
S: Six to L a v i e r per am adßriptus
X ru b f ta n t ia . ® I g i § i a ^ ÿ h im . r ^ i y t i . 'f y n M M M M M M
flamma nafçttut. ’ÄddSaüaritia; quod fmmnon cft.in
maiasSnceadmn'. cupijlijàtis exctcfcet., Qeniqae apud
•multosi>iuenlesgulanidibiduicniquepröft»tam^at»nuci'tendum
cft.qdaiirei litos artdtofes obtinea:; quaa et-
iarii cos SSS|u|alJUbrK«&ur,qm illani „ .
l-int, i^ ^ c ^ 'n u id s ^ a A in ^ u d e ^ e r a la ^ .c i r i c o t t -
ims dcKndatur, cuius t^ca\lsbftsyt'jlIisnonnaifquam,
d < n 5 y f f s k r a i» I s t e ^
dicct aliquis . cfim c&hiufus lpquencWevotdium fain,
ufens,qutdlcadauai'mamcpnluMU,quaba:lmd{it auaxuradffejaiiiidirabdbd.
Vadbdiidrias.^amenihiqidapv.o-
fier i, no n d u m e 1 t ; i He a utëm qp i y u lfipftdfi am- eft.. jj Qdi d
ergo intelligcndurn eft, ilium cuipabilem ellc qui fieri
vultr& aliciiiim a.cuipa* <|uemiamdflb coiiftitcrit ,fi in
iola eupi d itate nobetjam in re iplä cri m en eft ?
cupiuHt: quia iiix ta hanc dcfinitibnein tanto tenrpore
inÖXje fubiaccbub t > quanrb;non fu q ririt, q u o d fie r i eu-
p iunt.Ä xvb ie fle e cep edhtjihc ip iun ti^m p öH e eirc fierii
led v e lle e ire .E tcum iam n cn ve ile fied j'red e fle c^ p en nt,
ab illa ren ten n a e xu ’-!/itiu-,ciualecandum quofdam tam-
diu re ih a b en tu r |q u i tieri diuites v o liu it, quamdiu noli
I £uqfifit; Etfthuiedetettriination i cpn|enius'accqmmo-
dabimr,cun«fHs, quia liena d e c ip iut, luperfu^ me- -
min%-properandumeft, v t ad diuitil^iiniitniitisrnjp cr-
ueiüant. Sci^tntlètum dercutmculpabilestpre, cum lion
fe c c r int,q uo d fieri Vol u n t. H i e apu d hd:nincs( Ii lo rc c j
v a len t,quibuscrebérrib>^verbérnm.p.ftiuenWa,&'argu-
mentbrum coioribus exornaca ialia cia,dia ledtico len o-
cmante fënnöne prq>ypricate rublj^icur , <Sc pprliiadetur
illiusre i in n o x iam e fie p o iid lio n e in , cuius eft voluntas
in c r im in e ,n on apu,d Den m ,vb i non vila c om iofe difpu-
tationis a ftuda,ledpura valqt ftmplid ta s vcdiratis., & di-1
t liinse determ in a tiontslenr e n d a lu a au d od c a te domina-
ib itiu 'iPe rq uam ji etiam illi.pun ien di'lun t,|nquibus .fo
:öeecat*di vo lu n ta s iq e iit , miilto magis h i , q u i q u o d in
voluntare mali habucrunc, operc eriain coniummauo-
r i^ .E rg o dm ld i?m a liiu n c ,in q u ie s » Prim\im inteljigc
. quaiitatc m' calli<ius: dilpehfötbr
pEcrau^ririaai^iiiicias; qusritvq;uampi:pgrei diuina?’a"
iiaritiam poil'idet. Si camen aiuuus poliidec, &nonpo-
uus poflIdcriir:&.tamdiu dnutia: ffibliftetc poilunc, qua-
diu amatre,Vt itadixerim,fua,5uantiafuennceun:odita?.^
Auarusenfin i 11 ellOneft, qui exhis, qua: h abet, inch gen-
tib ds largi usprxroga t. Etqui^alargfii? praecog*^ iam
^ p e n t j AiHif incipiechaberc lupcrfluum^ &qdi lupcr-
flu u lt^xs ihii^ab uericvnec di u^-e.lic 1 am po te tit. d iues.
ex-fupe iH uapolTidcncli uinajetate cefifetur. Itaque v t
qujfq- auams clle deiinit,efle cellar & diucs. Sed ille, in-
quies,auaruseft,quialiens dh'ipit,nonqui priuata cuftov
die. Qmmti (uncaucem, qui ita habcanc fua,vc non ante
coocapiednt aiiqnaj^poiilquis cliira cxpaup|r| diuefs cffidt
ur,l'iue aliqcii code upifcen da liqeefledil^GilepdE^ft*
nSStis van uni eif,iieumrmterei poileliionemauarum iudicas,'
cumconcupitififi6cauarinaalienumpUt&$5cip5ol-.
fidereiam cosperrc;. AucTiPcf^icadonem exercerc efipic-
tem, anceqilameam exerceat, ccmcupilcenteni repute?,
& dqoncupilcentia aiicnufti credas, fi exdxeririatp cce-
pcrit.Nam li quod ante reineft,crimen d iv id e quid clle
poillt itrermiine. Neicib. qiio.mQdo eius rei
ren das, cuius nec cogita^bnemexcufabilem probes. V cl
quarationc illius fruebas innoxius lit, cuius veneieflores
excriminc ? Sed hiccargumentsfo.rtianon videbunrur,
nifi diuina auctodcate fiLiqentur. Audiergoquid dehac
re bcatus Apolfcolus cenleat-, v'ci quid auarum effe deh-
^iiilaqusUmSafoit^'d^^rtapu[ia,.&inatUia,^.^octuay
qiuciancrgunthominesInhitcriWn,&pcrctitione. Radixenim
omniumntflorutneftauarih.u in qpibus vohiiitapern, nifi
fallotjdiuitiarum auari tiauiMetcrmiilauit, q^ie y olimriis-
xm ^liCTi optadit,
quam apud cos,qui iam fu n t^ in eifdem perfeuerare cu-
piunt,eftepr c|Cndaeft. Nam liin ffllstaiKU^'ralun^.V
tern diuidanim efte contender iSiqpicxpaupcriSuseffici
e xèque rei;Triaéhiip ift^lunt,iti qu^.humanum
g^nusdiuiditur,Dmiti£;paupeEtas,iufficientiavO
naraque homq,raut diues, aut pauper | autruffi.cieUs;ftbi
eile cenfendtispJt.DiuiticEiunt,quantumTenrusmei m-
'teHigere ten ui tas p oteftiplus ha bere, quam''ne,eefle eft.
Paupertas>lufHcientiam non habere. SufHcienda autem
eft.quie medium inter v.tfaque temperanciae poffidet lo-
cura, non piuiquam neccile eft,polluiere. .Sed ne hanc
deftnitionemmbampqtes^&humandcbfuSlpernendam
cehièas eflè-lèntendarfr, audi'iandlunVSpiritum in>perlo-
naSapientise dicentein: Diuittas aiitèm & paupertatm ne
dcdcri>inihi,conjtit;;eauie}ir/;!ihii];!<e ntccffaria fu n tjtifjic icntcr.
Et animadueitè nos iuperiorem determinationenvnon
expi-oprise prifumptionis iud^ib.,fedexdiuinilpirirus I
ä^uc£qritate^rä^fle. Êt qui neqj diues,'nequepauper efle |
cupiebac, fed luflicrenteriibi confticui neccllaria poltu-
labat,fati§iucide maiUlifteque' monftrauu-i quod quid-
quidfufHcientia2 véldeBétiu;, velaugetur, pardm ad di-
uitias,partim adpa up eriem'dep utahtlu m. Quodiiica eft,
dic,&ipli q u o q ^ ^ V C eft 1 uxuriqia,poiftdeat.Eo enim magis.augbtur cupidi-
fi nolunc-,qux lllos ncceiiitas vrgctelle quôd noiuncïvei tas,quo macenaeinscbncagioiadcnlarur. Credo te aut
quomodo iunc,lt non volunc elle ? Edi pro certociTedi- | legi^ie,auLlegencesld)rta{üsalldi^e:^o.ET//f^W/<Wo/^/c^^/-
uiLesnolunt.curnondancoperamjVtdelinanteHcsquod Ifmejifii wwE t//. Quodfinonlegifti,aiuad aliam,li lcginoluhc?
Si euimverènoiunr habere diuitlas, cur non cas fti, pérdnere caûlam arbitraris, ex hoc cërtè diuitiarum
autabiiciunc.aut erogant^uuquolibecgenere eis careie qualitatem penla,.quod.cas v irknells & iapiens ita re-
nituntur? Vel|quis;aufcrre^oiyudi<$|ur.proiVibent, cur | ipuaCjVtpreeibusÆaain libi|joftulec qenegafi. Cqulidc-
reftftunc, cur eciam feculariam iudiciorum auicoritate j faenim quaie bonum lu,quod pnidensiminon dan po-
defendunc, cum fi vérè cas habere nollenc,grarularide- | polcenrdcdiiecpaupcrcaccm,inquies,habere volurt,qui
bc-rcnr,(i quiscos are npn voiuncarialiberard ? Suminu J & lplam die dlkgirar fummouen. ynde &mc,quem m-
fcnhn@iciiciuift«fteb^rcrciqqo4ibuituspoflldeas.S| | xta eius {a^icntiaiif viueie përfqades^nbuniinusapau'-
quis lij coipqte fuO alicuiuslanguoris^itio membrùin
p ù t riclu m h abeat^puto qu od gratan t ei^ fi a nj p u tet u r,'ac s
cipiat,necfuccehleaemedico, li êampartcmiaucvrat, aut
diirecëc, qui'& ipfa,nihilproiit, & fanis m’êînbris afféiac
fua-viciiaitate la'ngaóvdiai Ira & qni liuitias habçye no-*
lu n t,gracias agere debqntlibietóaufërerilïusjneciraici^
autliiràfcu.nrur,6eaaferrtlibdndiunr,pr6mpj:umeftyo-
- lülrtatisindicium,quodiraci^udfö detcndeö'tc ftrïnatuï.
■ I ï - ........ _______ XtT..,;.,
r e f i o c a r e , & a d l li o c t a n t u m c q n f t i'i n g ç r é , q u o d c u m d a r i
f i b i p q f t u l a fl e i f g n i d c a s , c u iu s m i h i p r ü d e n cisi p r o p o n i s
ex'empluih,planèabillorumcomparacionc,qu:tdiuitiai'Snî'ifÔuèftcii^^
difiJ^ » Kibcreitoö' ra^
________ I ____I , . H o t e l r im a b n ^ i t p e r d e r c q u i l q u e . q p o d d i l i ^ t . iN ö u .a m '• £ ë d ï ll c 'n f a i ö r e la u H o d ir
é r h ö i: l^ t is ï n c r e d i b i l c m a u d i o n o n e d u o ld a n i d i u it e s i g n u s c l t , q u i t ^ Ä t i f i t m n ^ ^ f e f t a n r c n r i f e t c n ^ l 'e d '^ 17 0111
j - c ï ï e ,ö c t a r n e n e l f e , c p m m ^ i t o H c i l r u s i t r p a u ^ e r c n f v o - v o ii i c r i c ia i p le r e in a n d a t a :p r a :ic r t im c ù n v h Q c D o t îi im i s
* l u n t ä r iu m q ù i m i n u i t a m d i u k e m r c p e r r r i . S e i f f o r t e d i - è x e m p l ó .d o c u e r i c
■ ; .verb o.
i4'
MM/.*-
i.Co>
jttn. 2'
B I
fhilip-.ic
I
kan. 8.
loan. i8.
Liber de diuitif s. 6 2 5
ctticunque p x ^ i a n o tanta fo il iciçiido man e t , v t rtcç
cancre quidein fomrium q n e a t , niii illepiecacis cumm
ai.lhibçac,qui te iu b cn ie dmerlarum poen afiim , & ni u 1-
tip lic i luppiiçiorum crudelitate laçera'tus c ft^ & diuini
iuclici.j magnus incutitur m c tu s ,li ci non aliquam mife-
q i i i ' i u n r e t i u m u t :
lidet'j iun f iu jl H tmm itfiifitlm. Excmplo
cumfeeuodaro aflampti hommis toriiramxa-m p^ppc-
rem iuifle legimus,vVnec vS^apacrcdinatct, propriap
poflidaet. Üc qup Scbeatus ÄpottiMds teftatùç .äicepS,:.;
g dimejfa'ivt | | •
tSenùnt. O.ftenderc voicus cum maxime nqs cseleildjqs
diuicij i iocuplctamios fpre » cum .tetteqas opes Chciiü
fnievieiinius excmplo. Vt in nöbisillud be suïoannisin
omnibus impleacui ; Qy}4f i ‘t 1 1 M H |
qutitiiodo illiambulmit,tjiyfe2M U n . Ömpia autem.fu:
nciius cömpichcnfadiximusmon quoiilani fubiianciain
teplehéniîbiïçmiudiçeirius^qüæabrque ^ q u b q u i t ta
oeedatiin bobis öpcflb'us e ig n em , per qüam fc hab.en-
+cibusnuUadeiinquendin,eéeilitas, vel occaiio miniftfa-
rui:,icd illam,qü<x.cx tnalo conquiricurjauc malocumoc-
caiienes ii-pchuentibus iubminiftiar, vci cuius m mile
licoriioeopcrïbus nulfus eilfiuàus,quæfois,tam perni-
tiofa/ aduKùoneblanditut'iYt in.tcilenis opïbqs; :efle: di-
uices n îalint, qdam èâéleiUs ha;redîtans(bc»plctacione
gaudere.C^tUieémm^aEroganu^jquâ^c^queluperbiæ
h tiquceâ düigéncenadifercaCiUJç nosditaiwcUe.vbi
Cbnftum padpïrem mille ,çogpd|cimus ,$c âliqijam tip-
bis pqteft'*.ÇCm dominatïpnis aflumerc, vb y llè d jA iE E
fufcepçritferukutisvficutlcripmmeft: Hocmmfeiititim
vobit, <im.dinÇkrià)Ufti, qui mm infmmupeitjfeyiiinrafi-.
nam arbipratüs est ejfifeoequalzM Deofid femttq>[um extnaniuit :
fomamfmmpitris. Certè quîCquis CRuiftiapuj^^dicicur, '
Cbndi Te elle dUcipulum profitetur. Qui Chrifti diici-
p4useltdèbec<idftoris exemplap’er^mMalèaarqyc «T
uucipuÜ de habitù, âcconuerlitione, magif^ritani toi-,
màlqudmdo^iinarefplend«ac. Q u ® Cbtilbi forma eib
iutali diurne! Qu_e élus'limilituäo in eiu&dqdi locu-
plcte ! Quçe compaiattO inopi® cum afflueiuia! Q u ®
cominunicatio humilicaus cum fupei'bià'î Quîd lîmïle
in^er nihil habeütemSe luperflua poflldentem! Tacco
iam de fubftidua. Vidèamuslivèlmorumaliquafit <U*
uiçisfjmilitudo cùm Chriftomihilemmfiçnile video. Illc
1 elariiSjhiçabdedtus.Ule lùperbuSjhicliumiUsjillefurio-''
C\xst hie ille iräeundus, hiepatiens, ille gloriofus,
hïçiuglorius, ille paupçies abhottet,iftecômple6titur,
ille vitupérai, ille colladdae. Soientnonnuilquam di-
ultés pcie nimis ambmoio fpiricu, 5c fuperbo, quo otu-
npin Sçülï^îiik .potôfta'tes annfbi-.
le terreaus, 6 iu u d o ledere uibuuali, ïnte quoi! llaus
ChrîftUsàuditus eït. Ö human®Tuperbi* non ferenda
prcelumptiol Vidcaslcruum federc,vbiDominus ftem,
ôcVbi ille ludiCacur, hic iudicàr. QmdeltChriftiane !
Qmd eft'C'hriïti difcipule ! Non K®c tui eft; forma do-
dtbris* Ille ante tribunal humilis Àetit, tu in cribunali
fuperba elaciqnd fubmiusTuper ftaïues fedesiudicatu-
rus. T u mcerrogasnlle auditus e lf., Tuiudicas,illeaibi-
tcioiUdiciil'ubiugacus eft. T u fententiam prifumptüq-
« èlàuàaÿ, üle inuocensjânquàmuéusexcêpit.: Ille reihumfuumnegamteflcdehoenàundq.
tibbvefomuiadanircgmcamconcupifcLbilisgloriacft,
vt^ain aut in-
gentipecurfia cômbaréîs,aut indigna ,âutlaboriofa adu-
iaçionisîerùit,ute mèreeris. Et crèdis te;a Dçp cqnfeqùi,
quod,aut pccunia iniquitate quail^ca comparas, autindi-
gnus mercaris allécla frè querrei falutatio ne dimitte,n4 °
caput in terrani | ScDominum dicçndo, quemirrideas,
quoniàni & te ille hqqiÿis nûndinàtor irridet, Sc qùan-
doque|e honoraturii dici gloriaris,cÙidill,e vêtus lit hbr.'
notmonquip.ecuiiiâiautihdignoieruitio qiiæritüf, led 1
qui moribus mancipatur.In conlpectu tuo hominis cor-
p f i m i l i s tibi natura aut plumbo cqllidi0r^aut fii-
ftibus frahgitpr, aut vngulisfciiiditur , aut igriibhi ^ >n"
çrematur. Ethxcviderepiafuftinentiumina, ôc l^eë^are
Chriftianus pititiir àftectus | ÖC hqnlpeftâre tau cum, ve-^
rumctiàm iinperiofo Iraftigio c a r ï-iie ^ e irc e re connën-
tai Speitanteinfatis horreq',.iaindeitibcncequid dicam ?
mecuniiudexterrene'conliderà, nefeib quä animi durir
tia abilla palEorie imn>unià&diber.es, quam tibi æ^ua-
lis naturaperpeticur^velquqmqdo hilftiani eorpocis 4 q-
lor hmnanæ non pénétrât mentis afte&um. Poftmodum
iubehte h i re ,
p ërpc fliise ft ? I n ‘çàrcercm npnnuoquam trudi etiafti Mp;
no.xios pr>Ecipis,quiâ autgtariârum, au tiniuriâru hip ul-
Êiris à fte d ib u s , '& tune tib ifid e r fsràagniis^'ÊÙm do lo r
proprius I S K l fuperue-<
non'mëdioctfs diuina? indignationis fo rm id o fil
Jcumibidempo fitum,n on reqdirat,&tu.lë curi{hmamen -_
te perfrueris,qua ille p incipience detrufus c il. Pa rum ë ft
en um e ra fe té irö rè s ,v e rb c ra ,c a r c e r e s , teh eb ra s ,& vm -
cula tigid a caten^riim, tornecelTé eft fub iudicë fuppli-
çioriim rn o rteseu enire,qtio t pcenæ funt. E t h i t s ,Chti-
ftiani^ niultfplex ad
dum fe vid en t ih cogriatO corpqfe ab ainbus & fe ris le -
pu ltura quôdammoQo denegata la c e ra r i, atque d ife et-
,p i ,& tu p o f tq u am if t a déferiiqr,diuitiarum,& h o n o rum
nppdinator admiieris yfe curd s fub lim ib u s iu ltu s taj>eti-
biis re cu b a s , tanquâm triumphâlis îllap ræd aponacur,
conuiuasrelanpne d etines, quern qua fenrate laniacum,
quo ve genere mortis occilum lpectance popu lo h uau
proie cens. E t në quis in te r epulas tuas huius relarionis
h o n o re terre àtuf, legibus cedicis elfeliibiec tiun , cum
paulo ante Euangeli jau d ito rem , au t , v t fama detule rat,
diïpütatotem viùere te C h r ifti lege laëtaueris., QùÆ ha:c
o ro te , cauia e f t , y tin te r e o s , q u Jè ö 4 em;Chfiftianitaqs
vpcabulo nu ncupan tu r,&em ld êm re lig ionis ia cramen-
toc eniëntur , fi tam m a g n ad ÿ c red o , vt ahj tanta impie -
taris crudelitate ve rfentur, v t op p r im e ïe , ip oliare , ror-
quere,intei'faeerë pofti^mô non metuant ; A iij veto canto
pietatis terrëan'turaffeétu, v th is imnnlericordes elle
ve reantur,quos ali) fine timoré pioftrauerinc? Q u id hoc.
fit , q uod inter eiuldem re ligionis hommes tan cam va -
rretatem fà c ia t , diligehr^è xaminarione ^onderàndum
eft. N u n q u id n o n om nib qs^ qui C hriftiahi d icun tu f,
cadem Çhriftia mtacislex daca elt? aut fo rte dup lici & di-
uërforum præccptorum genereconcinentur? V n o ,q u o d
alip s ad mifericordiae pietaHlqüe officia fitn e ce lle con-
ftrih°ri ? a lte ro ,q u o a lij adimpiëtàcis crudelitatiique fa -
ëta dnnittantiu ? A ut cepidior hisgehennæ praeparatut
ig n is ,quibusperpetrare crudelitatem libet, îliis ve to ea-
lfd io r ,q u itu s p ietatemcx erJere necellelic ? A4num cor-
pus nos ëiie A po fto lo d ic e i/e cognofcimus. E t fi vnum
certè fumus, vnitatis ope rafacere debemus. N o n fit in
eodem p opu lo tanta v a tp ta s . Perfcrutemur/cripturas :
& quid p o tiùs tenendum fit, d ilig en ti ac fo lliëità mente i
penfertius, & akerutrum eligamus, v t , aut mifericotdes i
limus, au t,q u o d horree auditus^ fi e xpedit,c rud elitatis
p rofelfione viiiamus. S ed cù rad hæc iêrmonis textus e-
u a le rit, le d o r attende, n ififa llo rd ed iu itib iiS lo qu eb a -
m u fq u o s n im ia ^ û e n t ix d e lib u to s ad pmn es, quos fu-
perius me m or au ivh us, i mpie taris, & cjrudelitatis locos
voluntas (æuadeducit. Vnde non immenco omnium return
prouidus Déus in fe rip tu r is fe rè omnibus diuitia-
i.Cor. 12.
Rom. il.
Ephcf.+.
riim cupiditatcmvitupérât,atquécondemnat,qüam hu-
m an ie r ro ris eau (am nimirdm Ions Icientiæ patefecic.
Q u afi bonus m ëd icus^u iar tis finep e ritia c au là s v a le tù -
dims elfe, aut melones, aiupeponc-s,auc ficus,aut mala,
aut quæcünque pomo rum;genera nouc rit | hæc coram
ægro,quantapoteftanmiolicace,vitupérât, & a d e iu s m-
titur àdduce«e vituperandb , raftidiùm, feiens ilium ia-
n a 4 pofte , fi in p r ia i s occafiones ipfirmicâcis abieceric.
Ira animàrum noïriarum mcdichs, periciffiitius, diuitia-
m m coricupifçèntiam, quam pecëatorqm ocçahonem
I noueraCjvbiqaecondçmhat: 6c vulcnobis h o rtere,q uod
n o x ium e ft,leiens àp e ccaus faciliùs d imoueri, lï pcccan-
d in ô b is cau fa deficiac. Q m p ro p te r ih P la lm k 4 ië it ïN ^
lïte p r a r e ïn imq;ntate? & rdfUtam nolmconcupipreÀiuitu
f i ' n o n ^geneiali-
ceé h o c lo co ,fed Ipecialiter videtur n o n àppetendas præ-
monuille d iu itia s , illas fcilicet, quæ e x rapin a, & imqui-
1 rate gignhntur. . Quæ enîm alla pvgçipug*diuitiarum
BibUot. Vet,Pdtr.Toin.$ .Pars i . G gg
P fa l.6 i.