S6S S : ifîdo ri Pelufiotoe
quàm cclerrimè admittat. Namfalfum pröbrnm non vitra
aurem progreditur. Quoniam autemfcripfifti, Quid
igitur, fi railla eüm, qui conJjunieliam infçrt, fatieras
•càpit, verùm d u s , quem coritumelia afFeclriji paticn-
tia peior arque fnlblentior rcd'ditur ? refp.ondeo, prî-
mùm incrcdibilè hoc die : delude hüiufmodi homi-
nem, tanquam irk^ovnitam belliiam, auerlâriÙùm & fu-
gi fend um elle. Nam quod abs te Fcnpmm eft, tanquam
àquodam di6him fît: Ht cum eo verlor , &patiéntiam
adhibeo : Tnaiorem enim mihi laüdem conciliât , eft
quidem magni viri (verb-enimloqni oportet) fi modo
rebus ipfis, atque operibus philofophetjur;, at qui ta-,
roën preftantium virorum vjrtutem fmiriimè fiiperarit.
Apud nos enim fanéH viri epronas fuascx alienis çala-
mitati^us texere minime v'olutit : verùjri plerümque
commoda fua negligunt ; vc aliorom errata corrigant.
Ijlon enim, vt maiorem fibfgloriam comparent , alios
in præccps agunt : verùm, fi prodeflè queant, adnao-
nent : fin lecus aufugiunt, ne illi in maiorem voragi-
nem projabantur. Non enim laudis atque honoris Audio,
,,lèd vt hominum falu<rî;onrulant,, ea agûnt, quie
agunt.
ApbredißaPresbytero. 8.
. Quandoquidem e i, qui moerore obrutus 8c profliga*
tus eft., rnoleftorum narr-atio folarij non nihil affert, ac
prelèrrim cùm ad fynceros amicos fit :|filentio quippë
ingra.ucfcit calami ras.. Pei-multi liquidem ob peâocé
preflas ap filentio t r ad i t a^ m ife r ias lu as in graues & pe-
riculolbs. morbos inciderunt )Ûdeirco ,ç6s, qui calamir
tares fiias commemorare çupirçnt ', blaride ac iuauiter
admittere oportet ,, ac pöfteaquam illi per huiulttiodi
lprmpnem; dolore lenati fucrint , turnMemum , eam
quam par eft medicinam adhiberc. Nam fi confeftim
ipfis ora obftruamus , tum inhumaniotum hominum
exiftimationem cqliigemus , tum remedium, imbecille
atque inualidum reddcmuS ,_nimirum ipladolqrisflam-
ma illud repellente. At fi mitigato dolore pharmacum
imponamus, duplex lucrum cönifequemur, alterû quod
hutpanùac: mi (encordes erim us, alter um quod morbum
depellèmus.
c> Aufonio, Dionjfio Correâorï.
Eps,quideïebusiudicant, acutiflimo ingenio eflè o-
portet,vt &eorum,quilo^^ntürfacundiam, & eorum
quædicuntür, probabilitatem aeverifimilitudinem mil-
fam facienres, ienfaipfaintrofpicere »atqjhinc expifeanr
teSjVeritatemhaurire queant.
Heradidi Epifçopo. io .
^o^hæe yir eruditilfîme, non vnatri duntaxat
fignificationcm habet. Cùm enim prima lyllaba açui-
tur , braculum fignificat.* Cum antem fecunda, id quod
ex diuino preferipto Pontificis peétqri impofitumerat,
quaû ideft, rarionis fàcrum , aut domum, aut'
de^ubrum. Quoniam autem, cur Poprifias peâori.iin-,
ponferetur, ex me quæris , hoc pjimùm relpondeo, quia
ir s ècxapiditati rationem aurigæ in modum infiderc o-|
f>ortg|>at., l!e/n.de.%quia e i, qui iàçerdptij munere fqnr;
gitur, veritatein ornamenti loco elle conuenit. Siqui-
dem r f W t » id eft, rajcionajij, inhærebafitV.
quarum altera perlpicuitatem , altéra veritatem fignifi-
cat. ..Quod ü alio adhne fenfu id( expli cari cupis;, id ea ra-;
tionefiebat, quia internæ rationi veritas congrüit ,eiau-
tem,quæ lermone profeitur, perfpieuitas. Peniguequia
Ipiendor quidam,, yt noîmulli aiunt, in, lapillis illis exi-
ftebat, cura adSanctafandtorum lacrificandicaula
fc copferret, atqueea^^ qua: euçqrüra étant»
ver è de clarabat, his for ta lie '
nom ihibus 4ppel-; ; ,
, * r' , . lacæ finit. . m ,
Teoiïijio. il.
Perperide diligenfer, optimé v ï r , âc videbis eum æ-
quitate aciuftitia refertum elle. Non enim dixerit, Qui
fimpliciter ac per trariïîtum aliquam viderit ,.eamque
concupierit , vt adulter putijetur (fiçdfilmresirritafuif-
let, ac nulla rationenixa'comminaretür) verum, Qui viderit
mulierem adconcupifcendutn earn , hoc eft, qui exante-
cedente cqgitatiohe libidihiis aftèâum attrahit r qui tii-
nn aliudbperisfibi propon,it,;qui fineintermiftione infi-
diatur, atqueflfiduopiolpeâu aftetftum.fouet, idmtnet-
(bam eft in cordefuo. Particulaenim ifta,l4»;, omnibus, ni-
fi qui perexigua ÔChebeti meute lint, perfpicuum illud
facit, hæcverba de ijs di<fta elfés quires easageredmn-
tnr, quas nullâ modo cohlèqûi pdlïimt. Quid enim, fi
il'la & viro copulata f it , & pudicitia præftet, & a mul-
tis euftodiatur, quonam paîto âb amente facilè fubigi
queaf î Me ri to itaqiie didtum eft’ : tarn moechtttus ejl, quia
videlicet ab a&ionc minime âbftinùiflçt, fi éa in ipfius
poteftate fitâ' fùiîïèt. Nifî enim . vhiuerfum anitfis ro-
bur amori luccubuiilèt, haudquaquam cdrpori quoque
perfuafum fuiftèf>'vteontinenter incederet, aC libidiho-
fis oculis affedum fuum palceret : Quippe' cum multi
etiam , qüamuis’amore teneantur, eàs tamen, quas a-
mant, cctnere'prse püdore minimè fuftinéant. Quod fi
gloriæ amor bcitlum çomp.t*mi t a t q u e corpbréum a-
morem fuperat, multo profedfcù raagis, id diuinus timor
efficiet. Quod fi dixerit; quilpiam , Quidigitüf ,fi
cum aéfio in ipfius poteftate fit » tamen abftineat ? hic
relponderim : Magna quidërri çertè ac diuina qfrsdam
res iftud fuerit, ac ^erc yirginitatis argurnentum. ^At-
que huiufmodi vir,àètfi viderit» âtque obiter vulnus ac-
ceperitj haudquam eam aftiduèintüëriftudebit, verum
quàm longilfimè felè remquebir, ne eontinuusal^eâus
materiam ignifiibrniniftreh Quodfiintueriftudefjeum
per huiufmodi alpeâum afte&us -prodit. Nam fi conti-
nenter etiam afpiciens, nullo inyqmmodq hinc fe affici
contendat, à Iobo | viro' omni laudfe præftaritiqri coar-
guetur, his verbis vrence *■ Pepigifadus cum omis mets, vt
necogttarem ifùidem de vtrgine. Quèd fi eum, qui diaboli
vires concidir, minorero eflè ëxiftimet, quàm vt Iccü cèr-
tare.poffic, hoc ipfo quoque nomine dignus fuerit, cûi
fides abrogetür , cum ait le etft cërnere non definat,
nullo tamen libïdinis lènfu affici. Atque vt etiam eum
vera loqui concedamusi tamen eundem diitinum rflira-
culura perperanr iüterpretari confiât. î)lon enim dixit :
Vide quidèm ,, at jie cortcupifcas. V e i, Concupifçe.qui-
dem»at cupiditatemcomprime. Quô4fieoqurqueim-
pùdentiæprorhmpat,erubefeatis qportet» qui dixit: Vi-
uo autem non iam ego, viutt autem in me Çhnfim, Nam qui
-hæç omni philofophia præftantiora verba protulit,qui-
que diuinarufn gratiarum ope&, tanquam in fiébli æra-
rio eircumferebat, anxius & folicicus erat cum hoc
bellum fibi ob oculos proponerer , ac dicfebac ; Caftt-
go corpus meum , & in feruitutem redigo : ne forte , eàm alijs
praduaitero ,àpfe reprobus efficïar. Cum igitur tantusvif Garnis
rabiem tanquam habenis quibufdam ephibéae, vnuf-
quifque , oculos à mulieribus remou end o , lèeuritatèm
fibi cdmparare ftudeac : rie alioqùi maferia igm ^dmora
Hammam exciter.
Bidem. i i .
/ Simplicitatem tuam demiror, qui Euangielici quidem
miraculi explicationem mirificè probaueris : rclcri-
bens autem his verbis vlus fis-, Quid igitur eius ? quæ
confpedfa e ft, refert., fils qui eam confpexit, yùlnerai-
tus eft f Oportebat enim t^;iftud cogitârey rllain. quidem
quæ mqdeftè atque fioneftè incedit, riec bbuios
quofque aucupatur , omni culpa ç^rerel eam autem,
quæ limi & deiitijs diffluit , ac voluptatis fetia expandit,
& venenum mifeuit, vel maxime in culpa elle. Ha:c
autem idcirco à me dicuntur, quia ad folos malculos
hoc oiaculum pertinere cenlùifti , ignorans ad muliercs
Epißolarum Liber 111.
quoque fpe<ftate. Communes enim vtfique fexui leges
lunt, ijs duntaxat exceptis, qure priu^rim vnicnique Iqt
xui lat£e funt. Quocirca , fi illas amqris afpe&u mini-
me rarigantur, oraculum ad cas minime percinet: fi autem
iplic quoque huic aftetftui obnoxix funt, eas quo-
qufe ha:c lex refpicit. Vr enim iftud : Beat us vir qut non
abijtin confilio impiorum. Ec rurfum iftud: Beatus virquiit-
ntet Domtnum , aliaque id genus , non de viris tantum-
modo , led etiam de mulieribus didia funr^ quod videlicet
pet animal principatum obtinens, ad id etiam quod
fubeft,referantur:) eodem modo per afiiduum afpe-
dum ad‘ concupifcendum non incicari, vtrique lexui
legis praeferipto indi&um eft. Non enim quodnonnul-
li efficere conantur, vr ex hocScripturae loco ; Mors viro
requies, ftrenuis duneaxae & fortibus viris , ac non i-
tem a lijs, qui hominum nomine appellantur, mortem
requiem efte demonftrenr, id hie quoque exiftiman-
dum eft. Primum enim illud etiam futile ac pucidum
elle videtur. Ecfi enim mors , vt qua: laboribus finem'
imponac, ac premia aufpicecur , fortibus ac ftrenuis vere
requies eft ( vnde etiam de muliercforci didum eft:
Mulierem fortem quit inueniet ? Ac nequis iftud idcirco di-
dum efte exiftimec , quod nulla eiufmodi inueniri pol-
lit , alio loco did;um eft ; Mulier fortis corona eft viro fuo.
ac viri vqcabulum fortitudinem ixpe fignificac;) at hoc |
loco de fortibus & generofis clariHimo viro lob fermo
non erat, verum abfoiute de quouis Nomine , calami-
tacibus hilce, quarum nullum exitum videat, transfixo
atque opptellb. Quod fi quis mihi diffidic, exillius lo-i
ci contextu facile id incellexerit. Hoc enim conrinet:
Quaere data 'eft tntfero lux ? & vita his qui in amaritudmefunt ?
Dcliderant mortem & ea non potiuntur , ae lascicia e-
xultanr, fi potiantur. Mors enim viro requies.. Conclu-
fit enim Deus aduerfus eum. Quod perinde eftac fi di-1
ceret: Cum ing.entes omni ex parte, quasque nulla ra^ j
none vitari queant, tentationes fieuiunt ( quemadmo-j
dum alio quoque loco dixit : Prefidium (uum aduer-
fum me fufiuljt) tum demum grata & voris exoptanda
mors eft.- Qjjbd fipropterea quod didrum fit v iro ,id circo
hanc interpretationem repudient, polfunt quidem
hincconuinci, liiplis.oftendatur.,,viri vocabplum, non
modb de viro, led eciarn de muliere didrurn e llef *•$»-
enim, id eft, viricidadicitur, nonfolum.qui viro,
fed etiam qui fas mi rice necem attulit-: item, id.
eft ftatua, non tantum viri, fed etiam mulieris (imula-
chrum dicitur: ) verum ijs omiflis vt non admodum va-
lidis & efficacibus , diulnis oraculis eorum ientenciam
obterereconabor. Quid igitur dixerint, fi audiant; Vir
flagitiofus ingredttur vias non bonas ? Quid item cum dice-
tur : Vir injtpiens non intelligeti Quid denique cum illud
rurfus audierint: Simtlabitur viro tnfipienti ? Nam fi illic
vir non hominem , led fortem ac generolo animo pre-
ditum fignificac, quonam pabtohoc loco HagiEiolus,&
infipiens : & ftultus diiftus eft i Verum his midis fabtis
ad infticutum accedam; Quandoquidem igitur & Legis
mandata, 5c Euangelica oracula parcim peccata prohi-
bencia, parcim beacirudines defcribentia,&viris&mu-
lieribus in commune dibla funt, proinde iplie quoque
oculos cuftodianr, ac vcluciniebbo frenoreprimanc, ne
per impudicum aftedtum adulcerarum p.cenas lubeant.
Vt enim Veneri congreffus cupiditas par in vtrpque efle
detur(funt enim qui viri, func rurfus qui mulieriskcrio-
rem ac violentiorcm efle afleranc^) at caraen ille lerit ,
h*c fericur , ille gignic, hjec paric , illae agricola, hsec
terre locum obtinet.. Quocirca in his rebus in quibus
nec vir mulieris, nec mulier viri ofheijs fungi porelt,prii-
uane leges polire atque conftiture funt. Vt enim lege
lancitum eft : N<?« moecbaberis,Siec virfolum, li ineo cri-
mine.deprehenfus f i t , led etiam fosmina fupplicio affi-
citiir: eodem modo hie quoque ('prefercim cum didtum
fit : jQuicunque viderit mulierem ad concupifcendum, iam mce-
ebatusefimdordefuo } cuiuis prclpicuum eft, mulierem etiam
omnem,qua: cupidicaciscauiavirumconfpexeric, a-
dulterium iam in corde fuo commififle.
d tp
Bidem. if.
'Bibliotb. Vet. Patr. Tom. 5. Pars 2.
Scriptures lieras lebfcitare debés ac non de omnibus
rebus'alioS interrogate. Nam fi in earurri le&ioné
verfateris, cogflitum profebfo habercs, quod viro degc-
nitali excreirifenro qonnulla priuarim fancire funt i ac
mulieri de menftruis : arqûë item illi dé eo | vr rife na-
tureleges euertat, atque infano mafculorum amorc te-
neatur, nec in fterilem rabiemprecepsrüat, huic autem
j de aqua iudicij, fiin adultcrij liilpeélionem vëtiîar. De-
j nique ilium fi per fomnum corpus contaminarir j hanc
I autem & cum purgatur. Sc cum pepericimpuram efle Lex
j ait, ambofque, quoadpurificati fuerintj à facroambitü
I remouet. Quin alia quoque nonnulia priuatinv^aficifa
j &inftiturefuut, quæinprelèntiacommemorareriîinimè
! necelîè eft, cùm ex his, quæ mox dibfcuri fumiis, intelli-
i gerequeas, in ijs duntaxac» in quibus riec mulier, qüsé
I viri func, neeviri quæ rnulieris lunt, fexequipoteft} pn3
j uataslegespofitaselle, alias autem omnes àd vrruiriqiiè
; fexum in commune pertinere. Verbi gratia hàrie : Dili-
ges Hominum Deum tuum ex toto corde tuo, & proxtmumtuum
(icutteipfum. Et hanc : Non bomicidiumfacies. Non mcecbà-
beris. Nonfuraberis. Non falfumieftimonium dices. Honora pattern
tuum &matrem. Nonpéietabis. .Nonconcupifçesqnicquani
ex bis qua proximt tui funt. Qiipd ériam de omnibus legi-
bus , quæ his cognare ac limiles funt, inteliigi debet.
Quod fi ad euangelica etiam oracula veneris, idem rur-
fum inuenies : Bead enimpauperesjpiritu, mites, miferuordesi
efurientes&fitientesittjlttiam, mundicorde,pacifici, aliaque id
genus omnia. Quin illud quoque quôd de coelibatu ac
virginitate diblum e lt,^ ad Vtrumque fexum pertinef
(tametfi mafcula loquendi forma enunciatum f i t , prd-
pterea quod idApoftolico oraculo conuèniret, & quiâ
hoc animal maiusimperiumobtinet) Quipoteft capere capiat.
Idque hinc confiât,qubd permulre hoc Sc ceperintj
depreftiterinr.
E idem. 14.
Lex hac decaula naturales etiam, minimeque in vd-
luntate fioftra fires excretiones expiari voluit , vtvolun-
tarias ac nature repugnances multo magis fugiamus.
Nam quæ ijSg qui eaperpetiuntut, quæfpeciém^uidem
peccatihabent, nec remen reuera peccata lime , aditüm
ad cempluin , quoadulque purgati fuefint, interclufit j
eadem quoque ijs qui fpontj^que confulto peccant,maiorem
metum incucic,acerbioremquepcenam minitaturi
Nam cùm id quod minime fpontè fadfcum eft» veniara
baud fimpliciter impétrant, id proctildubio, quod volun-
tarië admiccitur, veniam haudquaquam obtinebic, riifi
vera & fincerapoenitenciacuretur.
Elifeo Monacho. if.
Graueeft, eum, quiinrerfubditoscenlètur, péccàré :
grauius autem , eum qui diuino cultui conlecratus eft:
dongè Verb grauiflîmum, eum qui Pontificis dignitatem
nabfcus fit. Quanro enim honoribus alios antecellunt»
tanto quoque iplbrun) peccatum, etiamfi alioqui idem
fit, grauius efficitur, quippe quod non ad nature , led
ad eius, qui illud perperrauic, digniretem perpendatur.
Quid autem magiftrun\& antiftitem eümliibdirocom-
paro : cùm Legislator Pontificis peccatum <totius p o -
puli peccato par efle dixerit, tantumque ab ipfo facri-
ricium lege lata exegeric , quantum, fi plebs vniuerla
deüquiflet, ofterri precepit ? Quod fi æquale âc par
vülûus non ellèt, haud parem certemedicinam minime
conftituiflet.
Bidem. iè .
Lex hæc 8c fanbfiodediuiqa nature obtinuit, non vt
ipfi pro ipfius dignitate ab humano genere honores tri-
buantur ( neque enim id fieri poreft » ) verum vt piecas.,
B b b 5 eçrum,