
rfiil.it-
Hièroty.
B
TfâLti.
R tmig.
'filium Dei fe efle declarat: fpiritum verö commendändo:
nond efe&umfu xv irtu tis , led confi'dentiameiufaem
ciira patre poteftatis in (inuat. Amat gloriam daté patri,
v tnos sdificetglori^m dare creatori. Spiritum commcn-
dat patri,iuxfa'illud quod in pfalmodicit:.Qttontó?««oM de-
relihques animam meant in infejffo, nec dab isfdnclum tuum vide-
recorruptionehi.
M. *+: R. “*• L B,‘
fcr ecce velum tempft fcijfum efi in duos partes,a fttmmo vffo de-
orfum.
Legis (acrämenta q u s priüs tegèbantur, prodita funt,
atquead gentiles tranfierunt. Velum quoddicebaturex-j
tcriuSjfciflum e(ic: quia nunc ex parte vid em us , cumau-
temvenerit quod perfe&um e ft , velum interius dirum-
petur. In duas partes , videlicet in vetus & nouum tefta-
mentum fcifliim eft:&** fummo vpfedeorfum,hoc eft,ab initio
niundi quapdohomo coftditus ?ft, vfque ad confum-
mätionem (eculi. In Eiiangelio Naza rsorum, cuius fspe
mentionem fecimus , fiiperliminare tcmpliinfinitsma-
-gnitudinis fraélum efle legimus.Iöfephus quoque refert,
virtutes angelicas pr^fides quondam templi,pariter tunc
conclamalfe: Tranfeam us ex his fedibus. M. f|
. Et terra mota eft, & petra feiffafunt | & monumentd aperta,
funt,&multa corporafanftorum qui dbrmierdnt, furrexCrunt,
'& exeuntes de monumentis, poft refurrettionem eius venerunt in
fanttam ciuitatem, & apparueruntmultis.
'Magnitudo fignorum iuxtaliteram demonftrat Dominum
ilium crucifixum. M yfticeautem corda terrenorum
mota funt,qilia ficut dicit propheta, conturbatifuhtomnes
qui videbanteos,id eft,di(cipulos C h r ifti, & ttmiiit omnis homo:
Qui prius erat faxei & quafi mortuiinintelle£hi,poft-
ea cordis empllira dütitia,recognoucrunt creatorem.Vel
petra feiffa funt,id eft,vaticinia prophetarum,quspetr£ di-
cunturd ChrifiO petra, vt quicquid. in eis duro velamine
I legis claufqm erat,fcifliim pateretgcntibus.Et quomodo
Lazarus mortiius relurrexit, refufrexerunt multa corpora,
vt Dominum oftendereritfefurgentem, & tarnen cum
mohumenta aperta l u n t n o n an te refiirrexerünt quam
Dominus , v t eflet primogenitus rcfiurreótionis ex mor-
tuis.Sanófcam ciuitatem dicit aut cceleftem Ierufalem, in
qua vififliritrailt tcrrenam,qu^ ante (ändta fuerat propter
templum Sc (an£ta fan&órum', & ad diftin&ionem alia-
xum vrbiiim,in quibus idolacolcbantur. Multis apparu-
e runt, Eis fcil.quividere meruerurtt. Hi credutitdr cum
Domino afcendente,afcendiflè fimulcum corpore*
M.'s+r- R . I?. 330-
Centurio autem & quixum eo erat eußodientes lefum,vifo ter-
rxmotu & bis quafiebant,timbrant valde,glorificantesDeum,&
dicentes:Hic homo iuftus eft vereDeifilius.
Centurioconfltetur eum elfeDe i filium , & A r r iu s
prædicat eùm elle Cr'èaturam. N o n folus autemeentu-
Comités habuit Dominas Mariam Magdaïeham , à qua I
feptem dsmon ia éïeceràt, & matrem filiorum Zebèdæi, f ^ rr'6-
qua: regnum liberis fuispbftulauerat,& alias duas in euâ- . y 1 j|
gelio legimüs. Gonfüetudinis.n. Iudæorum fuit,vtmu^
lieres de fubftantia fua viftura & vcftitumpræceptoribus
miniftrarent. Ho c tam A i, quia (candalum fàcerepoterat
in nationibus,Paulus abiecifle fe memorat : Nunqttidnon x c
habemuspoteftâtem fororeshtulieres circunducendi,ficut&utert.
Apoftoli ^ M iniftrabantautem Domino carnàlia pro fpiri-
tualibùs,nonquodindigeret,(èd vtoftenderet magiftros
debere efle contentés ex difeipulis v id u atq-, veftitu. M inor
IàcobuS d id is eft Iacobus A lp hæ i, ad diftindionem
maiotis Iàcobifilij Z ebedæ i, qui inter primés apoltolos
vôcatusfcft. Hic minor Iacobus & frater Domini dice-
batur, eo quod eflet filius Maria: maternera: Domini. Iplà
eft Ma ria,Cleop h*,dida ita flue dpatre, flue à Cognatio-
ne, vel fortaflè quia vir eius Alphæus étiam Cleophas eft
did üs ,ve l ip(a Maria,defiindo poft natum Iacobum A l-
phæOjClcophæ nupflt.
A. *>sîudai
ergo quohiamparafceae erat,vt non rem ancrent in cruce
corpora fabbato, eratenim magnus iUediesfabbâti, rogauerunt
Pilatum vtfrangerentur crura eorum£ tolleretttur.
N o n crura eprum to llè ren tum n tifm , fed h i,quibus
id c o crurafrangérentur,vtmorerentur, nediùturni cru-
çiatus horrore tcftum foedarent. Parafceüe autem Græce,
latine diciturpneparatio. Q u o nomine Iudæi intergræ-
cos morantcsjfextam fabbati appëllabant,eo quod in ilia
die folebanrpræparare neccflaria (àbbarÜÎji
Venerunt ergomilites^&primiquidem fregerurit crura,&àlteriusqùicrucifixuseftcum
eo. Ad lefim autem cum venijfent, vt
viderunteum iammortuum , nonfregerunt eius crura, jedvnus
militum lancea latuseius aperuit,& continuo exïuitfanguis&a-
qua,vtfcriptura iwpleafur,Qs non comminetis ex eo. Iterum alia
feriptura di'cir.Videbuntin quern transfixerunt:
Vigilanti verbo v fusefteùangeliftanondicendo, per- Augufl
cuflitautvulnerauit,fëd4/»er«i^vtillincquodâmodovi- H
tæ oftium panderetur.vnde facramentaecçlefiæ manaue-
runt,fine qâibusnon intraturad veram vitam. Ho c præ-
nunciauit oftium in latere arcæ N oæ , & prima mulier fad
a de viri latere J llis autem præceptum eft : Osnoncommi-
metis ex w,qui celebrare iulü flint pafcha ouisimmolatio-
ne inv ete rilege . 4
C A P V T C L X X I .
M , 3? R . 4 L . m A . 105
CVmftro autemfattumeffet,venii*[uidam homo diues'nobi-
lis decurio, ab Arimathia ciuitdte luda, nomine Iofeph,vir
bonus & iuftus,qui & ipfe occultus difcipulus erat Iefu,propter me-
tum ludaorum, quiexpeótabat & ipfe regnum Dei. Hic non con-
. . __________ Jenferatconjilio&a£libuseorum. Hicacceftit ad Pt la turn, & perio
glorificauit Deum,fed Sc milites qui cum coêrant eu- W corpus lefu.Pilatus autem mirabaturft tam obiffet.Etaccerftto
ftodientes Iefum.Fiuntitaque nouiflimi primi,quiagen- I tentunone,interrogauiteumft tam mortuus ejfet. Et cum cogno-
tiles confitentur:& plebs Iudaica cxcata negat, v t fiat eis utjfet,iuftitreddï corpus.
errorpeiorpriore. Vnde meritö p er centurionemfides Diues erat Iofcph,&idco po tuit im p etrareaP ilato ad
eccleflae fignatur, qua: velomyfteriorum cceleftium p e r ! quempauperes non erant aufi accedere,corpus Iefu. De
raortem Dominiréfèrato,continuoIeflim & yere.iüftum j »f>foputant quidam primum pfalmum efle comppfitum,
hominem&vere Dei filium,fynagogatacente, cófirmat. j Beatus vir qui nonabijt in conftliohnpiorum. Decurio vocatiir
L ; 3 -1' M. 34^ zié. eft de ordinecuri*,&officium ötiriaïadmjniftrat,qiii
n " * etiam’d id tu r eu ^ is,d p ro eü ra'tio n e« iu ikAnm ath ia cft
EtomnK turbaeonim quijtmuladerantadjpettaculumiftud, \ Ramatha ciuitas Helchan* &Samuelis. Iofephfiducia
& videbantquafiebant,percutientespe£torafua, reuertebantura j dignitaris q u aprsditus erat, familiariter intraüit ad Pila-
longe , &mulieresmulta quafimul Cum eoafcenderantaGalilaa J tum,iam minus curans de Iuda:is,quamuisanteain audi-
lerufakm,interquaseratMaria Magdalene,&Marialacobimi- ChdoDominodeüitaretinimicitiaseorum*
woris&Iofeph mater,& Salome mater filiorum Zebedaii Et cum
eJfetinGaiilaa-,fequebantureum,hacvidentes. A .
• Reuertebantur alonge,yidelicet alocisaliquantulum
Venit autem &Nicodemus, qui venerat ad lefum noiïeprimum,
löiige remotis ab ipflj crucis' patibulo. Pereuflio quoque
ferens mixturam myrrha& aloes quafi libras centum.
pedorum dupliciterpoteft intelligi;(euquiadolebat do*
^ Nonitadiftinguendum eft , v t dicamus primum feres,
miniim iniufte occiflim,qui eum dilexerat:(eu quia time-
fèd primum ad fluperiora pertinet,ita : Q u i vencrat ad
bant de glörifieatione eiiis, qui mörte eius impetrauerat.
lefum n o d e primum. Ifte Nicodemus poftea fad u se ft
___________ _____________ diïci-
H
Hhron-
Rtfi.
kugufi
d i f c i^ lù ^ h n f t i,v tp a te t in reuelatiöne corporis B.S te-
phani.
A. M.'349. R. 2z8> L. 39J.
Acceperuint ergo corpus Iefu,&ligaiterünt cum linteis cum aro-
matibtü,ficufmoseftiudaisfipeÜre.
Nonfruftra dixir Euangclifta loannes , ficut mos eft Iu-
daisfepelire, fed in offieijs mörtuorum morem Cuiufq; gen-
nsadmonuitferuandum. Etquiaalij dixerunt corpu^n-
uölurum alofeph findone , non'ideo prolvibùérunt alia
lmteapotuiflTèafFefriàNicodemb | quanqüam proprer
fudarium capitis &: in ft iras, quibus cörpus alligatiim eft,
quia de lino erant,veriffime pbeuit dici, qiiod vhà findon
fuit ibi. Exfimplicj (epulrura Domini, ambitio diuitum
condemnatur, qui nec in tumulis poflunt càreçé diuitijs.
Myftice autem poflumus intelIigete,quod corpus Domini
non auro,non gemtnis,non fèrico, (ed puro lintcami-
ne obuoluendum fit. Quanquafti & hoc fignificet,quod
L . 3?S* , R . 230.
Etreutrtentes, pdraueruntdromata & vnguenta,vtvenien-
tes vngèrétit lefum, & fabbato qutdtmfiluerum ftcundum man-
datum.
Mandatum erat apud lud æos , . v t ïàbbàti filentiumâ
vefperavfq; ad vefperam, I. abolis occafu vfqj ad folisoc-
cafum feruaretiir.QuOd &mulieresfecerunt,quçvifa (e-
pultura Domini, emerunt aromäta in parafeeue an te folis
occafüm,velin.fabbato poft occafum ib lis ,& præparaue-
runt eà^vt mane corpus Domini vngerent. Recordantes
ergo fidèles fepulturam Domini,qdafiaromata parant, fi
äd opera virrutum quibiis Chriftusdelédarur,fe conuer-
tant. Etiabbato quidem filpnr, venturi poft flibbatumcü
rhuneribus ad Dominum : quia finita præparationepræ-
lentis vitæ,in requiegaudenrexpedarediem reflirredio-
n is ,& tun c C hriftoofferre fpirifuales adiones quafi äro-
mataredolentes.Sextadie fadus eft homo,fabbato quic-
. . s l n __t J . . Ji_r_.-i.-T_/:___iri !_... :__ . i ifle in findone miindainuolüat'Iefum, qui pura eum mé- j uitDeus.Ideodie fextaIefuspro homine moritur. Vfide
tèfufcipit. Legimus efle ftatutum | B. Sylueftro Papa,'vt Sc d ix it,Confummatumeft,i, fexradie opus pxoredemptio-
(acrifieium altaris celebietur tantdmmodo in'lineopan-! nemundicxpletumeft , & in (abbato quieuitinfepul-
iio, ficut corpusDomini eft fepultum in findone munda. chro. Ira & nos in haclexta'ætate pro domino pan debe-
A. Erat autem in loco,vb; crucifixus eft,hortus^ in hoito rno- mus , & in feptima, quteeft mortuorum, in fecrera pace
numentum nouum. A . L. lnquonondumquifquampofitus\ quiefcere,donéc oda.ua rcfiirredionisiveniat. ln Genefi
feptima dies vefperam habuifle non lé g itu r , quia in illo
feculo requiesanimarum nullo moerore confiimitiir,fed:
gaudio fu tu rs relurredionis äuget ur.
fuerat. M. R . L . A. Etpofuitilludlofeph. M. R . Etad-
uoluit Jaxum magnum ad oftium monumenti,&abijt.
dofephimpofiiitmonumento corpus Ie sv , quiaper
nobilitatem po tentis fecularisillud acciperc, & perme-
ritorum iuftitiam dignusfuit fepelire. In quo obftruitur
tergiueriatip I ^ s o iu m , nam dicetent non fepultum,
quern dixerurA trap turn , fi apoftdli fepeliflent eum. Ac-
celeratur fepultura , ne aduefperafeeret, quando iam
pcoprer paralceuen facere tale aliqiiid non licebat.In no-
uo ponitur monumenro, ne poftrefurredionem csterisj
corporibus remanennbus , furrexifle ,aliu,s fingeiettir.
Monumentum quoque apud M atthsum Sc Marcumde
petra excifum fuifle memoratur: ne fi ex multis-lapidibus
sdificatum eflet,fufFoflis tumuli fundamentis , ablatus
furto dicererur. Solus tumuloDominusincluditur, vt
fpccialisilliusfepultura noftrs difllmihseflet, ficut cste-i
ia arcana difpenlationis eius* Vnde illud,:Singulariterfum
ego donee tranfeam. Et illud , Quonum tuDominefingulanter
infteconftituifti me. Poteft autem & nouum fepulchrum,1
Ma ris virginalem veerum defignare: faxumque magnum
oftio oppofitum, oftendere non abfque auxilio plurimo-
rum fepdlchrum pbtuifle referari. Sicurin Ma ris vtero
nemo ante ilium , nemo poftillumconceptuseft : ita in
hoc monumento nemo ante,nemo poft fepultus eft. Di-
citur autem monumentum Domini, quod domiis fuerit
rouinda,defubiacenterupeexci(a: tan tsaltimd in is .v t llgnatjo 1 , c u i f l
mtusconuftcnshomo , vixnianuextenfaculmenpoffit priusprieccptoDomini confpeaiflintdefepulchromor- I
a rangea. Q u a:h ab e tin tro im in ab o r ien te ,cm lap isd -jtuumfijrdtaram;Q ^ )dautcm^i(- fchro nJusef;
emagnusimpoStBseft,lbciixusmonumentipaiteaqui- fet,prophet*teftimdniUmcftdi«nris:Hit
lonari icpulchL'iimipmm.hoceft,locus D oqnmcicorpp- cdUlbdunMCttrMtipnu. Statimqucpottduosveifiou-
nsde eadom petta fa flun i eft , fepcem habenipedes Ion- y feqmtur: negmuumgloria « M M .
gitudinis,taum veropalmarummenfuraccteropauime- ,*
to altius eminens.Quj videlicet locus non defiiper, fed a \ \ C A P V T C L X X I I I .
latere meridianoper totumpatulus eft,vnde corpus inferebatur.
Colorautemeiufdem monumentiacloeulijru- w ,J2- -p 2j,. T }3g. a 409.
bicundoacalbodicicureflepermixtus.
C A P V T C L X X I I .
M. mm x.
A Ltera autem die qua eft poftparafeeuen , conueneruntprin-
L \ cipesfacerdotum & pbarifaiad Pilatum,dicentes: Domine,
recorddti fumus,quia feduftor tile dixit adhuc viuens, poft très dies
refur gam. lube ergo cuftoduffeptilcbrum vfq3 in diem tertium, ne
forte ventant difcipulieius, & furent ur eum,& dicant plebi,furre-
xitamortuisy&eritnouifiimus error peior priore.
Altera die à (abbato q u s eftpara(ceue,videnrur Iu d si
h s c dixifle, Domino iam fèpulro. Vel ficut alij libri ha-
bent,altera die q u s eft poftparafeeuen, i.infabb ato h s c
dixetiint. E ft autem crédibile, quid h s c Sc alia q u s non
funtfcripta,di'terintvtraq; d ie , manifeftataeoruminui-
diaad famam Domini extinguendam.
Ait ill is PilatusiHabetis cuftodiam,ite, cuftoditeficutfeitis. Illi
autemabeuntes ,munteruntfepulchrum , Jignanteslapidemcum
Cttftodibus.
Metus furandi corporis,& (epulchri cuftodia,atq; ob-
fignatio , teftimoniumeftftultiris&infidelitatis , cum
M . 3jd . R . 229.
VI.
Erat autem ibi Maria Magdalene, & altera Maria, fedentes
contra fepulchrum.
Csterisrelinquentibii’s Dominum , mulieres in officio
pei(euerant,expe<ftantes De i promiflum.Etideo rae-
ruerunt prims videre refurgentem , quia qui perfeuera-
uerit vfque in finem, hicfaluusertt. Samfts mulieres diem pa-
rafceuescelebrant, cumanims hümilesfaluacorisvefti-
gijs obfequunturin hoc fe culo , in quo futurarequies eft
prsparanda.
I l l - I
L . ^
X.
Videruiit quetnadmodumpofitum erat corpus eius.
VEJpere autem fabbati, qualucefcit in prima fabbati,cum afi-
huc tenebra effent, vehip Maria Magdalene & altera Marta
& Salome ad monumentumi portantes quaparauerant aromata.
• Nomine veiperisnodcemdéfignat, a parte totum in-
telligèns. Ve(perenim brincipium rtoftis e ft.. Ideo non -Augufi.
ait,’ qui lucefcit , fed qua lucefcit, fecundumintelle-éhim
relationem FaCiens ad noétem, q u s in auroradieijDomi-
nicsterminatur.Eavero caufa inre'Migicur eandefn nöété
fic appellafle , quia iam a vefpère licebateis parare & a f -
ferre aromata, rranlaéto (abbato. Ordiiiatortemporumi)'
vltima noótis huius parte furrexit.Quid eftaliud refurge*
re Dei filium,nifi reUiuifcere,id eft, ex morce ad vitaredi-
i:é?Hac noéte pér myfterium rèfurretftionis Domini.tem-
porum ordo mutatus eft. Aptiffime quondam noxfeque