B
Hymni
Ephraim,
& vita au
ftcritas.
Inaaisglo
riçconté-
ptus.
quern dicun t Ghetorum difciplinis educätum fui (Te , ac
prinmmpatriumfermonemaftrinxiflenumeris, &.mo-
dis muficis cantorumque ccecibus tradidifle , adquem
modum ctiam hoc tempore canun t S yri:no quod car minibus
ÈdifTcno-
rum fami
ab Harmonio fcriptis, fed quod eodem genere co-
centus & numerorum vtantur.Nam cum Harmonius neque
àpaterna hærefi, neque ab omnibus , quas philofo-
phi Gentiles de animo,de ortu corporis & interim, & de
rëgenérationetenent, omnino vacuus eflet, cumqueea
quæ fcripferat,ad ly ram compofuiflet,& eafdem opinio-
nesfuis fcriptisadmifcuiflet : EphraimvidfensSyros&
verborumclegantfa, &nüinerofismodis concentus miré
delinitos i atque eopado ad fimilitcr cum Harmonio
fentiendum afluefados, quamuis Græcæ literature eilet
expers ^tarnen in numerisveriuumHarmonij compre-
hendédisfe attenté defixit, & ad mödös carminüm eius;
alia carmiha dodrinæ ecclefiafticæ confentientia çopo-
fuit: cuius generisfiihtea quidem, quæ hymnös diuinos,
laudes virorum qui vitam à p.erturbationib. animi va1
cuam degebarit,compleduntur.£x quo quidem tempore
Syri modos ab Ephraimfuibs, iuxta cotlcentum Har-
mönijobferuantes carrant. Quantumigituringenioex-
ceilueritjhinç facile coniqdura capi poteft.Qupdautëm
attinetadinftitutionem vit?,fe bonis.operibus & exqui-
fita viùcndidifciplinanobilitauit, quietemque & tran-
quillitatem vehementer amplexatns eftvGrauis prætërea
veratjôcfibi vfquëeb ab hominum calumnijs cauebat, vt
etiam àfpeéfcum cïnûique mulieris fedulovitark., Nam
fama eft-, mulierem 'quandam vita diflölutam 6c modbus
plané impudëntëm, feu v t hominem tentaret ipfe;
feuabalijs mercede condudaiftud conaretür, quodam
tempore dedka operaei ex aduerfo obuiam in angiportu
prodijfle, illumque intends oculisafeexiflë. Eumautem
aeritèrincrepafle mulierem, iulîîifequévt.terramiritue-
retur.Mulierem verô relpondifle: Quipofltimipfeiftud
fecere, quæ non ex terra, fed ex te édita fum ? eft enim æ-
'qüiuSjVt tu terräm aipieiäs,ex qua ortum hab es.ipfe au té
v t teihtuëar,vndë proctèâtafum. Itaqj Ephraim mulie-
ré valdè admiratus , quodinter eos afccideràt,libre» quodam
accuratè defcripfîtrqueimibrum, qui funt inter Sy-
ros diferti,in numerum Hbrorum illor um, qui font accurate
ab eo elaborati,référant. Eftetiamm"emdriæprodi-|
tum, ilium, quanquam anteairæ m oderari non poterat:
tarnen <èx èo temporë quo vitam monafticam excblere
coeperatiiunquam vifum elfe à quoquam ira in'cenium.
Itaqueçùm multis diebus,vtifolebat, iéiunaflèt : mirii-
fter,qui obfonium èi defcrebat,ollamfregit. Querô cùm
Ephriunrvidërë'tpudore & metu pérciilium : quinbdno
animo es,inquit,atque eamus ad obibuium^quoniani il-
lud ad nos non vënitv Quare circiter ollse fragmentâae-
cumbens, coenauit. Porrb autem quam ftrenuè inarierri
gloriam repreflerit,ex eo quod modo dicétur,fetispoteft
intelligi. Quodam temporë quidam ei ad ëpifcopatiim
gerendumiiiffragati, comprehcndere hominem cohan-
tur,vtiadlocuminquotreareturepifeopus,deducérërit.
Quod fimul vtiriteilexit j in forum cürhtat : atqj irico’m-
pofitè IncëdendOjVeftèm lacerando, & cibum palàm capiendo,
fe fum e monftrat. Vbi verb hi,qùi eum compre-
henderarit, imim è mentis potéftâte exiuiife arbitraren-
tu r , & appetitio qua ad eum coriftituendiirri epifeopum
ferebantur,reftinéi:a;iiïet, ille idoneum tempus naàiis,*
clam aufugit:& tantiiperlatkauit.dü alter eiuslôco crëa-
tus eflètepifeopus. V erùm ifta de Ephraitfr dixifle côten-
tus èrd.Dë quo tametu eiufdem loci iridigenæ & riorunt
multoplura,& commemorant:tamen vnü folum prætcr-
ca,quodabeo ridn longé âfiitemortémgeftumëft, quor
niam mihi quidem vidëtUradmodum nfemorabilë i hoc
locd litëris mandabo.Cû famés vrbem Edëflénbrum iâm-
longo tempore autè bccupaffët,Ephraim è domo, in qua
monafticam degebat vitam, egrèilusïëos qtiibüs fuppete-
bäht facültateSjgrauitèr inculaiiit : qüôd videlicet eu mi-
nimè Oporterétj tribulés iriopià rerumÈ néceflariarum co-
fe&os negligerëhtjdiuitiàsfuas ftudiôsèferuarent,idque
adfutim ipforüm damnum,& crüciatum animæ fuæ:qua
non modbdiüitijs cüiufqy generis, verùïn ètiamipfi cor-'
pori, & alijs rebus omnibus præponendam (apienter de-
rhonftrabàt.quam quidem illospronihiloducereyreip-
fâplané oftendit. Illiigitur hominem & eiusverbareue-
riti,dixere ad hune modum:Nobis quidem opes minime
curæluntjfed cuieasdiftribuédas committamus, admodum
incertifumus.-præfertim cum omnes fërèlucri cupi-.
ditateardeant, 6c hanc rem velut merëaturâm ad quæftü
faciant. TumEphraim feifeitatur ab illis : Qualis quæfo
ïpfevobisvideor? Qui cümfidelem, fpedatum adrnodü
& bonum virum,& talé eflè, qualem opinio de eo habita
oftcndebat,cöfiterentur : Veftrü,inquit,caufe,hoCquic-
quid eft negotij mihi mealpontefumo. Atq; argentoab
illis accepto, circiter leétulos trecentosin publicis porti-
cibus conftituit:& non eorum(blijm, quoi fernes inmor
bum côieceratjcuram fufcep.it, verum e'tiam perëgrinps,
& cos qui egeftate rerum ad vitam necéftariamm çoaéti,
ex agriseo venerant.bcnignc traffcauit. Vbraucem famés
ëxtin(ftaeft,redijtin'domum,in quaantëaætaté dçgcrht.
Paucisverbppftinterpofitis diÄ)us, obijt mortem : qui
quanquam in ordiné clericali ad diaconatum folùm ela-
tus èrat,tarnen non mintisomninm fermone obvirtiitem
célébra tus eft, quàm hiqui pr opter facerdotij dignitaté,
mftitutionem bpnæ v itx ,& cxcellentcm dodiirina'in îpa-
gnaadmiratione fucrunt. Quare finit iftaquidem tanqua
indicia quædarn viftUtis illius, quæ in Ephraim el u ce bat.
Nam.de eo pro dignitaté dicerc ^ atq; omnino quo pa<fto
ille , 6c alij lingùli^ui peridem tempus’monafticæ difei-
plinæ fe dedèbant, vitam (8c mores inftitueririt, &apud
quos ætatem degerint,accuratè dilféïere, fe.ripcorem (à-;
né requirat qualis ille ipfe fuit. A me quidem cërte tum
propter doéfcrinç tenuiratem,tum propter ignorationem
& virorumipforum ,&rerum præclare ab îllisgeftarum^'
hàüd fieripolfevideo. Nam nonnulliin folitüdme deli-
tuerupt:alij in turbaciuitatum vitam degétès, fe opinio-
ne hominum abieétoSÿ &nihiîàvulgodifferrcol];ende-
runt:qui quamuis virnitem fedulo excolerent.tamen ve-
ramfuntdëfeementitiopînionem , quo minimeâb alijs
laudarentur. Nam dum ad bbna futuràj qui bus reéte fa*
â a remuneran tur, aciem men tis acri ter in ténderen t,të-
ftem fiïbrum operum Deum folum effecerunt : gloriam
autem , quæ ab hominibus virtuti a ibui folet;, omnino
pro nihilo putarunt.
J)$ftatu rerum tune t empor is:& quod Imperator um Ar-
ebiepifeoporum mutuoconjenfu Cbrtfi'tdogma
I amplificatumfit.
C A P . X V I .
POrro cum præfides eti^m Ecclefiarum eo tempore
vitamâccuratè tranfigerent, 6c populi ab eiufmodi
paftoribuS inftitüti non fine caufô fe ad Chriftum fenélë
coleqdumftudiosècomparaient, religio Chriftianain
dies fîngulbs creuit:& propter ardens pietatis ac virtütis
ftudium,atquéadebfa(5ia admirabilia Ecclèfiafticdrum
virorum ian«ftorum^ & p iè vitam degentium j Gentîleÿ
fuperftitionispræftigijsobciecatosartraxitad fe, arque
traduxif. Iftas rësqtiôque aüxêre Im peratorès, qui non
rnîmis ftudij iuecclcfijs amplifieandis, quàm patër,po-“
îucrunnclericis, liberis eorum,& familjæ, eximiös honores
6c immunitatem quoque tribuerunt : atque non
modo paternisfuflragati fiindegibus,fedpropriâsetiam
ac fuas contra eos qui fimùlachris immolarei, eadè'm colère,
,autyllum alium ritüm Gcntilis religionis obferuaré
a^redereritur.Delubraitem vbiqü'evel in vrbibus, vèl
in agris pofita|ôccludi mandarün11 quæ quideitî diftri-
buebartt ecclenis,quæ vel locis ipfis, vel eorum materiä
egere videréhtur.Nammaxima ah illis fufceptà cura eft,
vt ècclefitë', quæ témpSfis diutarnitatê ruirxqçfe efleht,
reficèréntur , a li* aüteitr è pTrimfS-iaäris fùndamèntis
màgnificè ædificarenicur : ex quarühr.numéro,fuit ec-
ciclià Émefie, iilu'ftriflî'ma ilia quideriP^ & pülchritu-
diné plané infîgnis« Qurhétiam légefenciuërunt, vt?
nullus Iudfeus i'eruum ëx alià feda emerct.' Quod fi
feëùs fa cé ic t, feruüm '^rblicum efTêif Pbrrb u qtiif-
quamcircumcideretur,vt lexludæorum'poftulat, capi-
tis fupplicio6c bonorüm atniffione mûlétari.-. Nam cum'
Ephraimi!
Afcetariî
alijrlo'iiii’
dine.alii,
hominu |
coetns co-‘
làetuuc. :
yid.JSicc,
Religio
Chriltii-
Conftatis
&: Confia
jtiilmP'111,
.promo-
uéda reli-
gioneft“*
dium & j
leges, j
Leges a«1'
QcfusIU'
d*os. !
omnipfinuscx
iril«a-i
J U I
Jjil.tfic.c.
b.l.p.So
|uon<
■ cisai
Kiaduerlo
Éecipitnr
lonftan-
H u s .
omnibus modisreligionemaugere ftu<ierent,huicrei et-
iam proüidërunt j Vt ncmo impuuè éos 'qui ex eo genere
non efient,ad ritum Iudæorum attraherent : fed vt hi qui
(pëm in religionè Chriftiana pofiierant, in écclefia Con-
tinerçntur. Nâm religio Chriftiana maximè ex populo
gentilicrcuit.
3 'PS
De opinio neither or um Conflantinii&Homoufii&Homoiufii
’ differentia, & vnde effeäumfit,vt Conflantius à
,..w re&afidc diuerterit.
Q
ï/W-N/ce
P-39.40,
K &
|iiHn&io
jeetiàm
t-uholici
ii4uide-
(cptïsSt.
D
C A P. X V I I .
Vinetiam ifti Imperatores de ipfe réligioneprimô
_ Opitiionem paternam renuere. nain ambo fidem
Conçilij Nicæhi app'robarjunt : in qua Conftans quidem
ad extremurii vitæ oiem perfeuerauit. Côftantiusàütem,
etli àliquandi u in eaperftitit .opibione: pqftea ramen voce
Conlubftantiali reprehenfe depriorefententiade-
pulfus eft, vcrùm filium pâtri fiibftantiafimilem cohnte-
ri non omnino^recufeuit.Eufebius autëm,& alij nonnulli
epjfcopi, qui id temporis in JÓriente propter doétri-
næ & yitæ ,piè.inftitutæ præftautiam in magno honore
habebantùf,filium patri confiibftantialem dicëre : & fi-
'liura patri fubftantiafimilemiuterfe, vtfcimus,differre
volucrdnr.Nam hanc vocem id eft,confubftantiâle,
in cprporibusproprièintelligi. v^luchominum, &
cæter.prumanimalium ,arborum, & plantarum , quæ-jex
fimili fuBftantia.conftantjfimilemque ortum habent. At
verp »k9l^ ai0*i id eft, fiib ftan tia. fi mile ,I in rébus corporis
expertibus, vt in Deo & angelis , cernircum àltérutrafes ,
per fe , fecundum propriam fiibftantiam acliiam intelli-
gaeür. Eiufmodi rationibus etiam Imperator Conftan-
tius de pripre fententia deduétus eft. Er cum in eadem o-
pinipne.yii ipfe conijcio'^fi modo ferifum folum i^èéte-
raiis ) cum pacte' 6c hatte efiec,verbum tarnen cum verbo
commutans,pro, confubftantiali,Simile fubftgntia dixit.
Nam ho„c quidem harpm ref urn lncerpretibus vifum eft,,
qùi conftanter a-ffirmarun t , iftud nomen ad remfignifi-
candam multb exquificius efie. Qùôd fi quis aliter di1
ceret « eum vifum iri rem corpore vacantem pro corpore
inrelligere : qUod quidem plerique ftultum exiftima-
runt.Dixerunt enim,cx rebus quæ octilis cernuntur, no-
minaadres menrefóla pcrceptas exprrmendas fumenda
eflè:nihilc]ue elfe in vcrbo periculi || fi nop in fenfir erratum
eflet.
Rurfus de Homoufio, & Ariminenfi Concilia, quomodo, vnde3&
qua de caufa conuocatum eft.
C A P. X V I I I .
NEcmirumfenè , Im'peratoriiftudcontigifle : cum
pcrmulrietiamcpifcopi, quifidëiGorïçilijNicæni
confentiebant,hpc nomen Ime contentioneadmififlem:
qui quidefn vtröque verbo, diferimine omniremoto, ad
vnam eandemqu e rem figniflcandam vfi funt.Quare tni-
hi quidem videturilia orâtio , quætammfolenterab A- :
rianis iatâàta eft , multum à veritatediferepare. aiunte- j
nim,poft Concilium Nica&num complurcs epifebpos, ex
quorum nipnero fuere Eufebius ScTheognis , renuifle
deinceps^filitim patri confubftanrialem diccre:Gonftan-
tinumqvearegrauiter Commotum , exiliPèosaddixifie.
At cüm fomnium,aut(' vti ipfi prædicant) verâvifio fetor
r iImperatoris diuinitusobiatae flè t, quod iftiepifeopit
reétè de Deo fentirent, quodque iniuftein exilium mill!
eflentjrnperatorem inde eos reuocafle :. fcifcitatumque
ab illis efle,quid caufie elfet,cur à decretis Conçilij Nicç-
ni difîentirent,idque,cum iplîformulæfideiineoconci-
lio editæ éflent faóH-participes : eos autem refpondifle,
qubd-neutiquamex animo eiaflèri|i miflent ; fedquod
Vererentur, ne ille (vt erat verifimilej contentionem dé
hac ré fufeeptamimprobansjàreligipne Chriftiana, velut
ambigua & plena controuerfiæ, ad Gentiliumiùper^
ftitionemfé transferret, 6c ecclefiam, quoniara nuper fidem
Glirifti refceperät, & adhucläuäcrö minimi tindtuS
eratbaptifmatis, petfequiinciperet. Quaä'uditafatisfe*
6tiorie,ferüntGonftantinum Veniam illis tribuifle i pro-
uidifleque vt aliud rurfus concilium cogeretur. At verb
dum iftaitiftitueret,m'ortc ahteoceupatum,quampoflet
ea perficere.-ac propterea filio Conftäntio,’ vtpote maiori
natü,quämConftänseratjdediflcinmandatis, vthanc
rfeni perficiendäm ;curaret:quippe imperium ei nihil pro-
futurum V nifi diuinum numen primo omnium fide con-
fenriente:acconcordi cbl'etetur.Itaque Gonftantiumpa-
trisvoltintati obfeqüehtem,Göncilium Ariminiconuo-
palfe : ex qua vna re maxime e'orum mcndacium perfpi-
cue deprehenditur.Nam Ariminiconuenlere ad cöcilium liS, eiufqB
cpifcopi Hypatio & Eufebio CoflV cum iamConftantius jcaufa.
poft mortem pätris inimperijadminiftratione ciixitervi-
ginti duos annos'con-feciflec: multaqueinterea tempo-
ris concilia celebrara eflent , in quibus de his vocibus
Confiibftan tiali &Subftantia fimili, difeeptatum fuiflet.
Omnino autem nemo filittm patr j fubftantia fimilem o^-
pinarfvoluir, quoad Aerius gräuiterde hac re difleruife
fee. Ad quam doctrinam tollendam, Imperatoris mandate
» epifeopi tum Arimini,rum in Seleucia,eodem tempore
in vnum conuenerunt. Quareconftat,non manda-
tum Conftantinijfed Aetij dilputationem, caufem Con*
cilij Ariminenfis ver^ fuifle. Atque quod ifta quidem ita
fe habeant, in fequenti quoque fermone oftende mus.
Quod ep'tflolis Conßantij reuerfus At ban aß us, federn fuam capeß-
f it : &de epifeopis Antidebenis, &alterna Conßantij &
Athanafiipetitione - &numinis
in hymnis celehra-
tione.
C A P. X IX .
GOnftans autem rebus geftisihConcilioSardicenfi
CogniriSjfcripfitadfratrem Conftantium literas, v-
tiAthanafio & Paulo ecclefias liias redderet. Vbi verb
irftellexitfratremdiem de die ducerc , feripfit denuo, vt
vel viros iftos reciperet, vel fe ad bellum gerendum para-
ret. Gonftantius igitur cum de hac re cum epifeopis Ori-
entis cómunicaflet, ftultum putauit ob earn caufem bellum
ciuilc & in teftinum fufeipere. Qun quidem confilio
indudus, Athanafium ex Italia accerfit: datquedli po-
teftatempublicoscurrus , quibus rediret, capiendi,atque
crebris literis ad ocyus reuertédum hortatur. Atha-
nafius autem eo tempore in’Äquileia vitam agens, accë-
ptis Conftantij literis,venit Romain, cüm Iulio,quid fi-
bi a^ndum fitjConftituturus.quieum perhumanitusdi-
miftt, dedifq-, eius caufa ad clerum & populum Alexan-
drinum literas,quibus turn eum ^ vtpote multis periculis
nobilitatum magnopere (vti par erat ) laudaret: tum ec-
clefiiE Alexandrine reditum tamprxclari epifeopi gratu*
laretur.'tumdemque,vt eadem cum illpfentiret,horrare*
tur.Inde verb Antiochiam,vrbem S y ria , in quaiam tum
commorabacurImperator,redacontendit: cuiusvrbis
ecelefiasadminiftrabat Leontius. Nampoft exilium Eu*
ftathij., fautoresfed* Ariane Antiochia federn obtine*
bant:primum Euphronius,deinde PlacitusjtumScepha*
nus:qiio,velutepifeopatu indigno , indedimoto,adextremum
Leoncius epiicopacum ilium geflit.-quem quidé j
veäfid eCathpheaaueffum,deuitauitArhanafius. Atqj
bum illis^ui Euftathianivocabantur,communicauir,cór
uentuinadibuspriuatis perado. Vbi autem Conftan*
tium beneuolum erga fe,&facilem expertus eft, & puta-,
uit fuam fibi ecclefia reftitutamforei,Imperator admoni*
tus ab Ariana fed? prafidibuS,Sü equidé,inquit,paratus
adproiniflapr?ftäaa,quibusimpulms te aceerfiui.Quare
ipfe beneficiu,quodcgo abs re peta,iure debes mihi con*
cederc.Id qiiide eft,vt ex multis ècclefijs,qua tu? ditioni
fubijciutur,vnam habeantilli, qui tecum communicare
detrcdar.Cui Athanafius: Maxime, inquit, 6 Imperator:
quandoquidc aquum,imo verb necefle eft, tuis man dads
obtemperare: neque profedb tibièquidem conriadi-
cä. Verum cum Antiochia quoque fint, qui Communiö-
24- I lf .,
Vid Soc.li.
Achanafi*
Conftaiii
literis redeaccCdftantc.
Leontius
Anti.ochif
cpifcop.
Athanafii
& Conftä
alterna
petitio.
I p d ‘
I «
I »
'1
m| I
M g
III