3° IC O N F M P L A N T A R P M
tis, ad petiolum in orbem feflilibus, in acutum apicem terminatis, et vudique ferratis exhiber
CAMERARIANA, quae indubie Corn. GESNERI eft, fcapis fimplicibus recenfitas îmitatur,
diferepat tarnen ab omnibus, fitu habituque pediculorum partialium, quibus foliola innituntur.
Horti EYSTETTENSIS icon, quae inter fcapos, foliis longiores, medium binorum, flores très
hexaphyllos, quod vitium non eft, et vnum heptaphyllum adumbrat, notari meretur.
hexaphvllum in (capo altero bifloro etiam habet figura Hellébori veri Theophr. quam THEA-
TR VM'FLORAE Tab. 66. eleganter proponit, in foliis Stiriacae fimilior i cui genio etiam, fi-
cut et piQurae artificio accedit PASSAEI adumbratio flore pentaphyllo Horti tloria.Hicmal.
Tab. 2. quam CAVSE Koningl Hov. p. 73. T . 1. flor. reuerfam ex parte repetit. Minus his
comta quidem; fida tarnen icon eft VAL LE TI Hort. Reg. Par. Tab. 17. in foliis vulgari et an-
guftifofiae propinquior. Omnes elegantia praecellunt icônes Horti Regii, et.quidem ROBEK-
T I figuratio Hdlebori nigri officinarum Tab. nob. 166. fcapos foliis longiores floribus omnibus
pentaphyllis, foliaque vulgari fimilia bene adumbrat; CHATILLONI vero Tab. nob. 163*
lub titulo Hellebori nigri amplioribus foliis integrum cefpitem plantae, ad Stiriacam proxime
accedentis, fcapis folia vix excedentibus, nitiaiflime pingit.
2) Parcimus (patio, neque in radicis deferiptione valde moramur, quae toties ab Auftoribus fup-
peditata eft, fed potius in figura noftra adquiefeimus. Sufficiat notafle, quod ex (ummo radi-
cum glomere braefceae fiue fquamaemembranaceae fere et parum coloratae oriantur-, inter quas
demum foliorumflorumque feapi prorumpunt. Foliorum confiderationi paullo liberius mhae-
rere liceat. Scapus igitur feu peaiculus primarius foliorum, in yiuis plantis copiofe collatis
obferuatorum, Temper (implex eft, verdis finem vero vbicunque trifidus vocari meretur. Di-
varicationis huius laterales ambo rami iterum finduntur, et yeluti per copiugationes ramoji
euadunt, adeo vt modo bis modo ter bifidi, vel fi ita exprimi non debet, inaequaliter trifidi
aut quadrifidi dici poffint. Hoc quidem in vnius folii alterutro latere interdum fimul euenit.
Singuli ifti rami feu pediculi partiales laterales fingula foliola communiter (uftinent; mbinde tarnen
vnum foliolorum adhuc bifeftum eft, aut leuiter aut profundius, ita vt aliquando vnum
quafi alterius bafi adnatum videatur. Médius pediculus partialis indiuifus Temper, vnico 10-
liolo infertionem praebet, quod tarnen aliquando bifidum quoque fit. Inde igitur minus con-
ftans foliolorum numerus emergit; et in quibusdam nouem fimplicia: in aliis nouem, inter
quae vnum bifidum eft: mox feptem, quorum vnum profunde inciditur, vt o£to ferme cre-
dantur: mox feptem, omnino fimplicia numerentur. Sunt porro exemplaria macilenta, in
quibus primaria quidem diuifio in très ramos obtinet, vlterior vero fimplicior, et obfeurior
eft, vnde parcior foliolorum etiam occurrit copia. Adfiint ita foliola modo Tex fimplicia, modo
quinque; quorum vnum profundius fecatur, modo quinque indiuilà, modo quatuor* ex_qui-
bus vnum alterius bafi valdepropinquum eft. Plura omitto, ne vitra modum îongusfim. Pedi-
* culi partiales plerumque refle&untur, quare folium integrum digitatum in planitiem aliquam
■ antrorfiim patet, quern fitum peripicaciflimus LINNAEVS Hort. Clijf. p. cit. iam notauit. De
foliolorum figura (iib n. it varia iam notatafunt, quare id Tolum fupplemus, formam plurimum
differre, et exemplaria interdum occurrere, quorum foliola ferme ouata fiunt, alia, quae
marginem varie flexum et veluti crifpum, alia, quae apicem admodum rotundatum gerunt.
Maalentorum exemplarium quorundam foliola adfimilari poffunt foliis Quercus iunioris. In eo
tarnen omnia concordant, quod vitra medium longitudinis fiiae absque Terris fint, vt icon
noftra déclarât. Serrarum forma etiam variât. In quibusdam (peciminibus paruae (ùnt,
acutae et (àtis, aequales, in aliis obtufiores acutis permifeentur, aliis obtufiffimae modo magnae,
modo paruae, interdum adeo inaequales inter fe euadunt, vt dentes variae formae imitentur ;
et cun eta haec promifeue in vna alteraue varietate, non raro in eadem indiuidua ftirpe oCcur-
runt. Compages omnibus firma et durabilis eft, venis perfüfà ex neruo primario, poftice
praefertim prominulo et difeum foliolorum pfaecipue lateralium inaequaliter diuidente, valde
ramofis. Superficies vtraque glaberrima, (upina obfeure, prona pallidius viret.
q) Scapus florens itidem (uas varietates monftrare folet. Communiter quidem (implex eft, interdum
vero ramum lateralem vnum floriferum, vt nobis nempe occurrit, et quidem in pinguio-
ribus aut annofioribus potiflimum ftirpibus promifeue non vero in peculiaribus varietatibus,
nancifcitur. Semper tarnen Tolidus, (àtis tarnen fragilis et fuccofus, de caetero glaber eft,
punQns maculisque purpureis extus notatus. Ex aliquo quidem refpeftu nudus vocari poteft;
orafteas tarnen aliquas (emper habet herbaceas glabras, quarum vero numerus et habitus non
parum variât; etfi forma cun&is ex lata bafi ouata et concaua fit. Yna earum plerumque cir-.
ca mediam fcapi longitudincm deprehenditur, et raro abeft, vel (iiperius locatur. Ea modo
integra eft, modo crenata, modo in foliola aliquot difeerpta, quorum aliquando tria, quinque,
etiam feptem numerauimus, et hoc quidem vltimum in bractea, contra morem radiei admodum
propinqua. Huic etiam brafteae, fiue ea infra, fiue fupra medietatem fcapi ponatur,
communiter committitur flos ferior, interdum (àtis alte (uccrefcens, non raro imperfeftus mo*
riens. In lummis feapi flori fiabiici folet, aut bra&ea vnica; aut binae interdum fitu alternae,
integrae
6 TABFLA PI. HELLEBORPS. ' 3 *
integrae, Vel aliquot crenis fe&ae et inaneS. Si fcapus biflorus fit, flori feriori itidem aut vttL
ca aut frequenter' duae brafteae, competunu Quotquot autem flint, venis; perfunduntur-,
plerumque rubris, quarum duQ:us a petalorum venis difCrepant, vt figurae noftrae monftrant»
Circa ftaturam fcapi in relpeftu ad.folia nihil certe eruerepotuimus, quod varictati cüidam pe-
cu liar iter adhaereat. Euenit vtiqüe, fi vetufta folia decümbünt, et îunipra hondum pehituâ
adoleuerunt, vt fcapi florum, praefertim vegetiores, facile vitra folia emineant, Neque tarnen
hoc ita perpetuum eft, quin frequenter contraria occurrant*
a Flos ipfe fcapum claudit, vbi is rugis transuerfim exaratur. Communiffime pentapetalus, nort
raro hexapetalus eft, femel quoque primarium tetrapetalum vidimus, cum flore (eriore hmiln
In pentapetalo duo petala extima amplefifcuntur reliqua, tertium vno latere latet, duo vtrimque
tegimtur» In hexapetaio vel tria tegunt, et tria teguntur, vel habitum pentapctalorum le-
quuntur in eo, vt tertium vno latere lâteat, et tria intima fint. Tetrapetali floris vnum peta-
lum maximum latus vtrimque contiguum duorum paüllo minorum ampleftebatur, et quartum,
relatiue minimum, intimum fuit. Petala, qüaetegunt, paullo firmiora adparent, vel (altem
coloratiora. Si Petala nominamus non Calicem, non quidem ignoramus ea, quae ams magis
probantur. Cum autem Corticis ftrata extimam quidem eorum (uperficiem emciant, Libri ve-
ro lamina exterior interioremplagam formet, pari iure vtrumqüenomen quadrabit. Eamiplam
ob cauflàm petala quoque perfiftunt poft defluxum ftaminum et ne£tariorum non (olum ; led
etiam incraflàntur et magis primo rubefcunt, deinde yirefcunt, tandem pallent, maturelGentc
fruQ-u, qüem non deferunt. Iuniora petala, praefertim in ter iora, plurimum de lacteo colore
participant, quo adultiora autem fiunt, eo magis rubor praefertim extus et circa neruum medium
fe infinuat. Multo copiofius et citius rubefcunt flores, qui Autumno emorelcunt. Circa
vnguem vero vbicumque viridis color dominatur. Figura omnibus ex principio anguftiore
extus rugis a (capo adfeendentibus inaequali late ouata eft, quae in apicem obtufiulculum ter-
minatur; propter plicam vero, quern margo, paffim vnduktus, hiic propagat, acutior vide-»
tur. Interdum vnus alterne denticuius marginem fecat.
5) Intra petala ftatim occurrunt etar&e extimisftaminibuSadcumbunt, iliaque menfiira vix (upefant,
fi modo aequant, Ne£taria, quae generatim confiderata, tubum in iuuentute*re0:iorem, poftea
vero incuruum, corniculatum, bllabiatumque imitantur. Oriuntur pedunculo cylindrico
fuccofo, qui receptaculo fruffcificationis inter petala et ftamina infigitur. Abhinc pariete craf*
fo ,' veluti glandulofö, extrorfiim gibbo, intus (üecum vifcidulum melleüm pàücüm compre-
hendente confiant, poftea vero fenfim dilatantur in limbum bilabiatum, faucibus patulis, cuius
labium interius, feu (iiperius fi rnauis, breuius eft, aliquantumreflexUm per aetatem, in-
aequaliterque feftum duobuS aut frequentius tribus, ràrb qiiinque, dentiCulis obtufis apicis (uc-
cou, in iuuentute ex virore flauefeentis, dum reliquum totum NeÊtarii corpus intenfius vire-
feit. Labium exterius feu inferius longius, in flore iuuene re£ta protenfiim, (uccefTu temporis
introrfüm-conuerfum, terminatur apice trunCato, plerumque quatüor vél quinque, rârius (ex
inaequalibus denticulis autfimilibusaut minus (uccofisnotato. Interdum labium (uperius quin»
que et inferius totidem, vel fex, aliquando vtrumque tribus (àltem denticulis admorfum reperi-
tur. Subinde ad fauces vnus alterne denticuius locatur. Primum omnium matcefcere incipiiint
NéÈtaria, quin et plerumque ipfis ftaminibus citius defluunt. Quando flaccefcunt, rugis per
longitudinem exarantur, praefertim in labio exteriori feu inferiori, quam formam figura no^-
lira 8* indicat. Numerus de caetero Ne£fcariorum plurimum variât, nulla plane habita rela-
tione>ad petalorum, piftillorum, ftaminumue computum. Omnium frequentiffimum eft, tre»
decim, aut quatuordecim reperiri in flore pentapetalo; nec hexapetalus facile ideo plura, neö
tetrapetalus pauciora gerit; pentapetalus hue vsque folus fedecim vel feptendecim nobis ex-
hibuit. Par eft ratio florum feriorum, in hac re primariis fimiliüm. Ita in fcapis biflóris, flo-
ribusque pentapetalis, primariis et fecundis idem numerus fuit, ad fiimmum feriôr vno numero
defecit. •
6) Ordine fequuntur Stamina, quae cum ex rêCeptaCulö fruö:ificationiS coriico öriahtuf, idéö läni
inaequalis longitudinis effe, et monticulum circa germina formare debent. Quando vero ple-
nius euoluuntur,. exteriores feries longiores fiunt, farinamque citius etiam dimittunt* Fila fin-
gulis cylindrica funt ad fenfum albida ét teretia, nifi forte ad bafin paullo fubulata, penitus
laeuia. Apex fill firmiter cum pariete poftico feu interrto Antherae conerefcit, quare riihilo-
minus haec verticaliter infiftit. Anthera ipfa flaua,®fubrotunda, pofticum parietem plartitifcu-
lum gerit; exteriorem vero fiueanticum duobus loculis inftruäum, qui verticaliter rumpüntur,
farinamque globularem luteolam erUÊtant. ïnterdlim vnus loéülorüiîi feaflus eft. Numerus
ftaminum perquam inconftans eft, fi vero limites aliqui indicari debent, interquinqiiagenariunrt
et centenarium plerumque fubfiftit, GentenariUm non hifi rarius hotabiliter trahlcèndit» O-
mnium frequentiffimus eft is, qui inter feptuagenarium et nonagenarium verfàtur. Neque hie
H 2