
i »
l ' i '
i •.-í !
íU ' ,
'í
Ï 5 i
í i
' iri
í |
i *
il '
3 4 S) a í r r f l e Capitel
ú)tüi, .128) imbSJalJaffan, 129) 5)ícím5lbriatífd)m
1 3 0 ) ^k edíiíímfc&en, S omi n i c , @cí)iat)0, 131) (SngeUdnbífc^cn g :arl í^eis^;
1 3 2 ) TOíorton, 133) unb üerfd)íebenc ^crfíificr eínjelncr fíeincn ^uffá^c in bcm Gentlemens
Magazin, bie í5d)n)ebífd)ett ?8romeI/ 134) unb S i l a é , 135) S)ie ®ánífcf)ert
g > o n í o p p i l ) a » / 136) imb Síbil&gaarí), 137) SDíe 97Drít)e9ifd)en gpontoppiban, 138)
T>k ^obínífcíjen @ á ) o 6 c r , . 139) ton ^ímboina ^ m p f , 140) ÍDie »on ítJíabera
unb SSarbíiboé © l o a n e , 141) bcfd)víeben. í)at man auc^ ín biefem ^í iWunbet t t>et:í
f(í)íebcne »erftemteíJDnc^Dlícnavtcnm befonbcvn(£cí)viftcnbeí)anbcIt,imb5n)aEbefDttbcré bcvnod)
unbefanntcn íí)ren Urfprung unter ben fo mand)eríei) ©ec* Körpern ju entbeá'en 9efud)t.
©Dnberlíd; fmb bíc SSelcmnitcn ber ©egenftanb mand)ev 9eící)rter 9íaturforfá)crgenjefcn, »on
i r e l Í j e n u n r n u r j e s t S I d n e t t , 14^) 58repnen, 14^) gí)rí)arbten, 144) ©cobaum, 145)
© e l a t o u r e t t e n / i46)?8afern/i47)^"»í'»«««"Cít, 148) unbSSoursuetten, 149)
wollen.
[18) lo. fíierofí. Zannichelli epiílola de lithographia duorum montium
niolo & di Zoppica, SScncDig 1721. 8-
Veronenfium, di Bo-
119) Salfeafavi ^bijötiblung Hon ben Sofiiien an ber ©ee^Äufic um ©lena/ itaiknifcii im iweij'
ten iSönb bercc atti deir academia delle fcienze di Siena, ©lena 1763. in groß 4.
130) f^ttaliano Donati Saggio della ftoria naturale marina dell'Adriatico, Sßencbig 1750. in4.
in beutfdjcc epratfec ^u iiaße i7S3i in 4- i" franjójifcbcr ju 1758- i« 4-
1 2 1 ) Domenico Schiavo defcrizìone di varie produzione naturali della Sicilia,^Jaiermo 1761.
jix) Car. Lei^h. naturai hiftory of Lancashire Cheshire and the Peack in Derbyshire , Ojrfui^t
1700. fol ¿m6. eav. t)e8crfiin ®uct)0 wivb »on ben 23crfìeinerwngrnbafelb(ì9c^0nbeii/
tinb ¿¿It jic ber SOcrfalfci: tioc 9iatur*©plcie.
133) lo. Aiorion natural hiftory of Nordhamptonshire, ionben 1712. ^x ^af bie fctxtfacten
blefcr ©egenb glcldjfaas mitgenemmcn.
154.') JMazn. voHPromf/niinerologia& litographia Suecana. au« bem ©ÌJtt'cbifcfecii ins X>eu(rrfK
ùberfeiict, ©tocf^oim unb icipjig 1740. in ©eine fpecimmahthographiiK Suecana3
fielen in ben attis Utterar. Vpfal.
T2t1 ©eg fcnfeetrn t)on (Hntwurf einer ©djwebifdjcn «O^jnerali^iifìorie aus bem © t o c
blfd^en üfaccfeit Don Joh. Secfmann I7fi7. 8. ge^et biefe ©d?rift mc^r auf grjc
unb ©teine, aÌS auf ^ettefacten.
13É) idrici) Pontoppi&atis furs.(iefa§tc Sfìocferiiten, bie ÌJijìoHc in ©anemorf befcef.
fenb, aue bcm X)ónif4)en ùbetfeit, Hamburg 176^ in 4.
1 3 7 ) Góven 39efrf?reibiing von ©teücnefiint unb bcfìcn naturliclicn ^Jicrfmütbig»
feiten aus bcm 2)anifcl3en ùbccfeit, Äopen^agcn unb Eeipjig 1764- 8-
138) i£i-td>Pomoppi6iine 5ßerfuci) einer naturiidjcn i^iporie »on S^orwegen aue bcm Sàmfc^en
ubcrfe^t, ^opcn^agen erfìcr 'ii^eil 17^3- iifcoter ^^elt i7U- 8-
139) Scfcobevs ^Mbbanbiung »on ben po^lnifcben © a f j i ©ruifen, im ^amburgifdjen g^iagajin in
iwcpten ©tùcf bes fecbfìcn ^SanbeS/ ©. i i ^
140) r\iimpf6 amboiniftije Diariintenijammer, lim\ì. 1741- fol. wofclb(i aucij von ben %ì \ U U
nifd;cn SDerjlctnerungen ge^anbeit n)irb,
~ 1 4 O Hans ^ toe voyage to the Island Madera, Barbados, Nievers &c. ionben erfiet Zt^di
1717. jnjctjtec lyxs* fol.
142) lac.Thod.Kleimi lucubratiuncula de aculeis echinorum marinorum» ©ic fielet an feiner
naturali difpofitione echinodermatum, S^anjig 1734. 1« 4- öransoltfd? 5U ^pacie 1754-
in 8.
143) 10. Phil. Breynii comtnent. de belemnitis Prufficis. ©ie ile^i in feiner dilT. phyüca de
polythalamiis, ©anjig 1732. in 4.
144) To, Balth. Erhardti diif. de belemnitis Suevicis, ie^ben 1714. unb ^Mugfp. 1727- i" 4-
1 4 O Kii Stob£i diii: de cerauniis betulisque lapidibus. ©le bejtnbet [lä) in feinen opufculis,
¿anslg 1752. in 4. ,
146) be la Coui-ettc in einem Senbfcijreiben »on ben Ì5clemttiten. (Eö ifl bcm dittionaire des
foffils be0 ¿rn. Smvanbs beigefügt.
147) David Frskme Baker letter to Mr. Martin Folkes containing confiderations on two extraordinary
Belemnitffi, in ben p^ilofop&ifdjen ^raneactioncn im4s. 55anbn.488. P-
148) 3 n bem neunten Kapitel feinet rariorum naturse & artis.
145) 3n feinen lettresphilofophiques fur la formation des fels & des Cryftaux, 1729.12.
Î
•I
m \ ter S onc^o l i o l o g i e i m SReic^e i t ï Sßcrfleincrutiä* 35
n)oIlcn. ^on bcn Oriftoceratiten ftabcn Älcin, 150) 5ieini)av&t, 15:1) in befonbcrn
@ii)rificn gef)anbeii. gMancuif-, 152-) h^t inêbefonbere (tcf) mit bev 5luffuci)ung b a nöcb unbe»
famtm iî:Dnrf)i)Îien jur ^uffldrung ber »erfleinten Diele îOîû&e gegeben. SDie ^Immoniteni^vten
I)nt3iif!ieu, 153) unb @ct)eud)Seiv 154) bieO^rppbiten^oppe, 155) bie fSalaniten@tOi
bàné, Iî6) bie ^ # r o l i t t ) c n §8i'ucfraann, i>7) '^mv, 158} unb ©en^mct ; 1 5 9 )
5cfd;vici)en, ,
^ i e fruchtbar i\i nià)t unfer 3aW«iibert in biefem Selbe geirefcn, unb wie öiele (g^vifi
ten bat nid)t bor fo fpccielie ber 53crjîeinevungêi^unbe auftuwcifcn ? ^ o c b n^ir babert
nur lîegcnmdrtig bie S3emtii)ungcn fomcind^ev gelef)vtet 9iîaturfDvfd;er bifovifd) angezeigt, n?ir
'muffen nun ben Suftanb biefer ^i(Tenfd)cift in biefem S'ci^vbunbevt ticd> etwûê ndber fennen
lernen- |)atte in bem üorigem 3al)vi)unbcrt £ifîcr burd) bie genaue ^ergleid)ung »ieler m *
ffeintcn <Jond?i}Îien mit ben natürlichen fcfeon einem unb bem anbern d'elegenbeit gegeben, an
bev ©eraiöbeit ber bié^cro fo gemein geivorbencn ^rinripien üon einev vi plaftica ober ? f lmu
fpiei giueifel jubefommcn, viim'be man ncid; unb nad) burd) meistere ^luffuc^iung unb ©amm»
iung natLirlid;ev OEoni^i)lien buvd) bie ©innen bon bem oi'ganifd;en SSau eineê in bie^erfleinei
rung übergegangenen animaiifd)cn unb »egeiabilifd^en ^ôrperé üoüig iiberjeugt ^atte 2mb
hierauf buvd; bie S ammlung e n engiifd)er ^etrefacten fdjon einen guten © nmb geieget, unb
® o o M D r t v b butd)fein coémoÎogifd;eê (Spjlem oie gîÎDgÎîd;feit geiwfen; mie bie See^Körper
in unb auf bie bDd;flen'53erge fommen fönnen/ fornagte ei nimmef)ro (gc&eucf>:ci', fi^ bev
iOîepnung, ba§ bie ^etrefacten bloêburd) eine bilbenbe ober j'piclenbe 9'îatur<^raft cntfîanben,
ôffentlid) su roibevfe^en, unb bie alte a'nbve -Di^eiirung »on ^er Qierfleinevung n(rtûriid)er €eei
^ôrpev auf alic ^Ivt unb ^ e i f e ju i^ertbeibigep. ^cf)cuci',ser bdtte boé QolMf îun l )mtmm
onberüieie ^ad)foÎger, sumd in 5}eurrd;!ant, ;u befcmn-en, unb tiefe fid}ten nid;:t oüein in
if)ven ©egenben bie ^ond)nlien fovgfditig auf, fmbern fïe erfldrien foId:e aud) für mai)re ^etre*
facten, unb anberfe^ten (id) ben g^aturfpieicn unb bergieid:en tl)kid)m\ ^H-ineipien, atif baê
nad)brûd[id)fîe. @d)viften ^ateré, ^oftni, »ùtcneré, '^ o l f m i ) ^ ,
^ c r r m a n n é , SSûifmanné, eci)ùttené, ^elimingé/ 160) iegen bierüon ein geugnig
ab. 3n anbevn ^romnjen fei)lte eê l)iev aud) nid)t an Beugen ter ^ai)rl)eit. 3n (IngcHanb
luar eg Î)oocf, 161) in .granfveid) ^iptruc/ 162) in Stalieu ffiailéneri unb fancift,
3 2 ^1 6 2 )
150) lac, Theod. Kkim dtCcriptiones tubulorum marinorum, 17^1. 4.
i p ) Reinhardi comm. de onboceratis Megapolitanis, in bcm crflcn î^eii ber aaorum
academiie eleftoralis Moguntina;, © . 118.
ï ç i ) lanus Plancus de conchis minus notisin litore Ariminenfi, ÇSencbig 1739. 4.
,C3) ,i>ft. de juißeu de f origine & la fonration d'une forte de p ime figurée, que Von
nomme corne d'Amnion, in ben mémoires de 1 acad. royale des fciences »om ^a^ii:
1721. p. 319.
,<¡4) lo. tac. Scheuchzeri fpecimen de cornu Ammonis, in ben ephemeridibus nat. curiofor.
cent. S. im HnK © . i f.
m O iEob. ^onr. i^oppcne Furjc QVfdTeibung verneinter ©rDP^Îic"/ I74T. 4-
Kii Stolm mmiimenta diluvii univcrfalis ex hift. naturali, in feinen opufculis, p. 286.
H7) Franr. Ern. Bruckmamn relatio phyfica de duabus conchis marinis, quarum una vulva
marina & altera concha veaerea nommatur, ^raunfctjnîcig 1722. m 4.
U8>'/o- idc. Baieri epiilolÄ ad viros doaos, ^ranff. unb ielpv 1760. In 4. p. 131.
159) C5cn;mer0 Tlb^anbiung »on ber concha trilota, in bem erfienî^anb ber ©ti?tift,en einer gel.
(^ef Ofdjaft lu ber Ober# iaufij.
160) i)ici,fr gcijôïigen fftijriften biefer ÎDÎanner ftnb »on «nsfdjou oben angejcigct ti-orbcn.
361) ©icbî feinen oben öngcfübtten "îract. de terrae motibus.
161) ?ijTnic fcfericb i7®7. eine îtb^anblung »on ben SOerjîelnerungen Ut) boutonner, fîc (îeiient