
Iudzos
grauiflîmcpeccaC
fe/Chriftö'occidëdo
ex-
«mplis
pulchre
oftcduur.
ofity.
Ioan.z.
lom. 6.
Lue.tS.
Luc.14..
Matth.9.
Marc.y.
loan, lu
Lue."/.
Matth.%.
tuc.iS.
Lepra vei
bo Ghri-
ftus curaflint,&
necinprxfenti fcculo,ftec in futuro , miferiamac
tri bülationem exib unt>quamdiu in frac fua ne quitta per-
manèbunt. Q u od autem ôcrei 6c rrierito fine ,çondemna-
ti,per.fimileoftendam tib i, & tu etiam ipfe reéfcum elfe
iudicabis. M o y . Ego fane cüm àudiero,fi-rei5tume ft, re-
dumiudicabo.iPèt.tîabé&atigiturhqmoquidâinnauim
vnam, Ôçerat voluntas eiüs comb urere illam, v t ôc clauos
feorfum haberet, & fibi de lignis carbonem faceret. Hoc
autem eo cogitante, quidam inimicus eius n o d u a d na-
uem venit,ôc nefeitrs volfitacis liuius ,,odiô éam corobùl-
fit. Mane autem fa â:o,homo prscdidùs v t volebac claqos
quidem nauis fuæ i n parte vna,in alia Vero carbonentin-
uenit.Itemaliud •; Erat domus quædam lapideàviro cui-
dam, quamcumdeftruere v e lle t, v tde lapid ibu saliud
quoddamædificiam faceret, forte quidam hoftis eiusità.
die quadam de.iecit*quod nec fuper lapidera lapis-reman-
dît , Ôc hocnonproiÜius quamnêïciebat voluntatecbm-
pl enda,fèd per odium feeit. Vir autem prædidtus,cum ad
uomum füam diehlteravéniflèt,quod lacéré cogitabat,&
volebat,effeiSkum repperit. C um vero n ecille quinauim
x:ombufiit,necillequi domum deiecit,pro vbluntate hoftis
fui complenda, fed ex odio inüidiaq, fccerit, quid de
eis iudicabis? Moy.Ego fan e& eosreos cfleiudicô, 8c punie
ndos .-Pe .Eademergo rationereifimt ,a tq; iudicandi,
qtftChriftumno pro eiusyoluntate complenda, fed odq
!öcciderütinuidiaeqrVëneno.Mo.Próculdubiö rei effent,
fi hoc modo qüo diçisfeciflent. Neqaaquam vero lie fe-
cerantsimo iufto eumiudicio odcidërunt.Pet.Et quam ei
c u l^ ’imputariint,quiaeummortiaddixerunt.>M o .Q u ia
& magus fuit, Stperartem magicam filiós Ifrael in erroi e
•niifit,& praeter h o c filium D ei le vocauit.Pet-Non eff ini-
rumfihfec ôcaliadeeo d ixerant mendacia, licet ad redi-
mendum e osipfeaduenerit.Ho c namque de eisOlee pr o-
phetauit : V&eis quoniamrecejferunt a me. Vaßdbuntur, quia
fraUaricatißmtinme.Etego redemi eos, éripfiloïunfunt contra
'memendada. Praeterea tarnen y bi tancu m arcis magiesead-
diieere p ö tü it , v t per eam in vinum aqüarh eohüerteriti
de quinque panibus, hominum milia quinque refecerit,
leprófbs.hyaropicofqüélanaueritjclaudisgreiruin.furdis
äuditum,müdsverbum, cæcis quoque vifum reddiderit,
& qdod maius omnibuseft mortuos fulcitauerit, aliaqiie
q u x omnia enumerate lohgum ëft,miracalafeéerit j Mo.
Dicunt knedoétores no ftri, quödiri Ægypto éamaddi-
dicit.Pet. E x Verbis igiturtuisinÆgypto tune temporis
mille coprbbantur, qui opera eadem 6c ipfi operarentur.
M o .P o teftefle .P e.Q ik tè ërg o opèraeorum diuulgata ôc
audita- non funtjquemadmôdum 6c eiusfùerunt ? Quare
-eriamfapientes Ægyptidoelrina eius aélege fufciperentÿ
fi eum magum eireagnofcerent^Mo.Dehoc tibi certehe-
feio ego refpondere. î^eq; enim de eis audiui, quod in eu j
vnquam crèdiderint,necquoinddp,aut quaudo fecerint. j
Pe.De his modo dimittafnùs,6c opéra eiüs lingulainqui-
ramus , vt aft yel per artem magicam, v elpé r aiiamphyfi-
camaliquam,an potins për virtutemDeiradtafuerint in-
qtiirainus.Mo. Bene dicis.Etego etiam deminoribusin-
quirendrsmultum ne'ôeuro.SienimdeTnaioribusoftén-
deris ,qupd pervirtutemD eifaéla fun t,d emino rib us n;o '
dübitabo.Pe.Sapièntétloqueris.Etcgqvtdicisita6cc6h-
cedo,quaredequolibetprimuminquirito.Môy.Primüm
omniummihi,deleprofisqualiterinüdatifunt,6cdè cæ-
cisqüalicerilluminati,refponderivolo.PedSciasquiale-
pravllatenus aliter qüam v elpe r medicinàm, v elpe r Dei
virtutem curari non poteft. Q u o d fi per medicinàm, vel
per potiones interius, per vnâiortes purgàtur exterius.
C um autem medicinàm ali quam operariab eo homo no
videritjfedeosyerbo tantum, Ôc inmomënto ciirauerit,
patet profeâro quod per Virtute Dei fadtutn fit.M9.N0n-
firminus ne de Firmino mago legimus, quodléprolum vnum mü-
i j t t g dauërit?Pe.Falfum k n è eft quod eum curauerit: ipfe veto
per magica artem fuam oculos hominum decepit,6cquod !
in re nonerat.videri effecit. Cuius rei argumehtumeft,
quodægerpoft aliquod tempus eandemægritudinèmre-
cepiè,6C licet exterius cutem lùam v t àlij mundam alpi|eï»;
r e t , nühquam tarnen vtiplè dixicinfirmitatem interius
non fenfit.PratereaautéiÂnufquamin tota nicromanti- 1
calegitur,quod peream vëracitérleprofiisvnquameure- I •)
tiir. D e csécis autem,de eis qui cæci nafeuntur, contradi-
cit phylica, quod eosilluminare valeat medicina. Aflitha
vero magus tçftatuivquod per artem nicromanticam, eis
veraciter lumen non reddatur. M o y . Elfe poteft. Sed de
mortuis.quid dices,cum idc Aflitha perhibeat, quodéos
fufeitare 6c cum éis loq ui homo polnt,ôc in libro fuo quo
fieri valeat modum o ften dit, 8c ex alia parte in libro Regümlegatur,
vtdiximus,quali ter per muliercmphytonif-l
fàmSamuél fulcitatus fit? Pet. Yerum profetftô eft,quia
ficüt dieis Alîitha teftatur. Sed inter D e i opus 6c illud
quod per artem magicam f i t , in lefiilcitaticne mortuo-
rum,diftantiaihgenshabetur. Mo rtüienim per magum I
aliquem lùfcitati, vitra quam longa eftvmbtafüaambu-
lare np p9llunt,fèdcum ad eius finemvenerint,interram
mortuirecidunt,quiautem per Dei lulcitantur virtutem,
bibunt ac comedunt,quo libet 6cquâtumlibet incedunc,
6c quamdiu Deiplacitümeft ,. v t ca:teri homines viuunt,
ficutilliqu o s 6cHèUfëus 6c H elias fiifcitauit ôc Chriftùs.
Mo . Cum lijic vfque làtis oftenlumfit,quod nihil per artem
màgicamimo per De i virtutem v t prophetæ aIn,ho-l
mo ille cunôlapatrauerit,dicas vo lo curie non prophetâ,
fèd Dèifiliumyocâre præfumpferit. Pet. Ideo fane feçit, H H
quia veraciter filius De i fu it.Q uo d cum fiiperius audtori-
tatibus multis oftenderimus, cum de iplo quod Déus ôc
homo ftierit ageremus:, iam id vlterîus probâre non indi-
gemus. Q u o d fi etiam vèlis in ahguftam inde dilputatio-
nem veniamus,6c ego tibi per f àtioriem bfténdam, quod
cum le Deifilium vo cau it, veritatem locutus fuit. plo y.
Placet. Pet. Qmitaqu e per virtutem öpératur Dçi,poteft
né quicquam abfque iplius D e i yoluntateoperari ? Moy.
Neeelle eft,mihi videtur,quod qui pér virtutem Dè i facir
aliquid,nüllate nu s nili voluntate ëiüldem De iïllu d ope-
I recur.Pe.Ec qui pér virturemDèi,ôc ei us operatürvolun-
tatem,n unquid non fequitur,qù od De i amicus,.^c fidelis
eiuslït ferdusîMo.Vtiquefequitur.Namhoclegèndo in-
|uenimüs,quodfan6tiprophetiæ,quimiràcula quondam 3 *41
lfecerui%t^Deôdile(fti,eiquefidelesfuerunt,ficutMoyfes, d’if1
Helias,6c H e l 1 le us,m ûl n que alij, qui in vicâ fua miracula Ec^ j
plura pàtrarunt.Pet. Et qui amicusDeiôcfidelisëiuseft,
id eD eo v élexpà fteDei fa lfo quicquam eum non dicer c ■ ■
jnecefîë eft.Mô.Verumeft.Pet.Cum igitur Chriftùs vt fu-
praprobatum eft ôc perDeivirtutem ypluntaccmcjue mi-
racula fécérit, ôc exh'pcfequatur , ;quod amicuseuislêr-
üufq; fidelisextiterit,proculdubioconcluditur, quódde I
DeoVel ex parteeius falfo niliilvn qu â locutus fitÿ'Quod
cüm itafir,veraciter ërgo filium De i fe vocaüit.Mo. Ratio
eft quod dixifti. Sed hoc cum ftupore admiror ego vehe-
menti,quod cum tempore illo complures füerint viri,in-
telledtu mâgno ac lapientia praediti, nequaquam eum ta-
lëm fuilfe pérceperinr.Qi^od fi agnouerunti qnaréfidem
eius do<ftrinâq; relpuerunt,8c eum erüçifigendo, fiiàrum
damiiationemanimarümfçienterincurrerunt • Pet.Sanè
ficüt prædïxîmüs ex in uidiahocfecerunt, quia videlicet
per eum dignitatem fuam âc famam amittere tim'üerunt. 'cbri»9
Et Kuicfîmileinüenimüstcpôre H iero b o a m'régis Ilracl locciÎM
faélumefte. Mortuô quippeSàlomone, in duo dïuifum j
eftregnumeius,fcriptura atteftanté,obtinuitquepartem 3^ |
vrtam filius é iu sR o b o am , parte veroalteram feruuseius
Hierofioam. Accepto ajutéHieroböam cum optimatibùs
fuis è q n f i liô i^ fë cit vitulosquospopulusàdo-[
rarèt, né fi Hierulalem ad orandum ôc fàcrificandumvtj
mosër’at læpius àfcéhderet, forlan aliquarido ibidem re-
man èret.par ti^jRo b oam adhçreret,ôcita dignitate füam
Hieroboamamitterèt, ficüt eade feriptura d ocet dicens:
DixitfaHieroboam in cordefuo.Nunc reuertetür regnum ad domu
Damdjiafcenderitpopulns ijle vtfaciatfacrificia in domo Domini
in Hierufalem, & comerteturçorpopuh hum ad Doniinum fnntn
Roboamregem lttda,intcrficicntcj3 me& reuertetur ad eum.Et co-
gitato Conjilià, fecit duos vitulos aureost & dixit eis : Nolitevltta
afiendere HierufalemEcce dij tui ifrael ,qui eduxerünt te deterra
Aegypti. Cumauté ôc ipfeHiërobôâ, Ôcjpceres fui,fâpien-
tia multaeflëntp,rÈtditi,tüperSalomoné quiprçceflèrat,
q u i omnium 6ç.præcëaentium 6c fequctiümié,teftefcn-
ptura,fapiétilfimUs iuerat>tum perpaCé quçipfius tepore
Salomo-
H-:
Inuidil j
N H
,im
Salcimdiiis Ç ig n a e xfitcra t;qil^iddHiena iiiii6 |!ien.tî-| fbtculjujt, aliaferoaditifemBm.vtindebo.rioïMüceiï?, E.
am.bpotcùniiatem magnam p^ftat^paterpEO&Ûoj qùia Juiè vederat
ficôÇdixijnusperinùidiam & timorjeran?gni luiamiHen-; iàmpomplcflcc:,nccdorec vltcrius V f itadirarn quod fa- I
•îi hoc fecerint. Muj[ii:;ic>n non dcbüs. li îqgisdodtores . tunr a l . t . râefitô d .c u in .u .i .ir .: :u. 1', „1
& rcnbæ inuidiæ veneuo Ghriftiim occidcrint. çum pet Enoçh & Helias, quia faiifti vin ac digni fuemùt, fia it a f i f i É
eum glotiam « dignitatem fuam am iftro s fe eflq tftme- eoedimiis:& nos & v o s p d h u c n S jfy taM K in fi ne mit»- EaStl
lunt.Mo.Vcrifimiiejeftqiioddicis. Vetuntamph adhuê diirforitufi,ftatipitamenptôptètfanaiïatemfU;âm‘i i f i i t adliucvi
— H U l i j l g m l g m i | j | | | j S | | rediurifunt. a S m 'eSfii f | J g
dtiflinujm onipiü ôc àpeccaro m undilfimumfuit ;ftatim
vt Volüic füfciïari n ondebüit? Ideo. eti^m éüm lûlcitari ;moficn-
neCeflèfüitjVt ficüt pér mortem füàm dëfcendens ad in - , jtar.
ferosdeiurediabolimortuosliberauit, ira ôcper r e fu r r e - . f^ ^ ^
iftionem fuam deeiufdem d iaboliroinu.venturbsriberü- d.etJ ,!’H
etiam mirbr vehementer;, licet de eödem alibi quæfie-
ri m, mitor i n quam eu m â Dèolecun d □ m qüdd dicis p b-
censextiterit.curfeftatim non yindicaücrit. Pe.Hocriem-
pe fua magna bonitatefecitöc-milericordia. Ethocper-
cepimus riosex verbis eius, dum in Critcë penderet ,dir
cent is: Pater dimitte eisjion mmfiiftntqmdfacïunt. P erquod
oftendituripfeeosadmodinn dilexifle’,iicetcontraeum
operarenrur inique,-vtPrbphera teftarurZacharias
«ratjinquit,« : Quidfuntplagaiftajn medio m annum tuarum ?
Pt dieet: His plagatus fum indomôeorum quosdiligebam. Sed&j
MoyleSjfî Deo placet,adhuc tempüs venicr,qüo ôc nepo-,
tes patrum fiiorum nequitiam recognofeent, ôc eorum
pècçafa copdoléndo plangent, ôc' d olébunt, 6c ad D o minum
conuertentùr, ôcredibünt^ficUtämu ZaciiarksJ
Prophetâ: Et effundam fuper domum Uauid, & fuperhabita-]
tores Htgrufalem Jpiritumgratiay éfprecum^ &ajpicientadm\
quemconfixerunty &plangenteum planclu qüafivmgenitum, &
dölebumfuper eum vt dolers foïet in morteprimogeniti. Et dcc tibi I
quado omnipotens Deüs,n Vt tu de illis qui conuertënturl
fis.vnus. Amen.
T I T V L Y S YNDECIM
VS D E R E S y R R E C T IO N E
E T 'A S C E N S V , C H R I S T I ’
\ " _ \ IN C O E L VM .
M 0 r S E s .
) V e v s o y - E fans oftenfumeft,deho-
> mine illo quod voluntate dponranea
S progenere humano mortem lufeeperit
1 redimendo, nunc autem de eo tecum
I loqui.volo j quod ficut in tu x fideiex-
i pofitione dixifti: Die refurrexittertio.
ret,quiacüm eum refureexifle audiunt, crédünt, 6C dem.
; go ipüüs ira exeunt. Mo ; R atio eft quod dieis. Sedpolies
tu aliqua PrOphetarum-auctoricare, qUodfdfcitaii dèbc:-
'je t êftëndere? Pé. Pollum v tiqi. D ick namque p au id in
P (alm o'; Diés fuper dies regis adijctes,annos eius vffcin diemgene-/
rationis & getier at iönis. D e quo etiam tege iftanifid eCh ri-
ftbdicipd tuit prbphetia ? Per dies quippe regis,definitum'
tempus quo aiite paflibnemGhriftus in mundb vjxïr, rio-
tari P rophet§yoluiti per dies autem qubs luper diesregis
adijciendoséftedixir,quos8cfinédétermiriationepofui4 j
tempus poft eiusréfurre&ionem intellèxit, quod6cfine
caricürum efle fignauit,cum addiditi annoseius vfqué in s
diem generatioriis 8c genèratibhis. in Elaia qubque leg*-
• tur:N«w confwgam dtcit Dominus >mhc exaltabor^nunc fubleua-
bor: Et h je tria Dominus incelligi voluir. Q u od etiam aic
N«»ccöM^r^w,dérefurrc6tionefuicorpbris,demórredi
xit , quod autem f^quitur: Nuncexaltabor: de aftenlu fuo:
in ccblurn.inrulit, tèrtium véro,quQd eft iNuncfubleudbpr ■
de exaltatione 8c gloria in fë eredentium addidir. Mo,
Quandoquidem de a fee n fi ohem e nti onem fécifti, 6c ego
iamdudum d ehoc quxreredifpolüi, n u n f Ide eo fi placet
qualiter fadumefedas mihi poftulbiefponderj.Prbhibet
namqj ratio, ponderolam rem fuperleuemVel afeenderè
v e i fuftineri. Pe. Fides pro fedo meaeft,qupdi'n ccelüm
a(cendcrir,creiibetiam quia fu^ virtus óm nipotenrixean-
ta fit, q u odq uo coq q;m o do fadumfueritjpolfihilefiiif
efle vt placuit. Q u od liindecum fideli aliquoagerem , a-
liiid fane non relponderem. Quia veto rn incredukis e s,
6c nil nifi groflam quid, & quod quafi palparf pblnt in tel-
ligis, idea iliquantülum grofliustibi relpondebb,6c quia
per hoeboni aliquid crediturum te efted efide rmMb.Vt
fic faeias expoftulo. Pe. Nofti itaquequod anler, 6cgalli-
PfM. 6oi
Et bene quidem eflè potuit, cum deitatis plenitudb vt di- r na, palier, 6calauda < de quatuor elementis oinnes fa d i
ciSjiriipfphabitauerit, cxrerofque mortuos v itx re d d id l
rit,ytfèipfum refüfcitduerit. Sed'hoc mbdo q u x ro a te j
fi poftquam refurrexit D e u s 8c homo v t prius fuerit, nec
he.Pe. Credoproculdubioquiafiefutr. Cumenimeius
anima ^ corpore difloluta adinferos yt inde bonos eripe-
ret defeendit j nünquam abea diuinitas ipla'rece(fit,vnde
8c; cum ad corpus remeauit,- femper cum ea permanfit ,
quare 6c tunc 8C nunc 6c vfque in afternum 8c homo 8c
Deus erit. Mo. Satisreor quia lie credas, fed reftat adhuc
vnum,de quo mihi volo réfpondéas. Cum enim nop ob
aliam caufam quam vt filios Adam de diabbji iugo erfpeVI
retcarnem fufeeperit, poftquam vtdicisilludcompleUiw
vtvohiit, qüare itérufn ciilbbris fegfauiratélmpèdiuit?
Pe. Corpus quidem Chrifti fubtile fuit,8cab omni pecca-
to mnndilfimnm. Neque enim vel ppttii parentis A flx ,
velexfe ipfoaliquodcontraxit peccarum,6ccum talefue-
rit,nümqüidmori deb uit, cum 8c Adam nbni hifi propter
pe^catum obferit,. 8c prxtérea cum in eo Deltas fiabita-
ujrit ? Mo.'Noü. Pe. Gum ergp nullam ob cülpam qu^m
adn^lTec, imo.pro faluandis fuis folummodo mortèm
mfcd|yit,niinq,uid non meritorefafeitari debüit ? Mb . O r i ,
dofanerationisfie exigit. Sed cur adeo fufcitari feftina-
ült,.6t non quoüfque boni qui mbrtui iiin't, alii füfcicenfane,
6calas habent ? M o .Vriq j noui'. Pe. D ie ergo :P,afler;
& alauda,cur adeo.fiirliimvolandbafcend ant, abler aute
6c gallinafimijiferfiicere non poflunt? Mo. Quia 8eilli
Unit pariii coipoiis,&ideoleuiores,6cifti maiores,6cpio-
pter hoc pbnderófiofèsi Pe. Si ex qaantitate leuitaspirq-
uehjt, quare vultür vel aquila cumomnibu^his.maior fit,-
fublimius omnibus volandb confcendit ? Mo. Q uia de e-
lementis fubdlius compófitüm eft corpus. Pe. Et licet le-
u efirficfub tile,quid eli quod corpus.illud furfum facit
confcendcre ? Mo.Proculdubiofpiritusjfine q u o n on fo -
lum nón voIare:(ed neemoueri pbflèt vliatenus.Pe.Cum
igitur Chrifti corpus poft refurfeiftionem leuiflim um 6c
fubtiliflimum fuerit, quippe cuminmbrte omnem pon-
derofitatem 6cfpi Hi tudi nem a inilè nr,cüiüs reiargüinen-
tum eft,quodvltefius n e ccibonec poruindigaiYcum in-
qiiamtalèfüëiirjSclpiiitunLideftjaDimamfeeurhbabüe-
ric,8cprxterea’Deltaten? s iju x omnibus catnis fpiritibus;
M o y feat tefta n red om i n a t a r & prxcellir,nuriqaid non inc|
ccelum cum pJacuitafeenderepofuit ? ftem defde}ia,lcu-
ius corpus nullampermortem;febtiliratefn fnfcepitjÓcra-
men corarrtdifcipuiofuoHelileoirialcumafcendiriquo-
modo credis rationabiliter&lccundum phyficani faiftum
fuit/ Mo. Helias lanemultum ieiunaaic,Scparürncbm-
Afcendercnop
fempc
ptöftf è t
cordo is
moles
ürin Qe mundi ,- eXpeétauit î Pe. A ly namquemortui | ed it, vndèô^corpüsfuüm leAiitateii)6c fubciliracem^n)
peccaram murtdo ifto pluracommilerunt, quin & p tb À - 1 ramaccepiriquod vfqueinaerern eogifcenderepbt-uirjVbi
e e . i t t o mortem ypoenam fcilicecpeccati fiifcepèrunt ,1 etiam ôc angelieum acceperunt , 6c quo Deö pïaeüit de-
<lUou‘<Iue D eo placuerit fuftitaririonpóterünt,il-|t)órtauerunt. Pe. C ümergo corpusChrif
icautem
iiüb
ergo corpUsChrifti Sc per mortem
item necAdæ ,i^ c äliayt diximus, peccarum habuit, fubtilcfaiftum fit, 6c per hoc quod: polt rciüneäionem
i a,6c prb'noftraredempci0n e d i e quid6vna neceflitate aliqua neçmànducàÿif rtec bibic, quin 6c Deil
T
äedempcipne,
M lm h .v e f ê P é pm n i- t i .'
Chrifti
fubtile,
celos
taris pie