatur Mox poft
hauftum decoaum Sarfaparillæ & Safiàfras, altis friaionibus ifudores. àbftergantur, colkim,
fcapiilx, totaquédorfi %ina adfocnm fidelitef innngantur : accedcntc adipe colubrorum in-
digeiiarnni. Confultuin quoqucvalidiflimo per ciu urbifas corneas fuchi fpiritus attraherc,
■turn imprimis perakas.illas fçarificaüones.partem affeaam fiberare.. T andern fi neceifitas ur-
geat-, ferro candenti cutem pefttindente, membra iangmida roboranda, lcntaque nervorum
pirriita digerenda cft.' Convaldcentc ægro, noaes diefque. partes a ffete ita o b te ax fin tu t
i M f admittant, firqueexercitium & membrorum perpétua agitatio Mira cquidém
mm tuendxfanitatis ergb, tum in pfçrifquç morbis fanandis, fria nuaione frequenti
ihcolxprxftant; illam in firigidioribus ’&;çhroniçis■; hancinacntipnbus, adhibentes. Qux
remedia lubenfes advenx imftantttr, &'utpareft cx legibus aids, hxç&pltira medçndi Em-
nyticötumgencrxmod'crantdr. Qux pifiim docdt*è^n?lib^}a.^pe famratetucnda, *& Gbl-
îfi&nap. 1 '
' ‘D e ' ( j tm t h h .
R Ariifimis®i|^Mionibv®vptersmimcolp, advenx)uvenq$ &,puerimolü-
BK^rm;ExquevelafrlgbcbnoiSikBOiaffit|^o&compLeifo.qapjto,4^atGdon^USajftrBis,
rareTdifti's carmbus exonuntut. Quæjplitfin^s fxpç noxas veLperfc ÿ ^ tm%ne(pàrtis in qtcam
fluunt, fecum;trahunt, ÆftiyO aquo tempore, pluyoïjd^orjiçptur, hiig^iAu^jpapitis m
iâu c e j, quandoque m, afperam artenam partefque dMHgs d.ecidentîbus. Quem^nqdnm
ynuidmnia oppleti capitiSfymgtomata m prltoigenjtafebtc^6||i;edäippocrate'& Gateno) fta-
tun enafeuntur, itäfion mmusfkquandö vis Sû^Giere.catarrhosan/paavertitur^e cu'jus af-
fiduitate maxima inteidum mala oririfolent. Utenim aquxftillatitix, fu b t^ âo 'ant ajan'ilo
«Igné, p to fiaoe fqfôntj ita catarrhus 1
M it quam xftus defcrbûerit Hyeme pluviofe ,perpemi redundantes humörês vifeera laxlora
pervadunt, undc.tuïïcs, tabes prxcoi , maxime veto ÿentricnli oppletiones, alvique
albifiimis (qui cerebrales vulgO;ptä|äicis diâij çum phlegmate ex capitedefcenàente, ,gïê>$-
a fcü n tffi^ videAphotiC 30 l i b ^ ^ p mij^quod.ipfa;n e r^ um .p a ria , ipmalemqiie mcarq-ÿ
lam invadunt, quod humores oppido mô.biles, partiumque facilitates retcntrices minus valid*
ni his terris deprehendantur. Maxime veto homines recens fanitati reftitUtos,recidive
qqafiitçratoque,Gûrtlpibèt CatatrHfyifâ%to îqvptSfuyjut omnes pend flerVos(occUpént, unde
excitâtes inopticis, ftuporcs & tarditates in fenforiis & motoriis exciüantur. Atque hxc onv
nn'giâvioiaoml cxiftima-,.fiventus è cohtinenti orinndus ante dilucnlnm, apertis fiiJitus
caput & peftus frigido malïgno^Mv^pôrèfuW.o-fetiat, tranipirationernque, cohibeat. Po/ro
fi quando contmgat virilem vel feçÿqmxtatem ftillnÿdfis^è, ca^it^, vagifque artuqrn
bus (Curimentos vocaur Lufitani) tentari, diuturni & curatu difficiles elfe folent : quitemporc
plepilunu, tutfi accedente & rptrôçfidentq rbafi, grxfirtinMioft fqfis occafum, exafperantru:
C 3 • ufquc