ü.o7fj. I g.
lïhef-S-
1 B ;
tfaii}2.
to*». 6.
litt» 4.
Pr*#. y. c
trou.iƒ.
Pro«. 21.
l.TheJf. 4.
i p m
Diuerfa ex Salomonecontra Acediam teßi-
mtpfta.
G A P V T X X L V
Vod otiolGtatis vitium ctiam fapientiffimus Salo-
mon euidentüfimè notât in multis, ita, dicensi Qui
feäatur otium, repkbiturpaupertate, vpl vifibili fcilicet, vel nv
. uifibili, qua ncCeilè eftodofum quemque & diuerfïs vitijs
inuolutumteneri, & alienum Temper exiftere à contem-
pladonè Dei veldiuitijs fpiritalibus, de qiiibüs beatus A-
poftolus: Quiainomnibus,inquir,dtuites facit efiisinillo,ino-
mniverbo&inomnifc^ntia. Dé hac autem odofi pauper-
täte alibi quoqueitafcribitür : Etveßieturconfcijfaveße, &
pannofaomnisfomniculofus. Sine dubio enim non merebitur
illoincorruptioniSveftimento or'nari, de qu© Apoftolus
prxcipit : buföite vos Dominum lefum Chrißum ; Et iterum ;
Indien lorica uifittut &charitatis. Et de quo ctiam Dominus
ad ïemfalem loquitur per prophetam : Exurge, exurge, lt-
titfalem,induercveftimentis gloria tu*, C^tnfquis fo mno otij
vel acedix fuperatu$,rion mduftrix fuxlabore, fed inertiæ
pannis opetiri maluerit,quosabfcindens de perfeôtaple-
nitudine 8c corppreferipturatum, non veftimentum glo-
rixnec dccoris, ied ignopainiolumcxcqiationis velaroen
fuæ coaptabit ighauix. Solent enim hi qui lune haciègni-
tie diflblwti, notantes opéré manuum fuarum fuftentari,
qùod Apoftolus indefinenter exercuit, vel hobis exerce-
re prxcepit, quibufdam vjfteftimpnijs feripturarum, qui
bus quoddaminertixfux velamen imponant : dieentes
fçriptum eile, operamini non cibum qui petit, fcdqutpermanct
invitant aternam; Et,flleuscibusefi, vtfaciamvoluntatempatris
mit. Sed hxcteftimoniapanniquidam lune,defolidaeu-
angelicx fe&ipnis plenitudine, qui ad hoc aflumuhtur, vt
contegant potins ignominiam otiofitatis ac verecundix
noftræ, quam vt catafaciant & exornent nos ilia pretiofa
veite perfeâaque virtutum,quam in Prouerbijs mulier ilia
fapiens, qux fordtudine & décoré induta c il, velfibi,
vÇl viro fuofecifle delcribitur , de qua etiam confequen-
ter infertur: Fértttudine & décore induta eß , &l*tataeß
in diebusnouißimis'* De hoc inertix morbo rurfus idem
Salomon Ita commémorât : Vianihil operantiumfiraufunt
, (pints, id eft, iîlis ac fimilibus vitijs, qux Apoftolus in fupe-
j rioribus de otio pulïulareprarfatus eft. Et iterum : In defi-
deriisefioninèsotio fus. De quibus Apoftolus epinmemora-
uit dicens: Et nulliuttf iquid defideretis. Et ad extremunr.M#/-
ta mala enim docuit otiofitas. Quse euidçnter Apoftolus in
hi% qux fupràexpofuimuS, euumerauit dicens : Nihil ope-
tantes, fed cur'tosè agentes. Huic quoque yicio fubiunxita-
liud : Et eperam detis vt quieti fitis. Et deinde, vt veftra nego-
tiaagatis; & vt honefte ambuletis âdeos qui foris funt, &
nullius aliquij, defideretis. Quos etiam inordinàtos ac
rebelles notât,ab his ftudioios quofque fegregari prxcipi-
ens: Vtfubtrahatis vos, in qui t, ab omhifratre ambulante inor di-
natè,&nonjecundum traditionem.quamacçeperuntànobis.
Quo d per Aegyptumfratres ita fuis manibus operantur,vt non
falitmproprijs neceßitatibtu fatisfacianiifed etiam his,
qui in carceribus funt,fubmi•
nifirent.
C A P V T X X I I .
Hlsitaque exemplispcrÆgyptum Patres erudiri,nul-
lo modo otiofos eile monaenqs acprçcipuê iuuencs
finiint, aâuum cordis acprofeâum patientix dehumili-
tatis fcdulitate opéris metienteis : & non fplum a nullo;
qùicquam ad vlum vi&us iui accipére patiuntur, fed etiam
de laboribus fuis non tantum fuperuenienres aepere*
gcinosrefieiuntfratres,verumctiam perlocaLibyx, qux
fterilit^teac fame laborant ^ neenon crfam per ciuitates
brs qui fqualore catçerum cpntabefcunt^immanem conférences
dirigunt alimonix viólufq-,fubftanriam,de f ruôtu
manuitm fuarum rationabile ac verum iaerifteium Domi
notali oblatjónefe offerre credentes.
Raritatem monacborum & monaßeriorum Occidentalium
otioadferibst.
C A P V T X X I I I .
HInceftquodin hisregipnibusnulla videmus mona-
fteria tanta featrum celebritate fundata: quia nec o-
perum fuorum facultatibus fulciuntur, vt pollint in eis
iugiterperdurare; &fieisiüppeditare quoquomodova-
leatfüliicientiavidlusa'iteiiuslargitate5 voluptastarnen
otij & peruagatio cordis'diutius eos in loco perleuerare
nonpatitur. Vndehxccft apud ALgyptum abantiquis
patribtis fancira fententia: Operantem monachum a x -
moncvno puliäri; otiofum vero innumeris fpiritibus de-
uaftari. .
De Abbate Paulo,quifingulisannisomne opus manuum fuarum
tgne fuppofito concrema-
bat.
C A P V T X X I V .
DEnique Abbas Paulus probandimus patrum,cum in
eremo vaftiore confiftens, qux Porphyrio nuncupa-*
rur, patmarum fru^ibus & horto modico fecurus, habe-
rec fufiicientem alimonix fuxvitft usque fubftantiam, nec
pofler aliquid aliud vnde fuftemaretur,operis exercere,co
quodabopidis & habitabili terra feptem manfionibus,
vel eo amplius deferri illiusfepararctur habitatio, plusqj
expeteretur pro mercede ve6lurxquam valere poflet pre-
tiurn operis defudacijcolle 6tis palmarum folijs, quotidia-
num pc n fum velut exinde fuften tan d us ,a iemetipfo iugi-
terexigebat. Cumque opere totius anni antrum eius
fuiilec impletum, id quodiollicitä curälaborauerat, fin-
gulisannisiuppofitoigne concremabat; in tancumprobans
fine opere manuum nec in loco poile monachum
perdurare,nec ad perfection culmen aliquando confcc-
aere:Vt cum hoc nerinequaquam neceifitas viölus exige-
rec, profola purgatione cordis & cögicationum foliditate
acperfcuerantiacellx, velacedixipfius vidoria Sc expu
gnatione pei ficeret.
Verba Abbatis Moyfi,qu* dixerat mihi de remedio
Acedia.
C A P V T X X V .
«)• • ] ;>G
Vmincipiensin eremo commorari, Abbati Moyfi
omnium fandtorum fummo dixiflem, mexgmu-
dine acedjx hefterno die grauiflimöfuifle confe<Stum,nec
ab eaporuiile alias liberari, nifi ad Abbatem Paulum pro-
tinus cu currifiem :Ille,No n te,ai t,ab ea li berafti,fcd magis
ei te deditum ac iubditum prxbuifti. Grauius enim te , vt
defertoremacfugitiuum deinceps aduerlarius impugnable,
quem de conHi^ufup^ratumprotinus aufugifiec co-
fpcxit: nifi de exrero commifta congreftione, non defer-
tione ccllx, vel iomni corpore ingruentes ^ftuseius ad ho-
rameuaporaremalueris, fed toleranria potius&confli-
(ftu didiceris triumphare. Vnde experimentopto-
batum eft,acedixiropugnauonem non decli-
nando fugiendam, ied refiftendo
fuperandam.
P r z d a r a
monachoruta
ftyucatia.
I -
DE S P I R I TV
CEMODOXIAE.
C A P V T I.
î E p t im v m nobis certameneft contta
Z fpiritum çenodoxiæ(quam nos vanam fi-
ÿueinanem gloriam polïumus appellare)
i multifoirmem.varium atque fubtilcm,ità
^vtquibuslibctperfpicaciifimis oculis nô
___ |dicam caueri, ledpciuideri deprehendique
vix poiîic.,
1Quod cenodoxia nonfolum in parte carnali, fed etiam in
jpiritali monachum pulfet*
C A P V T IL
S O N foiiith ehittt vt exterâ vitiain parte carnàli, ied
etiam iii ipiritali monachum puliât, iub t iliore fe ne-
quitiaingereris mentijfta vt qui non potuerintcarnalibus
vitijs dccipi à fpiritalibui fucceflibus acrius faucietttur: ta-
to^neeftpernicibfiorad conHi&um * quanto obfcliriot
adeauendum. Omnium namque vitiorum manifeftior,
apertiorque congreiTwseft, &invnoquoqiièeorum con-
tradiâione rigida confutatus incentor, inualidior faâus
abicedet, vidtoremquefuumdeiedtusaduerfarius, deinceps
inèrmioràteentabib Hic vero morbus eum pro ela-
tione carnali pulfâuerit mentem , & fuerit rcfponfionis
feuto repulfus , rurfus vt quædam multifqrmis nequitia
pridre habitu perfonaque mutatafub virtutUm ipcCie Via
d o rem confodere & iugulare pertentat.
Quant cenodoxia multiplex ftttac multiformis.
C A P V T IIL
E^Tenim èétera vitia feu pertilrbationes vniformes i âc
fimpliceseiTe dicuntur, hxcvero riiultiplexdc multiformisacvaria.
vndiquebellatori.&exdmhi parte vidtd-
ri occurrcnS,Nam& in habitu, &in forma, in inceifu, in
Voce,in operedn vigilijs,ih iciunijs,in oratione, in rcmd-
tioiiéiin lediorte, in feientiâ, in tacitürnitJte* in obedie|i-
èiâ,in humilirate, in longanimicate, militem Chrifti VuL
nerare cortarur, & velue quidam perniciofiiïimus feopü-
lus tum enribus vndis obte&us, improüifum ac miferabi-
le nauftàgiura iecundo nauigantibus vento, dum non câ-
iletur neç prxuidctnr,importât.
Quomodo cenodoxia monachum à dextris,&àftnijlris
impusotet.
täte fiipplà'ntat. Quem icientix fcclocutiohisornatü nc-
quiuit extollere;grauicate taciturnitaris elidit. iiieiunet
palam ; glorià vanïtatispuliàtiir’. Si îllud cohremhendx
glorix'cauiàcohtekerit ; eodîm virioelatidhis 'dbKmdi-
tur; Ne vanxglórix contagio mà'cltlerut, bràtionespr’o-
lixasfub fràtrum vitat'cëlebrare cohfpedu ; &'quod cas
latenter èxerceat ; hullum^; habeat conftium fad i, n'oh
effugit aculeos vanitatis.j
Ê . ........ . I T „ .......... *
Qua comparatione 'monftretur natiira cenodoxia.
•
C A P V T IV .
1 T aqüe via régia volen tem incedere per arma iußitia, qui
dextrùfunt & à finißris, oportet apoftolica difciplina
tcanfirc per gloftant & ignobiiitdteht, per infdmiàm & bdtiani
famam , & canra cautione intér tpmentes tentationum
fludkus,gubernantcdifdrccione&flantetlobis fpiritu Dominé
tterdirigece virtucis{ vtdcXtralxuaque fipaululum
defledartuis, iciamusnosperniciofis miox càutibus illi-
dendos- Ideoque per iàpiehtiifimum Salomonem mo-
nemur : Èe diuertdris ad dexter am, neque adfitiißram, ideft,
Hetibi de virtucibus blandiaris, ÔCdexteris (ttcceftibusac
fpiritalibu^ extolians, neédefledensad finiftrum trami-
tem vitiorum, fecunduni Apoftolum gloriam tiBi exeis
in tuai coufulione conquiraS. Nam cüi fub fpecie fuccin-
d x veftis ac nitidæ cenodoxiamnonp’otuit diabolusge-
nerare, profqua’adaj&inculra, ac viliore conatur infe-
rere. Quem non potuit per hono'renl deijcerc, humili-
C A P V T V.
PVlchrè Seniores noftri hamram^horbihuiusih n o -
dum cepx, bulborumque defcribunt, qux .vnÓ de-
corticata tegmine, atiö rurfimi inueniuntur induta!
totiesque reperiuntur o b ted a , qudties^uerint expü-
liata.
Cenodoxiam folitudinis bentficio nonpeuitus
extingui.
C A P V T VI.
Ï.- . . . •, > ............ , > . ..
N folitudineqüoquecun&öhitri hibrtalium confortia
glorix eau la fugientem, perfequi non defifti t. Quah-
toqueampliüS vniuerfum quis vitauerit murid A n , tantd
eumacriüsinfedatur. Alium quód patientiflimus.fit o-
peris aclaboris, alium qubdadoBèdienduthpromptifti-
mus, alium quód liUmilitate exteros prxponderet, cöHa-
türextollere. Alius feientix,aliusledionis, alius vigilia-
rumprolixitate téntatur. Necalias^uèmquam hic morbus,
nifi fuis hititur virtutibus fauciare, in nis offendifcbla
tendens ihteritüs, in quiolis vitx ftipendia cqnquiruntur.
VolentibusquippeiterpiecatiÜac perfedionis incederè,
noh alibi inimici infidiantes, nifi in Via qua atiiBulant, la-
queos decéptlohis abfcondunc, fecundum illam beat!
Dauid fententiam i In via hac, qua anibulabani, 'dbfconjè-
runtlaqueummihi, vtitihaciplafcilicet vircutum via, qua
gradimurtendentes ad Brauium fupcarnx vocationis, nö-
ftris elati fucceflibus corruamus, obligatisquepediBusa-
nimx nöftrx concidamus , cenodoxix laqiieis compè-
diti. Etitafit, vt qui aduerfarij.conflidu non jjoruimus
fuperari, noftri triumphi fu bli mi ta te Vincimur,(cü eertè,
quod eft etiam aliud detepdonispentis , vt excedentes
continentix j vclnoftra; pouibiliraris modum , perfeiie-
rantiam noftri curfus infirmitace corporis intercedente I
perdamns. 4
Quod Cenodoxiacum deieftdfuirti,4Critii refurgai
adpugnam. ^
C A P V T V I L
OMniaVitia (uperata marcefcunr, 8c deui&a perfin-
gulosdiesinnrmioraredduntur,&velIoco Vel tempore
minuuntur, atque deferuent; feu eertè a conrrarijs
G
Pfib 14.
Virtutibus diflidend'^, Vél cauentur facilius, vel vitantur j
hoe vero deiedum acrius réfurgicad ludam, 8c cum'pu-
tahir extindum.fuamorteviuacius conüalcfcit. Cxtcfa
genera vitiorum cd^ tantum impugnare folent, quos in
certaminefuperariht: Hocverofüös vidores acrius inlè-
ötatur; quantöquefueritvalidiuS elifiim , tanto vehe-
trtentius vi&oriafc ipfiuS èlatione cdngredirur.' Et hxc eft
fiibtilis inimici veHutia; vt militem ChrifiiJfcó'prijs faiciat
felis occümberc,qucm hoftilibusarmis fupèrare non po-
r4 H . -
Multiples
üffeiccia
Cenodoxix
ab i-
ijè vitiii.
Quid cenodoxia nec eremo,nec estate deferueat.
C A P V T V I I I .
Liaintéidurihi vitia ficut dixi mus, etiam locdfum be-
k nefi cio conquiefcun t,& materia pecCati,vel opor tu-
Siblioth. Vet. tatr. ToHi:yPart i .