i i
675 PALMAE: GEOGRAPHIA. 576
Manicaría sacci/era et aginen Palmarui]i semel tantum adlinc
in interiore valle Amazoinnn inventannn, de qnarum mnltitu-
(line aclhnc vix certe dijndicixnclum est.
Deniqne moneraus, saepissìme eas species generimi praesertim
aequatoriali uni {Baclricìis, Desmond, Geonomae cet.),
quae vallem Ainazonum esceduiit et plus niinusve late in
Brasiliani ceiitralem invadunt, sinnil in Bolivia orientali reperii'i,
sicut e, gr. Desnioneits rucìentim et lojìloclomts, Bacfri-<i
Maruja et inujoì'f Enleì'jis ^^recdforin, Ghcinia&Iorcn Iwìceoìntii,
Iriartea exmrhiza.
P a l m a r u m pliysiognomia in Brasilia. VaMe
variabili modo Palmae Brasiliae ililioiies et regiones onmes
innltitucline raagnil vel minore oi-nant, silvas formantes haljitn
monomorpho vel rarins intermixto, inter ai-bores dicotyledoneas
sparsae, vel snlj earnm iimbris occnltatae, dein seciis
ripas riviilornm inter saia solitaria« vel greges parvas formantes,
in campis apricis supra aumeta liiuniliora singiilae
eminentes vel gregariae dissitae, et acanles in silvis aljoriginibns
obscnris vel art rivnlos vel in campis saxosis linmi prostratae,
gnai-iim onininm exempla in tabnlis pbysiognomicis a
nobis in parte operis nostri descriptiva citatis inventes. Hand
ita mnltae species palmeta gennina formant; plurimae species
multo Immiliores siint neiine, (inamvis silvicolae, silvas proprias
componnnt. Tria tantum genera inter Palmas brasilienses in
plnribns speciebiis ad vegetationem praecipne gregariam tendnnt
et solo annuente silvas late extensas constitnere solent:
Maimtm, Cocos et Aítalea. Ñeque liarnm omnes species, sed
tantum niajores, eae, quarum caudex aliis arborum dicotj'ledonearum
par est; itaque etiam Maurüíae minores in silvas
non conjuiiguntur, sed modo ante reliqnas Maurilia rinifem,
dein ìli. flemosa, et rarius 31. armata; inter Ooci species
mnltae quidem Brasiliam centralem et australeni incolentes
gi-egariae crescunt, ante reliqnas 0. fle.c!ima, schhojilujlla, Itomanzoffmna
et rarius C. Dalil, sed silvas late estensas una
tantum species formare videtur, scil. G. Yalaij. AUalmrmn
saepins silvae inveniuntur, praesertim in ditione snbaeqnato.
riali inter Brasiliam montanam et vallem Amazonnm sita; A.
compia, phakrala et princeps (ci supra p. 443) singulae palmeta
ampia constituunt, cum in ditione aequatoriali A. HmnholtUiana
tam gregaria esse dicatur, ut certe silvae minores
eil formali videantur. Tallis Amazonmn tota, praesertim
antem occidentalis superior, palnietorimi evointioni aliena est,
et praeter nnam Atlaleam dietam et Mauriliam flexuosam nulla
species, qnam ut .silvas extensas formantem enumeraviinus, in
ea invenitnr, sed omnes fere illae in planitiebiis parum (leclivibus
et palndosis vel in ditione originum magnorum fluviorum
(e. gr. Paraguay) Brasiliae australioris. Paucae tantum
species enumeratione dignae sunt, quae etiam in íTajadum ditione
non silvas quidem, attamen greges late extensas et saepe
lucos palmares flnminum ripas adornantes componnnt, scil.
Aslrocaryum Jatum et Aìlrocarijmn acaule (liac re egregia
inter Palmas acaules!), et nonnnllae Bactrkìes elatae: J3. major
cum aÉBnibus, 23. Maruja et B. itmiuìala. ìlultae aliae, praesertim
caespitosae, per plnrimas aggregatae inveniuntur, sed
inter characteres piimarios silvarnm brasiliensium non ennmerandae
sunt.
Palmae palmeta constituentes vel in aliis silvis ut arl)
ores intermixtae elatae repertae altitndinem band ita magnani
attingunt, et rarissime supra arbores drcotyledoneas excelsas
eminent. CI. Shiuoe in itinere per vallem Amazonnm summam
Palmarum altituclinem cc. 200 pedes (cc. (io ni.) attingere
et haiic rarissime inyeniri tradit, saepins earn 140—170 pedum;
maximam altitiidinem idem observavit in Mauriiict, ilexunsa,
Euterpe oleracea et Iriartea t-entricosa, quamquam etiam alias
eandeni vel majorein altitndinem attingere jndicare licet. Sed
id cjuod tradidit div. be HuMBonnT, „Palmas sñvam supra
silvas formare", rarissime observatiir, qnod hoc tantum caudices
gracillimi Palmarum quarnndam in silvis andinis linmilioribus
(sicnt Oerox¡/li) efficere valent; inulto saepins Palmae
altissimae eadem altitudine qna arbores dicotyledoneae aut
minore sunt, et tum a prioribus obteguntur. Ita etiam ci.
OiiBiuNi-, postqnani iter per Brasiliani anstralem et tropicam
fecit et tum primiim in Boliviae orientalis Andibus pnlcliritudinem
vigore Plora® rite snbaequatorialis tumescentem inspexit,
quatuor altitudinis gradus vel scalas distinetas silvarnm
uno eodemque loco descripsit: altissime arbores dicotyledoneae
quasi gigantes 80—100 m. supra terrain extollnntur, sub quarum
tegmento Palmae gráciles usque ad altitndinem 20—80 m.
reete adscendunt et comam pnlcherrimam expandunt (e. gr.
Iriarteaè)-, sub bis Palmae minores sparsae inveniuntur. Chanuiedoreae
et forinae similes altitudine 3 - 4 m. attingente, et
deniqne Palmae acaules (e. gr. Geonomae) solum obtegnnt cum
Pilicibus, Selaginellis aliisque niixtae (Obukny, Voyag'e de
l'Amér. mér. IH. 155—156). — Qualis sit Palmarum flora
varians in variis imperii Brasiliensis provinciis, conspectus
noster Napaearum—Najaduin tabula nostra geographica sublevatus
adnmbrat. iTonnidla adjiciamns, ut banc imaginem
paulo niagis perspicnam reddanius. Incipiamns conteniplationem
nostrani ab anstralibns provinciis, nsqne ad limites boreali
occidentales quasi iter facientes. Rariores snnt Palmae
in Bio Grande do Sid, quamquam locis sat nnmerosis sparsae.
Excellit genns Cocos multitiuline specierum majore et piilcliritndiiie
et magnitudine, adornai Cocos Uomanzoffiana nemora,
C. Procopkma, capitata et eriospatlm campos et dnineta; in
provincia Argentina Corrientes et Brasilia conñni Cocos Sata,
et etiam inagis austrum versus C. australe silvis se inimiscent,
vaide conspicnae peregrinatoribns Enropaeis caudice gracili
et foliornm rigidonmi strepitu et colore glaucescente inter
reliqnas comas nitide virides; sed inter congeneres Cocos Yata\j
frequentissima in his regionibus conspicitur, silvas formans
hnmrles colore coerulescente-in terreno arenoso húmido saepe
lacns parvas gignente, palmeta nnllti allá arbore internipta,
nmbris destitiita, foliis rigidis arcuato-detlexis egregia. Aliis
locis Palmarum flabellifrondium greges crescuiit. Trührinaces
vel Copernicia campestrü, priores praesertim solo saxoso vel
sicco argilloso, posterior a gradn 29» L. austr, septentrionem
versus divulgata locis depressis et snbinde inundatis, valida,
planities liuniidas gregibus palméis sparsis adornans. Prope
littns maris conspicis primain Palmam acanlein: Biplothemmm,
cujns species et plantarnm mnltitudo augentnr, si tropicuiii
Capricorni transgi-ediens in mediam Brasiliam centrali-montanam
intras; est forma mira, foliis maxime comparanda (inter
Palmas tVequcnter cultas) cum l'homice reclinata adolescente
577 P A L M A E : GEOGEAPHIA. 578
etiam acauli, sed segmentis multo rigidioribiis irregulariter
coacervatis recte divaricatis habita diversa, quae in campis
siccis inter dnmeta aprica vel frequenter inter Cactaceas
•sparsa invenitnr. Hanc forinam niplothemü per Brasiliam
centralem vnlgatam aliae Palmae diversornin generum aeniulantnr,
Coci nonnnllae et praecipne O. petraea et accmiis, minus
jam C. graminifolia, deiu nua Orhigniae species, 0. Eiclileri,
cujns folia vix ab iis Diplothemii dignoscere jiotes, quamquam
reliquae Orìmjmae in „Najadum" ditione crescentes
habitum plane diversum pi-ae se ferunt et Attalcis magis coniparandae
siint; deniqne etiain Astrocanjum campestre et iv/ijmcwum
ad banc Diplothemii forinam nnineranda sunt, quippe
quae habitum similem et aequas vigendi couditiones Iiabeant,
et Altaica am/uct. Cocoineae in his regionibus montanis genus
endemicum Glaswcatn genuenint. Palmas gracillinias foliis
eoncinnis et simul teneris, in cacuininilius montinm usque ad
1800 ni. adscendentes, ncque ultra 800 m. in regiones calidohumidas
depressas descendentes, igitur rite montanas. In
campis editioribus provinciae Minas Geraës, S. Paulo et Goyaz
Cacos jlexuosa abundat et merito ab incolis „Palmito do
Campo" nominatiir, cnm reliquae Coci, Acrocomiae AUaìecie
plures viilgatae et Euterpe eclulis regiones minus editas incolant
et in bis jam magnani specierum niultitadinem evolvant.
Ut supra diximus. Cocos etiam Me inter genera aiñnia exceliit
et frequentissime invenitnr, etiain regionem rite montanam
occupât et adspectu peculiari speciernm nonnullarnm, praesertim
C. coronatae, comosae et capitatae, nuiltum ad regionis
characterem physiognomicnm confort. Sed in vallibns fluminnm
niajorum, ubi imbres snfflciunt et rore nocturno sicnt silvarum
perennium nmbris aeris humiditas servatur, praesertim in valle
fluniinis filo S. Francisco, Tocanlins, Araguay et Xingu, primnm
formae generum illornm aeqnatorialiuui G-eonmnae, Saetriáis
et Desmond exstant, quae nnnquaui in campos siccos
invadunt; paucae species inveniuntnr, nonnnllae singulares,
plures etiam vallis Amazonum incolae et hic quasi peregrinae,
cimi aliorum generum (sicut Adroccmji et Maiiritiae) novae
species his regionibus propriae adsunt. Inter has Palmas nt
civis jam diidiim nobis nota Mnc inde Trithrinax se immiscet,
sed vix proviuciam S. Paulo septentrionem versus excedens,
cnm in Brasilia occidentali multo latins versus aequatorpui
tendat. Copcrnicia cenfcra hic rite indigena est et in provinciis
australibus quasi peregrina videtur; inter /lumina
S. Francisco et Tocantins, praesertim frequens ad Eio Preto,
inter campos graminibns siccis repletos locis bumidis haec
Copernicia una cum Manrltiis palmeta propria formantibus
nemora lucida palmaria constitnit, Jucnndam aridae veg-etationis
vicissitudineui.
Hanc Copermciam etiaiii reperiinus, sin e regione niontanâ
occidentem v ersus ad proviuciam J tato G rosso et in Boliviae
orientalis planities Andibus propositas migTamas, ubi in
reliquis Palmis muitmn mutatur. Hae regiones ex recensione
el. MAimi (Hist. nat. Palm. 1 179) qnasi naturani vallis
Amazonum cum ea „Haniadryadum" dilione nninut et novae
igitur species cum novis nonnnllis generibus (Iriartea, Um-ema)
reperiuutur. Exstant hic pulclirae Attaleae i»-incipis silvae
usque ad proviuciam S. Cruz Boliviae se extendentes, de quibus
cl. Oiiiniisr (1. c. 11, 54«) comas tam dcn.sas esse tradit
ut solis radii solum non attingant; cum liis yf/iaiew aliae cohgeneres
conjunctae siint, e. gr. A. speciosa, excelsa et compta
(ex determinatione cl. PAimcro da Silva Masso); vides igitnr
aequatoriales cnm centrali-montanis conjnnctas, Coci species
iiiultae inveniuntur aliae, fortasse nonnnllae etiam in Brasilia
orientali sub eadem latitudine crescentes uti C. liotryophora
vel ejus affinis; freqUeus est generis sectio Sycujrm, et aliae
Arccastri sectionis (C. oleracca) etiam in Hamadryadum ditione
crescentes. Inter cives campestres prae omnilius etiam in bis
regionibus Mamitia vinifera nominanda est, quae in lato tracia
per depressa campomin extenditur saepe in magnifica palmeta
consociata, nemora alia autem vitaus; Mauritia armata{ì)
montes editiores (nsque ad altitudinein 600 in.) gregaria petit,
et ilii sul) aisre calidiore et solo sicciore Acrocomia. His associatam
etiam Triti,rinacem scliùophijllam invents, greges
parvas constituentem inter alia nemora, pro regionum magis
australium memoria.
E regione montanâ in plagas colUnas et deniqne planities
littorales descendons, quae a montibns „Serra do Mar"
dictis et eorum prolongatione septentrionali versus orientem
ligiilam qua,.; angustam inter BrasUiam centralem et Oceauum
Atlanticum etlormant, ninltas invenies species regionibus cen-
^ tralibus aliénas, praesertim in siWs aborigiuibus declivia montinm
orieutalia vestientibiis, in quibus aequatorialis fere abiindantiae
imago explicatnr. Est haec „Dryadom" regio, in
qua formae centrali-montauae cnm novis niiscentur, Btplothemii
species littorales cnm Cods minus glaucescenti-rigidis crescunt,
Attaleae snperMunt, sed etiam Bmnomorum, Bactridum et
Gconomarum agmen angetur, Euterpe frequens crescit Praesertim
Geonomae formas endemicas evolvunt magnas et inter
congeneres superbas in silvis mixtis charactere regionum humido
calidarnm genuino, qnas iii tabulis physiognomicis plmies
delineatas conspicis; Crconoma fiscellaria et „mcrodona inter
species elatas, G. rutescens, Blanchetiana, trineriis, caespitosa
et Porteana inter huimliores, Ufurca et Olfersiana inter Geonomas
acanles in hac tantum ditione adirne inventae sunt, et
genuinae „Dryades" eudemicae esse censendae smit, cnm praeter
has aliae species viilgatae inveniaatur etiam in Brasiliam
centralem affinem ingressae, inter has frequentissima G. Schottiana,
quae montes circum Pio de Janeiro aeque atqne silvas
linuiidas in provinciâ Minas Geraës ornât, deiu G. Pohliana.
eteijans, paneijtora cum formis affiniblis, Gastoniana, plati/caula.
Vides igitur Geommarum nnmerum in „Dryaduin" ditione (cf.
sni.ra in conspectn) vix numero majore „Najadum boreali-occidentalinm"
superatum, sed Geonomae in hac ditione, de qua
loqniiiinr, eo plus ad characterem Palmarum physiognomicnm
conférant, qno pandora genera hic crescunt; multa enim genera
supra enumerata nt rite aequatorialia dicenda intra „Dryades"
se non immiscent, et eorum, qni vallis Amazonum regiones
maxime interiores et snbandiuas praesertim incolunt, unum
modo, scil. Chamaedorea, etiam inter has proveiiit, et ejus
quidem eadem species atque in Brasilia maxime occidentali
(Cli. lanceolata^.
.lamjam intramus Brasiliae aequatorialis provincias Grào
Pani (cum parte littorali provinciae Maranhao) et Amazonas,
in quibus Palmarum vegetatio opulentissima peregrinatoris
oralis stupefacirs se offert et iinlliM fere desideratnr, ubi
<Sl
Í.Í'
I '
' r?l
;m i t i