ih i l
m
539 PALMAE: MIAETEA,
Tabula nostra CXXVI. Fig. I (anahjäs).
Typiis polymorpliiis in tres varietutos (speeica aiict.) trausitii naturali
cohacrciites divevgit:
Var. a. EXORRIIIZA Mari. Folia babitii concinno, segmentis
lateralibus integris dilatato-cleltoideis vel oblique rbom-'
boideis margine postico longe recte cúrrente deuique sinuato,
autico inciso-dentato et art dentes eroso-dentioubito. Spadix
validus pedunculo spathis 5—6 a basi ad apiceni anctis veiitricoso
inflatis «sque supra rliacbin porrectis denique caducis
vestito, staminibus 20—25, baccíl magud [Juglandis regiae
putanien subaeqnante) vix stigmatuni residuis iiotatá-, seminis
embryone apicali.
Tahtlu nostra CXXVI. Fig. I (imbitus, sei/mentum, fi-uctus).
Iriarlea exoirhísa Mart. Palm. hrctsíL 36. i. 33 et 34;
Wallace, Fahn-trees Amaz. 35. t. XII. et XIU.
Soa-atea exorrUsa S. Wendl. in Bovplandia VIU. (1S60.)
p. 103.
CAUDUX 16—20 111. altus (ravo nltiov) crassifie foro pedali, iiiínmescentià
veiitricosá destitutns, radicibiis aereis deniqiio 2 iii. alte supnv terram
oriiiudis soUnii tcndcntibus priimuii simplicibus ct spinis (ramiflcntioiiibus
abortiris) validis ubique tcctis donique saepe raiiiiñcatis, vetustioribiis
piitridis. FOI.TA multa (10—15; MARTIUSI) in oomam congesta 4—6 m.
Ig., segmentis 15—20-jugis remofcis iii pliuihv adulta Vs Ig- efc iVs nd
2 dm. U., ftpkein versus miiioribiis sed plrq. eiidem liititudine, nervis
rndiaiitibus cc. 10 iu ápices dcntium cxcurrontibus. SPAÜICES 1—4 coaetaiiei
infra coiuain cc. 'A ni. Ig., spatliis cyuibiformibus acuminalis iu
cylindruin 4 diu. Ig. ante autliesiu couvolutis. FLOUES ceraceo-navesccutcs,
D" fere 1 cni. Ig., $ minores, BACCAB oUvacco-flavesceutes („rubescentes";
"WALLACE I) 3 cui. aitile et ultra 2 ciu. in diam. exocarpio indurato, semiue
2'/« cni, alto et 18 mm. in diam. extus reticnlatim ruguloso-li neo lato a<l
imam basin sacpe lineis albidis i-adiato;' rhaplieos cursus primariiis inter
reliquos ramos lineae latdoris iustar couspicuus!
Meta et Rio Negro (Karsten); ad flnmina Rio PIÌJTÌS cf Jutahi (Traili
sub rar. Orbiguiana in Jtb. Kew.); in silvis kumidis pr. Obidos prov. Fard
et ad Jlum. Jamundà (Barbosa Rodrigves sub I. philouotìa;.
Crescit f requms iK-r BrasUiam acq\iatorialcm iisque ad Gidanam et
Peruviani se extmdms, plrq. solitaria locis silvatim saepe immdatis: in
valle flxmi. Amazonum, Madeira, Tocantins cet., etiam in insula Marajó
(Mariius!, Foppig!); pr. Siirinam (WuUschlaqel!), in Peruviae 2)rov.
Maynas pr. TocacJie (Popìùg!). — Paxiúba in lingua generali audit;
iwits vanus similis atqiie in praecedmtc.
Var. p. ELEGANS {Karst., sub spec.). Folia babitu crispato,
segmentis lateralibus inter ñervos validiores radiantes
in lacinias paucas pluresve sectis ad apiceni erosis discoloribns
in facie superiore coerulescenti-viridibus, in inferiore glaucescentibus
albide tomentello-striolatis. Spadix validus pedunculo
spatbis plrq. 4 denique deciduis vestito, staininibiis 20—25,
baccá quam in var. antecedente paulo minore, enibryone apicali.
Socratea eUgans Karsten in Linnaea XXVIII. (1856.)
2). 26i; II. Wemll. in BonplanMa Vili. (1860.) p. 103.
Iriartea philonotia Bari. Bodr. Emm. Palm. nov. 13;
Tnál admt. in Journ. of Boi. 1877. p. 130.
CAITEX antecedentis. FOLIA longe vaginantia <1—5 m. Ig., segmentis
atrinque cc. 20 plrq. oppositis ambitii cu iica Io-deltoide o petiolo ol^lique
desceudcnlim adnatis radiatim lissis, laciniis plrq. 5 vel paucioribus vel
pluribus; pctiolus et costa tomento sericeo appresso tecta. SvAni.x magnitudine
var. autecedeutis voi paulo minor, spatbis plrq. 4 dm. Ig. convolatis
dein deliiscentibus et caducis, 4—5 cm. latis. FI.OUES antecedentis. BACCAF.
maturae ilavac 2'/« cm. altae ct \ix 2 cin. in diam., semine eàdem atqne
in var. praeccdente formfi et uer\-aturù.
Crcscit in diltone varietatis iypicaa (o..), a eque — ut vide tur —
late dispersa : in Columbia, gregaria in silvie huìiiidis calidisque ad JLum.
Yar. Y- OKBIGNIANA Mart, (sub specie). Folia babitu
crispato-plumoso, segmentis lateralibus inter iiervos validiores
in lacinias pliires vel mnltas sectis ad apiceni eroso-lobatis
vel dentatisi in facie superiore saturate viridibus, in inferiore
pallidioribus glabris. Spadix validus rbacbi circumflexil-, ramis
brevioribus hauti ita multis, spatbis (omnino 4—5) superioribus
inferiores duplo excedentibus, staminibus plurimis, baccä quam
in antecedeutibus minore oblongà, semine oblongo-obovoideo,
enjbryone subverticali.
Iriartea Orhignkma Mart. Palniet. Orhignian. Id. t. 5.
f . 1 et 20. f . B. et Hist. nat. Palm. III 137 cwn icone in
tab. morpltol. V. f . V. 1—4; Trail in Jonm. of Boi. 1877.
p. 130.
Socratea Orhignyana Karsten in lÀnnaea XXVIII. (1856.)
p. 264.; H. Wendl. in Bonplandia Vili. (1860.) p. 103.
CAUDEX 13—20 m. alt us diametro pedali, radicibus aiircis nigrescentibus
ut in var. antecedeutibus snüultus. FOLIA 5—8 coaetanea, viiginis
in cylindmm fere 2 m. Ig. convolatis, „vento agitante plialcrum «mouiaissime
fiuctuantem exlùbcutia", breviora (costil vix 3 m..Ig.); segmenta 15
ad 20 alterne spai-sa in lacinias plrq. 8—10 secia, vel laciniae pauciores
et quidem posticac angustae fere lineares, antica multo lutior quasi e pluribus
couiiiitrt, oiunes eroso-sinuat-ac et dentatae. SI'ADIX 4—5 dm. Ig.
late nmplectens, pedmiculo compresso spatlias suprcmas usque ad dimidium
acquante dein circumflcxo ct in rliachin 1 dm. Ig. voi paulo longioreni
cxcurrente, ramis 2—3 dm. Ig. iisqne versus apicem glomerulos triiìoros
evolventibus. FI.OBKS pallide flavcseentes, in mascuHs stamina plurima
(ex icone Palm. Orbigniait. l. c. ce. dO), filamcntis subulatis. BACOAK
aurautiacue 2 cm. altae et vix l'/a cm. in diam. (raro miyores), prope
verticeiu rotuudatum stigmatum residuo punctifonni praeditae. SEMEK
oblongnm veraiis verticem rotundatum paulo cnissins, fiinüo'ono paululum
oxceutrico.
Crescit frcqucns in Brasilia subaequatori(di et tropica occidentali,
et in Bolivia orientali: in proo. Mato Ch'osso, coinwunis in silvis aboriginihis
ditionis Ipecacuanhae, et frcgìientissinia ad ¡lum. Rio Cabalai (Weddeln
n. 3350); secus ripas fium. Rio Mamore et Guaporé in Bolivia
( Orbigny).
Ons. I-Iaec varietas magis quam antecedens speciei distingueudae
characteres possidere videtur; quod ci. TUAH, de cà pronuilgat (1. c.), spoeimiuibus
ejus examinafis ad var. ß. magis quam ad banc postromain refereudum
e
Sect. III. TRA.CHYPHYLLUM DH.
I N I A I I T E I . L A (genus) H. Wendl. in Bonplandia Vili (1860.)
p. 103.
(Char. cf. supra.)
B. IRIARTEA ' SBTIG-ERA MAUT. Caudex excelsus
radicibus vix aereis spai-siin muricatis dense congestis, comá
concinna vaginis hispido setosis brevioribus dense convolntis,
segmentis paucijugis omnibus integris in facie inferioi-e setosovelntinis,
lateralibus oblongo-trapezoideis antice eroso-incisis
et dpnliculatis, apicali rotundato-obtuso aeque eroso-dentato.
Spadix erecto-patens denique cernnus, pedunculo spatbis paucis
(plrq. 3) persistenlibus remote insertis imbricatis usque ad
rhachin breviorem involuto, ramis gracillimis arcuatis densifloris,
ñoribus parvis, in cf staminibus 15, in 9 stamiuodiis
nullis; bacca e basi gibbosà oblongo-ellipsoidea stiginalnm residuis
suprabasilaribus.
il;;.-
541 PALMAE : CATOBLASTIJS. 542
Tabula ìmtra CXXYIL Fig. I (spadix fructifcr, folia, frueiì(s).
Irimiea setigera Mart. Paini, h-aaü. 30. t. 37; Wallace,
Pahn-Irees Amas. 39. t. XV; Sjmico. Palm. amaz. 135.
Iriartea Sprnciana Bari). Bodr. Bniim. Paini, nov. 13;
Traü (adnol.) in Journ. of Boi. 1877. p. 130.
CAUDIÌX mnlfo minor quaiii in specicbns iuitcccdcntibus, 4—7 m.
alt. et 'A—V2 dm. in diam., radicibu.'; vix ex solo exsertis sulTuUus, sobolifcr,
inter tomenlum griseuni nigm-setosus setis prurieiitibus deciduis.
FOI.IA adulta l— fere 2 ni. Ig. petiolo vaginam -setoso-li ispida ni piiulo
superante, .segmenta ulriiiquc pliq. 7—10, infima minuta, sequentia mullo
majora, media maxima interdnm ad 3 dm. Ig. et ultra I dm. It,. superiora
panUim decrcsccntia apiconr ambitu rotundatum formanlia, ucrvis vaiidioribus
radianlibus cc. 8 in apicem loboriim vel dciitium exenrreutilius cuni
totidcm in sinus excurventibus alternis densissime ferrugineo-setosis, sicut
nervi IL tenniores multi intcrpositi pamm setosi. Si-AIMCLM magnitudo
inter 3—0 dm. varinns, pedunculo ramos sempcr mnlfum superante et saepe
longissimo (4V2 dm.); rami 20—25 cc. I dm. Ig. (vel breviores vel longìores),
leviter scrobiculati ; spatliae interdnm 4—5, et dein inferiores decidnae,
plrq. 3 remote pedunculo insertae pei-sistentes vel denique marcescentes.
FI.OUKS CF flavescentes quani in speciebus antecedeutibus multo minores,
staminibus iniae corollac insertis; flores 9 albidí, deprcsso-globosi 1 ad
l'/4 nim. ttlli, sepalis petalisqne duplo altioñbus cordatis imbricatis glabris,
germine obovoideo. BACCAK ad basin plrq. (un sempcr?) gibbosae, gibbis
ex carpellis abortivis onuiidis(?), cctcrum obovoidco-cylindricac, plus ininusve
incnrvatae 2 cm. altae et sub vortice 1 cm. in dtaui., minialae, sarcocuii-pio
exiguo; semen l'/a cm. ultuni ct 7 mm. in diiun., incui-vato-cylindrieum,
in teslà fusca lineis ex hilo ortis albis simplicibus vel pamm rumiflcatìs
et laxissime anastomosantibus iiotatuiii, cmbiyone exacte verticali,
Crescit late totain vallem Amazommi dispersa, freqìieìitissiina
in (^us di t ione interiore in sii ciu aborìginibus greges parvos fonnans: in
j>rov. Paraensi (Martius.'J, ad Jiuni. Amazonum pr. Bga (Foppig!), ad
Jlum. Rio Negro (e. gr. pr. Manúos), Uaupes, Casiquiare, Jarumà,
MauM et Japxirà (Mariixis!, Wallace, Spntcd, Wallis!, Traili); ad
rimm pr. cataractani Manàos, ad fluv. Tarumá et Yatapú in pvov.
Amazónica (Barbosa Rodrigxics sub I. Sprucianaj.
Oiis. Haec species a reliquis Iriartcis magis discrepat, ita ut Iniec
fere sola liabìtum scctionis vel immo subgeneris valde naturalis prao se
ferat. — ülterius observandum est, utrum Ibiunue ad flnmen Amazonum,
pruesertim in ejns ditione magis orientali, crcsccntes ab cis Brasiliae ocv
cid onta lis diversae sint; magnitudine nimiruiu seceduut.
X X X I . CATOBLASTUS H.
CATOBLASTUS II. Wemll. in Bonplandia Vili (1860.) p. 104.—
W E T T I N I A Spruce (prò parte., sdì. W. mai/neusis Spruce) iu
Journ. Limi. Soc. III. (1850.) p. 101.
Monoeca, spadicibus distinctis unisexualilms per
zonas coufcrtis in eodeni caudicc. SFADIX utriusqiic
scxiis siinplicitcr rainosus, pcduucnlo crasso spatliis
pluribus basilaribiis brcvibiis ct phiribus superioribus
ligncsccntilms flores ante antlicsiii iuvolvcntibns persistcntibus
ycstito tomentoso, fbiibns unisexualibns in
scrobicnlis sessilibns ad ramos sparsi«. FLORES cf :
calyx parvns tripliyllus sepalis carnosis lancoalatis ;
corolla calycein longo cxcodciis tripliylla pctalis ol)liqno
flexuosis lanccolatis e basi brevissimo valvatâ divcrgcn-
Palm.
tibus; stamina 6—12 corollae l'ore aequilonga, tìlanientis
tcmiiter snlmlatis antlieras erectas lineares conucctivo
mncronatas gerentibus; germinodiain 0. FLORES
9: calyx tripli3dlns brevissimus sepalis cordatis
se tegentibus ; corolla triphylla ex imtl basi imbricate
hians; staminodia 0 vel rudimentaria voi staminibus
fortilibus simillima; germen trilobum lobo uno
oblique in disco erecto ovitlmn fertile includente, reliquis
minoribus efíbetis, stylo crasso trisuleato inter
lobornm siuus orto in stigmata brevia crassa excurrente
supra ovarium fertile exserto. BACCA cllipsoidca vcl
ovoidea ox orario solitario fertili resnpiuato-excrescens
monosperma stigmatum rosiduis ad basin praedita, pericarpio
tenui; semine extus rliaplieos ramis denso roticulatim
anastomosantibus lineolato, albumine corneo
plrq. bi'e"\itcr et irregulariter rumiuiito, embryone basilari.
Palmae mimts eìaiae decorae, caes^yiiosae vel solitarie
crescentes, in Amerlcae aeqìiatorialis silvis himidts montanis
a Peruvia usque ad Andium radices prope affiuentes
vaìlis Amazonum et Orinoco rariiis ohservatae. —
CAUDEX coìmmaris exceìsus stride erectus saejpe radicibus
aereis adventivis crassis s-uftdtus, coma densa terminali.
FOLIA impari-phinatisecta segmento apicali integro
sicut ìateralia inler ñervos jp^ures radiantes erosodentato
et sinuato, costà eìongata 2^etiolum superante sicut
lamina fusco-puòescente. SFADICES picures (3—9) in
eodem annido post folii delapstm evoluti, alii cT alii 9,
pedunculo tomentoso spathis omnino involuto, quarum imae
ochreas simidant. rei i quae fere compi eta e longitudinal iter
dehiscunt; yliachls tomentoso-lanata ramos paucos vel
multos flemosos tomentosos leviter scrohìculatos exserens.
FLORES inter tomenlum sess'iles aeque (praesertim 9)
tomentos'i hracteolati, cf bini vel solitarii, et in spadice
altero 9 semper solitarii mascidis fere aequilongi, petalis
utriusque sexus angicstis Jam ante anthesin longe inter
se discedentihus et androeceum vel gynaeceum denudaniihus;
germinis structura (cf. tahidam nostram 127, f . II.)
cum ed Gconomae comparanda: unum modo- ovarium
fertile ovulum continens anatropum in carne molli occidtum
prope basin insertum; reliqua duo muUo minora
gihbas inaequaìes sim-ulantia, stylo in slnu inter omnia
inserto centrali trlsuho. BACCAE virides vel flavidae
denique nigricantes, habitu ad Iriarteam accedentes, sed
ruminatione albuminis (e-xclusá specie 2?) valde distinctae.
Oiis. Hoc geims, chanicteribus siuceris praetlituìn, Liarteae secUoncin
postremam Traehjphjllum cum genero aeque distiiido Peru\'iano
Weitinia Pcipp. (in Brasilia adhuc non invento) afiliiitatis naturalis vinculo
V f i
J
ñ