I l l •
i
i f b I
IS
aog • X I I . G R A M 1 N A.
Radix annua, fibrofa , nonnunquam prælonga ( m ). Culmus tripedalis, genieß
cefpitofus ( n.) , fqlia glabra , tics lineas lata. Spica denfa , -ponderofl
aliquot untiarum, iocuftis imbricatis. Flores imi iniperf'edi, quod in cerealjk 1
frequcns eft. Glumæ calycinæ pvatp lanccolatæ, in mucronem , aridæ finiilenJ
exeunt. Locufta fæpiflime quadriilora, ut tarnen etiam très, & quinque,
flores reperiantur, quorum tarnen unus plurefve decidui lint, • & abortive J
men. Glumæ æquales, fed exterior paulum fub apice emitit ariftam ovataJ
undalem, biuncialem, alias nullam: altera cava eft, mutica, bidentata.;. Inter hasp]
mas fernen villo tedum , congenerum maximum : ‘ petala parva, fimbriata, ferjj
ß, Triticunt locufiis imbricatis, quadrifloris, glabris, ariflatis.
Triticum arifiatum B L A K W E L L. t. IO. TOURNEFORT. t. 293.
Triticum calycibus quadrifloris, ventricofis, glabris, imbricatis ; aritiatis. L in n , p, i*
Hue refert L i n s sus aftivum (o ).
Vocant, Froment grifon. Habet perinde primos flores imperfedos. : locuftas W
calycis glumas duras, glaucas, fubhjrlutas, breviffime ariftatas,,,;locuftas trl
ras, ariltam ex gluma exteriori triuncialem, interiorem glumam ad.fernen col
vexam, ad fodalem cavam , ovato lancôolatam. Flos tertius, médius, ariftam 1
bet .breviflimam ; N quartus infecundus & tmarcidus ; quintus^ etiam minor!
imperfedior. Aquilejenfes ferunt.
T R IT IC U M fpica bafi ramofa.
Ima pars fpicæ cralfiflima, fuperne tenuis, nempe ima fpica ramofa .eft , & ex plus
bus fpicis confluentibus unitur: Calyx. biglumis, æqualis, cavus, hirlutus. 1|
euftæ fere triHoræ , glumis hirfutis : exterior ovato lanceolatà, cava , ariita biun
ciali: interior in eumdem fënfuin cava, llneata, mutica. . Petala duo Lnceoli
fubpilofa. Semen hirfutum.
Non poteft muticum pro hyberno numerari , neque ariftatum pro æftivo, ut Ir.
L innjeus. Nam & ariftatum datur inter hiberna, & muticùm inter alii]
uti modo vidimus, & hybernum( p ) per mea expérimenta perinde ex veil
femine provénit, etfi in univerfum hibernum frudubfius eft. Denique dudu
eft adnotatum, in afperis • ariftas. excrefCere, in mitiori folo deponi.
Utraqüè planta fativa eft. In Vaüdénfï régi one, etiam montana, vulgo feritur, I
certæ origiriis’; five vere in Sicilia ( q ) , ' aut apud Bafchkirros' ( r ) frünieiiiu
fponte nafeatur, five iri Oriente planta fponîanèa lätbat,''.:;pV0‘ ,éx gramine alia
canino(r) non fa ris noto , longo cultu , Triticum pérfedum fit. I’robabile li|
utique hoc. noftrum Tritiçum elfe, irom ..( t ) veterum, quale potiffinium in Siet
lia rubro , duro ^ u ) & cartilagineo femine provénit ; quod nobis mollius elj
In Ægypto ( x ) enim, in Græcia, & in Oriente ejufmodi Triticum coli»
Cæterum varietates neque apud veteres ( y ) extricare datur, fed ne apud ^
centiores quidem, quales cito Cl. L a w r e n ce ( z ) & desS e r r es (
Hæc cæterum planta, cum fuifimilibus, orbi antiquo occidental!, a Perfia fere ad Lufij
taniam, præcipuum alimentum præftat, dum alba farina feminis a glumis
rata, innumeris modis, in cibum fingitur, potiflimum vero, dum ferm
IV. F L O R E B IG L U 'M I . I. C A L X C E B IG L U M I . 209
n i Ad ig. pedes Bioniw. prisse pbil. p. 41, 11) Ut eiiain ex uno grano 71. provenerint.
ijick JVt>nderb Cent III. n. 9.
0) Trimeftre efle robur, & in Apennino feri
DLEY ancient husbandry, pi. 78 Optima colore
> tritica , poftea crimeltria vel fetania Dioscoritins
1. c 78.
p) Ad Bi/akwrll. q) I) odor. V n. 1. r ) Hbinzbi mavnus Triticum aeftivum, & Hor-
n diftichuin, aiud Bafchkirros fponte provenire
n . Hijt. Xutiir. kujf,
ÇêJ Ita M Pbyflc. Belufftg. I. P- '
fiumeni|
: du le eft Kalm p. 7^. Ah id I
fabulecorum hkmdiæ Clar. H<
( r ) 1itov gdnus
T he.
(«) Jiim des Sin ans.
( * ) . Solo I/. .Al p in . [. r
176.
(y) T h HOP HK AST. L . V III . C. 4- AI:
parvoque., gramine', aliud grandiori fpica
' folliculo manens, aliud cito maiurefccns,
C 2 ) Tiusbanctr. p. 92.
( « ) p. 118.
L. VIII- c
iud m
liud 1
tioni cum aqua commifta, inque furno coda, difîipata parte humoris, fermen-
tatione Xuprefîà , in panem paratur. Ejus alias ofteudimus duas partes nutri-
tias' elfe (b ) , alteram glutinofam, alcalefcentem ( c ) , amylaceam acefcentem alteram.
Quare folo pane pauperes , & captivi, & Triremium miferi remiges fa-
lubriter & cum robóre vivunt.
Triticum plus habet partis alcalinæ, Secale magis in acorem vergit.
Teterrimus morbus in Tritico fævit, & contagio propagatur, quo farina nafeentis
grani, in nigrum pollinem folvitur. Veneni ( d ) naturam ejufmodi pollen imt-
tatur, fi majori cogia in panem tranfierit. 'Ex eo convùlfiônes (e ). Sic ex ru-
biginofis granis epidemicus morbus convulfivus,-in melancholiam & claudicatio-
nem tendens ortus fuit (ƒ ). Gravitas inde capitis, & cephalea, & diarrhoea (g ).
Uftilago tamen colorem nigrum pidoribus utilem. fuppeditat ( b ), & emplaftrum
ex eo polline fungo articulari P ürmànnus opponebat . z ).
Amylum ex Zeæ Qk) majori varietate ariftata ( / ) , etiam ex oryza paratur, & ex
Tritico., quod adftringit & fpiflat ( m J. Veteres in cibum ( n ) rëcipiebant,
nos fere ad alios. ufus aahibemus. Nempe Triticum in vafe lapideo maceratur,
ad germinatiônem, dum nudis pedibus teritur, & mafia preffa manubus colligi-
tur , & fuccus ad folem exficcatur, fætidum opus.
# 1423. T R IT IC U Mjleviffimum, glaucum, locuftis quadrifloris, duobus floribus ari-
ftatis, duobus mucronatis.
Frumenti genus maximum in Thuringia çolitur, & in Helvetia coli incipit.
Spica irregularis, non difticha. Glumæ.leviflimæ. Locufta quadriflora, fed duo tantum
aut tres flores adolefcunt. Perfedis floribus calyx bifolius, inæqualibus glumis,
altera paulo majori, unciali, mutica utraque & angüfta. Folliculi duo inæ-
quales. Gluma exterior uncialis & major, arifta biunciali in uno flore ; in àl-
tero fodali flore gluma brevior , fed arifta longior. Ea gluma tota cava eft &
plicata. Gluma interior tertià, parte minor, mutica, plana, oris albis, in parte
media lineis yirentibus percurfâ. In finu claudit ftamina tria, & femen to-
tum villofum, tranfverfim latum, duabus tubis fimbriatis. Petala duo parva
fimbriata. lntra glumani illam ariftatam duo folliculi minores , quorum alter non
raro imperfedus, & etiam majori arifta brevis eft. Spica longifîima, & granum
maximum, dimidio vulgari Tritici grano longius.
1424. T R IT IC U M floribus qnaternis ,.,duobus fecundis, glumis adhærentibus.
Zea dicoccos & major C. jl. Thsatr. p. 413. * •,
Triticum calycibus tnmcatk, quadrijloris, fiofeulis ariflatis hermaphroditis, intermedio neutro
L in n . p 127. '
Locuftæ quadrifloræ , fed duo tamen flores fecundi, exteriores abortivi, fie imi in qua-
- que fpiça. Flores magis conici, quam Tritico. Glumæ calycis cartilagineæ, linéatæ,
æquales, muticæ, ut ariftæ fignum fuperfit. Gluma floralis exterior paulo longior,
acuminata, fub apice ariftam .edit, in imis floribus vix linea longiorem, in
fupremis uncialem. Gluma interior pariter complicata, acuminata, mutica. Petala
duo, ovato lancebïata. Semen villo tedum, minus, quam Tritico.
Hoc princeps in Helvetia planiori & ieptentrionali frumentum eft, porroque in
Suevia , inque Franconia colitur ( o ).
Veteribus frumenti genus, ' ndtum erat', quod Zeam dixefùnt. Eo folo Ægyptios ufos
fuiffe H e r o d 0 t us ( 0 X -undef. J u L ÏÜS 1 A LE x a n d r in u s deduxilT: po-
tuit,' Zeam Ho me r i Triticum effé. . Sed alio ütébatur argumento, non valde,
ut
(b) Comm. Acad. Boston. T. II. P. 1.
E/ffti. Phyßol. L. XIX. p. 191-19).
(O Ka in coculo das Gries abundat Spi
D^- p. )). Ibid.
{d) Cam kr ar. de ttfiil, frument. .
(O Sau va g, ks nofoiog. L. il. P. 2. p. Çs.
Cf) Exerç. Francof. T. 11.
) Sa k co n r Morb. Epid. II. p. 24Ó.
Tom. ƒƒ,
( b ) Li NDRR. Fch-gekonfl. p. 70:
( z ) Lorbeerkr. p. 6 ; 9
( * ) DlOSCOR IDRS II. c. 94-
(/) Zea amylacea C. B. Tbeatr. p. 4ï9*
(ni) Arrtæus cwr. acut. ll. c. 2. Ckls. IV. C. *
(«) Chas. .L-IL & 2°-
( 0 ) Tourne fort. T. 292. H. H.
(p) L. II. p. io». Oxupoeç quas alii Zeam vocant.
l l i