535 PALKAE: EEIAETEA. 836 637
il (
h 'l
•t I
rii
integra sed grosse ìnclso-ìobata et eroso-dentata, aut inter
ñervos in ìacÀnias radiantes lineares secas a^icis marginem
dmtatas usque versus hasin Jìssa; segmentum
ajpicaìe aut (in s;pecielms folia •primordiaìia integra
evolventibus/) integrum costae apice xxircursum et 2}Ucatum
et dentatum, aut (in speciebus folia primordialia
bìfida evolventihvs! cf. tab. 12(ì, f . I.) supra costae
•ultimum fine-m in lobos ¿ breviores aeque dentaios protract
wn et Pahiiis folia bifida evolventihcs similia. SPADJCES
in axillà siuguli evoluti, ante antJiesin spathis
dense convolntis inclusi et cornui instar arcuati sub vaginis
caudicem dejieiidentes dein ex eis longe exserti
se evolventes: spathae (numero inter 3—16 variabili)
rhacìiin cum ramis sub antitesi piane denudantes
longitudinaliter ruptae delahentes aut persistentes, dense
inter se super pedunculum- imbricatae; rami e rliachi
crassa orti stricti vel arcuati interdum usque versus
apicem glomerulis trìfloris spiraliter obtecti, pilrq. ad
apicem. mascuìi. FLORES cf praecoces, 9 masculorum
antitesi m-uJto minores denique eos magnitudine subaequantes;
germen e periantliio obliquo jam prìus emergens
et denique longe exsertum, antliesi fere radiatosymm
etricum (structurá e tab. 126, ggn. conspicuà), sed
postea in baccani monocarpellarem- plus minusve resupinatam
unilateraliter excrescem, ita ut stigmatum residua
a vertice usque versus basin refringantur. BACCAE carne
tenui insignes eàdem forma ovaìi atque semen, induviis
^mrvis suffultae, colore plrq. rubro vel luteo; emhrgonis
situs pro sectionibus div&isiis in quihus ovula foecundata
•vano modo oblique exarescere videntur.
Obs. I. Autores plmes lìiartcac loculos interdum biovulatos tribuuiit;
Hos quidem semina duo iu uiià baccil evoluta observavinins et ea
iu tab. nostr, 120, I, sem, delineavimus, sed dubLtamiis, iitrum ea ex
loculo solitario bìovulato an ex locnlis d.uobus unioviilatis prodierint; ueiiuo
adhuc ullus auctor gjniaecei evolutioneni ad baccani obsen-a\-it.
Obs. U. Genero plura in divìsionem generis naluralissinii Iriarteac
a ci. ICvRSTUN et postea a el. Wexdlìsd proposita ex nostnì sentenliil
sectionibus (et alia ne sectionibus quidem) respondent; si eornm ci. autor
Wexdi,and cliaraeteres pinres (seminis, flornin, folioruin, radicum) promnlgat
et in bis documeutiim gcnerum suorum rite constitutoriim invenit, noljis
ex liis appavot quod et alitor proba vi mus (cf. Cocum cet.) in sin ceri s sectionibus
Pnhnnrum iiaturalibns habituiu enni clmracteribus lloris frnctiisqiie
congrnere debere. Eandeni reeensionem tradidit ci. Si'Ruce in Pahn. '
amaz. p. 132, 183. Embryonis situs majoris momenti in genere dividendo
esset, nisi in ,,Socratea" exorrhiza observassemiis, seminis embiyonem
verticalem se evolvere ex ovulo micropylè oljliqne horizon tal i ter .deorsnm
spoetante praedito (cf. tab. 126).
Obs. in. Generis tj-pus in specie prima, I. cleUmdea R. et P. quaerendusj
Iniic (non complete deseripto) ci. Wendj.ani) afflnitatem maximam
cu in I. ven tricosa J Fart, adscripsit et cmbrj-oncin lateral em esse credidit
(in Bonplandia 1800. p. 101). Qnam rem emendare pos.sumus specimine
origiuali in Herl). Martii njiu cum fructu examinato: semen ovoideum
embryoiie pioxime propo basin oblique laterali praetìitiim extus reticulatum
maximam simili tii din em cum Dicfyocaryi (sect.) seminibns possidet, praeterea
segmeutnm apieale in folio adalto bifidum est. Itaquc hacc species,
comparatis reliquis quoque eliaracteribns, ad nullum eonim generum (sectionum
nostrai'um) quae cl. Wendi-and constituUi esse volebat, perKnet et
in novam seetionem a ]iobis delat« est, sectiones 11., III. et IV. nostras
quasi connectens et iviTuiituto naturali conjnngens et impedions, cjiiominns
genem ex eisdem cveentur. — Etiaiii alter transifcns inter sectiones adesse
videtur in Iriartea (Socratca) fusca Kai-sl., quam cl. Wkxui,ani) speciem
mixtanx esse ratns pro alterA parte ad genus siuini Diclyocaryum trunstulit;
nullo antcm modo probiitum est, semen in tabnhl Iriarteae fuscae
a el. Kahstkn dolineatnm non ad cam pertinere, sed ad nlinm speciem
ex seetioue Socratea^ quod cl. Wkndi.axd in hac re fortasse nimis sagiix
arbitratus est,
SECTIONUM ET SPECIERUIL (BRASILIENSIUM ET REGIONUM CONFINIÜJÍ)
CLAAAS DIAGNOSTICA.
Sect. (I.) ETJ-IRIAJITEA Dr. Spatliae pliirimae (10
ad 12) deciduae. Floris cT stamina 15, 9 staminodia 0?
Bacca, ovoidea stigmatum residiiis fere apicalibus, semine
ovoideo-subgloboso rhapheos ramis adscendentibus et reticulatim
auastomosantibus ad embryonis subbasilaris papillam
latam fere orbienlarem coniiiventibus, Radices advenlivae?
Folia primordialia hifida!. segmantum apicaìe laminae adidtae
profunde Uloìmm vel bifdum!; lamina (jlaherrima. Sx>adiciii
rami incrassa/i excavato-m'ohicidali, scrohicvlis ellipsoideo-adscendentibus.
Species solitaria Peruviana. . . . (1.) I. beltoidea R. et P.
Sect. (II.) DICTYOCARYÜM H. Wendl. (sub genere).
Spathae paucae vel pliires (3—7) decidiiae. Floris cf stamina
6, 9 staminodia 0. Bacca ovoidea stigmatum residuis
prope basin instrncta, semine ovoideo-subgloboso rhapheos
ramis adscendentibus et (sicnt in praecedente) dense reticulatis
ad embryonis subbasilaris (anne etiara verticalis?) papillam
conmventibns. - - Badice? advenlims gihboso-actdeatae.
Folia primordicdia bifida, segmentum apieale laminae adultae
bifidum, lateralia in laciiiias divisa, glabra. Spadicis rami
gráciles, leviteì- serobictdati, plrq. densifiori.
J_ Spathae 3. Pétala c? ovato-acuta. Euibiyo (teste el.
•Wexdla>.'d1) l)a.silaris. (Bolivia orientalis.)
(2.) I. Lajiauckiaxa Mart.
Ji. Spathae plnres. Petahi c? lanceolata rotundata. Embryo
(ex icone cl. Karsten) apicalis? (Columbia.)
(3.) I. FÜSCA Dr. (Karst, sp.)
Sect. I. (III.) HÁPLOPHYLLITM Dr. Spathae plures
vel plurimae deciduae, superiores inferioribus longiores flores
ante anthesin oinnino involventes. Floris cf stamina 12 ad
20, 9 staminodia brevia ü—15. Bacca syhaeroidea stigmatum
residuis prope verticem excentricis vel oblique lateralibus
coronata vertice rotundato, semine globoso rhapheos
ramis supra chalazam curvatis et ramiflcatis ad embryonis
papillam lateralem concurrentibus. — Uadiccs adventivae aculéis
fere destilulne. Folia primordialia et laminae adnltae segmentum
apieale integra, lateralia profunde in lacinias divisa,
praeter pieliolum costamque saepe parce pilosam glabra. Spadieis
rami gráciles, supra basin pedicelliformem densifiori, indumento
sericeo obtecti.
O Spathae 3—paucae. Stamina 12, Bacca globosa carnosa
nlbra pollicem in diam., nigra; embrj'o supra
mediam seminis altitudinem oblique sursiim spectflns,
(Boliviae Andes centrales et plaiiities orientales,)
(1.) r, I'li.vKOOAurA Jfart,
GG Spathae plurcs—mnltae (plrq. 10—12).
XSpadicú? rami ant.lie.«! erecto-patentes. Stamina 12
ad 15. Biiuca niinua carnosa cc, 27« cm. iu diam.,
PALMAE; IRIARTEA. 538
fiisco-viridescens; semen globosiim embiyoiie in medift
altitudine horizontali , . 1. (5.) I. vektiucosa Marl.
JL Spadicis rami anthesi elongati et arenati. Stamina
18—20. Bacca carnosa 1—2 pollice.s in diani., llnveeeens;
semen ud basin applanatum embiyone .'¡ub
media altitudine horizontüli. (Columbiae Andes bogotenses,
pr, fluni. Meta.) , (6.) I. cornuta li. Wendl,
Sect, II. (ly.) SCHIZOPHYLLUM Dk, Spathae piares
deciduae. Floris cf stamina co, 9 staminodia 0. Bacca
oblongo-ellipsoidea stigmatum residuis apicalibus vel pai'iiin
excentricis coronata, semine oblongo rhapheos i-amis jam ah
imá basi distinctis recte iul embryonis verlicalis papillam
radiatam adscendentibus laxius auastomosantibus. — Radices
adventivae dense conico-acidealae. FoUa primordialia. et laminae
aduUae segmentimi apieale bifida, lato-alia profunde sinuatodentata
vel incisa, rantis divùa. Spadicis rami mdantes. cylindrico
incrassati densifiori.
Speciessolitiiria(typuspolymorplius) 2, (7.) I, ijxoiìruiza Marf. (ampi.)
I Segmenta lateralia integra inci.'<o-den(ata. Spatliae 5—6.
Bacca olivaceo-flavescens nuyor, semine ellipsoideo, embo'one
apicidi a, J. cxorrhiza Mart, n-ostr.)
J_ Segmenta lateralia in lacinias paucas (cc, 5) ijicisodcEtAtas
divisa. Spathae 4, elongatae. Bacca flava,
semine formae a, simili . . . ß. var. clegans (Karst.).
JiSegment-a lateralia in lacinias multas dentatas radiatim
divisa, Spathae 4-5. Bacca sordide anrantiaca
minor, semine oblongo, embryona suhapicali
i", — — var. Oringniaiia (Mart,).
Sect, III. (V,) TEACHYPHYLLUM Dh. Spathae paucae
(ad 5), inferiores plrq. deciduae, superiores (3) persistentes.
Floris cf stamina cc. 15, 9 staminodia 0. Bacca rubescens
oblonga cui'vato-cylindrica stigmatum residuis supra hasin praedita,
semine oblongo rhapheos ramis e basi radiatim ortis
simplicibus (vel potius subtiKter ramiftcatis et vix auastomosantibus)
ad embryonis verticalis papiDam adscendentibus. —
Radices adventivae breves sparsim muricatae. Folia ad pietiolmn
dense setigera in facie inferiore velutino-xndiesceniia, segmento
apicáli integro sicut Igteralia deltoid ea antice ero.^o-dentato. Sptadicás
iomentelli rami breves denique arcuati, fasligiati, fioñbus
parvis.
Species solitaria 3. (8.) I. setiuera Mart.
Sect. I, HAPLOPHYLLUM Dr.
Deckeiua (gentis, pro parte) Karsten in Linnaea XXVIII.
(1856.) p. 258. — lEiARTEA (excl I. deltoidea) H. Wendl.
(nec Mart.) in J3onp)landia VIII. (1860.) p. 101.
(Char. cf. supra.)
1, IRIAKTEA VENTRICOSA Mart, Candes procerus
saepe altissime erectus, adultas supra mediara vel sub
apice ventricoso-inflatus, radicibus aereis plnrimis dense congestis
saepe furcatis plrq, laevibus, comae plumosae vaginis
in cylindrum tumidum congestis, segmentis multijugis cuneatoflabellatis
inter ñervos radiantes in lacinias lineari-cuueatas
antice eroso-dentatas fissis. Spadix deflexus, spathis 10—12
imbricatis, ramis gracilibus supra basin nudani densitioris,
florum cf flavescentium staminibus 12--15, 9 staminodiis cc,
totidem brevibiis; bacca globosa sub apice minute umbonata.
semine ad basin vix appianato globoso, embryone laterali
horizon tali.
Tahda vos'-ra CXXVI. Fig. Il (fnichis).
Iriartea veniricosa Mart. Falm. brasil. 37. t. 35 et 36;
Wallace, Palm-trees Amas. 37. t. XIV; Spruce, Palm. amaz. 133.
Becl-aria ventricosa Karsten in Linnaea XXVIII. (1856.)
p. 259.
Palma inter rcliquas Iriarteus brasiliense-s speciosissima, candice
saepe 25—80 ni. allo dinm. cc, pedali radicibns aereis 1—iVsdm. crassis
172—2 in. supra terrain dc.scendentibns suffuUo, in parte supcriore fusiformi
n.^ciiie ad duplicem vel triplioom cras.iifiem ventricoso-aneto, ceterum
lylindi'ii'o, ligno nigi-o gl'avi et valde indurato; caudex adole.seens cylin-
(Iricus nec jam tuinidiis. Folia cc, 7 coaetanea, ampia quidem sed pro
candici.s port ione brcvioi-a, habitu gi'acili piumoso ,scd Anno, 6 m. ig.,
vagiiiis 2—3 dm. Ig. eoemlcscenti-iitroviridibus; segmenta phirijuga apicem
verens scnsim deere.scentia (ultra 1—Vs m, Ig.) basi cartilagincil insidentia
doin in lacinias radianto.=i 7—10 glabras secus ñervos validilorcs xisque
vei-sus basin íiRsa, laciniis posticis anfica.s longitudine multo su peni nti bus;
.=<egmenlum apieale latum ílal.ellilovmi-rhomboiilcum siiuialo-loba turn el
croso-doniitulalum costain oblique elandens. Spadices infra vaginarum
colnmnam orimidi, interdum bini ex eodem anniilo, 1—2 m, ]g,, in podnnculo
brevi horizonfaliter patentes, fruetiferi dependentes; spnthao 10—12
iinbricHtae, ,snperiores ante antlicsin et cleiiule inferiores decidnac; rami
multi conJ'erti Vs—1 ni. Ig., supra basin midam glonierulos trifloros laxe
insertos et distantes evolventes, dein mascnli; rami supremi omniiio fere
floribus 9 destitnti. Fi.orks & ce, S mm. Ig. pallide flavescentes, sepalis
ovato-orbicularibu.'! villo femigineo pniriente detergìbili adspcrsis, pctalis
crassis ovato-laiiceohitis, staminibus 12—15 inclusis vel denique (petalis
expansis) exsertis; llores 9 paulo minores glolioso-ovoidei, sepali.s petali.sqtie
convolufo-imbricatis, staminodiis squamiformibu.s 9—15 ovato-orbicularibiis
teneris (MartiusI), germine ovoideo in vertice stiginatibus sessilibm
gibbosis appianato. Baccae globosue virides vel sordide fuscescentes diam,
2—2V2 cm., semine ad basin appianato globoso diam. IV2 cm,, albu-
Cresnt late dispensa in Brasilia acquatoriali occidentali montana,
in- Colnmbiri, Venezuela et Feiwia onentali nec non andina, saepe ad
altitvdineìn ultra 1000 m. supra mare adscendcns, silvarnm ahoñginum
haud inundatanm praeserthn rimlorum ripas ornantium decus: seciis
ripias Jluminis Amazoman supa-ioris (Rio SolimÓes) et afjluentium majomm
eum conjluentihm viinotibus, 2»'(iesa'Hm ad flumina Rio Negro et
Igà, Jupurá (A£artivs!, Wallace, SpmceJ, Traili), praeferca ad /lumina
Fadmoni, Casiquiarcit Orinoco, et adpedeni Xndium oì-ienfalimi (Spnicd);
in prov. Magnas Pcrumie pr. Ywimaguas (Poeppig!). — Baxiúva-
(vcl Paxiúba-; barriguda inc.olanim BrasiUae aeqmt., qui ligno dxtro
et foliis ad arma et multas supelleetiles utuntur, e caudicihus vcntricosis
etiam (ymbas fabricant.
Sect, II. SCHIZOPHYLLUM Dr.
Socra TE A (genus, pro parte) Karsten in Linnaea XXYIII.
(1856.) p. 263: II- Wendl. in Bonplandia Vili (1860.) p. 103.
(Char. cf. supra.)
2. IRIARTEA EXORRHIZA Mart. (ampi. Dr.). Caudex
procerus alte erectus cjiindricus, radicibus aereis plnrimis
dense congestis et supra terram ramificatis spinosis suffultus,
comae elegantis vaginis iu cylindi-nm supra caudicis
apicem intumescentem congestis, segmentis multijugis integris
vel radiatim iucisis et ad basili fissis, apicalibus bifidis.
Spadix patens nutans, spathis 4—tì supra ramos ante anthesin
imbricatis denique ctiducis, ramis nutantibus gracilibus
densitioris, tìorum cf aiidroeceo polj-stemouali, 9 staminodiis
inconspicuis; bacca oblongo-ellipsoidea in ipso apice vel prope
verticem rotundatum stigmatum residuo patelliformi praedifca,
seminis oblongi testa ubique fere aequaliter lineis reticulatis
in verticem concun-entibus notíitá, embryone verticali.
i
I
B^H m