
I .
'
Die P flanzen wa ch sen a u f d e r E rd e o der a u f
S te in e n , s e lte n an B a um w n rz c in , und sind sowohl
durch d a s g em ä ss ig te n ördliche und m ittle re ,
a ls auch durch d a s sü d lich e E u ro p a allgeme in
v erb re ite t.
Geschichtliches. A lle von uns in die G a ttu n g
Eurhynchium {hv g vy yio v, ob operculi rostellnm
e lo n g a tum ) v e re in ig te Moose g eh ö ren zu d e r
HEowiG-ßaiDEL’schen G a ttu n g Hypnum. Von den
12 in d ie se r M o n o g ra p h ie au fg efiih rten Arten
we rden zwei h ie r zum e rs te nm a l b eschrieben nnd
a b g e b ild e t, nämlich E u r. diversifolium und E , scle-
ro p u s , e r s te re s von S chleicher in den S av o y e r
A lpen, le tz te re s von W . P. S chimper in den oberen
Vogesen entde ckt.
F ü r das Geschichtliche d e r einz elnen A rte n
v e rw e isen wir a u f die, bei je d e r d e rse lb en a n g e fü
h r te Synonymie , w e lch e im me r den e rs te n A u to
r und die e tw a e r litte n e A rt- o d e r Namens-
Ve rän d e ru n g angibt.
vivent su r la t e r r e , s u r les p ie r r e s , q u elq u e fo is
s u r les ra c in e s des vieux a rb re s , d an s les p a r tie s
m érid io n ale s e t moyennes, e t d an s les p a r tie s tem p
é r é e s du No rd de l’Europe .
Historique. T o u te s le s e sp è c e s que nous
ré u n is so n s dans n o tre nouveau g e n r e Eurhynchium
Cèv (v y ^io v , ob operculi ro stellum e lo n g a tum ) font
p a r tie du g e n re Hypnum d an s le se n s d ’H edwig
e t de B rid e l; dix en s o n t d é c rite s p a r le s diffé
re n ts a u te u rs e t deux so n t n o u v e lle s , l ’Eur.
dioersifolium d éco u v ert p a r S chleicher d an s les
A lp e s de la S av o ie e t c o n se rv é d an s se s collec
tio n s sons le nom d'H yp. dioersifolium e t V E .
stle ro p u s tro u v é p a r VV. P . S chimper dan s les
Vo sg e s su p érie u res.
Nous renvoyons p o u r l'iiisto riq u e des e sp è ces
en p a rtic u lie r à ia synonymie c ité e au su je t de
ch a cu n e d’e n tre e lle s e t qui indique c liaq u e fois
le nom du p rem ie r a u te u r e t les principaux c h a n g e ments
de nom ou d’esp è c e que ce s p la n te s p o u rra
ie n t avoir subis.
S e c t. I.
C a p s u l a e p e d i c e l l u s l a e v i s .
E u r h y n c h i u m p r o p r.
1. EURIIV N CH IÜM S T R lG O S üM N ob. pseudo-monoicum; caule repente ramo so , in te r ru p te pinnatim
cel semipinnalim ramuloso, ramis singulis erectis apicem ve rsus p in n a to -v e l fa sctcu la lo -ram u -
lo s is , ramulis a tten u a tis, stolonibus replantibus m ic ro p k y liis ; fo liis c o n fe rlis , patentibus, caulinis
cordato-ovalis acute acum in a tis, caeteris late o va to -la n c eo la tis, omnibus loto ambilu minute s e r ru la -
t i s , plano-concavis, co.sla simplici u ltra medium desinente; perichaelialibus la x e im b rica tis , ccostalis,
subulato-apiculatis ; capsula turgide oblonga v e l in cu rvo -c y lin d rica , operculo lo n g iro s tro , annulo
biseriato.
Hypnum strigosum I I ofem. Deutschl. Flora I I , p. 70. — B ridel Bryol. univ. I I , p. 446. — S chwägr.
Suppl. J, 11, p. 268. — W eb. und M ohr Bot. Tasch. p. 321. — D e N otaris Syllab. p. 17.
— H artm. S kand. Flor. ed. .5, p. 325. — C. M üller Synops. I I , 428.
' Hypnum thuringicum B rid. Musc. Recent. H , P. I I , p. 99, T . J li, f. 2.
Hypnum pulchellum H edw. Spec. Musc . p. 265, T. L X V lll, f. 1—4.
Hypnum ve lutinoides V oit Musc. Herhip. p . 9 9 ; id. in S türm Crypt. Germ. Fase. X I , Nr. 2.
Fo r. ß im b r i c a t u m , te r r e s tr e , abbreviatum, ramis ramulisque ereclis, valde abbreviatis, dense imbricato
foliosis ; fo liis brevioribus, pro magniludine latioribus, brevius acuminatis; capsulae
minoris pedicello breviore, crassiore, operculi rostro acutiore.
Hy p n um praecox H edw. Spec . Musc. p. 249, T ab . LXIV. — B ridel Bryol. univ. 1 1 , p. 588. — H art man
Shand. F lo r . ed. 5, p. 325.
Hypnum strigosum var. pra eco x W ahlenb. Flor. S u ec . p. 703.
Habit. Ad te rram umbrosam, ad ru p e s arborumqiie ra d ic e s , p ra e p rim is , sp o rad ic e tam e n , p e r
mediara E u ro p am ; var. (3 locis siccio rib u s ad te rram lapidosam I ta lia e su p e r io r is , H e lv e tia e a tq u e
Scan d in av ia e meridionulis.
A la tu r. Vere.
Tab. I . C a e sp ite s humiles, lax e in tric a ti v e l tum e sc e n te s mag isq u e co ndensati, la e te virides.
Caulis prim ariu s sto lo n ifo rin is , p ro r e p e iis , in te rru p te ramosus a tq u e ram u lo su s ; rami ramulique
ere c ti fa sciculati, sensim a tte n u a ti, ramu li ad unum la tu s deje cti (F ig . 1, 3 ), ra riu s ex p an si ra rao sq u e
pin n a to s re d tie n te s (2 ).
Folia undique p a te n tia e t p a tu la , ra riu s su bsecunda (1 b), s ic c ita te lax e imbricata , ex o v a to -c o r-
d a to a c u te a c um in a ta (7 , 8, 9), ram e a in fe rio ra e t s u p e rio ra minora brevius acum in a ta vel submu-
tic a (4 , 5, 6 ) , omnia to to fe re ambitu a rg u te s e r ru i a t a , c o n c av a , c o s ta viridi sub ap ic e e v a n id a in s
tru c ta (6 a b ) ; a re o la tio hex a g o n o -rh om b o id e a , a n g u s tio r, ad á n g u lo s p aululum d ec u rre n te s
q u a d ra ta .
Flores pseudo-monoic i; masculi p la iitu la e an n u a e simplices vel gemmulas flora les complure s s is
te n te s radiculis propriis p la n ta e femineae ad lia e re n te s (8 , 1 1 ); fo lia p e rig o n ia lia te n u ia ex ovato
a c um in a ta , e c o s ta ta , a n th e rid ia in gemmulis majoribus o b lo n g a , p a r a p h y s a ta , in minoribus ovalia
ep a ra p h y s a ta , p au c a (1 1—1 5 ); flore s feminei pallidi sq n arriilo si (1 h s ) , arch eg o n ia n um ero sa , p a r a ph
y sib u s lon g io rib u s p e rm u ltis .
F ru c tu s in ram is p rim ariis. P e rich a e tium in ramulo brevi ra d ic a n te lax e imbricatum, p a llid um ;
fo lia p e ric h a e tia lia infima o v ato -la n ceo la ta , p a te n tia (1 6 ), m ed ia ex oblongo lo n g e te n u ite r ap ic u la ta
( 1 7 ) , intima o b lo n g o -e lo n g a ta in subulam re cu rv a ra p ro d u c ta (1 8 , 19) e medio ad apicem s e r ra ta ,
e c o s ta ta , la e v ia , ten u ia . Vaginula brevis, p arap h y s ib u s p ilo sa (2 0 ). C ap su la in pedicello la e v i siib-
u n cia li ru b e llo c e rn u a e t h o riz o n ta lis , oblo n g a e t ob lo n g o -cy lin d ra cea , su bincurva (21, 22, 23) deo
p e r c u la ta s ic c a imple ta valde (2 4 ), v ac u a vix sub o re co n s tric ta (2 5 ). Operculum e h asi conica plus
uiiniisque lo n g iro s trum , ro s tro incurvo vel recurvo. A nnulus e duplici s e rie c e llu la rum efformatus
(2 5 a ) . P e ris tom ii d en te s e lin e a li lan c eo la to -su b u la ti, p a r te la tio re fe rru g in e i, dehinc pallidi, in tu s an g
u s te lam e lla ti; p ro c essu s interni lu te s c e n tis in te r a rtic u la tio n e s h ian te s , cilia bina te rn a v e lo n g a (26).
Var. (3 imbricata, p ia n ta liumilis; ca u lis c ra s s io r subnudus , ramis h re v ib u s , ramu lis amenta ceis
fa sc icu la to -ram u lo su s (F ig . (3 1, 0 1^)-
F o lia dense im b ric a ta , ram e a media tr ìa n g u la r i-o v a ta , b re vi-acuminata ((3 4, 5 ) , in fe rio ra e t
sum ma ex ovato a cniuina ta 0 2, 3 ) , omnia illis forma e ty p ic a e m in o ra , p aullo a n g u s tiu s a re o la ta ,
co s ta ten u i sn b o b so leta.
Capsula in p ed ic ello c ra s s io re , b reviore, p u rp u reo horizonta lis, minor, opérenlo pro more longius
a c u tiu sq u e ro s ie lla to , peristomio minore.
A n m e r k . W ie die raoistcii kriecheiulpii Moose, so bildet
aucli E u r. s tr ig o sum zuweilen z iemlich diclile Rosen,
in welch en d ie Pflanzen tlie ilw eise aufwärts steig en uiid so
ein von der Nüiiiialforin e tw a s v e rschiedenes Aussehen g e winn
en .
D ie Kapsell'urni ist sehr veränderlich, sie g eh l oft von
de r kurz- uml k-eirönnigen zur v ö llig wa lz en fö rmig en
ü b e r ; ebenso ist der Deckelsrliiiabcl bald län g er , bald kürzer.
Wir z ieh en mit W ahi.emjerc., H edwig’s Hyp . p ra e c o x
h ierh e r, a ls eine durch un gün stig e Lokalitäts-Verhältnisse
b e d in g te , gleichsam vcrkrni>[>elle Abart. W ir hatten Gele-
Rem. Comme la plupart d e s mousses à tig es ramp
an tes, cette e spè ce aussi forme quelquefois des touffes
a sse z se rr ée s dans le sq u e lle s le s plantes s o n t , pour ainsi
dire, ob lig é e s à se r ed re sser , ce qui leur donne un a sp ect
un peu différent de celui de la forme-type.
L e s capsules varient beaucoup tant par rapport à leur
forme que par rapport à leur g randeur; e lle s passen t souvent
de l’ûvale à la cylindrique a llo n g é e ; la longueur du
rostre de rojiereule e st ég a lemen t trè s-v a r iab le.
N ou s suivons l’exemple d e \V>Hr.ENBE«G cn réunissant
avee. c ette espèce VUyp. p ra e c o x de S wartz et Hedw ic .
1 *
U
(•■J
i