Vide Ni-
eephca.3.
It-9. Soera,
Thtod.lib.
Coriftan-
tinus Co-
ftantini
F. Sc ciuT-
; Ecclcf.-A-
lcxan drill
âlueræ.
B i
‘Vide SocTj
:D c Atha-
nafio&
1 relegato
prins, &
iamreuo-
6ato,Imp.
femencia.
Nouæin-
iïdiïeA-
thanafio
j iatetatæ.
D
Euicbij .•
Pamphili
mors.
•Acacius.
C on ft anti
11 i iunro
ris mors.
VideCujfr.
érOroJ.
Demdgni Aihanasijpx GdUqsreuerfionel &Cohfiantim ' S m
vîs,Conftantini magmfilq,epiftóla:&tenfis rurfusab Aria-
nis contrit Athanafiüm 'tnfidijs, &AcaciqÈir-
rhCeenfiEpifcopo,ac hello inter Çon- ✓
fiantem & Confiantinum
fufeepto.
DVm hæcgefüntur, Âthanafiüs ex Gallia ad folem
Occidentem vergente Àlexandriam reüërtituf.
! Quem ÇonftantinuSjdum àdhuG raaneret in vira, reuo-
cariinpatriamiuflerat.Fercuretiam,eumhocidcmin tè-
j ftamento fuopræcepifle' A t veró quoniam mörs illü an-
I te occupauerat,quàm res perfeda lit , idcircé films eius
Coriîlantinus v qui Gallis veifus folis occafum piæfuit,
fecit Athanafiopqteftatpm Alexandriamreuertendi,Ii-
terafqùe dus eau fa ad populum Alexaridrinum dédit.
Quas literas hoc lpcoponere ftatui , quæ finit feriptæ
hkVerbis:
C o n s T a Vit IN v s C a e s a r P o p v ï /o
Ecclefiæ'Cathohcaî-Alexandrins
, S.
. Véftrxprudentia minime obfctirum arbitror, quidcatfiafue-
■ rït,fur facrofan ft* legis é ! doft} iha Euangeltca interpres Atha-
nafius à pâtre meo in Galliam id tempUsfèlegamfit : ne fcihper
nef art am improborumquorundamperucrfitatem (nam agreftis
infefidrüm èrcrudelitim boßium immanitas, e'm eapitipèricu-
lum intenderat)vulneraplanéiûfanabilîa fuftin'ere coaftusfuif-
fet.Quocirca vtbancneqüam hominum mdhtiam efiugéret,exil-
lorum quafifaticibus,qui etftruebdnt infidias,ereptüs eft : tujfttsq3
vtfubmedditione vitam dégât:quo nonaliier, acfilintaciuitate
! yerfaretur,inqua antehaç vixerat, omnibus rebus ad vitam ne-
cejfarijs( licet eius eximiâ vir ttss diuina opefréta, grdues âjperior is
[ fo r tuna arumnas pro nihilo put et.) abundare ctrcunflueretfcpof-
Lfit.Ouamobrem cùm pater mem Confiantinm Augufi. dignus f i ne
ob respr&ildrègefias, quifempiterna memoria commendetùr,
huberettnanimo, Epifcàpâmilium ad propridmfedem locum(fe
vefiracumprimisfanftimomagratïa,refituere, &m o rte (v t
. fors hmnatïafertjante occupants occumberet, quamidquode-
! ratfibi in optatif,expierepojfct: confientaneum cértèexifiimqui,vt,
I ipfe infiitutum tam pij Imperator is mihiexeqùendüm fûfciperem.
Ouantaautèm obferuanria honore hominem complexusfue-
I rm,abeoipfo,fimulàtqucinvefirumconfieftumvenerit, facile
I intelligent.Kec mtr um fané, nfjjfiud humqmtaus officium ergd
[ ilium declaraJfe.Nam cùm quada vefiri defiderij quafieffrgtes,tum
:grauis hominis perfrma ante ocalos mentisùbuerfqtà,animum meu
\’âd hocipfumcommouit, vehementerq^öhortata efi. Dem vos,
Lfratres met cbdïifitmï,; fua prouidentia diu feruet thcolümés.
jdftarum.litterarum fubfidro Âthanafiüs reditiim confè-
■ cutuSjEcclefiâsÆgyptidenug adminiîlrauit. At Ariani
iftud gfauiter tulere, neque animo trariquilló potuere
1 confifterê: hincquccrebèæ feditiones çondtatâe. Çhiæ
fescau&fuitjCurnouæinfidiæ Athanafio denüo tehde-
rcntür.Nam Eufe.biani eum apud Impèratprem magno-
pereinfimulabant,quodhomo (editiofius efTet: quodq:
i contra leges EccJefiafticas, hoh iudicio Epifcopomm.
fedfuoipiiusarbitribréuertfîleic. Verum quëmadmodü
iftorum infidijs Alexandriarürfus expulfusfit, moxido-
neo loco diçqtur. Pér idem ferè tempüs, Eufebio cognt)-
mentoPamphilomortuô, Acacius Epifcopatum'Cæfa-
reæ Palællfnæ càpellït. Qui ftudipfiis Eulebij imitator
fadtus, & al^ eo in Sadis litteris inftitutiis, cum adinùe-
hiendùm quid dicerer^ tümad inuenca oratione, expli-
•canda adeo aptus fuit,,vt perdifertus euaderet, multofq;
libros memorabiles poft ife relinqueret. Non ita diu poft
‘Conftantintis Imperator , in bello,contra Conftantem
fratrem fimm jlla to ^ in Aquilia à ducibus Conftantis
interficitur.Quai'c Imperij Romani pars quae ad
fobs occaium fpedat,Conftanti :pars
•autém quoe vergit ad folern o-
rientem,Conftantio
céffit.
De Paulo Confidruïnopoli tano fpifcopo, & Spiritus
. fanfti oppugnatore Mace^ . ..
.a om o ,'
C A P . H I .
INteiëâ-tenipôris rtiôritür Alexander,inqüe Epifèopa-
tum Cônftântinopolitarium Pàùltis^oft eum fucce-
ditiquem^pifcopatum, vtrÀriafii & Màcedoniani me-
mpranticOnfra fèntétiam Eüfebij Epifcopi Nicomediae,
ocThêodoriHeracle^j vrbisThraciai:Epifcopi (penes
qiios vt'Epifcôpôs finitimos | éleïtio Épifëopi‘Gôhftan-
findpolitanieratjipfefibiperàmbitumâequifîuerat :led
vtmulfjsinoreeftjob teftimoniumAlexandri, ra i fiie-
cedebat,ab Ëpifcopis, qui tu ni fb t tè in vr be co in m o ra-
bantlir,ordinatusëft. Nâm Alexanderi cùm aniiosiam
nonagintaôdto nams effet, quorum vigiriti tresin Epi-
fcbpatüpræclarèacTörtitergè.rèndôconmiiiflet, ci«n-
que eftètdè vitâdëcefllijrus j feifcifantibüs fuis clét icis,
cui Ë'cciefîæ admittiftratio deferendacflèt : SLvirum,
inquit, pietafefpeftatumj aptuni'que'fimuladdocen-
dum quæritis jPauhim eligiteriin hominem ad res ciuiles
gerendas, & confuetudinem cum principibhshàbeh-
däm idon*eùm defideiatis,Macedonius priofes obtiiiet.
Quineïïam fautbres Macëdonij, vtriqufe quidenuefti-'
•monium ab AlexSndrp tributum confitentçir : fed tefti-
monluHi de rebus ciuilibus procurähdis | & de eloquen-
tiæ præftantia Paulo, teftimonium autem piæ vitæMa-
çedôhio darum pr-aedicant. nam PaiVlum viçam dcljca-
tam ^ difTolutam confeiftatiim calumniabatùr.Ex quo-
füin confeflione çonftat,Paulüm difemim virumfüiïïe,
'& addocendas Ecclef^s præftàbilem. Quem rerum e-
nentus teftificantur, nequè vitamefFufàm egiflé, & in-
remperantem, nequë adcorifiietudinem principum ap-
tum fuifte. Namînfid'ias äduerfäriorüiti (quales verifi-
milt’eft vi'rosih ciufmpdi rebus folertes nàaehinafi) able
minime depulit : imo vero eti^m cum inultitudini per-
charus effet, mali tià eo r u iu qui i d temp oris do tStri nam
fideiin Goncilio Nicænô ébnfirmàtam reijçiebant, non
parum âccepit ineorhmodi. Acprimumin crimen, quod
vitam neutiquaih piè egeraf, vocatus Ecclefia Cotïftan-
nnopolitariaëijcitur.Ad extremum,addicitur éxilio,vbi
per infidias eorum qui cædemilli màchinabautur, mi fê-
randumin modum ftràngulatum oCcubuiffe fferunt.Cç-
;terùm ifta quidem poftacciderunt.
Vidtdnnotdtiones lib.z.cap.4..apud Socrattm.
De tumültupropter Pauli ord 'tnationem
èxorto.
C A P . IV .
PErid temporis autem maximus turnultus Eçclefiam
Coriftantinopoliranam,propterelebtionem Epifeo-
pioccupauit. Naip dum vitâ fuppeditabat Alexandro,
Arianoriim libertas inanguftum côaéta eft ; ■ & populus,
oculis i n ill um có i e d is ,e iu s nutum fecutrfunt, &Deum
laudibusextulerunthd^uémaxime poft calamitatem a-
deôex inopinafp Ario illatàm,quem diuina vltione,pre-
cibusac votis Alexandri inneéta,adeum modum, quem
diximus, extin&um cflc credebant. Qùare fîmulatque
Alexander obijt mortem, populus in duas fa&iones di-
uifuSiCohtentionibusopinionum &pi\gnapalàmcoepit
exardefeere. Atque ab Arianis laboratum e ft , v t Macè-
do.niiis,ab illisâutem quifilium'patrrconfubftantiâlern
credebântjVtPaulus creareturEpifco^us: quorum quidem
certè vicie fententia. Poft Pauli elèâ:ionem,reucr7-
fus eo Imperator(nam illo tempöre forte abetat)rem ini-
quo animo tulit,pcrinde ac fi Epifcopatus horiiidiindig-
no tributusfuifl^t.Itaque.fràuaulenro impulfuaduerfa-
tiorum Pauli Concilium conuocaus, Paulum ex-
turbauitEcclefia,&Eü'febioEpifcôppNi- .
comedite fèdem Conftantinopo-
litanam rradiditt
\Theod I
I Sozm. itÈ
f-J.'ô.s
f:2b.2ô, <
['Paulus
;'Cóa,lnt
P i l l
A.cxâAj
fuï.cciiüj
Maccdo
nias.
Vide m
ceph.c.ï
locfifuffcAus.
jÙepro-
Deprouinciali ConcilioÀntiochiaçeiebrdto,quodabdicato Atha-
nafio,Gregorium in e'm locum fubrogauit: & de duabusfidei
expofitionibus,& quinam illis confenferint:& de Eufebio
Emijfeno : '& q u b i Gregorio Alexart-
driam irtgreffo, Athanafiusfugiens
Romamfaluusper-
uenit.
C A P . V*
p.9-
ocrait*-
?heed.l.1
Concilia
Intio-
|hiæ ceebtatum.
îPhcitus
*ntiOAthanafîj
accufacio
equidem dicere. Hule Cöhcilio interfuerunt, non Eu— gpfeppi
febiusfölüm , qui poft Paulum eic<ftum , Nicöiriedia cdcbflb-
trarislatiiSjfedem Conftahtinopolitanamoccupauif.ve- res illin»
runieriam Acacius, Eufebij cp'gnomento Pamphili fuc- Coadlij;
cefior:&Patrophilus,Epifc6pusScythopolis: & Theo- ],
dorusHeracleje,qü2eantePerinthüs[appellatafuerat,E- j
pifcopusiEudoxius item Epifcopus Germanici?,cui poft I
mortem Macedonij Ecclefix Conftäntinopolitanas gu-
bernatio delata erat; & Grpgörius,ad Epifcopatum Ec-
clefiae Alexandrine dele&us : qui eadem interipfos fen-
tire id temppris omnes confeffi funt. Quineriam Dia-
naeus Ca: fare re Cappadociae Epifcopus,& Georgius Epi-
Fcöpus Laodiceae.quae eft vrbs Syriae, alij denique com-
plures,qui Ecelefias primariäs, eafque llluftres admini-
ftrabanc. Quibufcurnvnaadfuitquoque Eufebiusco- f
gnomento Emifenus , genereoriundusexEdeflqjnobili • ,
ciuitate Ofroeriorum, ab iticunte aetare f vt mos patrius £^ p c^»S
fert^facrisinliteriseducatus, deindedifciplinisnüma-"
HI s c o n f c & i s r e b u s , C o n f t ,a n t i n u s A n t i o c h i ä , q u o d
e f t o p p id u m S y r i æ , c o n t e n d i t . I a m v e r à c ù m E c c
l e f i a , q u a m t u m a m p li t u d î n e , t u m p u lc h r i t u d i n e p r æ
c i t e r i s e x i m i a m G o n f t a n t i n u s , a d h u ç i n v i t a m a n e n s ,
Conftantiofilio^dminiftroadeamremvfus, ædificare
cccperat,ibi tum adexitiim perdu<fta effet r opportunum
t e m p u s E u f e b l a r i i s , q u i i l | ü d f e d q l o m p l i | b a n t i i r , y i d e - ^
batùr àd Concilium cogendum ob la tu n f^ iu re ifti cum j nioris literaturæ inftitiitus, idqj à magiftris qüi illö tehi-i
alijs eiufdemopinionis &dodrinaefautpribus, qui hliic pore ibiætaceriidegëbant. Poftca autem ab Eufebio co-
Condiiotuminterèrant, numerumnonaginta nouem gnomentoPamphilo,&Parröphilo ScythopolisAnti-
Epifcoporumconficientes, cpnuenerunt exmnltislöcis . ftiteinterpretibus & magiftris fuis fan&os fcripturaeli-
Antiochiam, fimulatione quidem vtnouämEcclefiam brosexquifitiiisperdidici,t. Qüiprofedus Antiochiami
confecrarent:fed reuera,ficut euentusdeclarauit, vtde- fi mul vt Euftathius forte ptöpter criminationém à Syrö
crctaConcilijNicæniàbrbgarent.ÈotemporePlacitus, fibiillätam abdicatus erat , confuetüdine Euphrbniji
Euphroniomortuo j Ecclefiae Antiocbenas praefuit, & EuftathijfùccefToriSjmultumvfuseft. Inde ctiam qüo-
jhix Epi- -am qUjnqHe annos poft mortem Coqjftantini in.eo mu- riianî facris initiäri renuebat , Alexândriam con|pffit,
P P US* ’innere obeundo contriucrat. Vbiverè omnes Epifeopi in fcholafqüe philofophorürn ibi frequentahit.^ Quorum
vnum conuenere,& Conftaritius etiam adfuit, complu- difeiplinis açcuratèinftitutus,redijtAntiochiam,& curri
res eorumihdignari , &gratiiter Athanafiüm accufäre P lad tp , qüiEuphroniofu,ccedébat, corrinYorafùsëft.
coeperunt : quod fcilicct legem de facerdotiofancitam, Pofteavëfoquàmitîeavrbc feste fortuna Concilium
quäm ipfi tulerant,contempfèrat: quodquepriasEccle- rat conuocatum, ab Eufebio Epifcopo Conftancinopo- Eufcl
|; Alcxacdrinæadminiftrationem occtiparat , quam licanoadfedem EcclefiîC Alexàhdrinsecapeffendamde- Emifenus I poteftasefïeteiàÇonciliopermifïa. Adiecerunrpraeter* fignatuseft. Nam purabatillum tumpropterpiam vitæ
; ea eum ci•.u i-ib_u__s_ c_a^iivfarimri (mTr*o rntrisn nexrptirtpifaf me, ipordo pitnefrHearn qfutnondp min . ftritnumti roirróiehmr<,? r tfuinmtx pnrlaorpermer i rfii ndgicuclnardebmrk i-n dicendöfa- latui
! cùm in ciuitatem intraret,feditioneexeitata, multi occi- cultatém,ahimos Æ^ptiôrümdbeneuolentiâ i qüa A-j cufatj,
G
j ^ norl'paudiniudiciumaddüdti effent. Itaquègraùilîi- thanafiumcompledtebaritur,facilea;ùocaturùm. A tvb l
! ma calumnia his rationibus’fcontra Athanafiüm contex- huncEpifcopatum capeffere recufauit , ratione feoijri j
1 ta decernüntjVti Gregorius Eccîefiæ Alexandrinaeatiti- inita'j quàm paratum in odium apud Alèxandriribsiri~
Aicxand fteVconftituatür : Qupfa6to,adquærendum de fidefe currerèt,qüividerénortpbterânt, alterumihlocumA- j
Ipifcop» ' transferunt : & qüamuis décréta Condlij Nicæni mini- thanafij furrogatum: Eccîefiæ Alexaridrinæ Epifcopatus j
[cieÄpA-- me arguèrent,tarnen m ittun radË p ifco p o s cùiufquè c i- G re g o r io ,Emiflenæaùtèm e itr ib ü tps ëft. Ib i tùmultu Aftrono
thanafio. ^ itacis literasj* quibus d o cen t,fe,cum fint E p ifco p i, A - obortO, cùm e ffe tid eo a c cufà tu s, q u o d ë am partém a5
pdciNi-
Kenæia-
nouacio
alla., 'î‘ '
mean
riürn minime fecutos elfe (quîenim fieri poteft,inqüiüt, ftrpnomiæ , quærerùmeuëritùs prædicit,prôfiterètùr,' g
Vt eum fequamur^um fit fol urn presbyter? ) fed cogni- inde fugir,vcnicque Laodibcam, a;d Georgium ilflus Ec-> J
tores eius fidei fad os,ipfum potius admififfe : fe autem1 clefiæ Ep’ifcopum,neceflarium & familiärem füùm; Qm
nonälitercredere, quàmfiaesab initio traditapræfcri-j cum eo profedusAntjochiarh ad Placitum & î^ r c il-
beret eam vero efle,quam EpiftoLç fuæ fubiunXeraht, in fum Epiicopos,perfecitvt Eitiefam reuérteretur. Pluri-
-r,rr ------------CU: mi ilium fedtCohftantiùs Imperator j fècùmqüëjCÙm
bellum contraPerfàs gëftu’rus eflet,déduxit.fërtùritem,’
Deummultapereumèdiaifle miracula vti Géorgiùs
Lâodicenfis teftaturrqui cùm iftà,tum alia prçtereade eo'
commémorât.- Verum ifte, licèt vir tam irifignis effet,1
hon tâmen eoruméffugitiriuidiâm i quoriim animosa-
lienæ: Virtqtês vehementereXcrüciäre folent; Nàmiri
cr.imen adduduS éft,qùodSabéllij tuéretur opinionem:
cùm,tarnen iam tUm décrétis Concilij Antibchem fufindi
ciariæ ftii
qua de nomine EiTentije patsis aut fill j , ivelverbi Gon-
lubftaotiaUs,nulla omninomentiofeitacrac: -fedfenfu
1 adeb anceps & ambigua fuit.vtneqs Ariani,neque Co_n-
1 cilijKicani fautores compoilrionem verborum , quod
fdfjHf facriliterieiufmoditnininieconipleaerentur.inleiaan
p c ^ f if.Nam om Ills iff» no rn u iV « > qua: vtraq; pars
I' haudprobabat.caift formula fidei pofuerunt, quadrant'
| turn ab Arianis,rum ab orthodoxis edeefla. Siquidem fi-
Hum fimulcumpafreeire,vnigenitUinefle, Deumeffe,-
anteomniaextitifle.carnem affilmpfifle, patcruamex-
pleuille voluntatem,&alia itidem corifelfi funt. Verdm
vtrnmcoreternus fit,&: corifubftantialis [)atri,an donfra,
neutiquam in formula inferuerut. At verb cum eos iftins
formula poftea.vteft vdrifimile.poeniterct, aliam p ra.
tercaruriusediderunc, quainalijfquidemrebus, mea
quidem fenrentia, fidei Condlij Nicami (Hifi qdidam
forte fenfus a me minirnb inteliebtus , in verbis obfeure
inclufusfit)pcnitiisconfentit:fcdhisverbis,filiUmpatri
confubftantialein efic,reiebtis: prbillis, Eiusdiuin'itatemneeconuertipolfe,
nccmutarrsdixerunt:euniqiieeffentise',
cphfrlii, potentia&gloriiBpatrisconformim
imaginem cfle,&prittogenitum oiSnis crwtUra. Hide
finer totihulam,his dctbislcnptam,dixcrWi ft l im f e .
rifle Lucianffuiile formulUm,viri fpebtariflimi,bririlanftisliieris
fummberuditi.qui N iioinediamartyriooc-
cubult. Veraneiftafint , an (rropriamaefuam fidei for-
inulamtitulo martytHinfignirelab'orarint, nbnhabeo
1 tucianî
[ martyris
I fotmula'
(fidei.-
fragaretur.-Â t vero' Maximum Hièfofblÿmôrùm Ep’ifco-
pum ,- dedita opéra ab hoc Coricilio abfuilîe férünr:
eumque poeftitôifle,quodinfrandem impulfus, fénten-
tisé füiffeteorum,qui Âthanâfîiim abdicaiièrant ,fùffra-
gaLtus. Porté autem nèquè Efifcôpùs Romanüs, neqùé:
alias quifpiam vcl eX Ëpifcopis Italiæj velex illïs,qui loge
vitra Romam habitajiarit , adiftûdGohciliùmCôri-
üéfiit.Düm hScadmihiftrantur, àcFranâ Romarioruriï-
âg'ros in firiibus Galliæ fito's popuîanrür : parfqùë i m pc-
rij adfolem ôriéntèm fpédâris màxfmis té'rfæ motibùs
éoncütitùr,& maximeomfiium Àntiochia : hocConci-
lio ibidem crinfédri | Grégririus pfôf^cifcitùf Alexan-
driàm',ifigéntimîlitum manu ftipatas:,qaibas efati tapera
tum ,- vtpacatùm-éi & tuftiïmin vrbém ifrtrqitùm prù-,
uidèrent.1 His fubfidio'etiam fueré Ariani, qui non de
hacre foltim ,verum ëtiam v t Athàriafi tf m è ciuifate pél-
lerént,mâg'riôperelabôrarunt. Qüaré Athahalfius non
pàrüm verituSjhe popûlùs ipfiùScaufa a! liquid aceipérët
Bibliotbs Vet.‘ Patr. torn.- y. Par s i , ’ K le