
Mit P l. d e n ticu la tum und P l. pulchellum (H. S en d t-
nerifinu»! C. M .), zu w elch en beiden Arien K. M ü lle r in
s e in e r unser Moos (nach O r ig in a l-E x em p la r en )
abwe ch selnd ziebf, kann d a sselb e nicht v e rw e ch se lt werden.
No ir e plante ne sau ra it être confondue ni a vec le P l.
d e n tic u la tum , ni a v e c le P l, pulch ellum (H yp . S en d tn e ria -
num C. M.) a v e c le sq u e ls Mr. Ch. M ü lle r la confond dans
son S y n o p s is.
3 . P LA G IO TH E C IUM P IL IF E R UM N o b. , d e p r e s so -c a e sp ito sum , caule p r o s tr a to , va ld e ramoso,
ramis suberectis v e l d e c u r v is , compla n a to -fo lia tis ; fo liis ovatis e t ova to -o b lo n g is, subito in acumen
p ilifo rm e flexuosum p ro d u c tis , p lic is longitudinalibus compluribus la tis p e r c u r s is , margine recurvo,
areolis brevioribus ; costa duplici v ix s lr iis duabus viridibus in d ic a ta ; capsula cernua oblonga, ovaia,
collo àistinclo s u ffu lta , operculo a lte convexo obluse brev i-acuminato; p e r istom ii dentibus anguslio-
ribus, processibus dentium longitudine, in carina hiantibus.
Leshea p ilife ra S vvartz Summ. veget. Scandin. p. 41. — H a r tm . S ka n d . Fl. ed. V, p. 335.
N e c k e ra p ilife ra R. S pr c c e in Musc. pyren. N. 66.
H ypnum denticulatum y p ilife rum W a h l en b . F lora suec. T. I l, p. 710.
Hypnum orthocarpum A n g s t r . Disp. M u sc . scand.
Hypnum trichophorum R. S pru ce Musc. pyren. teste M ü l l er synops. J I , p . 2 5 2 .
var. (Î b r e v i p i l u m , minus, delicatulum, caule ramisque brevioribus, fo l ii s ovato-laììceolatis, brevius
acuminatis.
H a b il. I h ru p e p ra e n ip ta ctijiis to tam p a rie tem vertic alen i obdiicit h o rti re g a li« H a g a -P a r k
p ro p e Holmiam cl. S w a r t z d e te x it ibid em q n e se rin s le g e riin t L i n d g r e n , T h e d e n iu s , A n g s t r o m , W .
P . S c h . e. a ; ex O s tro g o th ia e monte Halberget cl. H o lm g r e n , e P y re iia e o rn in um b ro stssim a valle de
J é r e t ubi ad la te r a scopulorum g ra n itico rin n te rram v ersu s sp e c ta n tia la e te viget cl. R. S p r u c e ini-
s ìt. Var. (3 in N o rv e g ia e v a lle Guldbrandsdalen ( B l y t t . ) , In Americ a s e p te n trio n a li (D r u m m o n d ) .
M a tu r. Ju lio .
T ab . III. Caespites lo n g e la te q n e e x te n s i, d e p r e s s i, p n iclierrime v ira n te s , la e tissim e f ru c tificantes.
Caulis moXWs, plu ries divisus, p ro s tra tu s , p a rc e r a d ic u lo s u s , rami a r c n a to -d e c lin a ti, ramn lis n u llis
vel ra ris (F ig . 1).
FoHa e o n fe rta , disticb e com p lan a ta , la te o v a to -la n c e o la ta , su b ito in acumen piliforme flexnosiim
p ro d u c ta , siilc is p lu rib u s latis p e rcu rsa , m a rg in e re c u rv a ( 2 x ) , mollia, c o s ta e vix vestig ium viride
( 2—5 ) ; a r e o la e re tis illis sp ec ie i p ra e c e d e n tis b re v io re s (4 a, 4 b).
F lo res s a tis n um e ro s i; masculi in femineorum p ro x im ita te (6 i ) , 8—9 -p h y lli, folia in v o lu c ra lia
l a te o v a ta , a c um in a la (7 , 8, 9 ), a iitlie iid ia p au c a e p a ra p h y s a ta (9 ).
F ru c tu s in e a d em p ia n ta n um ero si, in eodem ramo singuli ra riu s binati ( J ) . P e rich a e tium in
ramulo p e ric h a e tia li brevissimo, l6 -p liy lliim , folia p e r ic h a e tia lia caulinis te n u io r a , p a llid io ra, .sensim
e t lo n g e a c um in a ta , acumine p a tu lo , intima convoluto v ag in a n tia ( 1 0— 13). Va g in u la lo n g a , cylind
ra c e a , p a ra p h y s ib u s p au c is vel nullis (1 4 ). C a ly p tra longa, a n g u s ta , ad medium fissa, e s tram in e a
basi apicem v e rsu s ru f e s c e n s , an te c a p su la e m a tu rita te in decidua. C ap su la in p edicello semiuiiciali
ru b e llo c e rn u a , o blonga, ovalis e t o v a ta , in collnm basi strumulosiim d e c iirren s (1 5 , 16, 17), sp o ris
im p le ta e viiidi lu te o la , e v a c u a ta lu te o la , a e ta te b ad ia , d e o p e rc u la ta s icca e r e c ta n ig u lo s a , sub o re
le n ite r c o a r c t a ta , pedic ello su p e rn e v a ld e ad s in is tram , in fe rn e ad d ex tram to rto (1 8 ). O p e rculmn
a lte convexum b re v i-o b tu se a c um in a tum , luteiim. A nnulus c trip lic i s e r ie c e llu la rum miniitariim,
cum o p erculo dec iduus (1 9 ), tan d em se ria tim d isso lu tu s (2 0 ). P eristom ium p allidum, valde liygros-
copicum; e x te ru i d en te s lin e a li-la n c e o la ti, hic illic p e rtu si vel apice bifidi (2 1 ) , 2 0—23 a r tic u la ti
(2 2 ) , h y a lin o -m a rg in a ti ( 2 3 ) , lu te o li, s ic c ita te v a ld e incurvi (1 8 ) ; p ro c essu s e m em b ra n a b a s ila r i.
a u g u s ta ad dentium apicem p roduc ti, in ca rin a vel to ta fe re lo n g itu d in e fissi, vel in te r a rtic u la tio n e s
h ia n te s (2 1 ), albidi. S p o ra e virides (24).
A II m e rk. D ie se s Moo.s unterscheidet sich leicht von
den kleineren Formen de s P l. d en licu la lum , mit denen es
früher zuw e ilen v e rw e ch se lt w u r d e , durch den flachen,
w e it ausgedehnten R a sen w u c h s, durch die in e in e verbog
en e H a a rspilzc aiistaufenden, klcininuschigen Blätter, durch
die bein ahe aufrechte kleinere Kapsel und durch das an de
r s g ebaute P er istom ; d ie Zähne die se s le tz tem sind nämlich
w e illo sc r g eg lied er t, die Basilarmembran des inneren ist
kürzer, die F o r tsä tz e schmäler und au fg e sclilitzt.
P l. p ilife iu in lieh t v o r zu g sw e is e Granit- und San dste
in fe ls en , .an denen e s sich beinahe an ssclilic ssticli an den
vertikalen oder nach der Erde zu g ekelirten scha ttig en
' Fläciien aiisicdolt und w e il ausg ed eliiite flache Rasen bildet.
D er kla ssische Standort im H o y a -P a rk bei Slo ckh o lm ist
die Brun sv ik en G r o tte , die beinahe gsHZ davon uberklci-
det ist.
E ine klein e Form mit schmälern, kurz g e sp itz ten Blät-
le in sammelte Pro f. B lytt aus C lirisliania in Guldbrands-
daleii in N o rw e g e n , w ahr sch einlich in de r Nähe von Rin-
gcböo dem früheren Wohnorte S ommerfblts.
Hem. C elte e spèce s e distingu e facilement des petites
formes du P l. d en licu la tum , a vec le sq u e lle s e lle a souvent
été con fon d u e , par son gazonnement étendu et déprimé,
par s e s feu ille s terminé es subitement par une pointe flcxu-
cu sc presque filiforme et comp o sée s de c e llu le s plus étro ites,
par sa capsule p iesq iic droite et plus petite, et par la configuration
différente, de. son p é r istome , dont le s dents
offrent des a r iin ila tion s plus e spacées et dont la membrane
b a sila ir e in térieu re est plus étroite et surmontée de proc
e ssu s moins lon g s et fendus dans la carène.
Le P l. p ilife rum croît presque exclu siv ement sur des
roches granitiq ue s et arénacées dont il tapisse sou v en t en
la r g es touffes applaties le.s flancs verticaux et su rp lomb és.
L a lo ca lité cla ssiq ue de cette mousse peu r ép andu e, c’est
un grand rocher surplombant humide appelé „Brunsviken
Gro tte“ dans le H a g a -P a rk |>rès de Stockholm.
Le P ro fe sseu r Blytt de Christiania nous a communiqué
une va r iété petite, à feu ille s plus étroites et terminées en
une pointe beaucoup plus c ou r te ; cette variété se rencontre
sur les rochers gn e issiq u e s de la v a llé e de Guldbrands-
daleii cn N o rw é g e.
Sücf. II.
Peristomium internum ciliis b i-v e l tern a lis in te r processus positis.
A. F l o r e s m o n o i c i .
4. PLA G IO TH E C IUM PU L C H E L LUM N o b. m in u tu lum , cae spitulosum; fo liis homomallis, late lanceolatis,
acuminatis, uncinatis, co n c a v is , e c o s ta tis , areolatione a n g u s ta ; floribus masculis ad basin
fem in e i aggregatis ; capsula cernua e l suberecta oblonga e t oblongo-cylindrica.
Hypnum pulchellum D i c k s . Crypt. Fase. I l , p. 13. — H o o k , e t T a y l . M usc. B r it. e d . 2 , p. 163. —
S c h w a g r . Suppl. 1, P . I I , p. 2S4.
Hypnum pulchellum ( in c lu s o Hyp. n itid u b W ah l en b . ) e t
Hypnum Sendlnerianum C. M ü l l er synopsis 11, p. 277 e t 394.
L eshea pulchella H edw. spec. M u sc . p. 22Ü, T ab . LV.
Habit. Ad te rram hiimosam e t iti rupiuii> fissu ris, ra riu s ad lig n a decomposita p e r regionem
ulpinaiii e t su balpiuam to tiu s E u ro p a e . S u p ra re g io n em sylvaticam pu lch e rrim e viget.
M a tu r. A u g u sto e t septembri.
Tal). IV. Caespituli se ric e i la e fe viride.s, copiose frnctifìcaiites.
Caulis prim ariu s p ro s fra tiis, vix uncialis, ra d ic u lo su s; rami ere c ti, snbiiicurvi, b i-se jt-lin e a re s , basi
v a ld e ra d ic a n te s (fig. 1).
F o lia e o n fe rta , homoinalla, la te la n c eo la ta , sensim e t a c u te a c um in a ta , minora solo ap ic e (2 , 3 ),
m a jo ra e medio fa lc ato -in ctirv a (4 , .5, 6 ) , c o n c a v a , in te g e r r im a , e c o s ta ta , a re o la tio n e p e ra n g u s ta
basi lax io re ( 4 a , 4 b), s e r ic e o -n ite n tia , p u lc h re viridia, a e ta te lu te sc e n tia .
Flores monoici c t p o ly g am i; mascnii ad basin femineorum a g g r e g a ti ( I b , 11) m itiu tu li, folia
p e rig o n ia lia l a te la n c e o la ta , te n u ia (9 ) , a n th e rid ia pau c a , p erp u s illa , p a r a p h y s a ta (10).
Fru ctu s ad ramorum basin ¡nfimam, in eodem ramo so lita rii. P e ricliae tium totum fe re radiculis
ru fis o liru fm n , 9 -p liy llum , p allid um ; fo lia p e ric h a e tia lia ap ic e ob so lete d en ticu la ta ( 9 , 13 — 15).
Brjolosiu Eiiropiivi«. ^
m i