E M A *. c -a ç. a vtI „
eo mode fplendensMn cenÈro.ameihibiii ;/ ùbi pqdn.üln^yifcrjtiir$-in fuperion^paÔdfi'Æiï
ïe lla ïu b ta , 'èÿttfiblüBflavacon^cicuti nimirumq u a fr^trumonùftümuerapium ddufé
Virentium & füMavèfeeqtium, qui per omneslaçiniasToeundum iongitftdmeni.ëx&n^untur
Exteriore theca aperta reliquæ minores fueoejffivofeaperiuiit &fimiliaîfo'lia exhibenfeïiores
prodeiint-hoe modo ; in brevipédïojlo, excaudice füpermij^^ifolïa ftant, enafcumurqua-
morautqumque, juxta Copendenùa' j farGuwnqrü. inftar, cylifidracea GöïpQia, fex jïfeptem
aut novem digitos longaipofliGem humaimm craïfa ,'intus casa^fccojiftantia gouÿpio ' möl-‘-|
h i , c*.tuHU,sautem acimsbrunni coloris utflbr-tsfiligmfsnoftratis * hlsdeadcntibusawpwJia
augenmr j' ac fiunt coloris (quan Auctor non appofuit) dentibüS detrahuntur, ac commedun-
tÉir. Citoadmodumhæ arbores inçximiamaltiradfrïen$aft:^ndunti€>lantavi feu tranfpkntavi
unaôt^KÈittuni'méum, y ^ f â n ç e ’d ô n lâüg%m ac tenellam mëtiie.’Aug'ufto armi ï <!§?§• &
annuo fpacio excrevitdn-decem peduta,alutüdjnöriiJ& craffioemno|<|n*digitornm. r r - i
Igiteba fine pyrite & chalyb'< ttacli'snïiit B rafiftenfies ■ faftam hgtU'autpotius'tadiois hu jus
aibonsiamuntêxficcatam,ineofeduntforairfeiplum, huicimmlttuntbacillumrafiag^tum
ex dùrOalîqttoligno &quafi terebrando circumagunt, pddibns' fruftum fliiid imm1ot1iiö'te-
ncntes-s-ac applicantes foha fkca&ïbómm ftèïigqflÿpiumyfife ekciuat ignem prout lïb’e ^ t
ubiqae focumpofliintfcuere. j ' è ' % ‘ W1 M ' ' I I
■ Ambtitinga fpccits Ambaibæ, arbor codem modo crifccns, & llmilia habcns
quod fuperius faturate, inferius dilute viridia fluit : nonfert fruftum.
I-ANipAB a Bralilienlibns, feuutT
Lufitani efferunt Ieniptpo ; figura
convertit Fago; corticem habctgry-
feum feu canum 5 lignum fragile & I
medullofum : Kami frondibus veftiti
oblongis lin gux bubulx fig u ra föd in
utraque parte faftigiata, fex, feptem,
o fte , aitt novfcm juxta fe diipofita,
unuru aut etiatrt fefquipedcm lon- j
ga, fuperius fplcndentia ac dilute vi- I
rénüia, inferius faturatius & no n fplen- I
dentia.Floremfert Nafcifiiæmulum, |
ejuldem magnitudinis, quinqucfoliis
conftantem, deorfum inclinatis, al-^
bis, interius unguibus flavis: in me- I
dio flapten crafiiufculum flavum &
inter fingula bina folia corniculum I
pallidum ex medio floris prodiens,
deorfum incurvatum ; odorem Ca-
ryophylli Carthufianorum ex parte
sernidatur. ' - '
' f loret Martió & Aprilt.'," ,
Fruftus eft magnitudine mali au-
rantiiautetiam major,rotundus, có ri I
ticeientó, dnereo, fib^poprimum
continet carném Iblidam , lentam,
fucculentam , flavefcentem, fitporis
acidi & rcftigerantis , vinofo-acidi,
gtatiodoris, ex qua vinum cxprimi-
tur: in medip cayitas eft repleta femi-
nibus , qux molliori pulpa funt cit-. I
cumdata ejufdemfapórfr rfeminis gra-
na compreffa, fuborbiculariàfere u t in Mangaba, quæ una comeduntur. Immaturus.fruftus
döncifus & cutiaffricatus tingit colóre exnigrofub'cærülefcehti, quinullo modo abMpótcft,
fed poft ofto aut novem dies Iponte evanefdt. Lignum feu ramus decerptus eodem modo tin-
- git. Nafcitur paffimin filveftribus'locis, adflumcnS. Frahcifcihaudilonge à fluvio.Mboacica,
ubi maximum fruftumfctt nee ufquam meliores repcriuntur.
A n n o t a t i o. Haec Arbor in Nova Hilpania appellatur Xabmli} do qua ita Fr. Xime-
nes. Xahuali pulcherrima efl arbor, è cujus’llgno elegante» h a fa s, 1 an gas juxta & robuftas
-• folentfacere: folia fert Gmilia fraxineis : materies illius eft gravis, pardi coloris vergentis ad
fulvurn: edit fruftum fimiicm capitello Papavcris, abïquc córóna ramen : quemmatumm
‘ M 1 * N $A R V M/ L I 'Éi 111/ Bh * WjL
nonnulli mariducaat/ Amcricani autem expr&unt ex ulo aquam, qua cmra' dS^qandoque
totum corpus abluunt, quando prxlaflïtudinecaro flacccfcit, ad corroborandum|illam &
tmiendam : nam propria illius vis eft adftringere atque reftringcre, atque adco nigro colore
tingerc Cutis enim quæ abluta fucritifto liquorefenfim tingitur nigro colore, qui non nullis,
poft quindedm dies'lpontë evanefcit ; magues autem nunquam colorem mutant nificum ipfi
mutdntur. Barbari iii fympofiis fuis & cum ad bellum geréndum domo proficii'cunmr, folent
fe hoe liquore. inficere ut terribiliores hoftibus videantur. Fit interdum &fraus mulicribus, fi
liquor hic cum àqiua rofacea aut a lia mifeeatur, qua faciem abluunt • & fruftm adhibçn tut-remédia
, quum morà qiiindecim dierum fit tolcranda \ Lde quæ diximus in Americæ ddcrF
p n bm y ltb x ia c ip \ r m à ^ g iia «m S r e .x v .( iy ic d oA /.i
rt hJtui'*/peat's. Atafatla.
if \-BFtfihênfibiTî.i ^ î^d r^ rip fc \if|i, Araticuponhe, 'Anticupanâ, AraùcutpÀ
-*-datilr etiam Arnttca fiteëjmsiilî i ^
cis & ramorum figür-a ac eolore cor-
ticis ut in'alus Auuantia3 fed foliis,
flore & fructu differens. boli.v h:rbef‘
[• eircitenfem>peaeïrflóègï, aiternatiui
pbppqfita^elegantia, (iup’eriUs iatural
Ff^'in'dia-j^cfaffi'SEadta^ föijdai
pen^dh'SlimgifqsIafö, Hifgiiad hrtmaï
nx figura, &in extremitate acumina-
Hinc inde flós provenit magnus,
, magnitudinè' luperans -flo-
P l ^ ó t u S f l a ^ t e ^ i S ^
compofitüs è tribus foliis cordifor-
mibus, lèlquidigitum longis, & erafl
I fissinftatcotüqsaiirantii m^ijdreftiSj
qnx-ihrlui'mcdio ’contiueflt afia tria
irifiSim- Sc dimidix cfaflitiei ,)quonini
I quodlibet femiglobum éxcavatum re^
'fert, triaauteurhxc itacoinpofitaSc
extremitatibus fibi impofita font, ut
I glpbum intëgruminterius cavum, &
magnitudine Iuglandis refcrant: globus
Inc m cavitate lira ftainen habet
I. globofani, magnitudine avcJianx, lu-
I teum, & in ftamine apiéem parvulum
rotundum: lurit/autem & ftamen ét
I apex tuberculis exiguis lutcis prxdita, qüx videntur ut pori in 6Utehomïni5
algentis.
' Flos, dico, fotus flavus, odorisFuax
. vis fed naiiféabundi. Floret potiflfi^
mum menlibusSeptembri,Oüobri&
Novcmbri.. Flos déciduus, fingulis enim.diebus pnolti lè apcrtüht > & poft aliqiior horas
Iponte decidunt, ftrepitum excitantes inter cadendum, quafi aliquisbaculo fcriret arborem,
gravis enim eft flos & grandis. Florem fequitiilfruftus qui maturatur prxfertim Decembri &
lahuario. ! ’■
* _ Non eft autem edulis nifi (ponte decidat’, ‘tune enim inftar pïilfis efl mollis; eft autem fi-
gurx turbinatx, quatuor aut quinqué digitos longus, ubi pediciiloadHxfit Icpteni aut ofto
'digitos craffus in ambitu: externe colons eft ex albo &virxc{i'mixti, velplane pallidc virens,
& videtur quad cutis è fquamis compofita cfiet, ita enim fitieis viridibus pallidc virëntesfqüa-
ijii d'elineatx funt& quxlibet harum fquamariïmhabet tubercülum in medio exiguum; fuf-
Cum, itautnucempineamferéreprxfentèt.' Möflïs éft dumfponfe diecidit, itaüt inftar cafci
veteris putridi digitis decorticafipöfiit. Continet carnem five pulpam fubflavam qux quafi
U } expy