
/
f.'-;
l1-,.1í '
J
il
I
! i .
;
h ' ¡
I .1
i'J i
^ .1
r
I ^ '
' • i l
3 0 cr j ì e Captici
« bflá cDSmoIogifdx ©Dfiem beá 5 5 ume t S blo« bcáiBegen biefc iwigcn OTepuiigeit kflár.
h n inib cvf)«ltcn, ikíI m«n nad, fetbigen nicí)t cvreeifen fmnitt, reic eá mógl.d) fci), bfl^ gam
se SScrgc mit einer fo uncnblid}en Weng e m (Sond;i)Iien f)áttcn angefúHt n^evbcn fonnen.
3 n tem gcgenroártigem <(djt5el)ntem 3fl[)tf)imícrt [)at bie (Sond)i)IÍDlogic beé @tciiu-cid)S
fehl- grofe SJerbeffctungen foiroí)! ató anfet)nlid)e 55evc¡d)ettingen erf)«lten. ®ie er)le J i m
« l o g i e in biefem 3al)tl)unbert etl)ielte mnit »om €manuel SóniS, 6o.) «nb biefe f.ebct,
bie Sef)re son ben Bcrfíeinten eoncfe.)lien betrifft, nidjt beffet flué, dá bie nnbcrn »Dt!)et',
aefienben. ©ejio fotgfáltiger l)ingegen finbet mnn fold^e in benen fctgenben beíjanbeit, ibc!).»
I k TOlic^ bie ^d,vífften, gimtm, 61.) SBallcrit, 6..) SBoItevéborfé, 63.)
t b e u f c i - g , 64.) »Ott S u f i i , éjOSef)"'««"^' 66.)?009clé, 67O 68 . )
unb cinbevcv red)nen. ÍSergíe¡d)t man biefe mit ben »origen, fo jinbet man, bag fie nid)t níaweit
mefìtere ®efd)Ied)ter ber eerfìeinten (Sond^ücn, fonbern bicfe aud) in einet rccit bcfrii
ö r b n u n g , ató i^re ÍSorgánger angeben. ®iefc 25erbc(Tcrung ber íKinerofogien l,aben nnr
«ornebmlid) ben 5Bemúl)ungen 2nM, 69.) , 70O »nb 9 íumpf é , 71..
banfen, beren if,re itnd)tigen SSemerfungen bie ©d)rift(ieller ber íOíineroIogien fd)on in ber cr,
líen Aetffte biefcá 3ai)rl)unberté (td) feí)r gut íu aiu^e su mad)en geanigt. ?lnbere, bie jid)
in ihren ©d^rifften bloé mit ben gofilien, ober aud; nur mit ben (Steinen befc^áfft.gten, tr.a
gen gleid;faltó jur iSerbefferung ber 33er)leinerung0<áí..nbe baá i()rigc bep , unb b« .míjijrni
barunfer richteten i()r Bornel)mfieá 5Iugenmerf mif bie ®ond)pIien, tmt fíe m gefd^idte Örb.
„ „ n g su bringen unb bie fo mand,erle>, ©atmngen, beren immer mei,rere unb meDrere entbecft
m L , gel,órig unter if)re @efd)led;tev «ertI,eiIon. (Sé bejeugen foId,eg ^mlangM; .e
i d , r i f f l e n b e é 5 E o o & m a r í ) é , 73 . ) S e g e v é , Un>
ter foldien befd)afftigten fid) einige íebiglic^ mit ber ©ammiung tmb 58efd)reib«ng ber geTunbe,
nen»eríleintenSórperbe«i,e9etabi(iíd)enfomoI)!,aíéanimalifc^enSKeid)á,babennunterbieíenM
serfteintenSonc^Dlien, wegen íf)rer W e n g e unb g^íamiigfaltigfeit ber wrnelpfíe
lUUl'OC.
éo.) re gnum minerale generale ét fpeciale, Sgafeí 1705. l" 4.
6 . Cr. Sy í l e t n a n a t^r^ , Lugd. Bat. fol. tjUr.uf finb «cutí ^u.g.bcn «n.
i\ú)t getKtcn, Die Íe^íe ju ©tecfííolm 1758. í» 8-
62) lo ^ccíimyso.
in 8- Mióf i f í í ) ^axli 1753- 8- ^ .. .
) fo. LUC, ivoltersdorf Syílema minerale ©eutf^ uttb Utmi^ä} i« ÍSevl.n 1748. mib 1755-
ín íángíítí? ^I. gormat.
6a) Frid Jti<y. Cartheufer elementa minerologica, grönff. an bct Obcc 1755. 8.
65'.) 3oh,6^invi<t) (SottlobroiOiiftW ®nmmmmmtaUííiúá)iS, ©ótííngen 1757-S-
6ó0 30^. (Sotti. £cbmönnö ^ntwucf einer gninerotogii. Berlin; 17S8. Sv
¿ 7 . ) ?iugur tm Vogels practifciicö 3Jílnerrttfi)ííem / ielpjíg 176°* 8-
68.) 3oI?. t t ) t lb-Saumn- e maíunSefdjícbfc beöiiilnetal.Sfvcicijö/Ccilet^i^i W^S-i^cfíícr 1764.1»» g.
€9.) öbcn angefu^ttett l ithophylacio Britannico.
70.) ipecimine lithologi® Helvetic^e 3utti> 170z. 8. unb in feinet ory^ographi a Helvetica
cbenbafcibfi 1718. 4-
7 1 . ) 3 n ber íímboínifcfecn 9íacltátení€ammer, ^oflanbifc^ 3ím(íetbam 174'- fof- ^cuífíí?, 3Bícn
7 zO jlh/wÍobvoavbs píííicalíf^e erbií^Seft^telbUng; engítftfe iu í^ ''^TÍtlúmtt^
3ùrcb/ 1704. 8. Í>euífcb iu (Erfurt^ 1744. ^^m^m ^mfleíbam ms- 8, blcfcm Í0uc&
Ifi cinc eíflpíficafton ber go^iíicn «ngcífángt.
73-) 3oí>n ^íU. the hiftory. of foffils, fionbcn 1748. foí.
74.) 5net). «C^iíp. ¿epei-sílt^ot^cologle/ ^amb. 1738- 8»
7T.) El Bertrand diaionaire des foffils, í^aag, 176^. in iWcen 93ánben gv. S.
^^ ^ 76.) Geor?
• K
t ) o n ^omíolioíogíe ím ií v aSerjíeínerung. 31
tüurfec, g)09atfcí)rtkf, 76.) machte ben Einfang unb 9îobctt «Doocf; 77»> ^^^^^^^ fo
IC Seit barauf, bnß bicfe mfìeintc (?Dná)i)ííen it)ai)re ^etjîeinerungen beé ^t)íerí9íeí^á mf
ren. 3f)m folgten ^ ó t t n e r , 78-) 79 . ) ©tobdué/ 80O bec m Siego
I n é / 8 i ) ® e f n e r , 8 2 . ) 5 í n t o n ^ a l l i é n e n , 83O •Möllmann, 84O 33ourguet, SíO^erí
tmnb, 86.) 5lnt. '^iovo, 87O unb ücrfcf)iebene anbere, bie inégefamt mit grofem
gícif] »on Anfang biefeé 3a^vf)imbeitê bl¿ ()íeí)er eine ungemein grofe Sínja^í üeif eíníer <ímf
cí)i)íicn entbecfet/ befcí)ricbcn, unb jum ^^eií burd) .^upferfíid;e ben?ic6f)abern fenntbac gemacht
í)aben. muvbc aucf) eben bíefer anfef)níic6c ^^eííber ^erfíeínerung ínben periobífc^en @d;rt f f í
ten bícfeg 3af)rl)unbertê mit roeit met)rci'em ^ t fer , alé ín bem Botbevgeí)enben bebanbclt. ^te
viel fcí)óne ^íbf)aní)íungcn von biefec unb jener im ©teinmcí) cníbeáten 'DJíufd^elí unb íécí)ne*
dmüvt, lüie mnnd;crlci? 93eobad)tungen úber ganje ©egenben, SSerge, (5rbfd)id)ten, bie »dü
Don bcvglcid)en Q3eifeínenmgen (í'nb, mie mmic^eríei) ^nmevhmgen úber nod; unbefcinnte ^eí
trefacten, bie bei) genauer Untei'fud;ung ein (d)aiigteê ©eí)aufc oerratfeen bûben, finben m nic^t
in beröieid;en perÌDbifd)en 9:}îonat^i unb Saiir«©Triften/ unter njeícf)en njír nur gegennjártig
bie memoi res de l'academie royale d e Paris, bie acia unb ephemerides academia; naturoe
c u r i o í o r i i m , bie 58reéíauífd)en ©ammíungen ber 97atur unb ^unft, S i ' u c fmo n n é epiftolas
itinerarias, baá ^nmburgifd)e ^ a g a j i n, bie ^erfuc^e nii^lidjcr (g^ammlungen von Ober?
@ad)fcn, bie ^erïinifd)en pf)i)fífaíífd)en ^eíuf í igungen, bie ^annóvertfd^en ígíimmíungen unb
^ci)íráge, |)rn. S e n f o j)í)i)fíca[ífd)c Briefe unb beffelben p5i)ficcilifd)e SSibliot^ecf, bie gráuí
fifd)en (gammíungen tmb baé ^remifd^ ^^íagajín nennen moKen, ^ergíeidjt man ntm ddí*
lenbé bie in biefem !3aí)rf)unbert f)erauí?gefommenen 5Sefd}reibungcn fo mam^er angefeíjenen
unb fo|lbaren 9^aturaíícní@ammíungen, mit benen ctuá bem »origen, fo Uíirb man fogíeií^
aucí) f)iev cine fef)r anfe[)nlid)e "^ermebrung unb ^ereidjerung ber veifeinten 9}?ufd)clí unb
@d)neifení Strien Df)ne viele ^íúbe fogíeic^ n)a5rnct)men. 5lird)crífdíe íOíufeum mclícn
mir [)icí)cr níd)t rechnen, weil fo!d;eé smar in biefem 3cií)r[)unberí burií) ben 9eíeí)vten SSoí
n a n t ñ 88) an¿ Sidjtgcjiellt, im vorigem aber gefammlet níovben. 53íít me^rcrm <23runbe
^ ^ aber
76.) Po<7atfchmok de lapidibus conchylii forma fignatis in mifcell. nat. curiofor.
dee. 3.'ann. 9. i7or. ""b 1702. pag. 372.
77.) Robert Hüok tradatus de terree motibus íu feinem operibus poílhumis, íonbcn 1705. fof.
78.) Buttneri rudera diluvii teílres, baö ifï Selcí^cn unb ^cwgctt bec flffgcmdneit
eùnDfiiUÇ, íelp;. 1710. 4.
79.) loh ¡ac. Baieri monimenta rerum petrificatarum prsecipua, Saarnberg 17^7. fof.
80.) Kiham Stolm opiifcula, inquibus petrefaftorum, nuirifmatum et antiquitatum hiíloria ÌU
luftratur, 2)auiÍ3 1752. 4.
81.) ir-íccío aíeuiUas ^ííb^ítnbíung »on bec SOcrfïdnccung, im ^omburgifctícn g^ogajin im ccfîm
©tiîcf bc0 erjicn ÎSanbee.
8 î . ) Ich Cepieri traftatus phjf. de petrificatis, Lugd. Bat. 17^8. i " 8-
83,) Jmn. raîlisntri obfervazioni dì corpi marini, che su montì fi trovano, Venetia,
1721. 4.
84.) ^iciimann^mrnhUin »om tirfprung bec (Bec unb anbeccr frcm&en f ^ ^ ^ l ' i J ' f f ^
^ Ícinlfdjimbtíttcn Ìf^eii, bec comm. reg. foc. ©óttlngen ©eutfc^im $amb, SKagujin, im
Dritten "ÎÇeit bc0 »icrje^nten SBûnbe0.
85) Lud. Bourrait mémoires pour fervir a Vhiftoire naturelle des pétrifications dans les quatres
parties du monde, ^aag/ ^742. m 8-
86) El Bertrand efíay fur les ufages des montagnes i754*
87) ^nton Liïz^r.Aioro de-croftacei e degli altri marini corpi , che fi truovano f ù monti, SGc.
ncbig 1740. In 4.
%%) Mufeum Kircherianum, Romee 1709. fol