- ' '
covata. H M a«te» H P'«Ta«> S B m S B
manlur etianm^^Ü^I*ie,t itëTih o'u a r s (Premie© Essaijexposita I
el in omnibus botanirasiopenbus rcpetrtm seBtentia, cauicm
coooac, quamdiu ramis « r e s t, non .n'crossum creseei-e,.promus
falsa M B H facile c om p a r a i junioribui9 et B B S
planlis E B E B K * * * » l a p a
g f aca'nae f S S S f i g l É unum polbcem e e>lt t i l i n g V •* I
triginta peUes^altum^Mnvinflaÿiudinem.quataorvelqumque^polbcum"
crevisse /quanquam. rcfnis c a r a e r l l . . '^ prorsus' eadem est
structura, lM,urnmodo eïternum firmu!n | f e J
lum compar itum Jim iiio'b.t nl.tejjdiiiiS hin. l u a r y - t U u i l l
duo polboe lato Aloe» gÙauae duas tentum I.rç. a-jJ-tun. u a t,
jn «jaule autem duos ponces- lato Dracaenae,Draconis^)&mi&ex. I
lineas. Vasorum fasciculi Aloë s fasciculis palmarum jam dissi-
miliores suât, namque vasa ( T a b V j^ g .ji. d .^ f o ê ;C o /^ o /im l
’ sine ûllo: ordinein corpore',lignoso ( e ) dispersa sunt,; attamen
I ae^èïanteriora;(dO formam porosorum vasorum habent, posteriora
vasorum
§. 3/|. Si caulem reliquarum plantarum monocotyledonèâ'-
T rum1 cum caudice palmarum ÿ q^dd-ïattinët ad -decursum , formam,
' ƒ %.jatructuram vasorum fasciculàrium comparamus, (exçèptis in-
fimis /fairiilijs)^ -in omnibüs^ :Ypfffln0n tantam similitudinem
ut in Dracaena Dracone etc., attamen magnam analogiam reperie-
■mùs;. 'Omnibus 'l'eïiim monocotyledoneisY plantis ^ s | | | commune,
in peripheria-cauffèlyMis^carentes fasciculbs.positos esse, intror-
sum veroj'pbsitos Y^iciculùm/propriorum vasorum continere; hos
exsequi vasorum' fasciculos paucis ' ac^^ÿi§!ÿinsüTactqs«vasis at-
que, ih centro evolutos esse vasorum. fasciculos. Quod attinet ad
accuratiorem structuram eorundem vasorum fasciculorum, ü qui-
dem plusve minusve Naf structura vasorum fasciculi palmarum/dif- I
ferre videntur, sed non obscurum est, omnes uno eodemque typo
esse structqs. Plerumque reperimus libri stratum non tam g ||§ £ j
lutum , quam in palmis, quum in multis modo externorum parv
vorum fasciculorum corpus lignosum cellùlis prosenchymatosis,
e crassis membranis factis, circumdatum conspiciatur, interiores
tantum paucas libri cellulas e crassis membranis
constantes, datas, in sectione transversali vix a cellùlis parenchy-
matosis eKpi^p^^feisfdignoscendas habeant. {tâ.\g.‘A8para-
^4b.vf O- ^ ^ ^ ^ ^ P ^ ^ ^ ia 'Ê o T y g o r ù d u m Tab'.
G^fig. 4. b ., Lilium bulbiferum Tab. G. % . 10. yrNympKaea lutea
fTàbf|G..|fig. ' Tab. H. % . 6., Sagiltaria
E# " 1 J 11 f r.1 1. f , e 1
1 1 1 r II l ( e ns a i i l l i e i l tamen rarae sunt,
ut tantum tenuem lunam dimidiatam efficient. Nonnunquam iidem
didm lam latum habent lumen men.bium,'pie puilmne.ilnuibua;
-utsaepeShae-cellulae nonmai sitaW m âju ri evolntione, quam in
extbjiiiauhibènt' f a s c ic u lis ll^ agnoscantur organum esse, qùod
m palmis tantopere expl.catumtel%lW,M„ p c o a . k w a lab O
| § f i H | ^ n i B ^ S E E Talipa Gesnerlana
lab. G. Wig.-i" QFi'uiUaila imper fall's Tab. G. tig; n i., Euscus
WxpSphyttum lSl. , b
Epidendrum efongufum.TjbflH. Ä Aloë Commelini fig’
n . b ., ÿcirpus lù lfa t'ig fr lii,. II.' C l t i ï y i l i j lH B
S H E plantarum monocotyledfmcarum
11110 eodemqnefl^inter Ubrum et B
um posita aunt, “ dem structura et
T * 2 Z Cüm 8n°CCm" magnitude a*rnp,abbl „Slt0- mHagU e yI^luBta est , gqeunawmib “in» ncaolmruims
e. g. Asparagi « / / « W i f | 1 . . r „g ;.__ ï . ’
S S “ H 1 1 câvitatemostendunt
, m i S È vasa prcprifti (TaKt G.' W Ê& g.) tenni
; S“ at0 “"n cellularum circumdatum magnum M e S B sE i
segrègatim positum eoque magnitudine non multo idferioreT f e -
1 1 WWW , etn- n io s c o r e a et^T’w û ^fTab . G.- fig.'S» ^ g*
m 8g’ ’
fig- >«• d') , vasorum fan mull -priqinis \
pm-Am ioiccilUjJ p a r. ,tatms
stat. Eadem Ä rf la n ti^ d if f io iH im e -diatinguend«. sunt
^ajuimiLCtoÿi oîiti vtu v.ccilulo o , quum .is '.panter tenui s.mas habet
membranas.
c jS çîmt'' ctu^celluloj
g ^ ® # ,Mi»l l ' a "* r T t* Hui s p i m b 'U id ^Ü i 6 ««™'bos
membranis factis -.plusve. minusv* elon'gatis, ejusque
in maCTna i l u n bjidiv sunt 1 ' v.asis adnotemus, m-.-ple-
risque ' monocotyledoncis plantis magna yasa a p,arvis non tam se-
creta esse, sed plerumque omnia vasa ahaBjjijàadjacere. V&jim
vasoruma tructura m^palmi magname j mibtodinem ,e o . praebet,
quod plerumque omina vasa e x ^W cu sM tq u e jn » latenbus, minora
pone I t mtti HWgna?,vasa sunt posila. Ita va sa.p lu v etfti1-
-imsVd^P?pilai m rx tinisirus q rlum luriain diinidialam tonh-
fi, / iu n “ is laffW:>” f‘{,
Vimt i ai. (
S a S ty rsT * !» ■pTOfi m i.n f-iii1 InoPlrf-linil us liiînrdimiJinlacpii-
‘■|ta'v>l-(jàl^( ^ K a ll I ^ 'iarf i:°r ' Va,t
'intu?)io{ir? .(■ f ^ ^ ,W li g ^ ^@ v a s o n im ^ ^ I 5 ii f i f r n iiu m t - a f c
“ i f t a 't e l i ma I l* * E jB j f ) ' ’ ’ e1 ini ’ Plèalmm
’et .annul 11 min lin in a iiiîflrd ire fi^ înS ÿ ra ra qua Snaviina v e sa ’rv-
li msrrusîCiTB1 i"énptus e.J /Ihm il
B ^ EjHSS S S n ^ in ^ v ü ^ g im g ^ n ttTÎ i ^ ^ eQl^^^majSim^aiiiiiHiiia
si i in.ri o . jacent J a.i min positu in modum |unae
dimîdiatae si iiuilm^Hjisi ^iiuluin a ? p r { in r p i i |n mïinn cornubus lu-
nae dimîdiatae circumdari, itaque ligno dimidiam ejus pÄrtem cii^v:-
cumcludi i . Cohval-
Tab. G. fig. 4*j Ê iliw n b u lb ife rum Tab. G.
fig. îo. ). Praecipue id reperitur in 'Dioscorea et Tcano ( e . g.
pioscoréc^viÜosa, Tab. G;fig. 8.f. g.) in quibus plantis vasa pro-
,priaff^^®g.} tantopere in lunam dimidi’àtsdn vàsis confectam r f t '
cesserunt, ut magna vasa ,(b. b |) ante fasciculum vasorum propri-
orum iterum invicem sibi approximentur. • Quum peculiaris sit
^b^um vasorum fasciculorum conformatio ven ia_ ^m î sit strùctu-
ram eorum accuratius describendi. — Vasorum fasciculi haruin
plintoisun in duobus orbil.iis sunt ponU fasciculi m l e f i « / { M
(quorum
teim alternant ^ lu s ^ n lto m » o r e ^ S - QÂÏsquf horum Veite
rum fasciculorum constat conjunct; tlilnis VMorom^lnmnnh.f fi* ?
/l^ n u s idemque mdxiinu eornm cou tnt lune dimidiate vasorum
quorum prima et maxima tenuiter punctata sunt vasa,’
'P ^ ÿ Ç S ^ e t.minima H g g vasorum apiralium structuram referont.
W M W S 3 Ê È fasciculi Pm est -prpprioram fàaciculus Vasorum
(f- S - \ Ante eum duo sunt vasa.satis magna S ) , qpaeper-
saepe minnrom ™ °rom serie pariter conjuncte "aunt 1 lunam
aimidiatam, cujus convexitas dir«
a est versus peripheriam cau-
m ^ .^ P o n ë haec* I
1 secundus prop riorum vasorum q p | | | est
fasciculus. ItacpflH
taque perspi cuum est, ^ e tó q u e horum vasorum fas-
ciculorum duobus f
iwêSBêê
fasciculis connexis (h .J iY ^ et b. b.
r'frli-g.); constare. Ex structura antem vasorum fasciculorum S constat ét in R B miaqnaeque ex pluobua vaaia I» wm U ep h antipedis structura ad
organisadoi||nr^plantis■ monocotyledoneis communem proprius ad-
-huc^acpedit^quüm aûf parvus vasorum-fasciculus ,(h.h.-i%prorsus
<8* ' exstat ’ fu £ duas : partes sit divisa, -,quae
ivero Vnonçuftin-caule in magnorum -vàsoçum ivfasciculum fconyei^-;
*gtint,vsed •qÛQrûm .fasciculi vasorum propriorum in externo latere
^I^ ^0rr“ ’s dàhuc’fdesCTi^iiâ vaâorum fasciculorum ana-
I g H palmarum formis b d é c r ^ i l ^ S rfesty ü t ^accuratibr
jmoÿt^Éîo «Kac- in^|-e non ^ ë ^ r a t ü r . Aliquanto autexrï jarn :di-
formae, quarum varfâiTvasa paene- eundem -ha-
Berit ’ diametrum (e. -g. J n 0 io H m o ’-tendei T a b . ^ ^ ^ W Ü .folié '
sumptej^in Hemerocallide fla v a fig. 6.'. 'Tnlipa gesneriana fig. 7^
m ilita ri TaK Ä lffig . I I magnitudine tam^'simile^^in^pMtâtameb tem p er anj^riora' horum
vasorunr punctata, quum pWÊëriora'Vasorum -spiralium bt'^imuïS'
*riüm^orinatr^lîaDMnt. .^Haec vasorum spiralium e t porosorum
quarumstruc-
cum palmarum structura compâ->
ra ri bac-
^ ^ ^ l^ ^^ ^^ t^ teffiip eb fr^isYfà ^c i^ ly s lelongatàrum cellularum pà-*
renchymatosarum ( l ^ ^ l e x s t a t f f ^ ^ iM ^ ^ a .sinëVÿlfèY&füiifë
dispersa sunt, sedMa'mën' /etiam lïïc^reperimus, minora cënôr^pro^
supervacaneum e p ^ ^Ç J'Y b c ô formam mèmS „
» ‘ <piae !> fa cn e ^ e rro res|^ ^ ^ ^ pVssît!.^ In vasorum Yfaâciculfs*'
multarum aquaticarum .plantarum in .^ o rp o ^ lignôso «pone magna'
vasa YeperiJ^^^^maf^ro^ms.sjmembranis içareps
rtyïte P l a n t a g i n e ^ ^ ^ i
?EààMraUt£&M*M lavasorum
faâciculi tantum sectione transversali "investi-v
^ ^^ ^P î^fab ilé ^p rb vasë ?habëri p‘otes^^mbd quô«ïue -B ^ rrfjï a r
(ü b e r Pflanzengéfâssê^p^^^^^^ZiSTïfet^eî) ^et M e y e n i'o (PW-,
Hac magna
lacuna toja q u ||m e | forma vasordm^’ fas^icüli feommutatur ; id minus
in quibus ^asp riû n8 fasciculus '.om^
im i p ) -Griumineariim' TascicidoYsi^^ ^ ^ ^ a . Verum iÊfSagitégria
imulta -vasa, (a. 4 0 magnitudine àequàîiorâ
^ ^ ^ ^ ^ R s |tB 0 4 c jm am sequuntur, itaque extrindecus conv’exam
conficiunt lunam dimidiatam, «jùae magno vasoriim iprôpnoramP
fàsciculo;i(fd^d|)^:ciEdWd4tur%^Al)4 d ^ ^
te r se habet (hgé^,.j tantummodo pars .Vasorum (
ligni corpore ; Ü^ûa e dispersa è 'st Vasa l n ^ ^ S m
vasorpmSf^ ^ ^ ^ ^ iju iu s planta^ nonOYjÂr^ ^ed libri' tü b u li ^ ^ ^ l
contigui
yasa plantarum. monocotyledonearum ,' plerum-
que vasis porosis similîa esse , memorandi jam 4 supra mihi copia
data erat. i|*Id iÿeBü dmnibus tv a lë r eM ^ ^ n ^ ^ idil i^enîià Y~k Y
''§ !l||J ;d e n h aw e ro de vasorum structura Gramînearum observata
^qoent. Harum tarnen vasa in majore decursus parte vasa sunt
porosa; in aliis autem plantis spiralium vasorum formarn hab er^
observamus. U t’^MnBlo|ùtar, in flfu s a p o& ^ î3 à c a jn vasorum
fas.qjQulisY ^ (igni^f^^c^Vl^dj^Y
magnum yeperitur plerisque caul is vasorum
fasciculis hoc vas, 'simplex ^ S m ^ :repe(ritu ç , ^ e tm ^ i s i J î n
ç a u l i ^ ^ ^ ^ t . v q u ^ ^ ^ vasa lèjus^loco' ^dbservan tn r/i
jiperumque. hoc vas cpnsj)jcitur ‘,sjib f Q ^ S r M j ^ i ^ i e , ^ p d ^ ^ ‘
tis . parallel^ fibrjs^QnsMt ei r ^ iu s m o d o ,^ ^ p ^ ^m f im ’a parte"
vaginae f ^ ^ ,' fîferas^pjùsj vasi^,' passim ^ ^ n cH è ^ ^ ^ ^ e rj»
modo^ etiamljn a ^ â » jt^M æ :> S a à re a n ii ramo si, 1 ;
in.petiolo CaUae aethiopicao .plOruhiqae nulle vase porosa , sed
modo vasa spiralia .reperimus.
> '6 contexl® cel.lulfl'80 caudicis plantarum monocotyledonearum
pauca tantum addere luhet. Constat magrns cellùlis
plerumque ex tenuibus membranis' factis, Ved tamen saepe quoqué
I '.ÿ^e.'.pimêteUsj quibus meatus intercellular^ intérjecti sunt, om^
I forma, dodecaëdrica in cylindricam exhibent
I céllulânim ad superficiem caudicis tenuior fit diameter, «P
earum membranae crassiores evadunt. Quae crassitudo
membranàrum celldarum m multis monocotyledoneis plantis W Ê .
m A rundine D onace, R u sco H y p ô p h y lm j A sp a ra g o offici-
ridli, Convallarid Polygondt'o, dÛlio b S b ife r o , Irid e sibirica,,
Dio8cores. Millosâ, Tàmo Elephantipede, Sparganio ramoso,
Plaritagine\ ù lii' ex terni simt
P P ^ p s o r i im faS^culi; tanta e st, u t firmus annulus circum cau-
r-.a i<p ^ co ^ ^ ^ a g Æ ^ j ^ , ex crassis membraifis effectae cellulae si-
I mul p ^ v um habent diametrum formamque admodum elongatam,
I d ta -u tjib ri, ceUidis rsingUiiMie. fiant ' /Sed tamen aliquis valde erra-
P arëft, si .hune annulum cum Kbro plantaramdicotyledonearumcom-
pararë. ^ ^ M namque • 1) in multis plantis e. g. in F rilillcuia im -
I perjodi, ^ ^ ^ a r jg e s n é r ic w r ^ Yllae cellulae latae sunt et ex minus-
I èrassis membranis compositae perspicueque in cellulas parenchy-
matosas transgrediuntur.. la j^ M omnibtis hoc annnlo instructis.
f pldntis^idem dn latere :interiorr tn<m accurate terminatus est, sed
paulatim jn cauîis p a re n dH ^ a trm isit, 3 ) Ratio, hujus annuli ac,
I ''.fQKorumqûë.' prorsçus differt à ratione fibri
fasciculorum plantarum dicotyledônëarum atquè fasciculorum lignosoY
füm et fdliorumi/4).Jn multis herbis dicotylodoneis hicannulusconspi-
I Yîitur .ët'îjuxta^éum^l^ri/fascicuîijjMQuas oh causas errât -L in c k iu s '
botan. p. 140.) si hune annu^
lum librum censet, assentiente ' |ü p | p e ^ f e ^ r ô r (Phytot.; p. 72J)
^ g ^ d ¥ f ^ l a t ë r e externo accurate .termixiatus.^et. circumdatus
est s regulari' parenchymate,1 quod corticis locum "tenet. ^ Y,
supra ëffatus sum,’^ vasorum fasciculis plan-
tarum mondcotyledoriear^ \yisa vasa propria ,non in systemate
vasorum propriorum, quibus m 'C h e liË ^ à ; Asclepiade, Euphor-
I ^ne3|î ppnëndà. esse. Yd/inde appa-
I y®^» quod vas^llancjMibi non reperiuntur,s ubi in plantis monoco-
vasa^propria^sunt, quum vasa laticis in intërvallis
contextus cellulosi, plerumque prôpç vasorum fasciculos, in m e -/
dulla et cortice plerumque seorsim ;posita sunt. Maximum vei*6 ~
I rei.argumentum e st, «juod in nonnullis plantis. monocotyle-
I doneis.hoc utrumquël sys^ema propriorum vasorum, aliud-ab alio,
I p|ane/segreg4tum|{eL utrumque .suo loco positum est,
I quodque duo vasorum . sytêçîafe, ASij^M^fes^ ^proi^us diversum .Çon-; /
p ti^ .t^gùçcum, Sic -^e. j g / ex investigarionibus, > Mo l^ e n h a w e r i
| ;(Beitoâg|f?:ur- Pfianzenanatomie p a g .Y ^ . seq.jTdb. V .^ g ./ f i^ Y o ^
;.Mogmràm|j est, in M u sa prope vasorum fasciculosrin parenchy-
mate. Jvasà tprôpria^esse, quorum succus, «siqùt, Sambuci latex
nibruj^accipit^ colorera. z i o quoque haec vasa jn or- .
dinem vasorum flàticis referu n tu r^Nâ timld er lebendigen Pflanze ,
Tom. 1 . Pjr^53^j^ ^ Haec » a u t e m \ V a s a h j )
luculentissime différant a vasis/propriis in vasorum fasciculo sitis' •
PM ^Ûpj/diyerso^situ et rubore contend succi, quum succus vasorum
.propriorpm ,.:vasqrum fasciculi semper ' opacus et nunquam
l ^ e i p i t / Pariter ;dilucide in différant propria vasa
^n/vàsoram fasql^ul'^a vasis laticis, dispersis in parenchymate pe-
^^f^/qÆ<fchcnli^}«juum his lacteus, illis diaphanus. succus insit. :
^Eodem/gho d ^ in A lisma te Plantagine lacteo succo compléta vasa
^ B s ira in ‘■fasciculis -prorsus segregata sunt.