
p a g iié e s d e p a ra p h y se s fo rtem en t é p a issie s v e rs
le u r e x tr ém ité , p a r la c a p su le p lu s so lid e , à p é d
ic e lle p lu s g ro s , à d en ts p éris to iu ia le s plus fo rte s
e t s a n s ra in u re d o rs a le , e t à p ro c e s su s lacuiieux
d an s la c a rèn e .
L a seu le e sp è c e connue en E u ro p e de ce
b eau g e n r e s e re n co n tre d an s to u te s les m o n tag n e s
boisées e t humides — à l'exc eption d e s m o n tag n e s
c a lc a ire s? — où elle aim e p lu s p a rtic u liè rem en t
les e n d ro its a r ro s é s p a r d e s e a u x limpides e t
froide s. L ’esp è c e de l’Amérique s e p te n trio n a le
p a r a ît re c h e rc lie r d e s lo c a lité s a n a lo g u e s .
Historique. B ridel, qui av a it co n se rv é le nom
d e Hookeria au g e n r e T a ylo ria H ook. , a c ré é le
nom de Plerygophyllum (fe u ille eu fo rme de p lum e)
p o u r le g e n r e Hookeria S m it h , H ook, e t T a y l .,
g e n r e qui comprend to u te n o tre famille des Hoo-
k é rîa c é e s . N o u s co n se rv o n s le nom de P te ry g o phyllum
p o u r le g e n r e d o n t le P t. lucens f a it le
ty p e e t dont le Pt. ucutifolium S ul l iv a n t forme
la se c o n d e esp è c e . L e H ook , splendidissima M o n t .
q u ’on a ra p p ro c h é du P t. lucens u ’ap p a rfie iit iioii
s e u lem e n t p a s à ce g e n r e , m a is p a s m êm e à la
famille des H o o k é r ia c é e s , c a r le tissu c e llu la ire
e t le fru it de c e tte b e lle mou sse m o n tren t b e a u coup
moins d’an a lo g ie av e c ce s d e rn iè re s, q u 'av e c
les N e e k é r a c é e s dont le s p la n te s p a r ta g e n t au s s i
le p o rt e t l’h a b ita t.
p h y seu b e g le ite te n A n th e r id ie n , durch d ie dick-
h a n tig e r e fe s te r e K a p se l, d urch die fe s te re n nicht
g e fu rch te n Z äh n e d e s P e ris tom s , und durch die
in d e r Kiellinie d u rc h b ro ch e n en F o rts ä tz e .
Die ein z ig e in E u ro p a vorkommeiide Art
w ä c h s t in a llen w a ld ig e n G e b irg s -G e g e n d e n ,
m it Ausnahme d e r K a lk g e b irg e ( ? ) , vom Nord en
bis in den S ü d e n , a u f n a s s e r E rd e in d e r N ä h e
von ö u e l i e u , b eso n d e rs in k ü h le n , s c h a ttig e n
S ch lu ch ten . Die iio rd am e rik an isch e A rt s c h e in t
ä h n lic h e L o k a litä te n zu lieben.
G e s c li i c l i t l i c h e s . B r id e l ’s G a ttu n g Plerygophyllum
(Tir ep u^, F e d e r -B la t t) is t a u f S m it u s
uud H ooker und T a y lo r ’s G a ttu n g Hookeria g e g
rü n d e t und um fasst u n se re Familie d e r Hooke-
ria c e e n . W i r dehnen s ie nur a u f d a s eu ro p ä is
c h e Pt. lucens uud d a s n o id am e rik a u is c h e von
S u l l iv a n t en td e c k te P t. acuHfolium au s . IMon-
t ag n e ’s Hookeria splendidissbna, we le lie in n e u e r
e r Z e it zu derselb en g e z o g en w u r d e , g eliö rt
n ic h t mir n ich t in diese G a ttu n g , so n d e rn se lb s t
n ich t einmal in die Familie d e r H o o k e ria c e e ii,
indem B la ttz e lln e tz und F ru c h t nich t die e n tfe rn t
e s t e Aeh n lich k eit mit den h ie rh e r g eh ö rig e n
Moosen z e ig e n , d ag e g en a u f die n ä c h s te Ve rw
a n d tsc h a ft mit den N e c k e re n hindeuteii.
1. P T E R Y G O PH Y L LU M LU C EN S B rid., fo h is r o tu n d a to - la ie - e t o v a li-o v a tis , a d insertionem an-
gu sla tis, o b tu s is , in te g e r r im is , e b a si concava d eptanatis, n itid is ; capsula in pedicello crasso p u r pureo
h orizontali fu s c a , tandem a tro-hrunnea, operculo conico longirostro, c a ly p tra albida.
Pterygophyllum lucens B rid e l Mani. musc. p . 1 4 9 ; e ju sd Bryolog. univ. I l , p . 3 4 1 .
Hookeria lucens S m it h in a c t. sor,. L in n . L o n d . I X , p . 2 7 .5 . — H o o k , e t T a y l . M u sc . B r it. ed, 2 ,
p. 149.
L e sk e a lucens S chw a e g r . Suppl. ì, voi. I I , 1 6 4 , T a b . 8 4 .
Hypnum lucens I I k d w . spec. Musc. p . 2 4 3 ; ejusd. Fund. Musc. T a b . 1 , f ig . 4 , .5, 6 . — S m it h Flo r.
B r i t . I U , p. 1 2 9 5 .
Hypnum lucens, su rcu lis ramosis, fro n d ib u s suhpinnalis, fo lio lis punctalis L in n . sp. PI. 1 5 8 9 .
Hypnum pennalum oqualicum, lucens, longis lalisque fo liis D i l l e n , IJ isl. musc. p . 2 7 0 , T a h . X X I V ,
fig. 10. —
H a b it. In montosis s jlv a tic is ad fontes, riviilos e t sc a tu iig in e .s frigida.s.
M a lu r . Vere.
T ah . I. Caespites la ti, d uriiisculi, in te n se virides.
Caulis p ro s tra tila , ramis a s c e n d e n tib u s , b asi e t ad ramorum basin su b tile ra d ic u lo su s, succu-
le n tu s , viridis, frag ilis.
FoHa a ca u lis e t ramorum basi a sc endendo m a jo re s , iax e im b ric a ta , liyalino-virldia , n ìten tia,
in fe r io ra ro tu iu la to -o v a lia (3 ) , s u p e rio ra o v a ta (4, 5, 6 ), u tra q u e e basi conc ava d e p la n a ta , m a rg in e
len ite r iiictirva, a re o lis m ag n itu d in e iiia eqiiall, ro tu n d a to - ovali- rhombeo- liexagonis (6 a ) , liyalinis,
g ra n n la tio n ib u s chlo ro p h y llo sis minutis.
Flores monoici; mascu li femine is in term ix ti, p a rv u li, h ex a p h y lli (7 è ) , foliis p erig o n ia lib u s te-
uiiissimis (8 ), an tlierid iis b re v ib u s , p a ra p h y s ib u s 2 -3 - a r tic u la tis , longioiibus, c e llu la u ltim a clavato-
in c ra s s a ta ( 9 ) ; a r c h e g o n ia pan c a , minuta, p a ra p h y s ib u s d u ab u s vel trihus.
Fru ctu s in c a u le e t ramis c a u le sc e n tib u s ( I , 2 , 1 b). Ram u lu s p e ric h a e tia lis b r e v is , crassiiis-
ciilus, basi ra d ic u lis p a llid is ra d ic u lo su s ( 1 3 ) . P e rich a e tium p a rv u liim , liexapliyllnm, foliis minutis,
lan c eo la tis (1 1 , 12), in te rn is c a e te r is m in o rib u s, p a rtim ru d im en tariis (1 0 ), V a g in u la p ro p r ia nulla
(1 3 ). C a ly p tia a lb id a (1 4 ). C ap su la in p ed ic e llo uncia li crasso p u rp u reo s ic c ita te le n ite r ad dex-
tram to rto (1 6 ) h o riz o n ta lis , n u ta n s , o v a lis , so lid e co ria ce a, sp a d ic e a , a e ta te a tro -b ru n n e a , s icca
ev a cu a ta la e v is, sub o re p aulum c o a rc ta ta (1 6 ). A n n u lu s e duplici ce llula rum s e rie (19 a ) . P e ri-
stoini! exte rui d e n te s humidi coiiice coiiiiiveiites (1 7 ) , sicci ap ic e in c u rv i, lo n g e lan c eo lati, a n g u s tis sime
tra b e c u la ti, tra b e c u lis ad m arg in em prominulis ( 1 9 ) , so lid i, ru fo -p u rp u r e i, ap ic e p a lle s c e n te s ;
in te rn i p ro c e s su s d en te s lo n g itu d in e a e q u a n t e s , in c a rin a la c u n o s i, so lid iu s c u li, u t m em b ra n a b a si-
la ris a u ran tia c i (1 8 ). S p o ra e minimae, virides.