magriam'pfrtein àquàrum. de üs difperire, duin ad plallitiem defcendiuitj
mihi ex compàrata aquarum copia pïrfiiafi., qu» in planifie multo niill0j
eft, quam ex cpiijundlis törrentibus Iperaffes, minor etiam, quam fupIa J
alios rivos firent, quorum aquas fluvius recepit. Si Arolam prope Interlacum a|
Aqo.la .fob m-be,Berna compares -, qua tota. yadari poteft, fob v eteriM
dochio , multo plus aquse in eo iluv-io foide adgnolces , mitequam Ociuderg
& Sitntnx, ■ & -Ratachte, & Suite, & Gurbte, «on modkoruin torrentiJ
-aquas receperit. ■ cc -,
ld tarnen non diduiïulare oportét -, duplicem 'ïaeutmi fobalpmorum d
tem effe ; earumque evidentiffimaro exlialarepartem aquae, quæ ex alpibus defifi
aîteram deftruëre fummam illam celeritatem, cumqua a cuhmuibus, tôt pedun
millia àltis, lapfo præcipite ruit.> Arqla enitn ex lacu Tliunenfi verfus Jjj
nam non majori cum celeritate properat, quam properaret, fi in lacuM
haberet fcaturiginem. Utroque modo violentia alpinorum fluminum fangi
tur: quas eorum vieillis multo jiericwlpfior eft, quando nullo lacu fufcipiij
tur, ut Emma, Sarina. - . o-, ,! .. • .ou.v •.
Dixi de thorace gïaciali alpium, univerfam partem culminibus iùbje&s
late tenente: fed alias moles glacialesrvalles longe replent, quæ admeii
diem altiffima monfium juga objeCta liabent , folifque radiis his inolibus a
terjedfis orbaritur, etli neque in auftrali alpium facie iiulli fvmt glacialestn
-dtus. Eæ valles fsepe per aliquot leucas, per unius alteriufve deimimi
iter, glacie replentur, quæ petris & arenæ fobjeâis infternitur, aqueil
quafi nucleis figurator, ut irritati maris cum fuis undis congeiati fimilis hotraj
Ejufmodi vallis ab alpibusfoper vallemLauterbrmnen ^dufque vallem, qussj
lam ad Hoff kale Grimfulee emittit, per quatuordecim fere leucas çontimiaM
talis a valle de Bagnes verfus Viége pari longitudiiie inter alpium mendij
iialium duo dorfa intercipitur : dît plures ejufmodi glaciali lacu replets val
paffim inter alpium dorfa interjiciuntur, non quidem in umun mare gld
■ conjuntftæ, ut amici olim noftri C h r i s t i a n u s medicus, & J. €«ra
A l t m a n n Græcarum LiterarumProfefTor, feriptum reliquerunt. Nana
Grimfulam quidem prior ille lacus terminatur, & fi longiffime ajas proU
certe per alpes Gemmias interpolatur.
Ex lacubus illis glacialibus, inter fcopulos alpinos, qua paffim laxatan*
.fium -compages vallecula diftinguitur, continui glaciales elivi inhabitataj
planitiem defeendunt : eofque fere quafi fluvios glaciales exteri. foleirt adita
quo? in valle Grindelia duos , tertium proxime videas, quando jugiiai m
dek foperafti. Ex ejufmodi declivibus lacuum glacialium appenddeibus M
etiam prodeunt, ut Lütfchina quidem Grindelienfis f a ] .
Alpium dorfa plerumque multiplicibus jugisfiunt, quorum media altiH
inde verfus planitiem, utrinque humiliora, 'alia fere præcipuo dorfo paralfil
incedunt. Ita illse valles fiunt, in quas glades effunditur.
Scopulos alpinos nondum altiffimos paffim, & ad occidentetn potiflioe31!
Schifli fpecies conftituit ; fumma culmina faxum compofitum, ex mica, quaiilj
& molliori materie, quod vocant Geisbereer [T> ]. Humiliora lapidis calcOT
marmora omnis generis, alifque duriores lapides veftiunt, qui rivis fuos rotiiw
calcarios pariter lapides volvendos tradunt. Admifcentur coagula
prsedura materie conferruminatorum [ c ]. Cos fere colliumeft. Arenao^
les alpinæ habent, tarnen ut nufquam in fummis alpibus reperias, eamqW
deatur aqua ex coinminutis petris fibi parade. Cryftalli fere quarzo cfiiW"]
tur, & fummarum font alpium.
t « ] In titulo.
U b 3 Conf. etiam Capvklh*. pilot, p. 17s.
I e 2 I dem ibid. p. 174.
TeIta,alpmà teHax, nigra, pileo adfinis (Fife), cum exigfos micis areno-
& lapideis, m Vukfia fe pe mica argentea adfpergitur. Cæterum paluftris
| rræ non diUmulis eit, quje tarnen tenacior, pure fèrréaf äbfque lapülis ede
I , Etomnmo magna pars alpium & monäuin palndola eff P
■ Valles fobalpinæ, frequenter, qua plan* font, argillam fubeseruleam pro
Irrafiabent, quæ, caufa eft, ut fere paludefcant. Aquarum enim ab accllvi-
gas delabentium fcatungmes Jmlc argill* imiatantes ftagnant, & emfmodi
Irpes alunt, quæ aqua perpetuo amant irrigari. Super lu n argillam törren-
feaut lapidera ftratum, glareafcjue effundUnt-, âût tenueswen^pha? rarius
|iu!uplicesautem, antiquiffimis temponbus, fuide torréntùm elùvïônes, magna
quæ iif effoffis cellis putrifque paffiin reperfofo
L . Paludofr prata olim fylveftria'finde, ex arboribus crédas , quæ in terra
■ luftn paffim reperiuntur, Super lacus ubique, ut puto* aliquot leucarum
fcifoi? ' ’ per quam,paren? eiW!S m ÿ m m media per paluflria.plana ex I
|fto fimo fendm terrain vegetabilem febricadef, quÄ^-lareas iiunc temperat ; aut
■ f l :Fertffia,tan.mpaffim arva reperias, qualia circa Päterniacum multi-
|iu femmjs reftitutione excellunt. '
Wufquani,in alpibus-montiuin igiiivomorum iiiveni Vefiigia; nufquam pu-
f e ^mdquam fcori^fimile, ' aut quod ignis, violentia calcinatum vi-
»etur. Et tarnen .fulfur pitffini abundat. . Infundibula etialn five ièfôbés iu-
Jri, apt ulira,,espaces in fubalpinis paffim reperias; fed-eas ruinas gypfeoS
E»ilis putes dediffie , quos aqua, confumat. »••• .?as
Pletalla noftri non font loci, fed pieraque Helvetia habet, ut tain en pau-
Bi.,ia aliqua ubettate .generet, -aut'cum quæftu foppeditet. Aurum pferi-
P°tiffimum* ' nvofque I .& in Emmam defluefis Rhodanils. Mmeram auri uefcio nUmquisviderit;
pt ui Valeiia, ubi circa Semfronii montem in argillofaterra flava,' aliqua:vis
K a florente Burg,ijerorum familia argenti- y iv f ope eluitur. Argeilri J fr
wa paJiim m Berneiifi agro, etiam in altioribüs alpibus-circa lacum Enzftla-
m m k m f m»’ftnafo Cuprum in Valefia circa Öüodurumkffo-
Ef c .Ul11. nives mmera elf lupra Mon-le, Bernenfium : olim etiam circa
WW'Mumen in V.üle Lautertirumen coquebatur. Ferri bènigna copia eft ; pau-
f î i 'â p m locts fodiiiæ font, qu* fruaum reddant. Ditiffima minera, fob-
Hj, **’ 1 .lin■ -fimilis fobluteorum, in Jura monte abundat, mollis ea, &
æ notej 111 fobs tarnen fere Epifcopatus Bafileenfis montibus cum emo-
Ennnt". °. coqu'tur, ex noftris temporum errore alienigenis ■ permittitur. In
ritlr' ßfkeraorn nob^lis, ponderofa, ferro jam fuo fimilis miner'a repe-
“î 11f tarnen intercidemiit, in quibus coquebatur. In Sarunetum
fa « IH h PW coquebantr circa Flims ; audio etiam iftalnfäbricam cefr
r P»8' Bernates * equens eft in monte Lohner, ex quo in pago
m™*. & vitriolum çoqui vidi; deindé circa Sublins fopra le
■ 11 fnrh11 ,de. pétris efflorefeit : fedj etiam graves' fulfure fon-
■ ij fo.unarum aquarum manant, & aquæ fubfàlfæ non fine emo-
Hpit „coquüntur folfureo vapore divites, qui ab admida candela ignem-'
foatft w£ra' ,aUW£,ie,i t®rra'^'u^ lre reperftttf. 'Nufquam ta-
H H k r 8 dona in ufom vertuntur. Petroleum paffim fcaturit.,
Bemam ad -droltm, & in arenario lapide Chavornacenfi
V W f l reperitur. 1 ,
^B’yramid ^’?a -.copia;;& pret&mi.'nonmillum eft ; folent majores ejus lapi*
K « es m caverriis reperifi, quas accote ex eminente rupium gibbo
P^s> ripas’ “'. a l ° ■ ex™ e verfus Hofpitium Grimfiilse rope-
fea pluriUItl i'l9 annum l 72‘7- maxiinæ glebæ centeiiarum, ducentarum,
Niiiter_«as^ m -e®5®e^.fonts quas annis 1728. & 1733. cominus vidL
11 °^es ex diiabus pyramidibus coalefcens 5p7- librarum. I11 Va-;
b lefia.