et inter haec primas tenent in oppidulo Caeté facta. Haec devoluta a nonnullis In-
dis per fluminum vada piscosa deferuntur, aliis in littore attrahentibus, pari modo ac
nostrates piseatores agere soient (Tab. C.) Nec indignum videtur observatione, bamo
retibusqne piscandi arte illos praecipue populos excelluisse, qui ad gentem Tupino-
rum (Tupis) pertinebant, cujus adhuc reliquiae ad Parae littora supersunt. A mari
hi non alieni, suis illud naVibus tentabant, prae aliis gentibus et moribus et linguae
facultate exculti. Contra plures alii, in interioribus terrae continentis vagantes
a natationibus, navigatione et piscandi artibus abhorrebant. Probe hi norunt, cer-
tos pisces noctu taedae splendore allici, et tanta dexteritate agunt, ut manibus saepe
illos capiant.
Est et alius apud Brasiliae indîgenas piscandi modus in usu, qui eo redit, ut
pisci consuetum elementum subtrahant, aut certe tam arcte illi succidant, ut
captura facillima reddatur. Naturam et in hac re magistram habuere, observantes,
refluente aestu persaepe fieri, ut vel in littore, vel in rivorum fossis ab aqua.re-
lictis pisces passim in vado remanerent. ïgitur naturam imitaturi rivos humiles
exhauriunt, quo piscibus aquam subtrahant, quod tanta dexteritate celeritateque
praestant, ut illi quidem, qui non ipse viderit, incredibilis videatur. Postquam
nempe rivum variis locis aggere clauserunt, duobus ordinibus illi adstantes peri-
carpiis Crescentiae Cujete in phialas {Cujas) aptatis haustam intra pedes magna
vi celeritateque retro projiciunt (Tab. G.) Hune illi piscatum Igapuja vocant, ad-
hibentquc potissimum in ri vis maritimis humilioribus, vel in illis canalibus, qui
stagna lacusque conjungunt.
Quum usu didicerint, quomodo varii pisces natent, quasque potissimum vias
teneant, nassis uti coeperunt, quas ex Juncis caulibusque lentis Marantae, quam
A ubletus Tonckat appellavit, variis formis conficiunt, diverso, quem locorum diversi-
tas poscit, usui accomodatag. Eas lingua his populis communi {Lingua g éra i) Ma-
tap y vocant, et ad capturam praesertim minorum piscium adhibent, de felici
eventu certissimi, quum et aquae in fluviis vias et piscium itinera notissima ha-
beant. Ad nassas etiam referri queunt, quas illi quidem Camboas adpellant, quae
quasi stantes seu erectae et amphores nassae sunt, ex palis fluvii fundo infixis,
formam fere fidium habentes; très nempe semicirculares cameras formant, quas
ingressi pisces consilii inopes evadunt, nec qua fluvii campum répétant, satis mature
inveniunt. Utuntur plerumque hac nassarum forma illis locis, quibus pisces
maxime ultra citraque commeare atque illis, ad quae pisces a lutrarum gregibus,
quae his locis frequentes sunt, in fugam acti, adnatare soient. (Tab. D.) .
Accurata denique longaque observatio naturae hos homines aliam piscatus ra-
tionem docuit, quae caeteris ingeniosior videtur, illam dico, quam a quibusdam
vegetabilibus, piscibus inimicis, eosque inebriantibus repetunt, quibus adhibitis pisces
ob temulentiam sui impotentes in aquae superficiem evecti nullo negotio capiun-
tur. Hoc aquarum veneficium in Brasilia vario modo variisque plantis exequuntur
praesertim lacté variarum Euphorbiacearum, aut succo complurium in aqua con-
tritarum Sapindacearum; et quidem omnium frequentissimae Hura crepitans {Oassacü),
Anda Pisonis {Anda) , Paullinia pinnata {Timbo) , Jacquinia armillari, Jacquinia obova-
ta, {T in ghi) et Bailleria aspera {Conami) :|:) adhibentur. Arbores illae ex cortice pro-
fundius vulnerato insignem copiam succi Iactei, qui ad aëris contactum spissior evadit
partimque in floccos coagulatur, largiuntur, quem dein Americani in vasis fictilibus
repositum cum opus videtur, coarctatis aggere rivis, fluviis, vel etiam ampliori-
bus, quietïs tarnen, aquis infundunt, et agitatis fluctibus probe immiscent. Quum
vero non infuso lacté sed herbis, quae alias communi Tim bo, alias Cunabi aut
Conami nomine salutant, hoc veneficium peragunt, vel succum aquosum tritu inter
ligna lapidesque iis expressum, aquaque addita dilutum locis convenientibus aquae
infundunt, vel fasciculos harum plantarum plus minus arcta pressione tritarum aquae
injiciunt, cymbisque aut plerumque pari cymbarum sociatarum vecti post se trahentes,
circumducunt. (Tab. D. E.) Immo vel eo modo aquam materia toxicaria impraegnant,
quod certis fustibus virgisque, quibus venenum inhaeret, earn fortiter caedant.
(Tab. F.) Effectus omnium horum vegetabilium idem fere videtur, quanquam in
Euphorbiaceis vehementior sit, longiorique tempore dur et 5 in omnibus tarnen haec
*) Plantas ichthyoctones secundum familias naturales dispositae, quas vel in variis auctoribus memoratas
inveni vel propria experientia cognitas habui, sunt sequentes: Polygoneae: Polygon! variae species, apud Java-
nos in usum vocatae, attamen nondum nominatae (Blume, Bijdragen tot de Flora van nedèrlandsch Indië, I.
p. 41. nota.); Thymelaeae: Daphné indica et Mezereum L. Coniferae: Taxus baccata L. Euphorbiaceae: Euphorbia
nereifolia, E. cotinifolia, Tirucalli L. piscatoria Ait., et forsan fruticosae species fere omnes, Esula,
amygdaloides, pinifolia, hiberna, Lathyris L . , et ah'ae plures; Phyllanthus Conami Sw., virosus Klein, Pisca-
torum Kunth, Croton Tiglium L . ; Manihot utilissima Pohl, Jatropha Curcas L . , Anda brasiliensis Raddi;
Hura crepitans L. Solaneae: Verbascum Thapsus, thapsoides L. et alia plura, (quoad semina). Bignoniaceae:
Bignonia crucigera L ., Leucoxylon L . , Jacaranda procera Juss., Tecoifla radicans Juss. Myrsineae: Aegîceras
minus Gärtn. Sapoteae: Jacquinia armiUaris L ., obovata Schrad., Apocyneae: Cerbera Ahovai L ., Manghas
Gâ'rtn., Stryçhhos Nux vomica L . , Lobeliaceae : Lobelia Tupa L. , Rhodoraceae : Rhododendron dauricum L.
Chailletiaceae: Chailletia toxicaria Don., Tapura gujanensis Aubl. Compositae: Bailleria aspera Aubl., Barbasco
Kunth. Ichthyothere Cunabi Mart. Bhizoboleae: Caryocar glabrum Pers. Sapindaceae : Paullinia Cururu, piri-
nata L., macrophylla Kunth., thalictrifolia Juss., Seriana triternata* W . , Phaeocarpus campestris M. Myrtaceae :
Barringtonia speciosa Forst., Gustavia augusta L. Menispermeae : Menispermum glaucum Lam., Cruciferae :
Lepidium Piscidium Forst., oleraceum Forst. Tiliaceae: Grewia asiatica L ., Mallococca Forst. Leguminosaé:
Tephrosia tomentosa, toxicaria, litoralis, piscatoria, cinerea Pers., coronillaefolia DC., Piscidia Erythrinà
carthaginensis L . , Lonchocarpus-Nicou D. C., Cassia venenifera Rodschied., Dalbergia heterophylla W . , Pha-
seolus semierectus L.