Qyod nonfit principale bo nam ieiunium.
C A P V T X IV -
ITaquelioc medium effc etiam exnoc mânifèftiffiine
( Deo £ar>& rurfum ex aeddentibus çad fis, non folum ya-
num, verumetiamodibiiccenfcatur,dicentc Domino,
Cumieiunauerintnonexaudiampreceseorum *'4
declaratur,quiafieur iuftificat cuftoditum,itanon con-;
dcmnarirruptum , nifi fortepræcépti tränfgreflio magis
quam ckarum perccptio puniatur. Principali autem
bonoitanullum oportet vacuum eiletempos » vtfine eo-
cuiquam die non liceat, quia needle eft cdlatione eiusin
malumcorruerenegligentem.Nec rurfum principali ma-
lovllumconccditurtempus, quiiquodnoxium femper
ft numquanl poterir,fi admid'um fuerir,non nocere, vel
Quod ea qua fit a natura bona funt, non debeant propter ed
qtumedtafunt exerceri ffedpotm econuerfo ea qua
media funt,ad eaqua principdliter bona
fiint acquirenda fufeipi
debeant. "
C A P 'V T XV.
N ON enimmifericordia,patientia , &charitas, vel
illaprxdiâarum prxeepta virtutum, in quibusvti-
Mutt.â.
ljai* j s.
in partem vnquam laudabilem commutari. Ac proinde que bonum eft principale, propter ieiunia funttenenda
e l quibus-qualitates ftatutas videmus & tempora, 8c quae fed potius ieiunia propter ilia. Elabotandum eft enim vc
lie obferu^afandtificanc, vt omifla nonpolluant., media virtutes ills qux vere b o n x fu n t , ieiunijs acquirantur,
diemanifeftumeft, vtputanuptias, agriculturam,diui- . noti v tad ieiuniorum terminumtetidant illarum gefta
tias, Iblimdjnisremotioriemvv^jilias, lacro'Eunile^io- virtutum. ObhocergoeftvtiUscarniSaffl-i&io , obh o c
j nem, meditationemqj librorum, ipfaque ieiunia^ de qui- ei adhibenda eft inediae medicina, vt per illamad charita*-
I bus grincipiumferrnonis exortumeft. Q u x omnia diui- | tern in qua immobile ac fine vlla temp orisexception«
naprxcepiio,velfan<ftarumaudl:oritasfcripturarum,non j perpetuumbonum eft,peruenire pofliraus. Neque enim
I itainceflabiliter obtinenda, neciugitercuftodienda de- ! medicinx, aurificinx, vet caeterarum quae in hocmundo
creme, vteapaululumintermififle nefarium fit* Quic-1,funt artium difeiplina ,propterinftrumenta qux ad opus
I quid enim imperative deccrnitur * mortem irrogat non' [ eius pertinent, exercetur^ &non^6tiusfertamenta pro;'
i impletumj quxeUfhquevMSfuadenturpptius qulm iu- j pter arris ftudium prxpariytur:quaeficutytiiiafuntperi-
i bentur^ facla proflint,. infedta nonpuniunt. Etidcirco 1 tis, itafuperfiua his qui arris i^fius nefeiunt difeipbna^n.
automnia b x c ,a u t certe.qyxdam^procaufa,pro loco* j ■ | | r ’ 4 1 r --
pro modo * pro tempore V^ifcumfpe&e agere nosyna-
iores noftri 8cprouideobfcruarc iuilerunt: quiafi con-
gruebornm aliquid a&iretur, aptymatque'conueniens;
fiincqngrue, ineptym efteconftai;ac noxium : acfi velit.
quis in fratris a d u e n tu in quoChriftum debet huma-
nitaterdficere » &gratiffimafufceptione compledti, au-
| ftentatem ieitinij cuftodire , nonne inhumamcatis po-
| tius crimen incumt,' quaralaudem aut meritum religio-
j nisaequirit i • Vel fi cum diefe&io 8c imbecillitas carnis
j reparationem viriumefex perceptionedepofcit,non ac-
quieicat-aliquis rigoreni abftinentias relaxare, nonne ma-
giscrudelisluicorporishomicida, quamfalutiaprouifor
eftazftimandus i ffa etiam cum rempus feftiuitatis efca-
rum congruum fotum & refe&ionera neeefiariae abfolu-
tionis indulget, fi quis ieiuniorum rigtdam obferuantiam
indjruptevolueritretentare, necefteeft vt non tamxcli- .
giofus, <Juam inconditus atque irrationabilis habea*tur,
Sed & lllis harcnifiilominus reperiuntur aduerfa, qui hu-
manamlaudemieiunijsaucup^btur, &inani oftentatio-
J nepalloris, famamfanditatisacquirunt, quos euangcli-
i cuslermoinprrdentifuam recepiffe mercedem pronun-
I ciat: vel quorum per Prophctam Dominus ieiunium de-
teftatur, ex quorum perfona cumiibi obijeiens ante di-
xifiet. QuareieiunauimUy & non ajpexiftt'ybumiliauinw arii-
' mas nofir as, &njfcifii} confeftim lubijciens prodidit cau-
ias cur non mererentur audiri; Ecce, i nquit,/» die muni) ve-
firiinueniiur voluntas vefirdi & omnes debitores vefiros repetitis.
Ecceadlites & contention?! lemnatts, & per cut itu pugnowipie. i
Noliteieiunareficut vfque in hano diem, vt audtatur in excelfir
tlamorvefier. Num quid tale eft ieiunium quod elegi, per diem
affitgereihominem animam fuam i Nunquid contorquere quafi
ctrculum caputfuupiy &faccum & cintrem fternere ? Ntin quid
iftud vocaui ieiunium, ‘ ( y diem aceeptabilem Domino i Dcinde
infert, docens, q u om od o acceptabilisfiat continentia ic-
iunanris , atque euidenter enunciat per fc folum ieiunium
non p o ilep rod e fle ,nifi has quafubijciuntur caufas
habuetit confequentes. Nonne hoc efty in q u ie n s , ieiu-
nmmquod elegi i DtjfoluQ f coUigattones impietatis, foluefafci-
tutosdeprimentes. Dimitteeosqui confraftifuntftiberos, & omne
onusdtfumpe. Erangeefurienti panemtuum,&egenos vagofque
indue in domum w a rn , Cum videris nudum, operi eum, & car-
nem tuant nedejpexeris: Tuncerumpetquafimane lumen tuumy
& fanitastuacitiusmetur t & ariteibitjactem tuam wftittatua,
& gloria Domini cofitget te. Tunc inuocabis, & Dominus exau-
dieiy clamdbis,&dtcetecceadfum. Videtisergo ieiunium ne-
quaqnara principale bonum a Domino iudicati, eo quod
non per ie ipfum fed per alia opera bonum ac placitum
Et ficut his qui ad efficiendJm opus fuum eorum rninifte-
rio fulciuritur ,• plurimum profuncjita illis qui cuius rei
gratiainftituta fint ignorantes,foIa eorum pofleflione cn-
tenti funt, penitus prodeffe non poftunt>qnia vtrlitatis *
eorum fumraam inreteritioneeorum tantum, non in o-
peris confiimmatione coftituunt. Illu d ergo eft optimum
principaliter propter quod Hunt ilia qu<e media funt, ip-
fum verb prscipuum bonum | non ob aliam caufam, fed
propter fuam tantum agitur bonitatem.
Quomodo a ceteris bonis principale difeernatur
bonum-
C A P v i XVL
QVodquidem a cteteris qua? media efle pnedixirays,
hisfecernitur modis, fi pet fe bonum lit,&non per
aliud aliquid, fi propter & neceflarium fit, 8c non propter
aliud,fi immutabiliter femperque fit bonum, ac per pemo
fuam re tinens qualiratem nuriquam in partem poffic traf-
ire contrariam , fi ademptio velcefiatio, eius non poffic
fummamnouinferrepaniciem , fi id quod ilft-contra-
rium eft.fimili ter principale fit malum, nee in par tern bo-
nam poffic aliquando tranfite. Qua: definitiones quibus
principalium bonornm natura difeertiitur adfcribi ieiu-
nijs omnino non poflunt. Neque enim ex femetipfisby-
na, aut prop ter fcneceflariafuncj qux propter acquire 13-
dam cordis 8c Corporis purit&tem falubriter e^ercentur^
vcaculeiscarnisobtufis,menspacifiGafuoconcilierurau' H 6tori, neeinmutabiliterfemperque^ntbona, quia pie-
rum que eorum incermiffionenon lxdimur, imo etiam in
perniciem interdum animre importunius celebrata vet-
tuntur. Sed nec principale malum eft id quod illi vidc-
tur aduerfum, id eft, cib or um nacurali ter iucunda perce-
ptio,quiE,nifi intemperantiaatque luxuria, Vel alia quae-
dam vitia fubfequantur,mala non poteftdefinirijquia non Xy
quodintratinosy coinquinathominem, fed qua procedunt de ore,
hoc coinquinant hominem. Principaliicaque derogac bono,
necperfe<ftbautfinepeccatpilludexequitur,quifqu<shoo
non propteridipfum, fed propter aliud aliquid fa-
cit. Omnia enim huius gratia facienda funt»
ipfum verb propter fe folum eft
expetendam.
Deratione
D'eratione&vtïlttateïiiunij.
m m ^p'v t ?vh*
,T i AIem igitur definitionem. föper^fèiunij qualitatê !
1 iugicerrecihentes, ita illudrotis viribüsanjmi appei |
tamus^efamentunedemum idnobiscongruiim noueri-
mus, fi in eo temporum ratio, fi qualitati^ fi'menfurje fer- |
ueturj necitave inipfofpei noftrasAerminum defigamys, !
fedvtperipfiimadpuritatem cordis & Apoftolicam cha- j
ritatem peruèhire polfimus. Igitur ex hoc ipfo ieiunium ;»
edi non folum fpeCialia p rsfixa funt tempora, quibysyel '
exercen debeat vel prxtermitti jT fed etiam qnalitas mo-
dufque propofitus eft, non principale bonum , fed me-1
dium quiddamefle manifeftum eft. Caetetum h sc qux
prxeepti au<ftoricate, velmaridanturytbona,yi:l interdi-v
cuntfirvt noxia,hunquamita cxceptibni temporumfub- ,
iaeentj Vt interdum, aut qux vetita funt fieri debeant, aut
?quximperatafuntprxtermitti. Nec eniin.yllus iuftitix,
patiëntie, fob rierati, püdicitix,charitati,ftatutuseft mar
dus , nec.rurfuminiuftitix , impafientixj furqri, irifpu-
dicitix , inuidix atque fuperbix libertas aliquando per-
l y i f t a e f t . v
' No»jempertongrttumejfiemumnt»
C A P ;V T X V III. ;
QVaraobrem.his de ieiunij qualitateprxmiffis,fub-
dènda ;adhuc famftarum fcripturarym videtur aü-
(ftoiitas, per quam apptobetur mamfeftius ieiunium per-
petubcuftoairineedeberenéc pófre. Ih.eyangèliÖh'ciu-'
nantib usPhari fxis v na cum dilcipulis Ioannis Baptiftx,
curh Appftoli , ytpotè amici 8c conuiux cxleftis ïlkus
Vfponfi, necdum ieiuhibrum obferuanfiam cuftodfrentr .
diftipuli autem loannis qiiifumrnam iuftitix fc de ieiunijs^
pöfïidere' credebanc, quippeiflius feflatores qui eximiuS;
pcenitenrix;p.rxdicator4ta cumftis gqpulis^ocmam fuo
prxbebat exemplo,yt nón fojum Varia efcarum, genera,
qux humanis vlibusiaggemnturabnuèrec, verumetiara
cbmmunein panis ipfius,efympenitïisignoracet ^Domi-
-n o co nquerunt ur, d icentes, Qttarenos & Pkarifd teiunanius
frequenter, difeipuh autem tut non ietunant ? Quibus refponr
dëns D ominus'euidencefoltendic , non omni|empore
congruum elTe ieiunium d^neceuariym, cum aliqu^ vél
feftiykatis tempore iyel interueniens chiritatis occafio,
iridulgentiam refedionisadmiferit : NunquidpoJfunt , inquiens,
I t t g e r e quamdtu cum illis eft Jponfus ?' Ventente
autem %es cum auferetur ab etsjponfus,& tunc tetunabunt. Q n x f
iyeebalicét ante refurte^tionem dixeric corporis-fqi% t i- %
men pcqprie quinqaagefimxtempusoftendunt, iaq uo.
ppftreftirredibnem per quadraginta dies Domino^cum |
di^pulis epulante,ieiunareiiios qupcidianx eius prxfcW
tix gaudium non fine bat.
Interrogatio cur tofisquinquaginta diebus ieiunium
relaxetur.
C A P V T X I X.
G?EtmanuS : Quare igitur tota quinquagefima ab-
,ftinentixrlgórém prandijs relaxamus, cum vtiqye
Chriftus quadraginta tantum diebus poftrefurreiftioyem
cum difeipulis fius fuerit comm orat us?
THiftonfio.
/ . C A P V T X X.
'T 'H e o n a s : Non incongtue interrogatio veftra ratio-
JL nemincegetrimxveritatis meretur agnofeere. Poft
afcenfionehi Saluatorisnoftri, qux quadragefimo refur?
jCótionis eiusadtaeft d?e , Apoftoli reuerfi de monte OÜ-
..eri. in aim Ce^aA narrem neraens nra:buirintuendtim, ficucetiam
A<ftyum Apoftolorum lectio conteftatur.mgrei-
fi Hierofblymam, decern diebus aduentum Spiricùs fan-
(ftiexpeflafle refer uritur, quibus expletis quinquagefima
eum die cumgaudiofufàperunt, &4ta eft per hxc fefti-'
uitatis huius numerus euidenter implerus. Queiy in vete-
ri quoque teftamento legimus figuralirer adumbratum,
inquocqnfummatishebd^madibus fcptem , jnrmitia-
rum panis per faeerdpjes Domino iubebatur ofïerri', qui
veraciflîmèper Apoftolorum prædicatipnem, quiainillo 1
dicconcionatilcgunrurad populum , oblarus Domino ^
comprobatur, verus fcilicec primitiarum panis, quinoux
I doÊlrinæinftitutioneprolatus , quinque millibus Virp-
rum efcæ fuxmunere faciacis,primiciuum de ludxisChrip
ftianPrum populum Domino cpnfccrauir. Ëc idcirco
hi quoque decern dies cum fuperioribus quadraginta pa-
| ri follemnicate funt ac lætitia celebrandi. Cuius fdbui- 1
: tatis craditio , per i^poftoliccKS viros ad nos yfque tranf-
; mifl'a eodenr tenore fcruanda eft. Ideo namqueini-
i ftiâ'dfcbüsnec genüa rn oratione curuantur , quia m-
! flexiogenuum velut pcenitentix ac lu<ftus indicium eft.
Vnde eciam per omnia eandeni in illis follemniratem
quam die yPpminica cuftodimusi, in qua maiores np-
ftrP., Uec ieiunium agendum, nec genul efife fleden-
dum, ob reuerentiam refurredionis Dominicx cradide-
F
Dolninid
dici fefti-j
uicasà ie-
iunijs&gc
OQÛ mfle-
xione libera
efle :
débet.
Interrogatio vtr um abftinentia ieiunij relaxata nonftbfit
corporis caftitati. .
1 C A P V T XXI;
f f r i Ermanus: Poteft-nehxccaio infolitis blandimen-
V X tis tarn iongæ feftiuitatis ille«fta non aliquid fenruo-
fcm dcillo,qyàpquis abfciflp yitiprum fömitegerminäie,;
aut méns prxfiimpns v 1 era copfuettidi nem dapibus one-
rata, nonerga fâmulum'jcorpus.rjg.oremvdpminationis
.^X« in e% re , prxfcrtim c,ùmm nobis viridiprxw.sv cit,p:
ad rebellionem fubdita poffi| membra conipellere, fi Vél’
efcasfoiicasabundanrius,veleertèinlolitaslicemiusprx-
fujnamysÇ -
Reftonfto de feruando continentia temperd-
• ?.ki , 1 , memo.
■ C A P V T‘^. XXIÈ * j
^TpHeonas : Si yniue>faquxgerimus rationabili men-
JL tisappèndamus examine, &<le puritate cordis no-
ftri non aliotumiudicium, fed noftram femper confcien-
"riam, confularnus’, certum/cft iftam refedionis intercape-
dinemiuftrediftrilrioniabefienQnppfle, fimodo, vt di-
ótum eftjXquàrii ifidulgentix continentixque menfiiram
tparflan'ee perpèndens , v tram que fimiliter niinietatem
mensincorrupta caftiget, 8c vtrumfpiritum noftrqmde-
liciarum deprimatpondus,an verp al(teram hoc eft corporis
partem, maior abflincntiæ inclinée aufteriras , vera
difcretionediftinguatjiilam vel çprnprimèns , vel fub-
leuans portipnem , quam velextolli fcnferit, vel graua-
ri. NüùienimPominusndfteÉàd cultum atque hoho-
xem fuum abfqyeiudiçij.^oclerationevult ficri,quia honor
regis iudiciunf diligtt? Et ïdcircb fapjentiffiin.ys Salo^
(mon., vt in neutram partem vergente iudicio decline-
mus,admonét dieéns, Honora Deum de tuisiuftis laboribusy
&deliba eidefruclibus iuftitïa tua. Eteniro refidetin confci-
. entianoftraincorruptus quidamaevérus iudex,qui non-
nunquam fuperftatu puritatisnoftrx cuinftis errantibus,
folysipfenon fallitur. Omni enfin eautione atqüe fbl-
lertia iugi ^ circumfpe.di.cördisifcruetur intentio , quo-
modo iudicio noftraê difcéetipnis errante , aiic inconfi-
'deratx continentix cupfditate fucccnfi, äutdefiderioni-
mix reraiffipnis illedfi*îubfta'ntiam virium noftrarum
iniquxtrutinxexaminationelibremus, 8c inalteraqui-
dem lance animç puritatem,in altera vires corporis colld-
cantes,ita vero confcientiæ iudicio vtraqjpendamus,vt in
neutram partem vnius rei affeiftu prçponderante peruerfi,-
Prod.}.