I i é
f'!-
51 ANONACEAUL'M D IST IIIB UT IO E T A N O N A R UM HISTO R IA . 52 53 ANONARL.M C IL T A U UM HISTO R IA . 54
[ V
et C'ujabac in bumidis et bic quidein fo liis v a ld e tonit'j-
tosis extructa est obsérvala. A n o n a d io ic a amai fornii-
cetorum vieiniam; uti omnino liae sp ec ies soium a rgii-
laceuni v c l arenosiim magis vidcntur d ilig e r e , quam
calcar cimi.
Rcliquiie ve ro Oreades sunt silvestres. V a ld e di-
ligunt C a p ó e s , quae modo vailium obtcgunt modo
camporum patenlium Joca profunda, ubi frondium spi.ssa
«•opia solum effioiuiit uligiiiosum et foiitiuin rivoruinque
evaduiit genitrices. Uti eampe.stres potissimum sunt g e neris
A n ona e , sic bae maxime G u a fle ria e ( /la r o , S e l-
lo v ia n a , n it/re sc e n s, v illo sissim a ), s e à D iig u e tia quoque
lan c e o la ta et X y lo p ia em a rg in a la et g ra n d iflo ra ,
lio llin ia r a g a lo sa hujus suut formalionis. Arbores illa e
praestant incrementi la sc iv ia , ramorum den.sitate, copia
comaruin ct in vigiliti pedes v e l triginfa assurgeiites
lignum eflìngunt le v e atque flexibile. Quum fa cile eae
radieeiitur, possiiif mieta agrorum cultura ad sepes
praefendeiidas adhibcri.
Eliam alliores et robiisliores sunt ea e sp ec ies, quas
appellavi Dryades et Najados. Nam h a e c e , quamquam
non sunt inter iicmorum principes nec quadraginfa
v e l qiiinquaginta pedes altiores aut v ix uiiquam caudice
unum pedem crassiore ex truc ta e , interdum lamen insignes
limit foliorum ambitu, uti G u a lle r ia c au liflo ra ,
p o g o n o p u s, S c h lc c h te n d a lia n a , A n a x a g o r a e a p b a e o -
c a r p a . D u g u e lia S p ix ia n a . A lia e b'cro lianim sp ec ie-
rum sunt minores ne c vigiliti pedum altitudinem superanl,
nti D u g iie tia u n if lo ra , H o c a g e a e , A n o n a u cu tiflo ra ,
GnuU eria o x y p e tu la , U v a r ia b ra silien sis. Nonuullae
sp ec ies adeo pendent de hninido, ut iu lo c is aridis maiieaiit
virgulta, i|uum in humidis accrescant arborum instar, unde
Ut, ut eiiam l'oiia magnitudine diseedaiit, maxime A n o n
a e p a lu s tr is , G a a lte r ia e Oureg ou, in u n d a ta e ; simul-
qiie adiiolaiiduin e s t, llores quoque hujus familiae varia
so le re e sse dimensione. P e la la sa epe laninm exeunt,
A D N O T A T IO X E S D E H IS TO R IA A N O N A R IM
CULTAHUM.
J.ira vero universis Iiiijiis famtliuc coiKÌilionibus giograplùcis
exposiiis viilfltir esse ncccssariiim, in eas quoque species ncciiraiiiis
palilo inqiiii'evc,qimenoii vere sunt Brasiliae indigenae, scd ibi ciiltiira
modo divulgarne. Sunt illae, id quodpatet c.x tabula, quam supra
uddidiiniis, quinqué species generis/ía aa ac ; murkata, obtusiflora,
squamosa, reticulata et Cherimolia, ex aliis regionibiis in Brasi-
liam iniporlalae. Anona muricala solct quidcm haberi oriunda ex
Brasilia, qiiiiHi jam antiquiores systematici descripllonem et tabti-
Um a l'iso.vE ct Maucch.avio nomine Araticù Ponhé et Araticà
Ape edilam remlcrint nd Anonam muricalam a Plumiebo, Jacqui-
sio aliisqnc ancioribas dcpictam ; at satis certos piitaverim n me
constiliitoR esse characlere?, qtiibus, usque duni nova erint cxpln-
rnta, species illae BraSilianac, Anona Marcgravii ct Anona P i-
sonis. ilisccnii qiicam nb Antillana Anona muricala. Hacc prout
propriam le speciem couspicere putares, nisi omnes
diiuen.sioiies in uno eodemqtie caudice apparerent; id
quod pr.aecipue testntur X y lo p ia g ra n d iflo r a , G u a t-
ie r ia o d o n to p e ta la et f e rru g in ea . L o c i v e ro liumor
aut siccitiis in A n o n a quoque et R o llin ia iiioderatnr
fruetuum magiiitudinem et succi caniisque copiam, qui
quo utuiitur lo c o sic cio re , eo magis careni succo.
Quanlopere autem Ime Anoiiaceae deiectentur bu-
midi ubertate, inde quoque potest c o llig i, quod Ilama-
dryaduni regnum aquae egeiium et aridum paucas modo
offerì sp ec ies singulares (■'^nonam v e p r e to rum ,
sp in e sc en tem ).
Ceterum Anonaceae fere ita sunt dislribuiae, ut
potissimum Oreadnm campeslrium nmiquam uou singuli
frútices coriianliir per arva vacua ne c ni.si gramiiie
herbisque obtecta, raro ve ro illa e inter alia virgulta
siiit immixlae; ne c inagis sp ec ies silv estre s amant so -
cielatein, quamquam minus sunt d isje c ta e , i. e. propius
inter se habitantes. Ubi silv a primitiva de c isa paula-
tim crescit e a , quam uoiuiiiant Capoera, ibi accidit intcrdum,
ut singnlae Aiionacearum sp ec ies silv a e c a e -
duae s e se iinnii.sccaiif.
Ilarum plaiifarum vitani jam dietimi est pendere
maxime ab liiimidi copia easque potissimum iu illis flo-
rere regiouibus, quae abundant aquis et terrae et acris.
A liis v e ro earum iiutrinientis adjunxerim inprimis terrain
argillaccam, quum illa s in iis maxime detexerim
lo c is , quorum solum hac terra s c a le i et uti a liae dili-
gunt siiiceam quoque lerram, ita fugere videnlur terrain
calcaream. E a e autem sp ec ies, quae prope ad mare,
v e l in tenui orae mariliiiiao limo ceniuntur, nti A n on a
p a lu s tr is , p a lu d o sa et X y lo p ia f ru te s c en s , salinas quoque
so li partieula.s ad se se iiiitrieiidas videnlur requi-
rere. Plurimae sp ec ies floreiit et ferunt fructus ultc-
rioribus anni mensibus, maxime a mense Augusto usque
ad Decembrem.
pria Anona murkata ncque o me in Brasilia ncque ab aliis bn-
tnnicis lerrani illam peragraniìbus reperta est silvestris; iu hurto
botanico Sebasliftuopolilano eolilur laniqiiam ex India, ut fama
fcrt, aliala. Quac species videtur esse illitis generis prima, quam
nos Eiiropaei usu cognovimus; est cnim quam dixit Guanabo,
Guanabana vel Guanabano Oviedus, scriptor reruin Hispanarmn
(Historia do las Indias Lib. Vili. e. 17 ), id quod cum ex addita
descripliüiie, turn eo apparet, quod hndic quoque eo nomine
appellatur in Cuba (Ramon dc la Sagra Historia de la Isla de
Cuba p. 349). Hac igitur ratione corrigenda siint synonyma
Guanabani, quae a cl.Dunal cl qui eum scquuniur relata sunt art
Anonam squamosam. Anonam muricalam vero est simile non modo
>n Halli, in qua insula primi Ilispanorum Conquistadores eain
invcnerc, veruni eliam in mullís aliis insulis Antillarum multo
prius fiiisse aut silvestrcm aut disscminaiain per indígenas, quam
occupatae sunt ab Eiiropacis. Plumiebu» in Indiac occidentali.?
parvLs insulU, quac dilionis sunt Galloruin, earn conspcxit ct deUDcavit.
I~ts.ATCi ejus acqualis, qui lume fructum cxplanovit diligentissime
(Nouv. Voyages aux Isies de rAmerlque, 1722. I1I.8C),
eum adnot.1t saepissiine esse dctcctuni a Gallis iu Curassao scu
prave dieta Corossol, insula Balavonim, exqimtranslalus in Antillas
Galileas ab ipso loco natali acccpcrit appcllnlioiiem Corosso-
Her. Rociiefobtius (Hisloire nat. et nior. des Islcs .4nlillcs. 105S.
p. 51) idem laiid.it iioiucn Corossol idquc duclum esse de luco
natali, ubi dicit ile Anona squamosa.
Quamvis cuinmercium inlcr Incolas insularum, prìiisquam ad-
venìrcnt Europeci, neqiiidqunm, quoad babcmus adliuc com-
pcrtuDi, fucrit tranquilliiin nec vidcatur probabile, semina consulto
deque industria ex una insula, nipote patria primaria esse
evectn, laiucn sulac irrupiiones Caraiborum, quos constat a sep-
tcntrione omnes invnsisse Antillas ínsulas, polueruiit iiiipcrium
plnntarum illarum magis magisque extendere, quum semina satis
sint magna et dura, ut fructibus consumiis relicta capiaiit domicilia,
ubi fortuito illi fucrint aliali.
Utul est, Guanabo (scu Gtianubana, Guanabano) hodic in-
venilur non modo iu uinnibus majoribus insulis .Anlillaruiii atque
in minoribus, quae dicuntur insulac Caraibicao, scd eliam in terra
continenti nd C.iracas, Cumana, ima riis Guiaiiac rcgionibu.s, Brasilia,
et ca exculta, ut cum propter hoc ampluui linperiuin lum
tcmporis diulurnitatem, qua jam colitur, non sit niirum, quod
fruclus hujus invcniuutur v.iriclatcs, quae magniCudinc, forma,
carnis sapore, numero, seniiiiis forma inter se discrepant. Qua
ratione est dlilicilius, discrimen spocificum constituero inter Anonam
muricalam Aiiiillarum et mcaiu A. Marcgravii, aliisque, qui
in fulurum linee traclabiinl, sit rclictum, ut cxplorent, utrum posterior
vere slaiurao altiiiidiue, floribus minoribus, baccis bre-
vioribus, magis ovatis, muricibtis minovibiis ornatis, ct semino
Cavo specificc ab illa disici, an sit iltìus degressio meridionalis.
Eadem qua Anona muricala uluntur patria haud dubic A.
squamosa, A. reUculala, A. obtusiflora; quarum prima uipoio
vulgaris pianta frugifera in Ilailina insula laudaliir ab Oviedo
{Historia de las Indias L. Vili. c. 18) nomine Anon el nolis
discernitur gravissimis. .Ab illa diiceudiim est generis Anonac
cognomen, quod antea rccte scriptum mutavit L innaeus in Anon-
nam, tamquam vox Romanae antiqiiilalis ¡udita sit generi, qiio-
niam magnum offerì fructum. Nomea Anan, Anones, mox icgilur
apud antiquiores scrlptorcs Hispanos. Conquistadores vero, quo
erant studio quidquiJ in nova orbis parte dclcgcrcliir coIlauJandi ct
augendi, comparabant fructum cum siiavi cibo lll.inc-iVIaiiger. J.
Acosta, qui ab anno 1571 ad 1587 vixit in Peruvia suamqiie
Histor. ualur. mur. de lus Indias a. 1590 primo eilidit, dicit
hacc: „no es manjar bianco, aunque es blanco manjav'*, addons,
fructum ab Bonniillis omnium babcri pracstniilissimiim in orbi
novo. Cl.usius in Exolicis a. 1603. I.. II. c. 9 el NiEREMDEaoius
in Historia iiatiirali a. 1635. Lib. XIV. c. 108 ¡lem Anonae fn-
ciunt menlionem.
Tenia species, quam primo a flora Rrasilicnsì abfuissc con-
tenderim, Anona reliculata, ctiom habitat in Aniillis afqiic a
Conquistailoribus nomine Guanabo conlineliir; id quod colligo c
Benzoni novi orbis hisloriac 1. I. c. 27, ubi sigiiificaiur ,,Gui-
nabanus qui fructum fert cordis effigie“ , insigáis „bacca figura
cordis bovini“, undo appellatur „Corossol à fru ii coeur dc boeufl‘,
quo nomine depinxit satis bene Lab.atus 1. 1. III. ad pag. 86.
Apud OviEoua hanc speciem non Inveni allcgalam, scd pro iis,
quac rolulenint J acouinius, Tussacius ct alii, non videtur esse du-
bitandum, qiiin primu:n cjus domicilium sintAnlillae, elsi furiasse
non Halli aut Cuba; eujus iasulae fructibus non adnumernt cam
R-imon de la Sacb.i (Historia de la lsla dc Cuba 349), sed praetor
A. squamosam fA n o n ) ct A. muricalam f Guanábana) laudnt
Anonam glabram fMamon) ct Guan/ibana cimarrima, quam
Anonam paluslran et speciem Chirimoya, quam Anonam Jlum-
boldli esse arbiiratur. Jam vero postquam iiionucrc ITibrey ct
Gray (Flora of Norlh-Ainerica I. 44) adlwc non nisi errore
quodam ullam Anonam slalutum c.ssc in agrls illarum civitatura
consociatarum crescere silvestrcm, fcrc est pro certo explorato-
quc habendum, omnes lllas species, quae adbuc civcs isiius florae
sii:it prommliolae, Anonam laarifaliam (Caiesby t. 67), gta-
bram (C.atésby t. 61) cl quam depinxit Catesby (t. 80) speciem
CA. bahamcnscm appcllniulam, quippc quac liabiict in insulis
B.iimmcnsibiis), geiiiiiiia uti patria India occidentali ac fonasse
aliquam partcm coniincri iisdem, quac comincniornvinuis, nomi-
nibus popiilaribiis. His speciebus dcniqiic ndjuiigcnda sit Anona
obiusiflora, quae a Tuss.vcio proptcr saporein laudniiir, quum
J.icouisius, qui silvestrcm cam cilat appellaiiune A . mucosae,
fruclui baud siugularcm adlribual saporcm. Ex bis quac jam cx-
posuimiis plurhnas apparel Anonas, quae coluiitiir iu Brasilia,
origincin duxisso ex India occidentali. Anona Cherimolia pri-
milus longe aliits florae imperii civis periinet nd rcgioiicm
minus calldain, quippc quac colatur in Chile, Peruvia, Mexico,
undo in tropicis Brasiliae provinciis minus videtur evenire, quum
vcl ili lis Europnc plagis, quae maxime verguui ad meridiem, in
Algarvia, iiiHispania apuJValenciam, Orihuelam,Malagam, in Sicilia
et Graccia possit excoli.
Rccenliori aclatc dicluiu e st, complures, quas bicmcmoravi-
mus, Anonas progenilas esse in Asia tropica ct in iis , quae ad
illam speclant, insulis, unde disscminalac sint iu Anicricam-, id
quod potissimum de Anona squamosa contcndit Augustus de st.
Hii.ario , aiuicus cclcbcrrimus (Bulletin dc la Société philoniai.
de Paris 1825. 10). Scd dolendum mibi videlur, illuni in hac
re exploraiida non ca fuisse diligentia ac providentia, qua alias
solet cxccllere; quocirca conseniio polius cum cl. Blu.hio (Flora
Javao -Anonac. 107. 108) cl cimi R. Browmo (.Appendix to Tn-
ckey’s Expcd. lo Ilio Rivcr Zaire, 4 25), qui A. asiaticam L .
pro A. murkalae synonyuio déclarai, oiuiicsque Anonas e t India
occidentali ipsa cnatas esse conlcndit. Cujus rei testimonio baco
sufficiant. Nulla Anona propria adhuc uut in Asia aut in illius
orbis insulis Inventa est silvestris; olque Runniius (Ilerb. ani-
boiii. 1. I. c. 3 9 ), anliqiiioribus de fruclu Guanabanae ct Anonae
liidiac occidcnialis nuctoribiis bene cóllalis, ad id potius inclinât,
ut existimot, illuni c Ilispaiiia nova in Manillom indcque
per Sincsas et Hispanos iu Moluccas et proiiule per Indiani orientalem
esse divulgaium; mi Rueedius quoque (Hori. Mal. IlL f.
29. 30. 81) ncgat bus fruclus esse indigenas.
Quae documenta omnia nulla alia ro refellic St. Hilarius,
n is i'quod dicit, nomina corum esse dcpromta e sermone Indico,
id quod vix videlur reclc se lu’bcre. Eleniin si vox Alamaram,
quo nomine a Riieeuio iaudaiur Anona muricala, vere esset Sans-
crilana, dcbcret, ut mccum communicavit Othbarus Feankius, vìr
clnrissinius, confcrri cum AUamara scu Adha—mara, quod signifient
„morbum dirimcns“ fa ta = morbus), idem atque Ala -
Tushu, quod CoLEBRooKio auctorc est Ju stkia Adhatoda et Gen-
darussa; conira quod est monendum, A la-maram esse linguae
Tamulicac, qua Maram omnino denotai arborem inquo qua pro
ipsius sermonis indole cerlior arborum generis dcfmilio anlepo-
nitilr, unde Ala-maram sit arbor Aia. Vox igitur Anona-
muram, qua affert Rheedius Anonam squamosam, signilìcat eo-
dcm modo apud Tamuias Anonam arborem. Quodsi Anon voca-
bulum habendum esset Sanscrilantim, nonnisi cum Ami verbo
posset consociarl, quod graminis speciem, Panicum miliaceum
designai fA n à revali est = Croton polyandrum). At primo ob-
tutu hacc vcrba aliena essa ah Anona nec cum voce Sanscrilana
■il;, ,